CEFTA i inne struktury regionalne

współpracy

Bezpieczeństwo i współpraca w

Europie (5)

1

Katarzyna Żukrowska (c)

Struktury i instrumenty



UE i współpraca z UE



Polityka sąsiedztwa (wymiar wschodni)



Instrument: TACIS (Technical Assistance for

CIS) oraz ENPI (European Neighborhood
Instrument)



EFTA i współpraca z EFTA

2

Katarzyna Żukrowska (c)

UE i jej struktury współpracy



Polityka Europejskiego Sąsiedztwa



Kierunki:



Południowy – Basen Morza Śródziemnego



Wschodni – kraje WNP bez Rosji



Północny – kraje Norwegia, bałtyckie

3

Katarzyna Żukrowska (c)

Umowy



PCA (UoPW) z krajami wschodnimi



Umowy o wolnym handlu



EOG



Uprzywilejowany dostęp do rynku



4 obszary współpracy: gospodarczy, wolności
bezpieczeństwa i sprawiedliwości,
zewnętrznego bezpieczeństwa, wspólnej
kultury, nauki i badań



Układ z Cotonou (Państwa AKP – Afryka,
Karaiby, Pacyfik)  strefy wolnego handlu

kolejno podpisywane

4

Katarzyna Żukrowska (c)

Umowy o wolnym handlu UE

5

Katarzyna Żukrowska (c)

6

Katarzyna Żukrowska (c)

EFTA

Wspólne deklaracje o
współpracy

Europejski Obszar Gospodarczy

Umowy o Wolnym handlu FTA

Negocjacje strefy wolnego handlu

Dialog o możliwości
utworzenia strefy wolnego
handlu

Strefy indywidualnie państw EFTA

7

Katarzyna Żukrowska (c)

EFTA struktury
instytucjonalne



Siedziba – Genewa



1960



Strefa wolnego handlu



Cele popieranie zrównoważonego wzrostu



Zapobieganie znacznym różnicom w

warunkach dostaw surowców
wytwarzanych w krajach członkowskich



Przyczynianie się harmonijnego rozwoju i

ekspansji handlu światowego

8

Katarzyna Żukrowska (c)

Struktura



Rada – reprezentanci państw członkowskich



Komitet ekspertów



Komitet Ekonomiczny



Komitet ds. barier Technicznych w handlu



Komitet ds. pochodzenia i ceł



Komitet ds. Rolnictwa i Rybołóstwa

9

Katarzyna Żukrowska (c)

Umowy o FTA



Od 1990 EFTA rozbudowała sieć współpracy z innymi krajami

położonymi na różnych kontynentach



Celem EFTA jest wzmocnienie polityki UE prowadzącej do

integracji. Jest to zgodne z interesami państw EFTA. Chodzi

też o wkład do procesu liberalizacji handlu w skali globalnej



Polityka w tym zakresie została zainicjowana w Gothenburgu

w 1990 r. i jej celem jest odbicie polityki WE w relacjach z

krajami trzecimi po zakończeniu zimnej wojny



W 1995 r. Ministrowie EFTA zadeklarowali, że wolny handel

powinien wyjść poza bezpośrednie granice europejskie

(Deklaracja z Bergen)



Cztery lata później ministrowie potwierdzili swoją deklarację

dotyczącą tworzenia FTA i wolnego handlu oraz pogłębiania

istniejących umów dodając do nich inwestycje i usługi,

których to znaczenie rośnie we współzależnym świecie

(Deklaracja z Genewy)

10

Katarzyna Żukrowska (c)

FTA z EFTA



Albania



Canada



Chile



Colombia



Croatia



Egypt



Gulf Co-operation Council (GCC)



Israel



Jordan



Korea, Republic of



Lebanon

11

Katarzyna Żukrowska (c)

FTA z EFTA



Macedonia



Mexico



Morocco



Palestinian Authority



Peru



Serbia



Singapore



Southern African Customs Union (SACU)



Tunisia



Turkey



Ukraine

12

Katarzyna Żukrowska (c)

CEFTA



Środkowoeuropejskie Porozumienie o

Wolnym handlu



Brak struktury instytucjonalnej



Sekretariat początkowo był w Bratysławie



Statut złożony w Warszawie



Obecnie sekretariat jest w Brukseli

13

Katarzyna Żukrowska (c)

