Środki pieniężne

prof. dr hab. Kazimiera Winiarska

Środki pieniężne w kasie i na

rachunkach bankowych

Dla zapewnienia płynności finansowej

i

wypłacalności

jednostki

gospodarcze

utrzymują określone środki pieniężne w formie

gotówki i na rachunkach bankowych. Zapasy

gotówki potrzebne są również dla zapewnienia

niezbędnych płatności (aspekt transakcyjny).

Zbyt wysokie stany środków pieniężnych są

niewskazane,

gdyż

obniża

to

stopień

efektywnego ich wykorzystania, zmniejsza

przychody finansowe. Wolne zasoby pieniężne

mogą być bowiem lokowane m.in. w formie

papierów

wartościowych,

przynosząc

dodatkowe zyski (aspekt spekulacyjny).

Środki pieniężne

W ustawie o rachunkowości wyróżnia się
aktywa pieniężne rozumiane jako aktywa
w formie krajowych środków płatniczych,
walut obcych i dewiz. Do aktywów
pieniężnych zalicza się również inne
aktywa

finansowe,

w

tym

w szczególności naliczone odsetki od
aktywów finansowych, jeżeli aktywa te są
płatne lub wymagalne w ciągu 3 miesięcy
od dnia ich otrzymania, wystawienia,
nabycia lub założenia (lokaty).

Środki pieniężne

Do środków pieniężnych zalicza się:
1. gotówkę,
2. środki pieniężne na kontach bankowych,

płatne na żądanie,

3. inne środki pieniężne – weksle obce,

czeki obce o terminie wykupu do 3
miesięcy, środki pieniężne w drodze,

4. inne aktywa pieniężne – należności z

tytułu dywidend.

Zakres środków pieniężnych i lokat terminowych

Z

a

k

re

s

ś

ro

d

k

ó

w

p

ie

n

ię

ż

n

y

c

h

i

l

o

k

a

t

te

rm

in

o

w

y

c

h

Gotówka w kasie

Środki na rachunkach

bankowych

Środki na lokatach

terminowych do 3 miesięcy

Środki na lokatach

terminowych od 3 do 12

miesięcy

Środki na lokatach

terminowych powyżej 12

miesięcy

Środki pieniężne w drodze

Czeki i weksle obce z

terminem płatności do 3

miesięcy

Należności z tytułu

dywidend

Czeki i weksle obce z

terminem płatności

dłuższym niż 3 miesiące

Konta

stosowane do

ewidencji

Element

aktywów

bilansu

Kasa

Rachunki bankowe

Rachunki bankowe

Rachunki bankowe

Rachunki bankowe

Inne środki

pieniężne

Inne środki

pieniężne

Pozostałe

rozrachunki

Krótkoterminowe

aktywa finansowe

Środki pieniężne w

kasie i na rachunkach

bankowych

Środki pieniężne w

kasie i na rachunkach

bankowych

Inne środki pieniężne

Inne krótkoterminowe

aktywa finansowe

Inne długoterminowe

aktywa finansowe

Inne środki pieniężne

Inne środki pieniężne

Inne aktywa pieniężne

Inne krótkoterminowe

aktywa finansowe

Do syntetycznej ewidencji gotówki służy

konto

Kasa.

Zapisy

na

tym

koncie

dokonywane są z datą rzeczywistego

przychodu lub rozchodu gotówki; dotyczy to

również przyjęcia gotówki podjętej na

podstawie dyspozycji własnej lub czekiem

gotówkowym

z

rachunku

bankowego.

Warunek terminowej ewidencji środków

pieniężnych w kasie jest spełniony, jeżeli

operacje kasowe zostaną wykazane w

raporcie kasowym w dniu, w którym zostały

dokonane, a utargi gotówkowe za sprzedane

towary w handlu detalicznym i gastronomii –

w raportach w tych samych dniach, w których

je zainkasowano.

Rozliczenia bezgotówkowe

Rozliczenia bezgotówkowe mogą

być przeprowadzone np. w formie:

1. polecenia przelewu,
2. czeku rozrachunkowego,
3. akredytywy,
4. polecenia pobrania.

Rachunki lokat terminowych,

rachunki pomocnicze, rachunek

środków ZFŚS

Podstawowa część środków pieniężnych
podmiotu gospodarczego gromadzona jest
na rachunku bieżącym, który każda
jednostka musi posiadać.
Obok rachunku bieżącego można zakładać:

• rachunki lokat terminowych,
• rachunki pomocnicze otwarte w innych bankach

dla filii zamiejscowych,

• rachunek

środków

Zakładowego

Funduszu

Świadczeń Socjalnych (ZFŚS).

Ewidencja szczegółowa

Ewidencja środków na rachunkach

bankowych (konto Rachunki bankowe) jest
dokonywana na podstawie wyciągów
bankowych, do których dołączone są
dokumenty

źródłowe

(np.

polecenie

przelewu,

bankowe

dowody

wpłaty,

bankowe noty memoriałowe).

Inne środki pieniężne

Obok środków pieniężnych w kasie i na

rachunkach

bankowych

jednostka

gospodarcza może posiadać inne srodki,
które ujmuje się na koncie Inne środki
pieniężne.
Zalicza się do nich:

1. otrzymane czeki obce, które nie zostały jeszcze

zrealizowane,

2. weksle obce, o terminie wykupu do 3 miesięcy,
3. środki pieniężne w drodze.

Ewidencja innych środków pieniężnych

Kasa

Inne środki

pieniężne

Rachunki

bankowe

Rozrachunki z

odbiorcami

Przychody

finansowe

Koszty

finansowe

Pozostałe koszty

operacyjne

Sp)

x

300

300

1

500

500

4

220

220

5

100

80

6a,b; 6a

20

6b

100

100

7

400

400

2

200

220

3a; 3a, b

20

3b

Ewidencja innych środków pieniężnych

Objaśnienia:

1.

Wpłaty gotówki z kasy do banku niepotwierdzone

przez bank wyciągiem bankowym 300zł

2.

Otrzymanie czeku obcego tytułem regulacji należności

i złożenie do realizacji w banku 400zł

3.

Przyjęcie weksla od kontrahenta tytułem pokrycia spłaty

naleznosci:

a) wartość naleznosci 200zł

b) dyskonto weksla

20zł

4.

Otrzymanie wyciągów bankowych potwierdzających wpływ środków

pieniężnych w drodze, realizację czeków obcych 500zł

5.

Wykupienie weksla przez dłużnika (suma wekslowa)

220zł

6.

Sprzedaż weksli do banku:

a) wartość otrzymanych środków pieniężnych 80zł
b) potracone przez bank dyskonto 20zł
7. Odpisanie weksli przedawnionych lub nieściągalnych 100zł