Rak sutka

Rak sutka

Agata wąsik

Agata wąsik

Rak sutka

Rak sutka

•

To jeden z najgroźniejszych nowotworów

To jeden z najgroźniejszych nowotworów

złośliwych najczęściej występujący.

złośliwych najczęściej występujący.

•

14% w polsce wszystkich nowotworów

14% w polsce wszystkich nowotworów

złośliwych wśród kobiet.

złośliwych wśród kobiet.

•

Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z

Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z

wiekiem, rzadko chorują kobiety powyżej 30

wiekiem, rzadko chorują kobiety powyżej 30

roku życia.

roku życia.

•

Średni czas przeżycia wśród nieleczonych

Średni czas przeżycia wśród nieleczonych

kobiet wynosi 3 lata .

kobiet wynosi 3 lata .

Rak sutka

Rak sutka

•

U 50%kobiet guz pierwotny zlokalizowany jest

U 50%kobiet guz pierwotny zlokalizowany jest

w górno zewnętrznym kwadracie sutka –tam

w górno zewnętrznym kwadracie sutka –tam

gdzie znajduje się najwięcej tkanki gruczołowej.

gdzie znajduje się najwięcej tkanki gruczołowej.

•

Częstym umiejscowieniem guza jest również

Częstym umiejscowieniem guza jest również

centralna przyśrodkowa okolica sutka .

centralna przyśrodkowa okolica sutka .

•

Guz w większości przypadków rozprzestrzenia

Guz w większości przypadków rozprzestrzenia

się początkowo do węzłów chłonnych –głównie

się początkowo do węzłów chłonnych –głównie

pachowych. Węzły zmienione nowotworowo są

pachowych. Węzły zmienione nowotworowo są

twarde i powiększone (średnicy większej niż 0,5

twarde i powiększone (średnicy większej niż 0,5

cm,).

cm,).

Rak sutka

Rak sutka

•

Umiejscowienie i obecność

Umiejscowienie i obecność

przerzutów w węzłach chłonnych

przerzutów w węzłach chłonnych

wyznacza sposób leczenia i

wyznacza sposób leczenia i

rokowanie

rokowanie

•

Przerzuty drogą krwi mogą

Przerzuty drogą krwi mogą

umiejscowić się w kościach, płucach,

umiejscowić się w kościach, płucach,

wątrobie, mózgu lub innych odległych

wątrobie, mózgu lub innych odległych

narządach.

narządach.

Rak sutka

Rak sutka

Miejsce przerzutów raka sutka i częstość

Miejsce przerzutów raka sutka i częstość

występowania w %

występowania w %

•

Węzły chłonne 75%

Węzły chłonne 75%

•

Płuca+ opłucna 70%

Płuca+ opłucna 70%

•

Wątroba 60%

Wątroba 60%

•

Kości 60%

Kości 60%

•

Mózg 15%

Mózg 15%

•

Inne narządy 10%

Inne narządy 10%

Rak sutka

Rak sutka

Gruczoł piersiowy zbudowany jest z :

Gruczoł piersiowy zbudowany jest z :

•

Tkanki gruczołowej

Tkanki gruczołowej

•

Przewodowej

Przewodowej

•

Łącznej

Łącznej

•

Tłuszczowej.

Tłuszczowej.

Sutek

Sutek

•

Zlokalizowany jest na przedniej ścianie

Zlokalizowany jest na przedniej ścianie

klatki piersiowej, rozprzestrzenia się do

klatki piersiowej, rozprzestrzenia się do

obojczyka od góry,

obojczyka od góry,

•

Linii środkowej mostka, pośrodkowego

Linii środkowej mostka, pośrodkowego

szóstego żebra od dołu oraz przedniej

szóstego żebra od dołu oraz przedniej

linii pachowej i pachy z boku.

linii pachowej i pachy z boku.

Sutek

Sutek

•

Składa się z 12-24 płacików, które są

Składa się z 12-24 płacików, które są

otoczone tkanką włóknistą połączone między

otoczone tkanką włóknistą połączone między

sobą systemem przewodów, a oddzielone

sobą systemem przewodów, a oddzielone

tkanką tłuszczową.

tkanką tłuszczową.

•

Odpływ chłonki z sutka odbywa się głównie

Odpływ chłonki z sutka odbywa się głównie

do pachy, a niewielka ilość odpływa do

do pachy, a niewielka ilość odpływa do

węzłów piersiowych wewnętrznych.

węzłów piersiowych wewnętrznych.

•

Dlatego obecność przerzutów do węzłów

Dlatego obecność przerzutów do węzłów

chłonnych pachowych jest najlepszym i

chłonnych pachowych jest najlepszym i

najdokładniejszym wskażnikiem

najdokładniejszym wskażnikiem

uwzględnianym w rokowaniu przy raku sutka.

uwzględnianym w rokowaniu przy raku sutka.

