POSTĘPY W DIAGNOSTYCE
I W LECZENIU RAKA SUTKA

I Katedra Chirurgii Ogólnej

Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej

UJ CM

Kierownik: prof. dr hab. med. Jan Kulig

MAREK PAWLICKI, JANUSZ LEGUTKO

La vie privée des hommes 1989, Tak żyli ludzie...

"Najbardziej ponadczasowym i klasycznym pięknem

są piersi kobiety"

Johnny Depp

"Ciężki jest los

współczesnej kobiety.

Musi ubierać się jak

chłopak,

wyglądać jak

dziewczyna,

myśleć jak mężczyzna

i pracować jak

koń."

Elizabeth Taylor

ABY MÓC OCENIĆ CZYM DLA KOBIETY

SĄ PIERSI

MUSIMY PAMIĘTAĆ, ŻE…..

RAK SUTKA

NAJCZĘSTSZYM

NOWOTWOREM

ZŁOŚLIWYM

U KOBIET

Wprawdzie

piersi nie są narządem

niezbędnym do życia,

ale dla kobiety,

jednym z najważniejszych

SZCZEGÓLNE MIEJSCE

RAKA SUTKA W ONKOLOGII

Według danych

z Krajowego Rejestru Nowotworów,

w 2005 roku w Polsce odnotowano

13 385 nowych przypadków raka piersi

oraz 5 112 zgonów

W USA w 2009 szacuje się liczbę nowych przypadków raka
sutka na
192 370 (kobiety); 1 910 (mężczyźni)
oraz liczbę zgonów 40 170 (kobiety); 440 (mężczyźni)

Rak nie wybiera, atakuje nie bacząc na

piękno, bogactwo czy pozycję społeczną.

RAK SUTKA

Pojawia się w najmniej oczekiwanym momencie i

wywraca życie kobiety do góry nogami.

Wywołuje przerażenie i sprawia, że rodzi się mnóstwo

pytań,

często bez odpowiedzi.

Diagnoza brzmi jak wyrok – okrutny i

bezwzględny.

I choć lekarze przekonują, że rak wcześnie

wykryty,

jest wyleczalny, strach nie mija.

"Miecz Damoklesa" Richard Westall (1812 r)

Rak sutka jest chorobą dotykającą kobietę

od wystąpienia pierwszych objawów choroby,

do końca dni chorej

Mimo olbrzymiego postępu

w diagnostyce

i w leczeniu raka sutka

rokowanie w odległym czasie

pozostaje niepewne,

ponieważ znane są przypadki

rozsiewu raka w 5-10 i więcej lat

po leczeniu radykalnym

Dlatego progresja choroby

zagraża chorej jak

miecz Damoklesa

żebra

mostek

mięśnie

Przewody

mleczne

brodawk
a

tłuszcz

żebra

płaty

Gruczoły sutkowe

PRZYCZYNY RAKA SUTKA

ŚRODOWISKOWE

DIETA

ZMIANY WAGI CIAŁA

BRAK ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH

GENETYCZNE

MUTACJE

BRCA 1, BRCA 2

I INNE

Długoterminowe badanie kliniczne organizowane przez

National Institute of Environmental Health Sciences (NIEHS)

Znane jako

Sister Study

W badaniu ma uczestniczyć 50 000 kobiet, które same zdrowe

mają siostry chore na raka sutka.

Przez okres co najmniej 10 lat będą poddane ocenie

czynniki środowiskowe, genetyczne i styl życia tych kobiet.

Two Sister Study

ma na celu wykrywanie przyczyn raka sutka

w początkowym stadium jego rozwoju.

Dokładne informacje na stronie the Sister Study Web site

(

www.sisterstudy.org

).

