Termin „strategie” pod względem

humanistycznym, psychologicznym

i pedagogicznym, nie należy do

dobrze określonego. Jeszcze

ważniejsze jest to, że w posługiwaniu

się tym terminem nie towarzyszą

próby jego sprecyzowania.

Nic dziwnego, że w tej sferze mamy do

czynienia z dużą wolnością, wręcz z

brakiem uporządkowania.

Opisy strategii nauczycielskich

i uczniowskich prezentowane są

zazwyczaj bez określenia sposobu ich

rozumienia, co stwarza okazję do dużej

dowolności w zbieraniu danych i ich

interpretacji.

Próby określenia celów wychowawczych

mają z reguły charakter wzorcowy bądź

też nieszczery. Wywodzą się one z

jakiegoś systemu wartości i są zbiorem

sugerowanych celów, które nauczyciele

powinni realizować.

Ich źródłem mogą być także deklaracje

nauczycieli na temat celów, jakie

realizują w swej praktyce

wychowawczej. Rozbieżności pomiędzy

tymi zbiorami celów są zazwyczaj

nieduże. Wychowawcy dobrze orientują

się, jakie cele propagowane są przez

władze oświatowe i właśnie te cele

wskazują.



Według Muszyńskiego:

1.

Metoda wpływu sytuacji :

nagradzanie i karanie
pouczanie
ogranizacja doświadczeń wychowanka
przewidywanie następstw pewnych zachowań
przydzielanie funkcji i ról społecznych

2.

Metoda wpływu osobistego :

wysuwanie sugestii
przekonywanie
przykład osobisty
aprobata i dezaprobata

3.

Metody wpływu społecznego:

modyfikacja celów zespołu
kształtowanie norm postępowania w zespole
przekształcanie struktury wewnętrznej zespołu
nadawanie właściwego kierunku działania kontroli społecznej w zespole

4.

Metody kierowania samowychowaniem :

metoda przybliżania wychowankowi celu pracy nad sobą
metoda stymulowania wychowanka do realizacji programu pracy nad

sobą

metoda przyswajania wychowankowi określania metod i technik pracy

nad sobą



Według Kruszewskiego :

1.

Metody strukturalne:

stanowienie obyczajów
dyfuzja obyczajów
pobudzanie wynalazczości zespołowej

2.

Metody sytuacyjne:

nagradzanie i karanie
przekonywanie i stawianie zadań



Według Konarzewskiego :

1.

Metody indywidualne:

nagradzanie i karanie
modelowanie
metoda perswazji
metoda zadaniowa

2.

Grupowe metod wychowania:

metoda kształtowania porównawczego odniesienia
metoda kształtowania nacisku grupowego
metoda kształtowania systemu ról i norm grupowych
metoda kształtowania grupowych wzorów życia



Według Suchodolskiego:

1.

Metody wyjaśniające:

rozumowa
opowiadania
pogadanki

2.

Przykład:

czytanie fragmentów literatur
filmy
fotografie
wycieczki itp.

3.

Metody oparte na pracy:

lekcja
praca fizyczna
praca społeczna

4.

System organizacji wszelkich uroczystości szkół:

rozpoczęcie roku szkolnego
zakończenie roku szkolnego
dzień patrona
dzień sportu itp.



Według Krzysztoszka :

1.

Metoda bezpośredniego oddziaływania

wychowawców:

wyjaśniająca (słowna)
metoda oceny postępów społeczno. -

moralnych wychowanka

nagroda i kara

2.

Metoda bezpośredniego oddziaływania

wychowawców:

organ wielostronnej aktywności wychowanka

wokół ważnych zadań dla danej jednostki,

szkoły lub grupy

organizacja zespołu uczniowskiego
kierowanie procesem samowychowania

W pedagogice w ujęciu GESTALT

nauczyciel musi być wzorem. Powinien

posiadając głębie wewnętrzne,

priorytety na życie, do których się

stosuje na co dzień.

Pedagogika ta ma również pewne

założenia, które powinny być

realizowane podczas stosowania jej w

działaniach wychowawczych i

kształceniowych. Należą do nich:



Samospełnienie - zadowolenie z siebie i
swoich sukcesów



Odszukanie swojej drogi życiowej



Uwolnienie się od wszelkiego rodzaju
skrępowania



Umiejętność odpowiadania za swoje
postępowanie



Określanie, co jest nam w danym momencie
potrzebne do pełni szczęścia



Koncentrowanie się na teraźniejszości

W procesie wychowania pedagog jest na

tym samym poziomie co wychowanek.

Poznają siebie i nie chcą przewyższyć

drugiej osoby> Zatem będzie tu

stosowana otwarta taktyka

postępowania wychowawczego, w

której podopieczny jest tak samo

ważny jak wychowawca. Wychowujący7

ma obowiązek akceptacji poczynań

wychowanka, ma się również starać, by

nie pojawiały się konflikty, ani sytuacje

stresujące, a jeżeli już to wywołujące

jak najmniejszy wpływ.

Wychowawca jest partnerem, który

wskazuje drogę wychowankowi, ale nie

wykorzystuje do tego rozkazów.

Nauczyciel stara się kontrolować ucznia

(kontrolna zewnętrzna), lecz polega na

jego intuicji i na tym , co już potrafi

(kontrola wewnętrzna). Proces

wychowania opiera się na współpracy

w atmosferze akceptacji, ale i na

dyskusji, która w sytuacjach trudnych

umożliwia dojście do obustronnej

ugody.

