Historia prawdziwa

Narządy układu
moczowego:



Nerki,



Moczowód,



Pęcherz moczowy,



Cewka moczowa

Nerki



Leżą wzdłuż kręgosłupa, symetrycznie po obu jego

stronach. Miąższ nerki dzieli się na dwie wyraźnie różne

warstwy. Obwodowo położona jest kora nerki. Wewnątrz

nerki znajduje się rdzeń nerki.

Główne zadania to:



usuwanie z moczem szkodliwych produktów przemiany

materii,



zatrzymywanie składników niezbędnych dla organizmu,

które ulegają przefiltrowaniu do moczu pierwotnego

(resorpcja),



regulacja objętości płynów ustrojowych,



wpływ na ciśnienie tętnicze krwi (układ renina-

angiotensyna-aldosteron),



wpływ na prawidłową erytropoezę (produkcja

erytropoetyny),



wpływ na równowagę kwasowo-zasadową (pH krwi), dzięki

możliwości zakwaszania moczu,



wpływ na układ kostny przez produkcję aktywnych postaci

witaminy D

3

.



W nerce produkowane są hormony nerkowe,

które są wydzielane bezpośrednio do układu

krwionośnego. Substancje produkowane przez

nerki to:



- renina- enzym, który stymuluje zwiększenie

tworzenia angiotensyny we krwi. Angiotensyna

stymuluje obkurczanie gładkich mięśni naczyń

obwodowych.



- erytropoetyna - w nerce syntetyzowany jest

czynnik erytropoetyczny = REF, który stymuluje

przekształcenie się pewnych białek osocza w

erytropoetynę.

Powstawanie moczu



Przebieg dzielony jest na trzy podstawowe

procesy:



Filtracja - powstanie moczu pierwotnego w

wyniku wstępnego przefiltrowania krwi i
oddzielenia od niej "odpadów"



Dalsza obróbka moczu pierwotnego:



Resorpcja - zwrotne wchłanianie z moczu
pierwotnego wody i substancji potrzebnych
organizmowi, których nie powinien wraz z moczem
tracić. Mocz jest znacznie zagęszczany, traci na
swojej objętości.



Sekrecja - wydzielanie kolejnych substancji
toksycznych z nerek do tworzącego się moczu.



Kolejno filtracja, resorpcja oraz sekrecja powodują powstanie

moczu ostatecznego. Mocz ostateczny ma wyższe stężenie niż

krew, jest hipertoniczny i ma o wiele mniejszą objętość niż mocz

pierwotny.



Etap filtracji (przesączania) jest nieselektywnym procesem, który

zachodzi między naczynkami włosowatymi kłębuszka nerkowego a

ścianką torebki Bowmana.



Filtracja może sprawnie przebiegać dzięki różnicy ciśnień w

naczyniach włosowatych kłębuszka nerkowego a innych kapilarach.



Naczynia włosowate w kłębuszkach nerkowych są gęsto uplecione i

tworzą dużą powierzchnię dla filtracji. Poza tym naczynia

włosowate w kłębuszkach nerkowych mają dużą przepuszczalność,

co ułatwia filtrację. Barierę filtracyjną mogą pokonać jedynie

cząsteczki osocza krwi o bardzo małych rozmiarach.



W czasie minuty przez nerki przepływa mniej więcej 1200 ml krwi,

czyli około 25% objętości krwi wyrzucanej w czasie minuty przez

serce. Średnio filtracja kłębuszkowa odbywa się z prędkością około

180 l na dobę.



Z litra krwi, która przepływa w ciągu minuty przez

nerkę, około 15% objętości przesącza się do

kanalików nerkowych w postaci przesączu -

moczu pierwotnego, nazywanego też

ultrafiltratem. Jest on izotoniczny w stosunku do

krwi.



Przefiltrowują się woda, jony sodowe, potasowe,

chlorowe i wodorowe, jony fosforanowe oraz

siarczanowe, niektóre związki organiczne, takie

jak mocznik czy glukoza.



Jeżeli dochodzi do spadku ciśnienia krwi (do

niższego niż 40mmHg), to ustaje filtracja w

kłębuszka. Następuje wówczas tak zwana anuria

= bezmocz. Anuria jest groźnym zaburzeniem.

Jeżeli długo się utrzymuje to dochodzi do zatrucia

mocznikiem, którego stężenie we krwi gwałtownie

rośnie.



Kanaliki nerkowe wchłaniają zwrotnie do

organizmu z moczu te wszystkie substancje,
które są jeszcze organizmowi potrzebne,
przede wszystkim wodę, białka i glukozę.