NAJWAŻNIEJSZE CZYNNIKI RYZYKA

W INWAZYJMYM RAKU SUTKA

Stopień klinicznego

zaawansowania raka

Typ histologiczny

raka

Stopień złośliwości

histologicznej raka

Nadekspresja

receptora HER2

Obecność receptorów

dla hormonów

ER i PgR

Wiek chorej

Obecność zatorów

z komórek raka

KLASYFIKACJA RAKA SUTKA

KLASYFIKACJE

KLASYCZNE

jak przykładowo

KLASYFIKACJA

TNM

NOWA

MOLEKULARNA

RAKI TYPU LUMINARNEGO

A, B, i C

RAKI TYPU HER 2

RAKI TYPU BASALNEGO

RAKI Z KOMÓREK

PODOBNYCH

DO PRAWIDŁOWYCH

KLASYFIKACJA MOLEKULARNA

RAKA SUTKA

RAKI typu luminarnego A, B i C

z ekspresją cytokeratyn

7,

8, 18 i 19.

Receptor estrogenowy (ER) +

Typ A bardzo dobre rokowanie, Typ B i C gorsze rokowanie

RAKI typu podstawnego (basal like)

z ekspresją cytokeratyn 5, 6, 14, 15, 17

triple-negative type

Komórki podobne do komórek z głębszych warstw

przewodów i gruczołów - mutacje genu BRCA1

Z nieznanych powodów częstsze u młodych kobiet i u

Amerykanek

afrykańskiego pochodzenia

RAKI HER 2

HER 2 + I WIELE GENÓW INNYCH - bardzo złośliwe w badaniu

mikroskopowym

ZŁE ROKOWANIE, ALE SKUTECZNE LECZENIE CELOWANE

trastuzumab (Herceptin) i lapatinib (Tykerb)

Raki z komórek podobnych do prawidłowych (normal – like)

z ekspresją genów zbliżoną do normalnej tkanki piersi

KLASYFIKACJA MOLEKULARNA RAKA SUTKA

CHEK2 Mutation Increases Mortality,
Breast Cancer Recurrences. Elsevier
Global Medical News. 2009 Oct 21, S
Boschert.

Dr. Maren Weischer,
Herlev University Hospital (Dania)

NA PODSTAWIE ANALIZY

GRUPY 11 873 CHORYCH Z RAKIEM SUTKA

(CHORE RASY BIAŁEJ POCHODZĄCE Z EUROPY)

I Z MUTACJĄ CHEK2*1100delC

40 % CZĘŚCIEJ UMIERA

Z POWODU RAKA LUB Z INNYCH PRZYCZYN

I SĄ ONE OBARCZONE RYZYKIEM

170% PRAWDOPODOBIEŃSTWA ROZWOJU

RAKA W DRUGIEJ PIERSI

W CIĄGU MAJBLIŻSZYCH 10 LAT

W PORÓWNANIU Z CHORYMI NA RAKA SUTKA

BEZ TEJ MUTACJI

ZABURZENIA GENETYCZNE W RAKU SUTKA

Mutational evolution

in a lobular breast tumour

profiled at single nucleotide resolution

Sohrab P. Shah i wsp. z Kanady i z Anglii

Nature 461, 809-813 (8 October 2009)

Autorzy zbadali cały genom komórek raka sutka

z receptorem ER + o niskim stopniu złośliwości

i porównali z wynikami badania po 9 latach

raka z ogniska przerzutowego u tej samej chorej

Autorzy stwierdzili, że w tym czasie pojawiły się 32 mutacje DNA

2 zmiany transkryptorów RNA

Tylko 5 z tych mutacji było obecnych w raku pierwotnym

RAK SUTKA JEST GENETYCZNIE GUZEM HETEROGENNYM,

A NOWE MUTACJE W TRAKCIE TRWANIA CHOROBY

RZUTUJĄ NA JEJ PRZEBIEG I OPORNOŚĆ NA LECZENIE.

