Leczenie śpiączkami insulinowymi –

jedna z metod leczenia stosowanych w
psychiatrii głównie w latach 30., 40. i
50. XX wieku, polegająca na
wywoływaniu powtarzanych stanów
ciężkiej hipoglikemii i śpiączki przy
użyciu wstrzyknięć insuliny.

„Wstrząsy” insulinowe wprowadzone zostały

do lecznictwa psychiatrycznego przez

neuropsychologa i neuropsychiatrę

Manfreda Sakela. W 1933 roku

opublikował on wyniki swoich doświadczeń

klinicznych dotyczących opanowania

stanów pobudzenia w schizofrenii za

pomocą dużych dawek insuliny.

Polegały one na wprowadzaniu pacjenta w

stan śpiączki hipoglikemicznej i

utrzymywaniu go w tym stanie za pomocą

wzrastających dawek insuliny.

Rozróżnia się trzy stadia niedocukrzenia

inslinowego:



faza podśpiączkowa;



faza śpiączkowa;



śpiączka głęboka.

W fazie przedśpiączkowej obserwuje się

pogłębiającą się senność i narastające

przymglenie świadomości oraz poty,

wzmożone wydzielanie śliny i inne objawy

wegetatywne.

Faza podśpiączkowa utrzymuje się zwykle 2-

3 godziny od wstrzyknięcia insuliny, na

szczycie tej fazy zaciera się kontakt z

pacjentem, chory może jeszcze sam wypić

roztwór cukru. W tej fazie obserwuje się

czasem zaostrzenie objawów

psychotycznych.

Trzecia faza- głęboka śpiączka, często

nazywana wstrząsową.

W tej fazie obserwuje się drgawki

kloniczne, następnie występuje zerwanie
kontaktu z otoczeniem i utrata
świadomości. Stan ten trwa 30-40 minut.

Głęboka śpiączka może spowodować

trwałe uszkodzenie ośrodkowego układu
nerwowego a nawet śmierć.

Inspiracją do tej formy leczenia było

domniemanie, iż odkryta w 1922 roku insulina
może mieć znaczenie w patogenezie
schizofrenii. Dawki zwiększano stopniowo
podnosząc dawkę i obserwując stan pacjenta.
Stosowano dawki rzędu 50-80 jednostek,
rozpiętość dawki była duża.

Leczenie wstrząsami insulinowymi jako

niebezpieczne i mniej skuteczne w porównaniu
z obecnie stosowaną farmakoterapią nie ma
już miejsca w medycynie.

Terapia zapoczątkowana przez

badaczy amerykańskich, Farrera w
Stanach Zjednoczonych. W Polsce
została wprowadzona i
zmodyfikowana przez T.
Bilikiewicza i współpracowników w
Klinice Chorób Psychicznych AM w
Gdańsku 1955r.

Zabieg polegał na wstrzyknięciu wysokiej

dawki atropiny (100-200 mg
domięśniowo lub podskórnie), po czym
występowały objawy zatrucia, pełny
obraz majaczenia atropinowego z
podnieceniem i gorączką, po czym w
ciągu 20-40 minut rozwijała się pełna
śpiączka. Stosowana była w
schizofreniach, obecnie całkowicie
zaniechana.

1.

Zyss T., Hese R., Zięba A.:Terapia wstrząsowa w psychiatrii – rys
historyczny, Psychiatria Polska, 2008,s. 797-818

2.

Jarosz M.: Podstawy psychiatrii, Państwowy Zakład Wydawnictw
Lekarskich, Warszawa 1988.