Glukoza jest więc w całości resorbowana

zwrotnie z moczu do organizmu.



Jednak przy zaburzeniach metabolicznych

albo zaburzeniach w pracy nerek w moczu
ostatecznym może znaleźć się glukoza. Dzieje
się tak, jeżeli w filtracie jest tyle glukozy, że
przekroczony zostaje poziom maksimum.
Glikozuria jest jednym z objawów cukrzycy.



Mocz pierwotny, powstały dzięki wstępnemu

przesączeniu krwi w kłębuszkach nerkowych,

przepływa do układu kanalików nerkowych, w których

dzięki resorpcji zwrotnej i sekrecji zostaje

przekształcony w mocz ostateczny.



Resorpcja zwrotna zabezpiecza organizm przed

wydaleniem za dużej ilości wody i innych substancji.

W czasie tworzenia się moczu ostatecznego do krwi

są oddawane aminokwasy i glukoza. Wchłanianie

ułatwia odpowiednia struktura jednowarstwowego

nabłonka, zaopatrzony w liczne mikrokosmki.



Kanaliki kręte 1 rzędu odpowiadają za resorpcję

zwrotną około 65% moczu pierwotnego. W kanalikach

krętych wchłonięciu zwrotnemu ulegają między

innymi jony sodu, potasu i chlorków, witaminy i

cząsteczki glukozy. Dalsza resorpcja odbywa się już w

obrębie pętli Henlego oraz w kanalikach krętych 2

rzędu.



W kanalikach zachodzi resorpcja zwrotna,

dzięki czemu z przesączu kłębkowego, po

zagęszczeniu powstaje mocz ostateczny.



Zwrotne wchłanianie z moczu zaczyna się w

pierwszorzędowych kanalikach nerkowych a

kończy się w cewce moczowej. Bilans resorpcji

wygląda często tak, że z 1500 litrów moczu

pierwotnego powstaje ostatecznie niecałe dwa

litry moczu ostatecznego. Wymaga to bardzo

sprawnego mechanizmu resorpcji zwrotnej

wody i substancji potrzebnych organizmowi z

przesączu, jaki powstaje pierwotnie w nerkach.

Jest tak dzięki tak zwanemu wzmocnieniu

przeciwprądowemu, w którym najważniejszą

rolę odgrywa pętla Henlego.



Nerki działają jak filtry, które dbają o oczyszczanie krwi

z toksyn i zbędnych substancji takich jak kreatynina,

mocznik oraz kwas moczowy, nadmiar sodu i potasu.



Nerki oczyszczają organizm również z substancji

obcych, na przykład z pochodnych leków.



Dzięki pracom nerek w organizmie zostaje zachowana

równowaga stężeniowa. Ważne jest, aby w organizmie

był utrzymany stały poziom stężenia wielu substancji.



Przez nerki płynie około jedna czwarta krwi wyrzucanej

w każdym skurczem serca ( około 1,2 l.\ minutę).



Oprócz mechanizmu filtracji zachodzącej w

kłębuszkach nerkowych jest inny mechanizm

wydalania przez nerki substancji zbędnych

organizmowi. Mechanizm ten polega na aktywnej

sekrecji poprzez nabłonek kanalikowy w kierunku

światła kanalika.

Hormony biorące udział w
regulacji gospodarki
mineralno-wodnej



Aldosteron: hormon sterydowy wytwarzany przez korę

nadnerczy, działa na nabłonki kanalików nerkowych,

wzmagając resorpcję zwrotną soli sodowych, hamują ich

wydalanie do moczu sodu w postaci chlorku sodu. Wraz z

NaCl w ustroju zatrzymana jest woda oraz występuje

obniżenie się ilości potasu w płynach ustrojowych.



ma istotny wpływ na mineralny skład moczu. Zwiększa on

wchłanianie zwrotne sodu w kanalikach dystalnych oraz jego

wymianę na jon potasu i jon wodorowy. Skutkiem tego rośnie

ilość sodu we krwi i w tkankach, spada zaś jego wydalanie w

moczu. Wzrost stężenia sodu w organizmie wywołuje wzrost

ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych, zwiększa się

więc wydzielanie wazopresyny, która hamuje diurezę i

wydalanie wody, aż do ustalenia się normalnych stosunków

osmotycznych.



Wazopresyna:



Powoduje zagęszczanie moczu poprzez

resorpcję wody i jonów sodu w kanalikach
nerkowych (kanalikach drugiego rzędu)
poprzez pobudzanie receptorów V2.



Powoduje skurcz naczyń krwionośnych

poprzez receptory V1, obecne na ich
powierzchni.



Dziękuję za uwagę!!