Objawy

Objawy

•

Zmiana wielkości lub kształtu piersi.

Zmiana wielkości lub kształtu piersi.

•

Różne zachowanie się piersi podczas

Różne zachowanie się piersi podczas

unoszenia ramion.

unoszenia ramion.

•

Obrzęk piersi.

Obrzęk piersi.

•

Zmiany skórne wokół brodawek.

Zmiany skórne wokół brodawek.

•

Sterczenie brodawki.

Sterczenie brodawki.

•

Zaczerwienienie, stwardnienie,

Zaczerwienienie, stwardnienie,

zgrubienie skóry.

zgrubienie skóry.

Objawy

Objawy

•

Pojawienie się wgłębień lub zmarszczek na

Pojawienie się wgłębień lub zmarszczek na

skórnej piersi.

skórnej piersi.

•

Wciągnięcie trudno przesuwalnego fragmentu

Wciągnięcie trudno przesuwalnego fragmentu

skóry tzw.”pępek rakowy”

skóry tzw.”pępek rakowy”

•

„

„

Skórka pomarańczy” przejaw nacieczenia

Skórka pomarańczy” przejaw nacieczenia

włókien sprężystych zdążających do skóry

włókien sprężystych zdążających do skóry

właściwej występującego na powierzchni gruczołu

właściwej występującego na powierzchni gruczołu

piersiowego na ograniczonej powierzchni.

piersiowego na ograniczonej powierzchni.

•

Stwardnienie, powiększenie węzłów chłonnych w

Stwardnienie, powiększenie węzłów chłonnych w

dole pachowym i okolicy podobojczykowej

dole pachowym i okolicy podobojczykowej

(zazwyczaj po jednej stronie)

(zazwyczaj po jednej stronie)

Objawy

Objawy

•

Poszerzenie żył skóry piersi.

Poszerzenie żył skóry piersi.

•

Wciągnięcie brodawki.

Wciągnięcie brodawki.

•

Wyciek z brodawki zwłaszcza krwisty

Wyciek z brodawki zwłaszcza krwisty

•

Przewlekłe owrzodzenie skóry piersi

Przewlekłe owrzodzenie skóry piersi

•

Obrzęk ramienia

Obrzęk ramienia

•

Bóle spowodowane przerzutami odległymi

Bóle spowodowane przerzutami odległymi

•

Płaskie zaczerwienienia skóry w przypadku

Płaskie zaczerwienienia skóry w przypadku

zaawansowanego tzw. Zapalnego raka sutka.

zaawansowanego tzw. Zapalnego raka sutka.

•

Niekiedy pierwszym objawem mogą być bóle

Niekiedy pierwszym objawem mogą być bóle

kręgosłupa

kręgosłupa

•

Lub dolegliwości neurologiczne spowodowane

Lub dolegliwości neurologiczne spowodowane

przerzutami raka sutka.

przerzutami raka sutka.

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

NIE WSZYSCY LUDZIE W

NIE WSZYSCY LUDZIE W

JEDNAKOWY SPOSÓB SA

JEDNAKOWY SPOSÓB SA

ZAGROŻENI

ZAGROŻENI

ZACHOROWANIEM NA

ZACHOROWANIEM NA

RAKA, W TYM TAKŻE NA

RAKA, W TYM TAKŻE NA

RAKA PIERSI.

RAKA PIERSI.

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

•

Wiek - z wiekiem zwiększa się ryzyko

Wiek - z wiekiem zwiększa się ryzyko

występowania nowotworu piersi .

występowania nowotworu piersi .

–

Częściej narażone są kobiety między 50-70

Częściej narażone są kobiety między 50-70

rokiem życia ,jednakże problem dotyczy

rokiem życia ,jednakże problem dotyczy

wszystkich kobiet po ukończeniu 20 roku

wszystkich kobiet po ukończeniu 20 roku

życia .

życia .

•

Czynniki genetyczne

Czynniki genetyczne

–

Uwarunkowanie genetyczne jest czynnikiem

Uwarunkowanie genetyczne jest czynnikiem

mutacji genów brca1.,Brca2, p53,atm.

mutacji genów brca1.,Brca2, p53,atm.

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

•

Ryzyko jest większe im bliższy jest stopień

Ryzyko jest większe im bliższy jest stopień

pokrewieństwa osoby chorej z innymi osobami w

pokrewieństwa osoby chorej z innymi osobami w

rodzinie .Niebezpieczna sytuacja zachodzi u matek

rodzinie .Niebezpieczna sytuacja zachodzi u matek

córek, babki, ciotki, siostry.

córek, babki, ciotki, siostry.

•

Otyłość-czynnik ten zwiększa ryzyko występowania

Otyłość-czynnik ten zwiększa ryzyko występowania

raka piersi .Im bardziej otyli tym trudniej wykryć

raka piersi .Im bardziej otyli tym trudniej wykryć

nowotwór.

nowotwór.

