Choroby Układu

Moczowego

Koni

M. Wieteska

W. Rękawek

Schorzenia Ukł.

Wydalniczego

• Choroby nerek
• Choroby dróg wyprowadzających mocz
- Stany zapalne
- Zaburzenia czynnościowe
- Zmiany obturacyjne
- Wady wrodzone
- Nowotwory
- Urazy

Schorzenia Ukł.

Wydalniczego

• Zakażenia dróg moczowych
• Ostra i przewlekła niewydolność nerek
• Nerkowa kwasica kanalikowa
• Nietrzymanie moczu
• Kamica układu wydalniczego
• Przemieszczenie pęcherza moczowego
• Wady rozwojowe dróg moczowych
• Pęknięcie pęcherza
• Nowotwory

Zakażenia dróg moczowych

• Następstwo infekcji systemowych

• Zakażenie drogą wstępującą

• Odmiedniczkowe zapalenie nerek

• Objawy
-Nieswoiste

- Gorączka

- Spadek m.c.

- Tachykardia

- Dysuria

- Pollakisuria

Odmiedniczkowe zapalenie nerek:

Rozpoznania

• Badanie rektalne i USG
• Badanie Fizyczne moczu
• Badanie biochemiczne moczu i krwi

Zapalenie pęcherza

moczowego

• Objawy:
- Bóle kolkowe
- Pollakisuria
- Krew w ostatniej „szklance”
Rozpoznanie
- Badanie rektalne i usg
- Badanie moczu

Zapalenia dróg moczowych

• Etiologia:
- E. Coli
- Klebsiella spp.
- Enterobacter spp.
- Proteus mirabilis
- Corynebacterium spp.
- Staphylococcus spp.
- Leptospira spp.
- Pseudomonas aeruginosa

Zapalenia dróg moczowych

• Leczenie:
Antybiotykoterapia: Sulfonamidy,

Ampicylina 11-22 mg/kg m.c. 2xd,
Amoksycylina 10-22 mg/kg m.c. 2xd,
Gentamycyna 6,6 mg/kg m.c. co 24 h,
amikacyna 25 mg/kg m.c. Ceftiofur 2,5
mg/kg m.c., Enrofloksacyna 2,5 mg/kg
m.c.

Terapia powinna trwać mini. 7 dni

Ostra niewydolność nerek

To SKUTEK nagłego obniżenia czynności

nerek

- Może być odwracalna
Objawy:
- Anuria, oliguria
- Wzrost poziomu mocznika i kreatyniny

w surowicy

- Zaburzenie równowagi wodno-

elektrolitowej

• Podział:
- Oligouryczna (< 15 ml mocz./kg m.c. /24h)
- Nieoligouryczna (15-50 ml m./kg m.c./24h)
- Poliuryczna (>50 ml m./kg m.c./24h)
Przednerkowa
Nerkowa
Zanerkowa
- Naczyniowa (niedokrwienna)
- Kanalikowa (nefrotoksyczna)

• Patogeneza:
• Przednerkowa
- Zmniejszony przepływ krwi przez nerki

niedokrwienie nerek ostra niedokrwienna

martwica kanalików aktywacja RAA

Zanerkowa
- Zahamowanie odpływu moczu Zaleganie

moczu w drogach moczowych

Zahamowanie filtracji kłębuszkowej

zmniejszenie przepływu krwi przez nerki

• Nerkowa Przyczyny
- Naczyniowe: przerwanie produkcji ATP

zmniejszenie resorpcji NaCl Stymulacja plamki

gęstej Skurcz naczyń odprowadzających

Zmniejszenie przepływu krwi przez warstwę

korową nerki

- Kanalikowe współzależny od niedokrwienia obrzęk

komórek w kanalikach

- Zatkanie kanalików przez rąbek szczoteczkowy i

rozpadające się elementy komórek nabłonka

Zastój w rdzeniu nerki Niedokrwienie DIC

- Fenomen kłębuszkowy

Czynniki patogenetyczne prowadzące do ostrej

niewydolności nerek

Etiologia Nefrotoksyny wstrząs kardiologiczny Zastój moczu wskutek
amninoglikozydy polimyksyna B tetracykliny (hipowolemia) DIC osadu wewnątrz kanalików
sulfonamidy NLPZ Wit K, D , metale ciężkie kamicy moczowodów i
żołędzie pestycydy mykotoksyny hemoglobina cewki moczowej
mioglobina

Stadium Uszkodzenie głównych komórek Niedokrwienie Niedrożność
Czynnościowe nabł. kanalików proksymalnych nerek kanalików

Stadium Kininy, prostaglandyny Renina i angiotensyna II Kanalikowy prąd wsteczny
Narządowe

Skurcz naczyń doprowadzających

Przepływ nerkowy krwi

GFR Azotemia

ONN

• Objawy: Apatia, brak apetytu, Obrzęk klatki

piersiowej i brzucha, napletka, kończyn,

tachykardia, osłabienie lub brak perystaltyki,

skąpomocz/bezmocz lub wielomocz

• Rozpoznanie stawiamy w oparciu o badania

laboratoryjne: HT, Leu., Alb., UREA, CREA,

Na, K, Cl, PO4, (w surowicy i moczu),

Stosunek CREA w surowicy i moczu, oraz

GGT-CREA w moczu (> 2,62IU/mmol u koni

dorosłych i

> 1, 04IU/mmol u źrebiąt)