DLATEGO ANALIZA ZMIAN GENOMU

POZWOLI NA RACJONALNĄ INDYWIDUALIZACJĘ LECZENIA

DIAGNOSTYKA RAKA SUTKA

BADANIE FIZYKALNE

CAD (Computer-aided

detection and diagnosis)

WSPOMAGANIE

KOMPUTEROWE

BIOPSJA MAMMOTOMICZNA

BADANIA OBRAZOWE

MAMMOGRAFIA

I CYFROWA MAMMOGRAFIA

ULTRASONOGRAFIA

REZONANS MAGNERYCZNY

SCINTIMAMMOGRAFIA

DUCTOGRAM GALACTOGRAM

TOMOREKONSTRUKCJA

BIOPSJE

BADANIE CYTOLOGICZNE

HISTOPATOLOGICZNE

BADANIE RECEPTORÓW

ESTROGENOWYCH

PROGESTERONOWYCH

TESTY HER 2

INNE BADANIA
GENETYCZNE
I MOLEKULARBE

LECZENIE RAKA SUTKA

POSTĘP CZY STAGNACJA

?

Wskaźnik

1970 r.

2008 r.

5-letnie

przeżycia

(Polska)

25 – 27

%

27-30 %

Średnie
przeżycie

14 miesięcy

30 miesięcy

RAK SUTKA

Stopień

zaawansowa
nia
klinicznego

1970 r.

2008 r.

I - stopień

70 %

90 %

II - stopień

50 %

60 %

III - stopień

20 %

30 - 35 %

IV - stopień

0 - 4 %

4 - 15 %

RAK SUTKA

LECZENIE RAKA SUTKA

MIEJSCOWE

SYSTEMOWE

CHIRURGICZNE

RADIOTERAPIA

CHEMIOTERAPIA

HORMONOTERAPIA

TERAPIA CELOWANA

ADJUWANTOWA

NEOADJUWANTOWA

American Cancer Society

09/18/2009

LECZENIE CHIRURGICZNE RAKA SUTKA

Francuski chirurg Jean Louis Petit (1674-1750) i szkocki Benjamin Bell (1749-1806)
jako pierwsi dokonali wycięcia sutka, węzłów dołu pachowego i mięśni klatki piersiowej.
1882 r. pierwsza operacja Williama Stewarta Halsteda.

CZĘŚCIOWE LUB CAŁKOWITE

USUNIĘCIE SUTKA

USUNIĘCIE WĘZŁÓW

CHŁONNYCH DOŁU PACHOWEGO

ZAOSZCZĘDZANIE

BRODAWKI SUTKOWEJ

OPERACJE

REKONSTRUKCYJNE SUTKA

IMPLANTY

CHIRURGIA ONKOPLASTYCZNA

CONSENSUS OPRACOWANY

PODCZAS 11 KONFERENCJI W ST GALLEN

MARZEC 2009 r.

Thresholds for therapies: highlights of

the St Gallen International Expert

Consensus on the Primary Therapyof

Early Breast Cancer 2009

Goldhirsch A. i wsp. Annals of Oncology 20: 1319–1329, 2009

CONSENSUS OPRACOWANY

PODCZAS 11 KONFERENCJI W ST GALLEN

MARZEC 2009 r.

ST GALLEN CONSENSUS
2009

Zmiany w epidemiologii raka sutka

Spadek zachorowań w krajach, w których

zmniejszyła się liczba kobiet stosujących

hormonalną terapię zastępczą po menopauzie

Wzrost zapadalności u kobiet stosujących

estrogeny i progesteron

Ale nie wiadomo, czy wpływają one

na proces zrakowacenia,

czy ujawniają już obecnego raka

CONSENSUS OPRACOWANY

PODCZAS 11 KONFERENCJI W ST GALLEN

MARZEC 2009 r.

ST GALLEN CONSENSUS
2009

Krążące komórki we krwi

Dzięki nowym technikom są one obecnie wykrywane

Mogą mieć one inny profil genetyczny

niż komórki raka sutka i mogą być (?)

wskazaniem do leczenia herceptyną,

gdy w komórkach krążących jest HER 2 +,

a w guzie pierwotnym HER 2-.

Nie wiadomo jeszcze, czy nie są one krążącymi we krwi

rakowymi komórkami macierzystymi

CONSENSUS OPRACOWANY

PODCZAS 11 KONFERENCJI W ST GALLEN

MARZEC 2009 r.