•

Czynniki endogeniczne- większe

Czynniki endogeniczne- większe

prawdopodobieństwo występowania raka piersi

prawdopodobieństwo występowania raka piersi

zachodzi u kobiet, u których pierwsza miesiączka

zachodzi u kobiet, u których pierwsza miesiączka

wystąpiła przed 12 rokiem życia i u kobiet

wystąpiła przed 12 rokiem życia i u kobiet

przechodzących menopauzę po 55 roku życia.

przechodzących menopauzę po 55 roku życia.

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

•

Środki hormonalne - zbyt długie stosowanie

Środki hormonalne - zbyt długie stosowanie

środków antykoncepcyjnych (zawierających

środków antykoncepcyjnych (zawierających

estrogeny), jak również stosowanie

estrogeny), jak również stosowanie

hormonoterapii zastępczej może zwiększyć

hormonoterapii zastępczej może zwiększyć

prawdopodobieństwo wystąpienia raka.

prawdopodobieństwo wystąpienia raka.

•

Zła dieta - jednym z czynników występowania

Zła dieta - jednym z czynników występowania

raka piersi może mieć dieta wysokotłuszczowa.

raka piersi może mieć dieta wysokotłuszczowa.

•

Płeć - może również występować u mężczyzn-

Płeć - może również występować u mężczyzn-

1:100-powszechniejszy jest u kobiet

1:100-powszechniejszy jest u kobiet

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

•

Rasa –kobiety białe częściej zapadają na tę chorobę

Rasa –kobiety białe częściej zapadają na tę chorobę

niż kobiety rasy czarnej lub wschodniej.

niż kobiety rasy czarnej lub wschodniej.

•

Położenie geograficzne-rak piersi występuje

Położenie geograficzne-rak piersi występuje

najczęściej w krajach zachodnich, rzadziej w Afryce

najczęściej w krajach zachodnich, rzadziej w Afryce

lub Azji .

lub Azji .

•

Alkohol-im wyższe spożycie alkoholu tym większe

Alkohol-im wyższe spożycie alkoholu tym większe

ryzyko zachorowania .

ryzyko zachorowania .

•

Karmienie piersią

Karmienie piersią

–

–

ryzyko zachorowania jest znacznie

ryzyko zachorowania jest znacznie

mniejsze –chroni kobiety przed rozwojem raka piersi.

mniejsze –chroni kobiety przed rozwojem raka piersi.

•

Porody –są czynnikiem zmniejszającym ryzyko

Porody –są czynnikiem zmniejszającym ryzyko

zachorowania, kobiety samotne , bezdzietne wykazują

zachorowania, kobiety samotne , bezdzietne wykazują

nieznacznie wyższą częstość zachorowania

nieznacznie wyższą częstość zachorowania

Diagnostyka

Diagnostyka

•

Badanie palpacyjne połączone z oglądaniem

Badanie palpacyjne połączone z oglądaniem

•

Badanie obejmuje obie piersi i okoliczne węzły

Badanie obejmuje obie piersi i okoliczne węzły

chłodne.

chłodne.

•

Systematyczna samokontrola piersi umożliwia

Systematyczna samokontrola piersi umożliwia

wcześniejsze wykrycie raka kiedy istnieje szansa

wcześniejsze wykrycie raka kiedy istnieje szansa

całkowitego wyleczenia i zachowania piersi.

całkowitego wyleczenia i zachowania piersi.

•

Samobadanie należy podjąć od 20 roku życia 1raz

Samobadanie należy podjąć od 20 roku życia 1raz

w miesiącu, najlepiej w dzień miesiączki.

w miesiącu, najlepiej w dzień miesiączki.

•

Kobiety, które przeszły okres przekwitania,

Kobiety, które przeszły okres przekwitania,

powinny wykonywać badanie w te same dni

powinny wykonywać badanie w te same dni

każdego miesiąca.

każdego miesiąca.

Diagnostyka

Diagnostyka

•

U kobiet miesiączkujących profilaktyczne badanie piersi

U kobiet miesiączkujących profilaktyczne badanie piersi

powinno odbywać się po miesiączce do 7-10 dnia cyklu ze

powinno odbywać się po miesiączce do 7-10 dnia cyklu ze

względu na okresowe zmiany w gęstości tkanki

względu na okresowe zmiany w gęstości tkanki

gruczołowej.

gruczołowej.

•

Badanie przedmiotowe obejmuje:

Badanie przedmiotowe obejmuje:

•

Badanie wzrokiem.

Badanie wzrokiem.

•

Badanie palpacyjne- pozycja siedząca i leżąca(obu sutków).

Badanie palpacyjne- pozycja siedząca i leżąca(obu sutków).

