ĆWICZENIA

ĆWICZENIA

ODDECHOWE

ODDECHOWE

Sprawność układu oddechowego ma decydujący wpływ

na prawidłowe funkcjonowanie wszystkich układów naszego organizmu,
dlatego ćw. oddechowe wchodzą w skład niemalże wszystkich
programów usprawniania leczniczego,

Cele rehabilitacji oddechowej:



Zapobieganie następstwom zmian w układzie oddechowym i obniżeniu
ogólnej sprawności fizycznej u chorych z przewlekłą chorobą układu
oddechowego, kiedy nie doszło jeszcze do nieodwracalnych zmian np.
astmą oskrzelową.



Właściwe wykorzystanie rezerw oddechowych w przebiegu przewlekłej
choroby układu oddechowego, która doprowadziła do nieodwracalnych
zmian tego układu np. rozedma płuc.



Zapobieganie powikłaniom i następstwom ostrej choroby układu
oddechowego np. zapalenie płuc.



Usprawnianie mechaniki oddychania przez usuwanie wydzieliny z dróg
oddechowych w przebiegu przewlekłej choroby oskrzeli.



Zapobieganie powikłaniom ze strony układu oddechowego w przebiegu
chorób innych układów (postępowanie przed- i pooperacyjne).

METODY REHABILITACJI ODDECHOWEJ



1.

Drenaż ułożeniowy

przyjęcie przez chorego takiej pozycji, która ułatwi odpływ wydzieliny z drzewa oskrzelowego pod

wpływem siły ciężkości.

Cel:



ułatwienie odpływu wydzieliny z dróg oddechowych i odksztuszania,



rozluźnienie napiętych mięśni oddechowych,



właściwa wentylacja płuc,



ułatwienie dotarcia leków,



osuszenie oskrzeli,

Metodyka:

-

2 razy dziennie na czczo,

-

15min wcześniej należy podać lek wyksztuśny,

-

30min w jednej pozycji, (krócej w pozycji gdzie głowa jest niżej)

-

Pozycja dobrana w ten sposób aby wydzielina spływała w kierunku pnia drzewa oskrzelowego, w

kierunku działania siły grawitacji,

-

Wspomaganie usuwania wydzieliny przez oklepywanie (na przedłużonym wydechu)

-

Nauka efektywnego kaszlu odksztuszania

-

przy wykorzystaniu łóżka pionizacyjnego, wałków, poduszek,

-

PRZECIWWSKAZANIA: niewydolność oddechowa, skłonność do krwotoków płuc, przebyty

krwotok płuc

POZYCJE UŁOŻENIOWE

Pozycja Trendelenburga – pacjent leży tyłem, skośnie w
stosunku do podłoża (15’) ze stopami umieszczonymi wyżej
od głowy

2. Ćwiczenia oddechowe

Cele:

-

nauczenie prawidłowego oddychania

-

poprawa czynności układu oddechowego

-

uzyskanie prawidłowego rozwoju klatki piersiowej

-

korekcja postawy w obrębie układu oddechowego

-

zwiększenie ruchomości stawów klatki piersiowej i przepony

-

wzmocnienie mięśni oddechowych

-

zwiększenie pojemności życiowej płuc

-

udrożnienie „drzewa oskrzelowego” w przypadkach zalegania

w nim śluzu

-

pobudzenie do efektywnego kaszlu

-

poprawa ogólnej kondycji

WSKAZANIA:

-

podczas wszystkich ćwiczeń leczniczych

-

choroby układu oddechowego

-

stan przed i po zabiegach chirurgicznych

PRZECIWWSKAZANIA:

- ostry okres chorób narządu oddechowego i krążenia

Nauka

efektywnego oddychania

- wdech – dynamiczny przez nos

- wydech – 2-3 razy dłuższy, przez usta



oddychanie torem brzusznym (przeponowym)

- wdech - brzuch się uwypukla

- wydech - wciągamy brzuch

- charakterystyczne dla mężczyzn



oddychanie torem piersiowym (żebrowym)

- wdech – klatka się uwypukla, brzuch pozostaje płaski

- wydech – klatka opada, brzuch pozostaje płaski

- charakterystyczne dla kobiet

Najczęściej oddychamy w sposób mieszany, łącząc oba typy oddychania. Im większa jest

niewydolność oddechowa spowodowana np. przez astmę, tym częściej, niezależnie od płci,
wykorzystywany jest piersiowy sposób oddychania. Nie jest to korzystne, dlatego zawsze
(poza

ciężką

niewydolnością

krążeniowo-oddechową)

powinniśmy

w miarę możliwości starać się nauczyć oddychania przeponowego, tak aby stało się to
naturalnym odruchem.

MIĘŚNIE BIORĄCE UDZIAŁ PROCESIE
ODDYCHANIA

WDECH

WYDECH

Charakter ćwiczeń oddechowych:



Leczniczy – przy przewlekłych chorobach układu oddechowego



Kształtujący – korekcja wad postawy (plecy okrągłe, wklęsłe) - zwiększenie ruchomości kl.piersiowej,

wzmocnienie mm rozciągniętych, rozciągnięcie mm przykurczonych



Zapobiegawczy – niedopuszczenie do zaburzeń np. zapalenia płuc; wynikających z ograniczenia

aktywności fizycznej (długotrwałe unieruchomienie)



Rozluźniająco – uspokajający – stosowany w czasie ćwiczeń leczniczych

Rodzaje ćwiczeń oddechowych:



Ćwiczenia oddechowe czynne wolne

Wspomagane czynnymi ruchami kkd i kkg oraz odpowiednimi pozycjami



Ćwiczenia oddechowe czynne z oporem

Zewnętrznym dozowanym przez odpowiednio przyłożony w stosownych miejscach opór, albo za pomocą sprężyn

gimnastycznych i podwieszek, czy rąk terapeuty



Ćwiczenia oddechowe bierne

Pobudzanie oddechów pacjenta poprzez ruchy RR pacjenta kierowanymi przez terapeutę lub

poprzez ruchy kl.piersiową pacjenta rękami terapeuty



Ćwiczenia oddechowe wspomagane

Ruchy kończynami pacjenta przy świadomym jego udziale



Bezdechy

Forma aktywizacji układu oddechowego dla osób poniżej 50 r.ż., po 10 bardzo długich wdechach i wydechach

następuje maksymalny wdech na czas



Pozycje dla ćwiczeń oddechowych



Stojąca

– kl. piersiowa rozpręża się swobodnie we wszystkich

kierunkach –

najlepsza!



Półsiedząca

– z oparciem 45’ – wygodna dla pacjenta,

stabilna, kl. Piersiowa rozpręża się swobodnie do przodu i na

boki, NN lekko ugięte,

(dobra pozycja do nauki odksztuszania)



Leżenie tyłem

– kl. piersiowa rozpręża się swobodnie do

przodu i na boki, przepona ma utrudnioną pracę przy wdechu,

ułatwioną przy wydechu

(dobra pozycja do nauki oddychania torem przeponowym)



Leżenie bokiem

– ruch kl. piersiowej po stronie opartej

utrudniony,

przy wdechu przepona utrudniona, przy wydechu ułatwiona