ST GALLEN CONSENSUS
2009

Chemioterapia neoadjuwantowa niewskazana

u chorych z wysokim poziomem receptorów ER

Chemioterapia neoadjuwantowa wskazana

w raku sutka z potrójnie ujemnymi receptorami

nowe schematy ixabepilone

(stabilizuje mikrotubule)

z platynianami i antracyklinami

i z inhibitorami poly (ADP-ribose) polimerazy

oraz lekami uszkadzającymi DNA

ST GALLEN CONSENSUS
2009

CHEMIOENDOKRYNNA TERAPIA

U CHORYCH Z RAKIEM SUTKA ER + HER 2 –

(1)

CHEMIOENDO-

KRYNNA

TERAPIA

CZYNNIKI NIE

WYSTARCZAJĄCE

DO PODJĘCIA

DECYZJI

SAMA ENDO-

KRYNNA

TERAPIA

Receptory

ER i PgR

Niski poziom

Wysoki poziom

Stopień

histologicz

ny

St. 3

St.2

St.1

Proliferacja

wysoka

pośrednia

niska

Węzły

chłonne

Zajęte 4 lub

więcej

Zajęte 1-3

Węzły wolne

PVI, peritumoral
vascular
invasion

Inwazja

naczyń

obecna

nieobecna

ST GALLEN CONSENSUS
2009

CHEMIOENDOKRYNNA TERAPIA

U CHORYCH Z RAKIEM SUTKA ER + HER 2 –

(2)

CHEMIOENDO-

KRYNNA

TERAPIA

CZYNNIKI NIE

WYSTARCZAJĄCE

DO PODJĘCIA

DECYZJI

SAMA ENDO-

KRYNNA

TERAPIA

Wielkość

guza

> 5 cm

2-5 cm

≤2 cm

Akceptacja

przez

chorego

tak

Obawa przed

skutkami

ubocznymi

Wielogeno

we badania

Wysoki wynik

(Powyżej 31

pkt)

Pośredni

wynik

(18 – 30 pkt)

Niski wynik

(Poniżej 17

pkt)

the Central European Cooperative Oncology Group (CECOG)

3 consensus CECOG

Annals of Oncology 2009 20(11):1771-1785

Dotyczący onkologicznego leczenia

raka sutka z przerzutami

Autorzy - grupa 19 badaczy z Europy, USA i Australii

z Polski prof. J. Jassem z Gdańska

3 consensus CECOG

CHEMIOTERAPIA W RAKU SUTKA

CHEMIOTERAPIA

PIERWSZORZUTOWA

First-line chemotherapy

CHEMIOTERAPIA

Drugiego rzutu

Po antracyklinach

CHEMIOTERAPIA

trzeciego rzutu

Po antracyklinach i taksanach

CHEMIOTERAPIA PIERWSZORZUTOWA

First-line chemotherapy

Sekwencyjna

Jednolekowa

Toksyczność związana

z wyższymi dawkami

Jednoznaczna

ocena skuteczności

Jedyne p/wskazanie

u chorych z szybką

progresją choroby

Standardowa

Wielolekowa

Większa

toksyczność

Wielolekowa

OS (overall survival)