•

Badanie każdej z 4 ćwiartek sutka(kwadraty).

Badanie każdej z 4 ćwiartek sutka(kwadraty).

•

Ocena w 3 pozycjach –pacjentka stoi, leży na wznak i na

Ocena w 3 pozycjach –pacjentka stoi, leży na wznak i na

boku.

boku.

•

Badanie spoistości ewentualnych zgrubień, ich

Badanie spoistości ewentualnych zgrubień, ich

przesuwalności wobec skóry i podłoża (mięśni).

przesuwalności wobec skóry i podłoża (mięśni).

Diagnostyka

Diagnostyka

•

Ocena brodawki, zwrócenie uwagi na ewentualne

Ocena brodawki, zwrócenie uwagi na ewentualne

wciąganie ,stwardnienie ,wydzielinę „wyprysk”(choroba

wciąganie ,stwardnienie ,wydzielinę „wyprysk”(choroba

pageta).

pageta).

•

Badanie skóry sutków(naciek, owrzodzenie).

Badanie skóry sutków(naciek, owrzodzenie).

•

Badanie guza w sutku.

Badanie guza w sutku.

•

Określenie jego stosunku do ściany klatki piersiowej i skóry.

Określenie jego stosunku do ściany klatki piersiowej i skóry.

•

Ocena jego wielkości(wymiar w centymetrach).

Ocena jego wielkości(wymiar w centymetrach).

•

Badanie i ocena okolicznych węzłów chłonnych.

Badanie i ocena okolicznych węzłów chłonnych.

•

Okolica pachowa.

Okolica pachowa.

•

Okolica szyi i dołu nadobojczykowego.

Okolica szyi i dołu nadobojczykowego.

•

Kliniczna ocena ewentualnego zajęcia węzłów chłonnych

Kliniczna ocena ewentualnego zajęcia węzłów chłonnych

przez przerzuty.

przez przerzuty.

Diagnostyka

Diagnostyka

•

Systematyczne przeprowadzanie badań

Systematyczne przeprowadzanie badań

diagnostycznych to podstawa w

diagnostycznych to podstawa w

wykrywaniu i zapobieganiu nowotworów.

wykrywaniu i zapobieganiu nowotworów.

•

Do tych badań zaliczamy samobadanie

Do tych badań zaliczamy samobadanie

piersi przez kobietę, mammografię,

piersi przez kobietę, mammografię,

badanie ultrasonograficzne oraz w

badanie ultrasonograficzne oraz w

późniejszym etapie wykonuje się

późniejszym etapie wykonuje się

badanie cytologiczne otrzymanego

badanie cytologiczne otrzymanego

materiału tzw. Biopsja.

materiału tzw. Biopsja.

Wskazania do

Wskazania do

mammografii.

mammografii.

•

Kobiety powyżej 35 roku życia.

Kobiety powyżej 35 roku życia.

•

Wyciek z brodawki.

Wyciek z brodawki.

•

Podejrzenie zmiany.

Podejrzenie zmiany.

•

Stwierdzenie twardych węzłów chłonnych pachowych.

Stwierdzenie twardych węzłów chłonnych pachowych.

•

Bóle piersi (inne niż przed miesiączką).

Bóle piersi (inne niż przed miesiączką).

•

U kobiet leczonych z powodu raka piersi, w celu

U kobiet leczonych z powodu raka piersi, w celu

ewentualnego wykrycia innych ognisk raka w tej samej

ewentualnego wykrycia innych ognisk raka w tej samej

lub drugiej piersi.

lub drugiej piersi.

•

Badania kontrolne, regularne, u kobiet leczonych

Badania kontrolne, regularne, u kobiet leczonych

wcześniej z powodu raka piersi.

wcześniej z powodu raka piersi.

•

Wciągnięcie brodawki.

Wciągnięcie brodawki.

•

Leczenie hormonalne np. Hormonalna terapia zastępcza.

Leczenie hormonalne np. Hormonalna terapia zastępcza.

Badanie ultrasonograficzne

Badanie ultrasonograficzne

Wykorzystuje się fale ultradźwiękowe o

Wykorzystuje się fale ultradźwiękowe o

wysokiej częstotliwości, które odbijają się od

wysokiej częstotliwości, które odbijają się od

tkanek zarejestrowanych przez komputer i

tkanek zarejestrowanych przez komputer i

uwidaczniają się w postaci obrazu na

uwidaczniają się w postaci obrazu na

monitorze urządzenia. USG potrafi odróżnić

monitorze urządzenia. USG potrafi odróżnić

lity guzek od torbieli. Rozwiązuje również

lity guzek od torbieli. Rozwiązuje również

problem trudności zlokalizowania guzka, co

problem trudności zlokalizowania guzka, co

ma miejsce zwłaszcza u młodych kobiet ,

ma miejsce zwłaszcza u młodych kobiet ,

kiedy tkanka gruczołu piersiowego jest zbyt

kiedy tkanka gruczołu piersiowego jest zbyt

gęsta, aby można było wykonać

gęsta, aby można było wykonać

mammografię.

mammografię.