Poszerzenie



Przez rozpad jednego z państw

członkowskich Czechosłowacji na 2
niezależne państwa 1.01.1993



Przez dołączenie nowych państw

członkowskich



Po 2004 w CEFTA zostają państwa, które nie

weszły do UE



CEFTA rozpoczyna swoją ekspansję

członkowską

14

Katarzyna Żukrowska (c)

Warunki członkostwa



Członkostwo w GATT/WTO



Umowa z UE



Akceptacja pozostałych państw

członkowskich

15

Katarzyna Żukrowska (c)

Strony porozumienia

Dołączyły

Opuściły

 Polska

1992

2004

Węgry

1992

2004

 Czechosłowacja

 Republika Czeska

1992

2004

 Republika Słowacji

2004

Słowenia

1996

2004

Rumunia

1997

2007

 Bułgaria

1999

2007

Chorwacja

2003

—

Macedonia

2006

—

Albania

2007

—

Bośnia i Hercegovina

2007

—

Mołdawia

2007

—

 Czarnogóra

2007

—

Serbia

2007

—

ONZ Misja Przejściowa Administracyjna w Kosowie
(UNIAM)

2007

—

joined the EU.

16

Katarzyna Żukrowska (c)

17

Katarzyna Żukrowska (c)

18

Katarzyna Żukrowska (c)

19

Katarzyna Żukrowska (c)

Liberalizacja wymiany
handlowej



Początkowo podobnie jak w ramach Układu

Europejskiej, ale z inną dynamiką i
symetrycznie



Mimo że umowa z UE pierwszych państw

założycieli CEFTA podpisana była z UE, a
CEFTA powstała później to handel na
zasadach FTA odbywał się wcześniej w
ramach CEFTA niż z UE

20

Katarzyna Żukrowska (c)

Geneza



Utworzona przez Grupę Wyszehradzką



Inicjatywa Zbigniewa Brzezińskiego



Poparta przez UE



Polska zwolennik i inicjator



Początkowo struktura obejmująca trzy

państwa, po rozpadzie Czechosłowacji
cztery



Początkowo nie przewidywano poszerzenia



Słowenia domagała się członkostwa –

została przyjęta

21

Katarzyna Żukrowska (c)

CEFTA często utożsamiana z
Umową Wyszehradzką



Umowa Wyszehradzka dotyczyła współpracy

politycznej od 1991 r. (Początkowo trójkąt, po

rozpadzie Czechosłowacji – Grupa)



CEFTA to strefa wolnego handlu



Z inicjatywy Grupy powołuje się CEFTA i

Wyszehradzki Fundusz Międzynarodowy



Grupa spotkania premierów 2 X do roku (na

ogół czerwiec i grudzień), raz do roku

prezydentów (na ogół wrzesień), i

przewodniczących parlamentów (czerwiec)



Inne priorytety polityki



Trudna koordynacja – nawet w negocjacjach

członkowskich z UE

22

Katarzyna Żukrowska (c)

Grupa Wyszehradzka



Można również uznać za taktykę stan

wzajemnych stosunków

23

Katarzyna Żukrowska (c)

Cele G-4



Wewnętrzna kohezja



Promocja Grupy Wyszehradzkiej w Europie

Środkowej i Wschodniej i UE jako część
polityki 20-lecia



Społeczne włączenie Romów



Wymiana młodzieży i sportowców

24

Katarzyna Żukrowska (c)

Wspólna deklaracja



26.10.2010 o państwach bałkańskich:

pogłębienie współpracy



Przybliżenie ich do UE



Pomoc w rozwoju

25

Katarzyna Żukrowska (c)

Liberalizacja wymiany



Nowi członkowie wchodzą na etap

liberalizacji, jaki osiągnęła dana organizacja
wcześniej



Nie ma stopniowego dopasowywania się



Od początku po uzyskaniu strefy wolnego

handlu w 1996 r. przez CEFTA reszta
dołącza na zasadach wolnego handlu



Ważny jest wolny handel między

państwami członkowskimi

26

Katarzyna Żukrowska (c)