NIEZNAMIENNY

STATYSTYCZNIE

3 consensus CECOG

DOXORUBICYNA

(60–75 mg/m

2

co 3 tygodnie

lub

20 mg/m

2

raz w tygodniu

Doxorubiocyna liposomalna

U chorych z chorobami serca

EPIRUBICYNA

(75 - 100 mg/m

2

co 3 tygodnie

lub

20 - 30 mg/m

2

raz w tygodniu

3 consensus CECOG

Nie wykazano, aby którykolwiek lek miał przewagę nad innymi

CHEMIOTERAPIA PIERWSZORZUTOWA

First-line chemotherapy

CAPECYTABINA

(2500 mg/m

2

dni 1-14 cyklu 21-dniowego

U ludzi starszych

dawka 2000 mg/m2

VINORELBINA

Mniej skuteczna

niż epirubicyna

GEMCYTABINA

Niewielka skuteczność

DOCETAKSEL

(100 mg/m

2

co 21 dni

lub

20 mg/m

2

raz w tygodniu

PACLITAKSEL

(175 mg/m

2

co 21 dni

lub 80 mg/m2 co 7 dni

nab-taclitaxel

(mniejsza toksyczność

3 consensus CECOG

CHEMIOTERAPIA Z TAKSANAMI

Docetaksel 75

mg/m

2

IV

Cyclophosphamide 600

mg/m

2

IV

Doksorubicin 60

mg/m

2

IV

Cyclophosphamide 600

mg/m

2

IV

4 x AC

4 x TC

Protokół

R

N=1 106

(stopień I do III)

Jones SE et al. JCO 2006;24(34):5381-5387

Stratyfikacja



Węzły:
0 / 1-3 / 4+



Wiek:

< 50 or ≥ 50

Schemat co 21 dni

USON

9735

7-letnie przeżycie wolne od choroby w

zależności od rodzaju terapii i wieku

0

12

24

36

48

60

72

84

96

Months

0.60

0.65

0.70

0.75

0.80

0.85

0.90

0.95

1.00

P

ro

p

o

rti

o

n

D

F

S

P = 0.033
HR = .74

TC

AC

81%

75%

0

12

24

36

48

60

72

84

96

Months

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1.0

P

ro

p

o

rti

o

n

D

F

S

<65TC

<65 AC

65+ TC

65+ AC

USON

9735

Jones et al. Breast Cancer Res Treat. 2007;106(suppl 1):S5.

Abstract 12

DFS

W zależności od wieku

7-letnie przeżycie całkowite w zależności od

rodzaju terapii i wieku

0

12

24

36

48

60

72

84

96

Months

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1.0

P

ro

p

o

rti

o

n

S

u

rv

iv

in

g

65+TC

65+AC

<65TC

<65AC

Jones et al. Breast Cancer Res Treat. 2007;106(suppl 1):S5.

Abstract 12

0

12

24

36

48

60

72

84

96

Months

0.60

0.65

0.70

0.75

0.80

0.85

0.90

0.95

1.00

P

ro

p

o

rti

o

n

S

u

rv

iv

in

g

P = 0.032
HR = .69

TC

AC

87%

82%

USON

9735

OS

W zależności od wieku

Stratyfikacja



Ośrodek



Wiek: < or  50



N: 1-3;  4

Docetaxel 100

mg/m

2

5-FU 500
mg/m

2

Epirubicin 100
mg/m

2

Cyclophosphamide 500
mg/m

2

Co 21 dni

6 x FEC

3 x FEC → 3 x Docetaksel

R

Protokół

N=1 999

T1-3 N1 M0

5-FU
500mg/m

2

Epirubicin 100
mg/m

2

Cyclophosphamide 500
mg/m

2

Roché et al. J Clin Oncol
2006;24(36):5664-71

PACS 01

DFS

(Średni czas obserwacji 60 mies.)

P

ra

w

d

o

p

o

d

o

b

ie

ń

s

tw

o

0.00

0.25

0.50

0.75

1.00

Czas (lata)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

FEC → T: 78.4%

FEC: 73.2%

HR=0.82 [0.69-0.99]

p=0.034

N°

0

0

97

334

719

809

879

958

996

FEC

0

1

93

370

772

847

905

979

1
003

FEC-T

PACS 01

Roché et al. J Clin Oncol
2006;24(36):5664-71

5-letni OS

P

ra

w

d

o

p

o

d

o

b

ie

ń

s

tw

o

0.00

0.25

0.50

0.75

1.00

0

1

2

3

4

5

6

7

8

FEC → T: 90.7%

FEC: 86.7%

Log-rank unadjusted p=0.013

Log-rank adjusted p=0.017

HR (Cox model)=0.73 [0.56-0,94], p=0.050

Czas (lata)