Badanie ultrasonograficzne

Badanie ultrasonograficzne

Wskazania

Wskazania

•

Diagnostyka piersi młodych kobiet, z obfitym utkaniem

Diagnostyka piersi młodych kobiet, z obfitym utkaniem

gruczołowym piersi.

gruczołowym piersi.

•

Kobiety w ciąży, w okresie laktacji –w celu uniknięcia

Kobiety w ciąży, w okresie laktacji –w celu uniknięcia

napromieniowania.

napromieniowania.

•

Jako badanie pomocnicze różnicowaniu między guzem litym

Jako badanie pomocnicze różnicowaniu między guzem litym

a torbielą sutka.

a torbielą sutka.

•

Monitorowanie leczenia zmian w piersiach.

Monitorowanie leczenia zmian w piersiach.

•

Ocena zmiany, która w mammografii wzbudza niepokój lub

Ocena zmiany, która w mammografii wzbudza niepokój lub

gdy nie można ocenić struktury zmiany.

gdy nie można ocenić struktury zmiany.

•

Ocena struktury piersi w czasie stosowania hormonoterapii.

Ocena struktury piersi w czasie stosowania hormonoterapii.

•

Monitorowanie igły biopsyjnej podczas pobierania wycinka.

Monitorowanie igły biopsyjnej podczas pobierania wycinka.

Biopsja

Biopsja

•

Jest ostatecznym badaniem do

Jest ostatecznym badaniem do

ustalenia rozpoznania w przypadku

ustalenia rozpoznania w przypadku

podejrzenia nowotworu złośliwego

podejrzenia nowotworu złośliwego

piersi.

piersi.

•

Rozpoznanie może być postawione w

Rozpoznanie może być postawione w

oparciu wynik badania cytologicznego

oparciu wynik badania cytologicznego

lub histopatologicznego materiału

lub histopatologicznego materiału

pobranego z guza.

pobranego z guza.

Biopsja

Biopsja

Biopsja cienkoigłowa(BAC)

Biopsja cienkoigłowa(BAC)

•

Wymaga nakłucie guzka cienką igłą i pobraniu materiału

Wymaga nakłucie guzka cienką igłą i pobraniu materiału

do strzykawki. Jeżeli w strzykawce pojawia się płyn

do strzykawki. Jeżeli w strzykawce pojawia się płyn

potwierdza to rozpoznanie torbieli i opróżnienie

potwierdza to rozpoznanie torbieli i opróżnienie

Biopsja gruboigłowa.

Biopsja gruboigłowa.

•

Szybka i bezbolesna po zastosowaniu miejscowego

Szybka i bezbolesna po zastosowaniu miejscowego

znieczulenie, nakłuwa się guzek specjalną igłą, która

znieczulenie, nakłuwa się guzek specjalną igłą, która

wycina z guzka mały fragment tkanki, oceniamy w

wycina z guzka mały fragment tkanki, oceniamy w

badaniu mikroskopowym.

badaniu mikroskopowym.

Biopsja chirurgiczna.

Biopsja chirurgiczna.

•

Zabieg polegający na usunięciu samego guzka z

Zabieg polegający na usunięciu samego guzka z

marginesem otaczających zdrowych tkanek. Wykonywany

marginesem otaczających zdrowych tkanek. Wykonywany

u każdej kobiety w wieku powyżej 30 roku życia, u której

u każdej kobiety w wieku powyżej 30 roku życia, u której

stwierdzono obecność podejrzanego guzka w sutku.

stwierdzono obecność podejrzanego guzka w sutku.

Badania dodatkowe

Badania dodatkowe

•

badanie ultrasonograficzne innych

badanie ultrasonograficzne innych

narządów (np. wątroby.)

narządów (np. wątroby.)

•

tomografia komputerowa.

tomografia komputerowa.

•

badanie radiologiczne (RTG.) klatki

badanie radiologiczne (RTG.) klatki

piersiowej w 2 pozycjach (tylno-

piersiowej w 2 pozycjach (tylno-

przedniej i bocznej)

przedniej i bocznej)

•

ewentualnie innych narządów (np.

ewentualnie innych narządów (np.

kości.)

kości.)

Badania dodatkowe

Badania dodatkowe

•

Badania izotopowe

Badania izotopowe

–

kośćca

kośćca

–

wątroby.

wątroby.

•

ocena stanu neurologicznego.

ocena stanu neurologicznego.