ONN

• Leczenie
- Płynoterapia
- Wyłączenie leków nefrotoksycznych
- Zwalczanie pierwotnej przyczyny

odwodnienia

- Zapewnienie optymalnych warunków

utrzymania i wyżywienia

- Kontrola stężenia CREA w surowicy i st

GGT/CREA w moczu

Przewlekła niewydolność

nerek

• Patogeneza: Wewnątrzkłębuszkowe

nadciśnienie oraz zwiększone
przesączanie płynów i białek
Uszkodzenie kłębuszków (nefronów)
70-75% spadek filtracji Brak
wydalania substancji toksycznych

PNN

• Objawy: wychudzenie, brak apetytu,

zwiększone pragnienie, wielomocz,
obrzęki w dolnych częściach klatki
piersiowej i brzucha, owrzodzenia w
jamie ustnej, kamień nazębny,
nadżerki i owrzodzenia w błonie
śluzowej żołądka

Wyniki badań

laboratoryjnych

•

Parametr Wartość Pacjent Pacjent

Referencyjna z ONN z PNN
KREW
Erytrocyty 6,8 -12,9 9,51 4,44
Leukocyty 5,4 – 10,0 10,4 11,4
Albuminy g/l 26 -37 23,4 17,9
CREA umol/l 106 -159 633 629
UREA mmol/l 3,3- 6,7 17,28 35,7
Na mmol/l 132 – 146 134 128
K mmol/l 2,4 – 4,7 2,4 4,9
Cl mmol/l 99 – 105 96 97
Ca mmol/l 2,5 – 3,4 2,87 4,52
PO4 mmol/l 1,0 - 1,9 2,2 0,49
MOCZ
pH 7,5 – 8,5 5,5 7,6
Ciężar wł. 1, 020 – 1, 050 1,030 1,006
CREA m/CREA s >242 32,89 6,96
GGT m/ CREA m < 25 65,9 36,5

PNN

• Leczenie
- Podobne do leczenia ONN
- H2O ad libitum
- Lizawki można podawać tylko przy

braku obrzęków

- W przypadku kwasicy 100g NaHCO3

o.p./d

- W przypadku hyperlipidemii 40 IU

heparyny/ d s.c.

Nerkowa kwasica

kanalikowa

• Powstaje na skutek zaburzenia w

eliminacji jonów H+ przez nerki

- Pierwotna/wrodzona
- Wtórna (leki, kanalikowo-

śródmiąższowe zapalenie nerek)

• Kwasica kanalikowa typu proksymalnego

Typ II – zaburzenie zwrotnego wchłaniania

wodorowęglanów Zwiększone wydalanie

wodorowęglanów i K+ Hipokaliemia,

kwasica hiperchloremiczna i odwodnienie

Aktywacja RAA Zwiększenie strat K+

• Kwasica kanalikowa typu dystalnego typ I -

zaburzenie transportu wodorowęglanów

przez H+-ATPazę i/lub H+/K+-ATPazę

Hiperchloremiczna kwasica metaboliczna z

zasadowym moczem

Nerkowa kwasica

kanalikowa

• Objawy:
- Apatia
- Anoreksja
- Brak koordynacji ruchu
- Zmniejszona perystaltyka jelit,

zaczopowania

Nerkowa kwasica

kanalikowa

• Rozpoznanie: oparte jest na wyniku

próby obciążenia chlorkiem amonu

• 100 mg NH4Cl/ kg m.c. p.o. Po 2 h

pH moczu

- Koń zdrowy < 7,0
- Koń z typem I > 7,6
- Koń z typem II 7,0 – 7,6

Nerkowa kwasica

kanalikowa

• Leczenie
- NaHCO3 do uzyskania zawartości

wodorowęglanów we krwi żylnej na
poziomie 16 mmol/l

- Następnie 150 – 200 g NAHCO3 w 20

l H2O przez 20 dni do 2 miesięcy

Nietrzymanie moczu

• Mikcja jest odruchem rdzeniowym który

może zostać zahamowany lub zatwierdzony

przez wyższe ośrodki (kora, układ limbiczny,

pień mózgu) poprzez sznury rdzenia

kręgowego

• Przyczyny:
- Częściowe uszkodzenie drogi korowo

rdzeniowej górnego neuronu motorycznego

- Zapalenie rdzenia kręgowego powodujące

uszkodzenie dolnego neuronu motorycznego

- Zaburzenia równowago hormonalnej

Kamica układu moczowego

• Tworzenie się w układzie wydalniczym

złogów ze źle rozpuszczalnych organicznych
i nieorganicznych składników moczu

• Kamica nerkowa
• Kamica moczowodów
• Kamica pęcherza*
• Kamica cewki moczowej
Do zachorowania predysponowane są wałachy

Kamica układu moczowego

• Węglan wapnia, fosforany amonowo –

magnezowe, szczawiany wapnia

• Przyczyny

- Nadmierna podaż wapnia i fosforu

- Zapalenie i uszkodzenie tkanki w drogach

moczowych

- Zatrzymanie moczu za zmianą pH w

następstwie niepełnego opróżnienia p.m.

- Zaburzenia krystalizacji

- Przesycenie moczu związkami mineralnymi

- Obecność jąder krystalizacji

Kamica układu moczowego

• Objawy:
- Parcie na mocz
- Hematuria
- Stranguria
- Poliuria
- Ropomocz
- Objawy kolkowe
- Lekkie wypadanie prącia
- Spadek masy ciała
- Problemy ortopedyczne (dolegliwości okolicy

grzbetu)

Kamica układu moczowego

• Rozpoznanie:
- Objawy
- Badanie rektalne
- Cystyskopia
- USG

Kamica układu moczowego

• Leczenie:
- Leki przeciwbólowe
- Zabieg chirurgiczny
- Litotrypsja z użyciem

elektrohydraulicznej fali wstrząsowej

- Litotrypsja balistyczna
- Litotrypsja laserowa
- Litotrypsja mechaniczna