0

2

116

397

835

913

958

987

996

FEC

0

1

106

427

876

936

966

997

1
003

FEC-T

N°

PACS 01

Roché et al. J Clin Oncol
2006;24(36):5664-71

Faza II rak piersi TripleNegative - TNBC

(ASCO 09)

Założono cross-over
chorych w ramionach w
przypadku progresji
choroby

Schemat 21

dniowy

BSI-201

(5.6 mg/kg, IV, d 1, 4,

8, 11)

Gemcitabine

(1000 mg/m

2

, IV, d 1,

8)

Carboplatin

(AUC 2, IV, d 1, 8)

N=61

Gemcitabine

(1000 mg/m

2

, IV, d

1, 8)

Carboplatin

(AUC 2, IV, d 1, 8)

N=62

meta TNBC

N = 120

RESTAGING

PO 2 CYKLU & co 6-8 tyg

39

O’Shaughnessy et al. ASCO 2009;
Abstract 3.

Efektywność w TNBC

0

20

40

60

80

100

0 1 2 3

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

PFS (Mies.)

P

F

S

(

%

)

Gem/Carbo + BSI-201 (n=57)

Gem/Carbo (n=59)

0

20

40

60

80

100

S

u

rv

iv

a

l

P

ro

b

a

b

il

it

y

(

%

)

OS (Mies.)

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

16

15

Gem/Carbo + BSI-201 (n=57)

Gem/Carbo (n=59)

0

* CBR=CR +PR + SD ≥ 6 months

GC

GC + BSI-

201

p-Value

CBR*, %

21

62

0.0002

ORR, %

16

48

0.002

Median PFS,
mo

3.3

6.9

<0.0001

(HR=0.342)

Median OS,

mo

5.7

9.2

0.0005

(HR=0.348)

Wyniki: toksyczność

RZERZUTY RAKA DO MÓZGU

W USA rocznie

500 000

NOWYCH PRZYPADKÓW

PRERZUTÓW RAKA DO MÓZGU

Głównie sutka i płuca

W USA rocznie

17 000

NOWYCH PRZYPADKÓW

RAKA MÓZGU

Pierwsze wytyczne opracowane podczas obrad kongresu

(Congress of Neurological Surgeons w Nowym Orleanie),

24-29 października 2009 r. będą opublikowane w grudniu 2009 r.

PRZERZUTY DO MÓZGU

NIE REAGUJĄ NA CHEMIOTERAPIĘ

W PIERWOTNYCH GUZACH OBIECUJĄCE PODAWANIE BEVACIZUMABU

PRZY RZERZUTACH WYNIKI NIEJEDNOZNACZNE

PODOBNA SYTUACJA DOTYCZY TEMOZOLOMIDU

LEKI PRZECIWDRGAWKOWE

MAŁOSKUTECZNE

W ZAPOBIEGANIU NAPADÓW

PADACZKOWYCH

POWRÓT DO RADIOCHIRURGII

SZCZEGÓLNIE Z ZASTOSOWANIEM

RADIOUCZULACZY

KONTROLE

CZĘSTE KONTROLE

TO MOŻLIWOŚĆ ZDIAGNOZOWANIA

NIEWIELKICH,

CZĘSTO OPERYJNYCH OGNISK RAKA

(PŁUCO, WĄTROBA)

REHABILITACJA

REHABILITACJA

(FIZYKOTERAPIA)

OD POCZĄTKU LECZENIA

WPŁYWA ZNAMIENNIE

NA CZAS PRZEŻYCIA

CHEMOPREWENCJA RAKA SUTKA

(zmniejszenie ryzyka rozwoju raka)

TAMOXIFEN I RALOXIFEN

Zmniejszają

ryzyko powstania raka

Problemem

skutki uboczne

INHIBITORY AROMATAZY

anastrozole, letrozole i exemestane

zmniejszają ryzyko wznowy

u kobiet po menopauzie

Czy mogą zapobiegać

rozwojowi raka

?