•

badania krwi (morf. OB., poziom

badania krwi (morf. OB., poziom

mocznika kreatyniny, fosfatazy

mocznika kreatyniny, fosfatazy

alkaicznej, bilirubiny

alkaicznej, bilirubiny

,elektrolitów.)

,elektrolitów.)

Leczenie

Leczenie

•

Leczenie operacyjne, radioterapia,

Leczenie operacyjne, radioterapia,

chemioterapia, leczenie hormonalne -

chemioterapia, leczenie hormonalne -

zależnie od okresu choroby.

zależnie od okresu choroby.

•

Operacja jest podstawową metodą

Operacja jest podstawową metodą

leczenia, stwarzającą największe szanse

leczenia, stwarzającą największe szanse

wyleczenia. Pozostałe metody jedynie

wyleczenia. Pozostałe metody jedynie

uzupełniają terapię bądź stosuje się w

uzupełniają terapię bądź stosuje się w

przypadkach spóźnionych. Wybór metody

przypadkach spóźnionych. Wybór metody

leczenia powinien nastąpić po naradzie

leczenia powinien nastąpić po naradzie

chirurga, onkologa, chemioterapeuty,

chirurga, onkologa, chemioterapeuty,

histopatologa, oraz radioterapeuty.

histopatologa, oraz radioterapeuty.

Leczenie chirurgiczne.

Leczenie chirurgiczne.

•

Miejscowe wycięcie guza- tumorektomia

Miejscowe wycięcie guza- tumorektomia

kwadratotomia. Zapewnia zachowanie niewiele

kwadratotomia. Zapewnia zachowanie niewiele

zmienionego sutka.

zmienionego sutka.

•

Mastektomia simplex- polega na prostym odcięciu

Mastektomia simplex- polega na prostym odcięciu

sutka wraz z węzłami chłonnymi dołu pachowego.

sutka wraz z węzłami chłonnymi dołu pachowego.

•

Mastektomia –zabieg typu pageta polega na usunięciu

Mastektomia –zabieg typu pageta polega na usunięciu

mięśnia piersiowego (zabieg niestosowany z powodu

mięśnia piersiowego (zabieg niestosowany z powodu

przecięcia nerwów –liczne skutki uboczne.)

przecięcia nerwów –liczne skutki uboczne.)

•

Najczęściej stosowana metoda leczenia

Najczęściej stosowana metoda leczenia

chirurgicznego jest zmodyfikowana radykalne odcięcie

chirurgicznego jest zmodyfikowana radykalne odcięcie

gruczołu sutkowego wg. Pateya. (Polega na odcięciu

gruczołu sutkowego wg. Pateya. (Polega na odcięciu

gruczołu sutkowego oraz węzłów chłonnych dołu

gruczołu sutkowego oraz węzłów chłonnych dołu

pachowego. Wskazania –rak 1i2stopnia)

pachowego. Wskazania –rak 1i2stopnia)

Leczenie chirurgiczne.

Leczenie chirurgiczne.

•

Operacje odtwórcze piersi-można wykonać

Operacje odtwórcze piersi-można wykonać

używając własnych tkanek pacjentki

używając własnych tkanek pacjentki

przeniesionych z innych okolic ciała.

przeniesionych z innych okolic ciała.

•

Jeżeli w czasie zabiegu operacyjnego zostały

Jeżeli w czasie zabiegu operacyjnego zostały

usunięte w celu umożliwienia odpływu chłonki i

usunięte w celu umożliwienia odpływu chłonki i

zapobieganiu gromadzenia się płynu w

zapobieganiu gromadzenia się płynu w

przestrzeni tkanki podskórnej oraz zmniejszenie

przestrzeni tkanki podskórnej oraz zmniejszenie

tendencji do rozciągnięcia skory pod wpływem

tendencji do rozciągnięcia skory pod wpływem

ciśnienia śródwęzłowego wykonuje się

ciśnienia śródwęzłowego wykonuje się

drenowanie rany pooperacyjnej ssaniem Redona.

drenowanie rany pooperacyjnej ssaniem Redona.

Drenaż utrzymuje się przez 2-3 dni i więcej aby

Drenaż utrzymuje się przez 2-3 dni i więcej aby

zapewnić odpływ i kontrolę ilości wydzielanej

zapewnić odpływ i kontrolę ilości wydzielanej

limfy.

limfy.

Pielęgnacja chorej przed

Pielęgnacja chorej przed

zabiegiem.

zabiegiem.

•

Rozmowa z chorą na temat aktualnych

Rozmowa z chorą na temat aktualnych

metod leczenia, możliwość protezowania i

metod leczenia, możliwość protezowania i

zabiegów odtwórczych.

zabiegów odtwórczych.

•

Umożliwienia kontaktu z wolontariuszką i

Umożliwienia kontaktu z wolontariuszką i

psychologiem.

psychologiem.

