TEMAT: POWSTAWANIE I

SKŁAD MOCZU

Opracowała: Anna
Kosieradzka

Ośrodek regulujący oddawanie

moczu



Ośrodek regulujący oddawanie
moczu

(mikcji)

znajduje się w

rdzeniu kręgowym w odcinku
krzyżowym.

Nefron



Jest podstawową jednostką funkcjonalną i

strukturalną nerki. (ok. 2 mln)



Znajduje się na przestrzeni kory i rdzenia

nerki.

Budowa nefronu

Nefron składa się z:



kłębuszka nerkowego
(Malpighiego)



Kanalika nerkowego
bliższego



Pętli Henlego



Kanalika dalszego



Kanalika zbiorczego

Kłębuszek nerkowy



Otoczony jest torebką

(Bowmana), która

składa się z dwóch

warstw.



Zbudowany jest z sieci

naczyń włosowatych

(sieć dziwna)

Kłębuszek nerkowy

Sieć dziwna (połączenie

tętniczo – tętnicze) składa
się z dwóch tętnic –



doprowadzającej

większym świetle i



odprowadzającej

o węższym

świetle, co ma duże znaczenie
w filtracji krwi, ponieważ
wytwarza się ciśnienie.

POWSTANIE MOCZU

Powstawanie moczu jest możliwe

dzięki trzem procesom:



filtracji (przesączaniu),



resorpcji (wchłanianiu zwrotnemu)



wydzielaniu (zagęszczaniu)

Filtracja



Krew dopływając do nerek zostaje
doprowadzona do kłębuszka naczyń
włosowatych przez tętniczkę doprowadzającą.
Tu pod wpływem ciśnienia krwi przesącza się
do torebki otaczającej kłębuszek

ok. 1/5 objętości przepływającego osocza,

tworząc tzw.

mocz pierwotny.

Mocz pierwotny



Zawartość:

mocz ten zawiera prawie wszystkie

składniki osocza z wyjątkiem białka, którego
cząsteczki są wielkie.

Resorpcja



Pozostała część krwi wypływa z sieci kłębuszka

przez tętniczkę odprowadzającą. Tętniczka ta

ponownie rozpada się na sieć naczyń

włosowatych oplatając układ kanalików

nerkowych.



Przesączony w kłębuszku mocz pierwotny

przechodzi do tego układu i ulega w nim dalszym

przemianom do moczu ostatecznego.

Resorpcja



Zwrotne wchłanianie z moczu
pierwotnego wody i substancji
potrzebnych organizmowi, których nie
powinien wraz z moczem tracić.

Mocz ostateczny



Mocz jest znacznie zagęszczany, traci
na swojej objętości.



Wytworzony mocz ostateczny gromadzi
się w miedniczce nerkowej a potem
spływa do pęcherza moczowego przez
moczowody i zostaje wydalony cewką
moczową na zewnątrz.

Mocz

Dobowa ilość moczu wydalanego przez

zdrowego człowieka waha się od 600
-2500ml i jest zależna od różnych
czynników:



Ilości spożytych płynów



Temperatury otoczenia

Rodzaj i ilość substancji wydalanych z

moczem (w gramach na 24godz.)

1. Woda 600-2500

2. związki organiczne:
Mocznik 33,0 –

Kwas moczowy 0,6
Kreatynina 1,0

Barwniki ślad

3.Związki nieorganiczne
Chlor 7,0
Sód 6,0
Potas 2,5
Wapń 0,2
Magnez 0,2
Amoniak 0,7
Siarczany 2,0
Fosforany 1,7

produkt przemiany aminokwasów

z przemian azotowych

Diureza - wydzielanie moczu



(oliguria) - skąpomocz



(anuria) - bezmocz



nykturia - oddawanie moczu w porze
nocnej

Właściwości fizyczne moczu:



Zabarwienie



ciężar właściwy moczu



odczyn moczu

Barwa moczu



prawidłowy mocz na kolor słomkowożółty.

Zabarwienie moczu zmienia się na skutek:



przedostania się do niego różnych barwników:
gdy zażywamy dużo witaminy B - mocz jest
intensywnie żółty,



w żółtaczce mocz jest zielonożółty, a czasem
przybiera kolor ciemnej herbaty,



różowy lub purpurowoczerwony jeżeli
przedostanie się do niego krew

Ciężar właściwy moczu



określa zdolność nerek do zagęszczania

moczu w zależności od stopnia

nawodnienia.



Wartość ta powinna wynosić od

1,003 -

1,035 g/ml.

Przejrzystość moczu



Prawidłowo świeżo oddany mocz jest
zwykle przejrzysty i klarowny. W miarę
stania mętnieje.



Mocz od początku mętny występuje w
ropnych zapaleniach dróg moczowych i
niektórych postaciach kamicy nerkowej.

Odczyn moczu



Prawidłowy mocz wykazuje odczyn

lekko kwaśny, czyli jego

pH jest równe

4,8



W zakażeniach dróg moczowych i w

niektórych typach kamicy nerkowej

jego odczyn może być obojętny, a

nawet zasadowy

Odczyn moczu



Najprostszym
sposobem
zakwaszania moczu
jest podawanie kwasu
askorbinowego, czyli
witaminy C w małych
dawkach.

W MOCZU NIE MOŻE BYĆ:



CUKRU



BIAŁKA



KRWI



LEUKOCYTÓW (o-5) w polu widzenia



Erytrocytów (0-3) w polu widzenia



BILIRUBINY – (BARWNIK ŻÓŁCIOWY)



ropy



ciał ketonowych: aceton (występują w cukrzycy)



pojedyncze bakterie (powyżej 10 000 – stan zapalny)

wyniki

Obecność któregoś z tych czynników może być objawem

choroby:



cukier w moczu może oznaczać cukromocz - objaw cukrzycy.



białko w moczu może oznaczać białkomocz.



białko i hemoglobina w moczu wskazuje na schorzenia

zapalne nerek

Vademecum badania moczu



Aby badanie moczu było miarodajne i

obiektywne, koniecznie trzeba wykonać je po

całonocnej (co najmniej 5-godzinnej) przerwie w

oddawaniu moczu.



Przed oddaniem moczu do badania warto unikać

spożywania pokarmów, które zawierają barwniki,

oraz leków zmieniających zabarwienie moczu.



Jeżeli chcemy uniknąć pomyłek w wyniku, nie

czekajmy kilku godzin po oddaniu moczu z

dostarczeniem go do laboratorium, zróbmy to

możliwie szybko.

Vademecum badania moczu



W dniu poprzedzającym badanie nie należy

wykonywać ciężkich wysiłków fizycznych. Warto

także unikać wysokobiałkowej diety.



Nie powinno się lekceważyć nagle pojawiających

się nawet krótkotrwałych epizodów bezbólowego

krwiomoczu i bezwzględnie skonsultować się w

takich przypadkach z lekarzem.



Krwinki czerwone obecne w badaniu osadu moczu

kobiet nie muszą pochodzić z dróg moczowych, ale

z dróg rodnych, dlatego należy unikać

wykonywania badania ogólnego moczu 2-3 dni

przed spodziewaną miesiączką, jak też tuż po

zakończeniu krwawienia miesięcznego.

Diagnostyka układu

moczowego



Cystoskopia

to badanie

wnętrza pęcherza
moczowego przy użyciu
cienkiego „teleskopu”
zwanego cystoskopem,
który wprowadza się do
pęcherza przez cewkę
moczową. Istnieją dwa
rodzaje cystoskopów -
giętkie oraz sztywne.