FENRETIDINE (RETINOID)

(pochodna witaminy A)

Zmniejsza

ryzyko powstania raka

jak tamoxifen

American Cancer Society

09/18/2009

PROFILAKTYKA RAKA SUTKA

Najlepszą formą profilaktyki

jest regularne badanie piersi!

CZYNNIKI ZMNIEJSZAJĄCE RYZYKO

WYSTĄPIENIA RAKA SUTKA:

aktywność fizyczna

odpowiednia waga

karmienie piersią

unikanie alkoholu

dieta bogata w warzywa i owoce
(należy unikać tłuszczów)

ALKOHOL WPŁYWA NA ROZWÓJ RAKA SUTKA

ALKOHOL WPŁYWA KORZYSTNIE NA CHOROBY SERCA

ALKOHOL WPŁYWA NIEKORZYSTNIE NA ROZWÓJ RAKA SUTKA

SZCZEGÓLNIE DOTYCZY TO KOBIET PO MENOPAUZIE
Z POZYTYWNYM WYWIADEM RODZINNYM RAKA SUTKA

W Polsce w 2008 roku ilość alkoholu wypitego przez kobiety była większa

niż ilość alkoholu wypitego przez mężczyzn

NA PODSTAWIE ANALIZY PONAD 180 000 KOBIET

OBJĘTYCH BADANIEM NIH-AARP Diet and Health Study

STWIERDZONO, ŻE

WYPICIE 3 LUB WIĘCEJ ALKOHOLOWYCH DRINKÓW DZIENNIE

ZWIĘKSZA O PONAD 50% RYZYKO RAKA SUTKA ER+/PR+

PONADTO KOBIETY PIJĄCE MNIEJSZE ILOŚCI ALKOHOLU

TEŻ SĄ OBCIĄŻONE WIĘKSZYM RYZYKIEM

NIEZALEŻNIE OD TYPU ALKOHOLU

Lekarz wykonujący zabieg chirurgiczny nie usunął jednak 11

zajętych węzłów chłonnych. Kahane musiała poddać się kolejnej

operacji. Ostatecznie chora przeżyła, ale tylko dzięki swojemu

uporowi, szczęściu

i wiedzy.

PROBLEMY Z RAKIEM SUTKA

Nie jest tajemnicą, że niektóre postacie raka sutka

są trudne do rozpoznania. Mylą się nawet

specjaliści.

PRZYPADEK - 43 letniej Sharf R. Kahane, lekarki z Kalifornii. 

Lekarka zaniepokojona bólem piersi zgłosiła się do swojego

ginekologa. Ten po badaniu i wykonaniu mammografii

stwierdził infekcję gruczołów mlecznych, czyli nic

szczególnego. Diagnozę potwierdzili inni lekarze.

Tylko dzięki przypadkowi Kahane trafiła do rąk lekarki,

która wykryła u niej cystę i nalegała na jej usunięcie mimo,

że biopsja nie wykazała nowotworu złośliwego. Po operacji

okazało się, że guz był złośliwy.

ZNANE SĄ TEŻ PRZYPADKI

DWÓCH KOBIET (OBIE LEKARKI)

KTÓRE PO INFORMACJI, ŻE MAJĄ

RAKA SUTKA

ZDECYDOWAŁY SIĘ SZYBKO

NA MASTEKTOMIĘ

ZANIM

\WSZYSTKIE BADANIA

ZOSTAŁY WYKONANE,
POTEM OKAZAŁO SIĘ,

ŻE MASTEKTOMIA

BYŁA ZBĘDNA

PROBLEMY Z RAKIEM SUTKA

PAMIĘTAJMY O

PSYCHO,

SOCJO,

EKONOMICZNYCH

UWARUNKOWANIACH

ŻYCIA

KAŻDEGO CZŁOWIEKA

ZWŁASZCZA

GDY JEST NIM KOBIETA

SZCZEGÓLNIE CHORA

NA RAKA SUTKA

"Kobieta nigdy nie wie, czego chce, ale nie spocznie,

dopóki celu nie osiągnie."

Jean-Paul Sartre

Dziękuję za uwagę