KOMUNIKOWANIE

POLITYCZNE

Podejścia teoretyczne i definicje

Franklin D. Roosevelt

Pojęcie

KOMUNIKOWANIA

POLITYCZNEGO

– II połowa

XX w.

Zastąpiło termin „propaganda”
Państwa totalitarne – propaganda
Państwa demokratyczne – politycy
komunikują się z obywatelami

Różne podejścia teoretyczne
akcentują takie elementy,
jak: strategie, dialog,
zachowania, system,
konstrukcja rzeczywistości
społecznej

Podejście behawioralne

 Najstarsze podejście, wywodzi się od modelu

perswazyjnego Laswella i modelu przepływu sygnałów
Shannona i Weavera; interpretowali komunikowanie jako
proces linearny jednokierunkowy

(suma czynników: nadawca-

przekaz-kod-kanał-sytuacja)

 Podstawowym punktem analizy jest

EFEKT

, czyli zmiany

wywołane w postawach i zachowaniach odbiorcy

KOMUNIKOWANIE POLITYCZNE wg I. DE SOLE

POOLA:

działanie instytucji politycznych, obciążonych

zadaniem dyfuzji informacji, idei oraz

kształtowania postaw odpowiadających

interesowi tych instytucji

Badania naukowców koncentrują się wokół 4
problemów: propagandy, analiz wyborczych, efektu
komunikowania masowego, stosunku media-opinia
publiczna-władza

Podejście strukturalno-

funkcjonalne

 Społeczeństwo rozumiane rozumiane jest jako

KOMPLEKSOWY SYSTEM STOSUNKÓW i
określany przez procesy interakcyjne zachodzące
między elementami systemu politycznego oraz
jego otoczeniem

 różne systemy, które tworzą społeczeństwo

(polityczny, ekonomiczny, kulturalny) wymieniają
się informacjami

 pojęcia kluczowe – SYSTEM, WYMIANA,

RÓWNOWAGA

KOMUNIKOWANIE POLITYCZNE wg R.FAGENA

Działanie komunikacyjne, które jest polityczne,

gdyż jego konsekwencje – rzeczywiste lub

potencjalne, wpływają na funkcjonowanie

systemu politycznego

W podejściu strukturalno-
funkcjonalnym –
INSTYTUCJE WŁADZY to
sieć, która wraz z
LOBBINGIEM

(działania zgodne

z prawem, zmierzające do wywarcia
wpływu na organy decyzyjne w
państwie)

są odpowiedzialne za

proces komunikowania,
natomiast PARTIE
POLITYCZNE tworzące
system traktuje się jako
agentów komunikowania

KOMUNIKOWANIE

–

zmienna wyjaśniająca poziom
partycypacji politycznej,
edukacji czy urbanizacji

Analiza cybernetyczna – Karl Deutsch

 POLITYKA to wszystko, co można analizować w

kontekście komunikowania (RZĄDZENIE jest przede

wszystkim kwestią komunikowania)

 przepływ informacji jest odpowiednio filtrowany, aby

prowadzić do decyzji; skuteczność systemu jest

warunkowana przez 4 czynniki:

waga informacji

,

niezbędny

czas

potrzebny do zareagowania systemowi,

korzyść

osiągana dzięki każdej przeprowadzonej

operacji,

przemieszczanie

celów komunikowania

Analiza funkcjonalna – Gabriel Almond

komunikowanie jest dynamicznym elementem
systemu politycznego, od niego zależą procesy

socjalizacji, rekrutacji i partycypacji

Analiza cybernetyczna – David Easton

zasada modeli Eastona – wymiana informacji
między systemem politycznym a jego otoczeniem

żądania, które przedostają się z otoczenia do
systemu politycznego są następnie przekształcane
w decyzje i powracają do środowiska w postaci
sprzężenia zwrotnego

otoczenie

System polityczny

żądania

decyzje

Podejście interakcyjne

 wywodzi się z koncepcji symbolicznego interakcjonizmu (od

lat 70.)