•

Udzielanie chorej wsparcia psychicznego

Udzielanie chorej wsparcia psychicznego

pomoc w zrozumieniu emocji związanych z

pomoc w zrozumieniu emocji związanych z

chorobą i zabiegiem operacyjnym.

chorobą i zabiegiem operacyjnym.

•

W rozmowie z chorą pielęgniarka może

W rozmowie z chorą pielęgniarka może

posłużyć się przykładami osób, które mówią

posłużyć się przykładami osób, które mówią

publicznie o swojej walce z chorobą..

publicznie o swojej walce z chorobą..

Pielęgnacja chorej po

Pielęgnacja chorej po

zabiegu.

zabiegu.

•

Obserwacja rany pooperacyjnej.

Obserwacja rany pooperacyjnej.

•

Obserwacja założonego w trakcie zabiegu

Obserwacja założonego w trakcie zabiegu

operacyjnego drenu, jego drożności i ilości płynu

operacyjnego drenu, jego drożności i ilości płynu

wypływającego przez dren.

wypływającego przez dren.

•

Pomoc w podstawowych czynnościach w

Pomoc w podstawowych czynnościach w

zależności od wydolności pacjentki. Trudność

zależności od wydolności pacjentki. Trudność

wynika z ograniczenia ruchomości w stawach,

wynika z ograniczenia ruchomości w stawach,

obręczy barkowej z powodu rozległej rany.

obręczy barkowej z powodu rozległej rany.

•

Edukacja na temat konieczności zmian

Edukacja na temat konieczności zmian

żywieniowych u pacjentek otyłych i poddawanych

żywieniowych u pacjentek otyłych i poddawanych

radioterapii chemioterapii.

radioterapii chemioterapii.

Pielęgnacja chorej po

Pielęgnacja chorej po

zabiegu.

zabiegu.

•

Edukacja w zakresie diety u chorych

Edukacja w zakresie diety u chorych

nowotworowych. Dieta bogata w warzywa i owoce –

nowotworowych. Dieta bogata w warzywa i owoce –

brokuły, pomarańcze, winogrona, warzywa zielone,

brokuły, pomarańcze, winogrona, warzywa zielone,

ziarna i kiełki pszenicy, warzywa strączkowe,

ziarna i kiełki pszenicy, warzywa strączkowe,

pieczywo z ziarnem, chude sery, jogurt, kefir,

pieczywo z ziarnem, chude sery, jogurt, kefir,

chude ryby, chude białe mięso(cielęcina drób.)

chude ryby, chude białe mięso(cielęcina drób.)

Oleje roślinne.

Oleje roślinne.

•

Zalecane jest ograniczenie soli w diecie ze względu

Zalecane jest ograniczenie soli w diecie ze względu

na możliwość retencji wody-zwiększa możliwość

na możliwość retencji wody-zwiększa możliwość

występowania obrzęku limfatycznego.

występowania obrzęku limfatycznego.

•

Udzielanie wsparcia psychicznego.

Udzielanie wsparcia psychicznego.

•

Współpraca z rehabilitantem w procesie

Współpraca z rehabilitantem w procesie

usprawnienia pacjentki.

usprawnienia pacjentki.

Pielęgnacja chorej po

Pielęgnacja chorej po

zabiegu.

zabiegu.

Usprawnienie dzielimy na 3 etapy:

Usprawnienie dzielimy na 3 etapy:

•

1 etap-wykonujemy intensywne ćwiczenia

1 etap-wykonujemy intensywne ćwiczenia

oddechowe oraz ćwiczenia palców dłoni i

oddechowe oraz ćwiczenia palców dłoni i

przedramienia, wspomagane ćwiczeniami stawów

przedramienia, wspomagane ćwiczeniami stawów

obręczy barkowej płaszczyźnie strzałkowej w

obręczy barkowej płaszczyźnie strzałkowej w

pozycji leżącej.

pozycji leżącej.

•

2 etap-można dołączyć ćwiczenia stawów obręcz

2 etap-można dołączyć ćwiczenia stawów obręcz

barkowej w pozycji siedzącej i stojącej

barkowej w pozycji siedzącej i stojącej

wspomagane przyborami.

wspomagane przyborami.

•

3 etap-wykonujemy dodatkowe ćwiczenia czynne

3 etap-wykonujemy dodatkowe ćwiczenia czynne

stawów obręczy barkowej w płaszczyźnie

stawów obręczy barkowej w płaszczyźnie

strzałkowej, czołowej oraz horyzontalnej w pozycji

strzałkowej, czołowej oraz horyzontalnej w pozycji

stojącej przy ścianie.

stojącej przy ścianie.

Pielęgnacja chorej po

Pielęgnacja chorej po

zabiegu.

zabiegu.