Nowe sfery liberalizacji poza
handlem



Usługi:  stopniowa liberalizacja i wzajemne

otwieranie rynku usług



Inwestycje: zapewnienie stabilnego i właściwego

traktowania inwestorów i wiązanie korzyści z

liberalizacji z możliwościami inwestycyjnymi



Zakupy rządowe: stopniowe i efektywne

otwieranie rynku zakupów państwowych od 10

maja 2010

Ochrona praw intelektualnych: zapewnienie

właściwego i efektywnego chronienia własności

intelektualnej zgodnie z obowiązującymi zasadami

międzynarodowymi a w szczególności TRIPs

27

Katarzyna Żukrowska (c)

Wnioski



Przygotowanie



Liberalizacja



Poszerzanie i pogłębianie



W takich kierunkach, jakich państwa się nie

obawiają



Znaczenie ma wizerunek państw i ugrupowań



Łatwiej jest się liberalizować z państwami

reprezentującymi podobny poziom rozwoju



Trudniej z bardziej rozwiniętymi



Państwa neutralne odgrywają tu specyficzną rolę



Ma to szczególne znaczenie w warunkach

istnienia EOG

28

Katarzyna Żukrowska (c)

Wor
ld
Ran
k

Country Year

Overall
Score

Chang
e from
Previo
us

Busine
ss
Freedo
m

Trade
Freedo
m

Fiscal
Freedo
m

Govern
ment
Size

Monet
ary
Freedo
m

Invest
ment
Freedo
m

Financi
al
Freedo
m

Propert
y
Rights

Freedo
m
From
Corrup
tion

Labor
Freedo
m

1

Hong
Kong

2010 89.7 -0.3

98.7 90

93

93.7 83.1 90

90

90

81

87.4

2

Singap
ore

2010 86.1 -1

98.2 90

90.7 95.3 80.9 75

50

90

92

98.9

3

Australi
a

2010 82.6 0

90.3 85.1 61.4 64.9 82.7 80

90

90

87

94.9

4

New
Zealan
d

2010 82.1 0.1

99.9 86

63.6 51.3 83.1 80

80

95

93

88.8

5

Ireland 2010 81.3 -0.9

92.8 87.5 71.1 61.8 79

95

80

90

77

79

6

Switzerl
and

2010 81.1 1.7

81.2 90

68.2 68.9 81.3 80

80

90

90

81.8

7

Canada 2010 80.4 -0.1

96.5 88.1 76.7 54.1 75.4 75

80

90

87

81.5

8

United
States

2010 78

-2.7

91.3 86.9 67.5 58

78.1 75

70

85

73

94.8

9

Denma
rk

2010 77.9 -1.7

97.9 87.5 35.9 22

79.3 90

90

90

93

93.7

10 Chile

2010 77.2 -1.1

64.8 88

77.5 89.6 73

80

70

85

69

75.4

29

Katarzyna Żukrowska (c)

Państwo

Wskaźnik wolności ogółem

Albania

66,0

Bośnia i Hercegowina

56,2

Chorwacja

59,2

Macedonia

65,7

Mołdowa

53,7

Czarnogóra

63,6

Serbia

56,9

2010 Economic Freedom Index

30

Katarzyna Żukrowska (c)

Państwo

Wskaźnik wolności ogółem

Bułgaria

62,3

Czeska Republika

69,8

Estonia

74,7

Litwa

70,3

Łotwa

66,2

Polska

63,2

Rumunia

64,2

Słowacja

69,7

Słowenia

64,7

Węgry

66,1

31

Katarzyna Żukrowska (c)

Państwo

Wskaźnik wolności ogółem

Azerbejdżan

58,8

Białoruś

48,7

Gruzja

70,4

Kazachstan

61,0

Kirgistan

61,3

Mongolia

60,0

Rosja

50,3

Tadżykistan

53,0

Ukraina

46,4

Uzbekistan

47,9

32

Katarzyna Żukrowska (c)

UE

EFTA

UE + EFTA = EOG

UE + EFTA = EOG co oznacza cztery swobody
UE ma wspólną politykę handlową w ramach unii celnej, oznacza to
jedną zewnętrzną taryfę celną
EFTA to strefa wolnego handlu państwa członkowskie mają narodowe
polityki handlowe

Wolny handel

Handel w oparciu o

wspólne cła

Narodowe taryfy

Narodowe taryfy

Narodowe taryfy

33

Katarzyna Żukrowska (c)