Ponieważ to wychowujący ma olbrzymi

wpływ na podopiecznego musi

pamiętać o swoim ciągłym rozwoju.

Systematyczna praca nad samym sobą

jest jednym z podstawowych zasad

pracy z dzieckiem.



Zasada pierwszeństwa relacji
uczeń – nauczyciel.



Zasada stworzenia prostych warunków
nauczania i uczenia się.



Zasada pojmowania człowieka jako
całości składającej się z ciała, psychiki
i duszy.



Zasada wysuwająca na pierwszy plan
w nauczaniu, tematów absorbujących
uczniów.



Zasada wysuwania na pierwszy plan
relacji jednostka – otoczenia.



Zasada nauki przy wykorzystaniu
empirycznych doznań, autopasji.

Chodzi w nie, aby na pierwszym miejscu

stawiać bezpośredni kontakt i porozumienie

ucznia i nauczyciel. Jest to ważniejsze od

nauki i realizacji tematu lekcji.

Najpierw należy zadbać o pozytywne relacje

między podopiecznymi, ale

i podopiecznym a nauczycielem.

Poszczególni członkowie należący do danej

klasy powinni znać i stosować się do zasad

poprawnego zachowania i kultury. Jeśli coś

takiego osiągniemy, dopiero wtedy można

przejść do realizacji zadań powziętych w

procesie kształcenia.

W toku kształcenia podopieczni powinni

zrozumieć , iż każdy posiada pewien

potencjał swoich umiejętności zarówno

tych wrodzonych jak i nabytych

w sytuacjach kształceniowych.

Najważniejsza w ujęciu Gestalt jest

nauka odbywająca się za pomocą

doświadczenia.

Proces przekazywania i przyswajania wiedzy

ma dwa piętra. Pierwsze z nich obejmuje

płaszczyznę społeczno – emocjonalną,

a drugie treściową. Ważniejsze jest

pierwsze piętro. To zupełnie jak w

przypadku budowy domu. Najpierw należy

wybudować fundamenty i pierwsze piętro,

aby z powodzeniem mogło powstać

drugie. Priorytetem jest powstanie

podstaw emocjonalno - społecznych ,

dzięki którym podopieczny będzie

wiedział, co jest dla niego dobre i jak

powinien się zachowywać, aby jego życie

nosiło status szczęśliwego

Dopiero potem zauważymy, że dziecko

jest już przygotowane do przyjmowania

wiedzy . Możemy rozpocząć nauczanie.

Podstawową zasadą , o której nie wolno

zapomnieć jest przekazywanie

wszelkich informacji w atmosferze

przyjaźni i zaufania.

W myśl tej zasady wychowawca powinien

sobie zdawać sprawę o samodzielności

każdego człowieka. Nie powinien, więc

manipulować wychowankiem, ale dawać

mu jak najwięcej swobody. Pomagać tylko

w nagłych sytuacjach. Należy również

pamiętać o trzech częściach składowych

każdego człowieka oraz, że równomierny

rozwój zarówno w kwestii społecznej jak

i psychicznej pozwoli człowiekowi całym

sobą doświadczać wszystkiego, co go

otacza.

Każdy człowiek interesuje się pewnymi

kwestami bardziej, pewnymi mniej.

Dzięki tej zasadzie nauczyciel, będzie

nadążał za pragnieniami i potrzebami

wychowanków i wykorzystywał do

nauki, akurat tego, co dla nich jest

najciekawsze. Takie stopniowanie

umożliwi zaciekawienie każdego z

osobna. Treści powinny być dobierane

również według zasady wieku, poziomu,

istoty i wartości merytorycznej.

Dzięki tej zasadzie wychowankowie

rozwiążą kwestię bycia

odpowiedzialnym w zależności, w jakim

środowisku się przebywa. Czy jakie to

środowisko, które się lubi czy też nie.

Powinno się tu pojawić wyjaśnienie

różnorodnych relacji panujących

w środowisku klasowym.

Osoby młode tak jak i dorośli mają swoje

problemy, których muszą się uczyć

rozwiązywać. Nauczyciel powinien

przygotować symulacje problemów do

rozwiązania. Taki rodzaj zajęć

aktywizuje całą klasę. Są one ciekawe

a i uczniowie poznają coś pr5zez

działanie, dzięki czemu łatwiej jest im

to zapamiętać.

Nauczyciel chcąc prowadzić tego rodzaju

zajęcia musi się do nich odpowiednio

przygotować. Myślenie dzieci bywa

nieprzewidywalne, dlatego musi on

dbać by nie zdarzyło się tak , że nie

będzie potrafił odpowiedzieć na pytanie

dziecka.



Waldemar Kozłowski, Strategie
wychowawcze – głos w dyskusji,
„Problemy opiekuńczo wychowawcze”
wrzesień 1993, s.273-277.



Kubiak – Szymborska Ewa, Podstawowe
problemy teorii wychowania, Warszawa
2006r



Krzysztof Konarzewski, Podstawy teorii
oddziaływań wychowawczych, Warszawa
2001r , s.174-203.



Patrycja Mik



Marta Filipek

Dziękujemy za

uwagę