 KOMUNIKOWANIE jest formą, a zarazem zbiorem

interakcji, które są atomami społeczeństwa

 całe zachowanie jest komunikowaniem, nie tylko symbole
 komunikowanie polityczne jest więc działaniem

strategicznym, w którym dochodzi do konfrontacji aktora z

przeciwnikiem (prakseologia

[teoria sprawnego działania]

komunikowania)

KOMUNIKOWANIE POLITYCZNE

wg VINCENTA LEMIEUX

Gra, która rządzi całością

środków władzy, takich jak środki

materialne, symboliczne, prawne

czy ludzkie

Techniki manipulowania

uczuciami (P.M. Hall)

1) Kontrola przepływu informacji

przez zatrzymywanie lub

intensyfikacja przepływu

informacji, utrzymywanie w

tajemnicy, rutynowe

postępowanie z informacją,

regulowanie charakteru i rytmu

przepływu komunikowania

2) Zastosowanie wzmocnień

symbolicznych w publicznym

procesie perswazji (rozumianym

jako spektakl) w postaci gamy

symboli werbalnych i

niewerbalnych, wzmacniających

lub podtrzymujących pozycję

aktorów politycznych



Opiera się na

idei konsensusu

(zgody powszechnej)

wypracowanego na drodze debaty publicznej



Istnieją dwa typy społecznego działania
komunikacyjnego:
a) niestrategiczne – wzajemne porozumienie, współpraca
i koordynacja autorów
b) strategiczne – aktorzy chcą osiągnąć sukces i
zrealizowac swoje interesy kosztem pozostałych
procesów komunikowania



Prawdziwy konsensus można osiągnąc tylko w sytuacji
idealnego komunikowania, tj. takiego, w którym
uczestnicy są partnerami, nie ma dominacji ani presji
podporządkowania się

[symetryczny dialog]

Podejście dialogowe

KOMUNIKOWANIE POLITYCZNE wg MUELLERA

Dyskusja o problemach politycznych, stawkach

w grze politycznej i ideach o publicznym

charakterze

Definicje komunikowania

politycznego

Polityka nie mogłaby zaistnieć bez

komunikowania, a społeczeństwo bez

umiejętności komunikowania byłoby

bezmyślnym tworem

(Jacques Gerstle)

Definicja Dentona i

Woodworda

- Komunikowanie polityczne jest

nie tylko procesem, ale także

strategią

- Jest PUBLICZNĄ DEBATĄ NA

TEMAT:

 przeznaczenia publicznych

dochodów

 oficjalnej władzy, która

podejmuje zgodnie z

obowiązującym prawem decyzje

ustawodawcze i wykonawcze

 oficjalnych sankcji, które

pozwalają nagradzać i karać w

imieniu państwa

 społecznego znaczenia takich

pojęć, jak „bycie obywatelem”,

„znaczenie obywatelstwa”,

„implikacje społeczne polityki”

Definicja McNaira

Komunikowanie polityczne

– jest celowym komunikowaniem o

polityce, które zawiera w sobie następujące elementy:

 wszystkie formy komunikowania podejmowane przez

polityków i innych aktorów politycznych, którzy dążą do

osiągnięcia politycznych celów – zdobycia i utrzymania

władzy

 komunikowanie adresowane do wszystkich aktorów

politycznych (pojedyncza osoba, bądź grupa osób biorących

udział w rozgrywkach na arenie politycznej), którego

nadawcami są niepolitycy, a więc wyborcy, felietoniści

 komunikowanie o aktorach politycznych i ich działalności, w

programach informacyjnych, artykułach i innych

medialnych formach dyskusji o polityce

 wzajemne relacje między organizacjami politycznymi,

mediami i obywatelami – trzema elementami procesu

komunikowania politycznego

Organizacje

polityczne

Obywatele

Media

Reportaże,

artykuły

wstępne,

komentarz

e, analizy

Programy

polityczne,

reklama

polityczna i PR

Sondaże, badania

opinii, listy do

czytelników

 komunikowanie polityczne

–

transmisja politycznie

relewantnych (związanych)

informacji od jednego do

pozostałych elementów systemu

politycznego, a następnie

krążenie tych informacji między

systemami – politycznym i

społecznym

 dynamiczny element systemu

politycznego – wpływa na

wszystkie polityczne i społeczne

postawy, bez niego nie byłoby

polityki ani społeczeństwa

 relewantna informacja odnosi

się nie tylko do konkretnej

sytuacji, ale i idei, wartości i

postaw

Definicja Rusha

Elementy systemu politycznego

System społeczny

Definicja Negrine’a

Procesy komunikowania politycznego

należy rozpatrywać pod kątem:

 zawartości mediów – odbijają się w

niej różne stosunki między

mediami a aktorami politycznymi

 zróżnicowanego poziomu władzy

pozwalającej aktorom politycznym

na kreowanie zawartości mediów

 zróżnicowanego, heterogenicznego

charakteru odbiorców w roli

publiczności środków masowego

komunikowania oraz uczestników

procesu komunikowania

politycznego

 stopnia interakcji między źródłem

informacji a komunikatami

medialnymi

Dziękuję za uwagę