•

Zapobieganie powstawaniu obrzęku

Zapobieganie powstawaniu obrzęku

limfatycznego kończyny górnej

limfatycznego kończyny górnej

strony operowanej z powodu

strony operowanej z powodu

usunięcia węzłów chłonnych.

usunięcia węzłów chłonnych.

•

Powstawanie obrzęku limfatycznego

Powstawanie obrzęku limfatycznego

kończyny górnej po amputacji piersi

kończyny górnej po amputacji piersi

zależy od wielu przyczyn.

zależy od wielu przyczyn.

•

Podzielono je na bezpośrednie i

Podzielono je na bezpośrednie i

pośrednie.

pośrednie.

Obrzęk limfatyczny

Obrzęk limfatyczny

Przyczyny bezpośrednie

Przyczyny bezpośrednie

•

Utrudnienie odpływu chłonki na

Utrudnienie odpływu chłonki na

skutek usunięcia naczyń oraz

skutek usunięcia naczyń oraz

węzłów chłonnych.

węzłów chłonnych.

•

Powstanie zmian bliznowatych

Powstanie zmian bliznowatych

okolicy pachowej.

okolicy pachowej.

•

Zakażenia rany operacyjnej

Zakażenia rany operacyjnej

nasilają zmiany bliznowate.

nasilają zmiany bliznowate.

Obrzęk limfatyczny

Obrzęk limfatyczny

Przyczyny pośrednie

Przyczyny pośrednie

•

Zwłóknienie tkanki spowodowane

Zwłóknienie tkanki spowodowane

radioterapią.

radioterapią.

•

Zwężenie światła żyły pachowej-

Zwężenie światła żyły pachowej-

bliznowacenie lub skurcz odruchowy.

bliznowacenie lub skurcz odruchowy.

•

Zakażenie wtórne kończyny górnej

Zakażenie wtórne kończyny górnej

operowanej strony.(Często róża i półpasiec)

operowanej strony.(Często róża i półpasiec)

•

Przerzuty nowotworowe.

Przerzuty nowotworowe.

•

Otyłość.

Otyłość.

Obrzęk limfatyczny

Obrzęk limfatyczny

W celu zapobiegania

W celu zapobiegania

obrzękowi limfatycznego

obrzękowi limfatycznego

należy stosować wysokie

należy stosować wysokie

ułożenie kończyny w czasie

ułożenie kończyny w czasie

ćwiczeń jak również w

ćwiczeń jak również w

sytuacjach życia

sytuacjach życia

codziennego.

codziennego.

Obrzęk limfatyczny

Obrzęk limfatyczny

Po zabiegu częściowego lub całkowitego odjęcia piersi

Po zabiegu częściowego lub całkowitego odjęcia piersi

układa się kończynę strony operowanej na

układa się kończynę strony operowanej na

specjalnym klinie, ułatwia to odpływ chłonki. Bardzo

specjalnym klinie, ułatwia to odpływ chłonki. Bardzo

ważną rolę ogrywają ćwiczenia i automasaż

ważną rolę ogrywają ćwiczenia i automasaż

kończyny z wykorzystaniem ułatwiających masaż i

kończyny z wykorzystaniem ułatwiających masaż i

zapobiegających podrażnieniu skóry(talk, wazelina,

zapobiegających podrażnieniu skóry(talk, wazelina,

olejek do masażu.)Masaż wykonujemy w kierunku

olejek do masażu.)Masaż wykonujemy w kierunku

serca przez około 10min.,nie można masować blizny

serca przez około 10min.,nie można masować blizny

pooperacyjnej okolicy która była napromieniowana.

pooperacyjnej okolicy która była napromieniowana.

Bardzo ważne jest aby kobiety po operacji usunięcia

Bardzo ważne jest aby kobiety po operacji usunięcia

piersi pamiętały o konieczności ochrony kończyny

piersi pamiętały o konieczności ochrony kończyny

przed nadmiernym obciążeniem jak również

przed nadmiernym obciążeniem jak również

zakażeniami, nie można wykonywać wstrzyknięć i

zakażeniami, nie można wykonywać wstrzyknięć i

mierzyć na niej ciśnienia.

mierzyć na niej ciśnienia.

Literatura

Literatura

•

Chirurgia podręcznik dla studentów pod

Chirurgia podręcznik dla studentów pod

redakcją Jana Fibaka wydawnictwo

redakcją Jana Fibaka wydawnictwo

lekarskie PZWL 2002r.

lekarskie PZWL 2002r.

•

Chirurgia nowotworów pod redakcją

Chirurgia nowotworów pod redakcją

Mariusza Frączka 2003r

Mariusza Frączka 2003r

•

Podstawy chirurgii Jacka Szmidta 2003r

Podstawy chirurgii Jacka Szmidta 2003r

•

Biuletyn CM LIM Nr14 vol5 kwiecień 2003r

Biuletyn CM LIM Nr14 vol5 kwiecień 2003r

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę