Układ współczulny

Układ współczulny

(adrenergiczny, sympatyczny)

(adrenergiczny, sympatyczny)

Substancją przekaźnikową układu

Substancją przekaźnikową układu

współczulnego jest

współczulnego jest

NORADRENALINA

NORADRENALINA

RECEPTORY

RECEPTORY

ADRENERGICZNE

ADRENERGICZNE

Receptory

Receptory

α

α

1

1

adrenergiczne

adrenergiczne

(postsynaptyczne)

(postsynaptyczne)

1.) Pobudzenie tych receptorów

1.) Pobudzenie tych receptorów

powoduje:

powoduje:

-

Skurcz mieśni gładkich naczyń

Skurcz mieśni gładkich naczyń

krwionośnych

krwionośnych

-

Wzrost ciśnienia tętniczego

Wzrost ciśnienia tętniczego

-

Skurcz mięśni gładkich macicy, skurcz

Skurcz mięśni gładkich macicy, skurcz

mięśni gładkich oskrzelików, skurcz

mięśni gładkich oskrzelików, skurcz

mięśni zwieraczy przewodu

mięśni zwieraczy przewodu

pokarmowego

pokarmowego

Receptory

Receptory

α

α

2

2

adrenergiczne

adrenergiczne

(presynaptyczne,

(presynaptyczne,

autoreceptory)

autoreceptory)

1.) Pobudzenie ich hamuje uwalnianie

1.) Pobudzenie ich hamuje uwalnianie

noradrenaliny:

noradrenaliny:

-

Rozkurcz mięśni gładkich naczyń

Rozkurcz mięśni gładkich naczyń

krwionośnych

krwionośnych

-

Efekt sedatywny i hipotensyjny na

Efekt sedatywny i hipotensyjny na

OUN

OUN

Receptory

Receptory

β

β

1

1

-adrenergiczne

-adrenergiczne

1.) Znajdują się głównie w

1.) Znajdują się głównie w

mięśniu

mięśniu

sercowym

sercowym

, pobudzenie ich wywołuje:

, pobudzenie ich wywołuje:

a.) Wzrost siły skurczu i częstości skurczów

a.) Wzrost siły skurczu i częstości skurczów

mięśnia sercowego.

mięśnia sercowego.

-

Inotropowo +

Inotropowo +

; poprawia kurczliwość

; poprawia kurczliwość

mięśnia serca

mięśnia serca

-

Chronotropowo +

Chronotropowo +

; zwiększenie

; zwiększenie

częstotliwości pracy serca

częstotliwości pracy serca

b.) Wzrost zapotrzebowania mięśnia serca na

b.) Wzrost zapotrzebowania mięśnia serca na

tlen

tlen

Receptory

Receptory

β

β

2

2

-adrenergiczne

-adrenergiczne

1.) Znajdują się przede wszystkim w

1.) Znajdują się przede wszystkim w

mięśniach gładkich i ich pobudzenie

mięśniach gładkich i ich pobudzenie

wywołuje:

wywołuje:

-

Rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli,

Rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli,

naczyń krwionośnych, przewodu

naczyń krwionośnych, przewodu

pokarmowego

pokarmowego

-

Zahamowanie skurczów macicy

Zahamowanie skurczów macicy

LEKI POBUDZAJĄCE GŁÓWNIE

LEKI POBUDZAJĄCE GŁÓWNIE

RECEPTORY

RECEPTORY

α

α

-adrenergiczne

-adrenergiczne

1.) Leki te zwężają naczynia krwionośne,

1.) Leki te zwężają naczynia krwionośne,

dlatego podaje się je w:

dlatego podaje się je w:

-

Zapaści naczyniowej w celu podwyższenia

Zapaści naczyniowej w celu podwyższenia

ciśnienia tętniczego krwi

ciśnienia tętniczego krwi

-

Niektóre z nich stosuje się miejscowo jako

Niektóre z nich stosuje się miejscowo jako

krople do oczu i do nosa w celu

krople do oczu i do nosa w celu

zmniejszenia przekrwienia i obrzęku

zmniejszenia przekrwienia i obrzęku

spojówek lub błony sluzowej nosa

spojówek lub błony sluzowej nosa

-

Czasami jako dodatek do r-rów środków

Czasami jako dodatek do r-rów środków

znieczulających miejscowo w celu

znieczulających miejscowo w celu

przedłużenia ich działania i zmniejszenia

przedłużenia ich działania i zmniejszenia

krwawienia podczas zabiegów operacyjnych.

krwawienia podczas zabiegów operacyjnych.

I.)LEKI POBUDZAJĄCE

I.)LEKI POBUDZAJĄCE

RECEPTORY α i β –

RECEPTORY α i β –

ADRENERGICZNE:

ADRENERGICZNE:

Noradrenalina

Noradrenalina

(norepinefryna)

(norepinefryna)



Działa pobudzająco

Działa pobudzająco

głównie na receptory

głównie na receptory

α

α

-adrenergiczne

-adrenergiczne

, a w mniejszym stopniu na receptory

, a w mniejszym stopniu na receptory

β

β

-

-

adrenergiczne

adrenergiczne



-pobudzając receptory α1 zwęża naczynia krwionośne i

-pobudzając receptory α1 zwęża naczynia krwionośne i

wywołuje znaczny wzrost ciśnienia krwi, powoduje skurcz,

wywołuje znaczny wzrost ciśnienia krwi, powoduje skurcz,

później spadek ciśnienia do poziomu wyjściowego

później spadek ciśnienia do poziomu wyjściowego



-wynikiem zwężenia naczyń krwionośnych jest wzrost oporu

-wynikiem zwężenia naczyń krwionośnych jest wzrost oporu

obwodowego, co stanowi niekorzystne obciążenie serca

obwodowego, co stanowi niekorzystne obciążenie serca



-słabiej od epinefryny dzieła na mięsień sercowy

-słabiej od epinefryny dzieła na mięsień sercowy

pobudzając receptory β1, przejawia się to zwiększeniem

pobudzając receptory β1, przejawia się to zwiększeniem

kurczliwości i pobudliwości serca oraz przejściowym

kurczliwości i pobudliwości serca oraz przejściowym

przyspieszeniem jego czynności

przyspieszeniem jego czynności



-zwiększa nieznacznie zużycie tlenu przez serce

-zwiększa nieznacznie zużycie tlenu przez serce



-rozkłada się pod wpływem soków trawiennych, dlatego

-rozkłada się pod wpływem soków trawiennych, dlatego

dożylnie (wstrzyknięta dotkankowo może spowodować

dożylnie (wstrzyknięta dotkankowo może spowodować

martwicę

martwicę

)

)

ZASTOSOWANIE:

ZASTOSOWANIE:



-w celu podwyższenia ciśnienia tętniczego

-w celu podwyższenia ciśnienia tętniczego

krwi w zapaści naczyniowej towarzyszącej

krwi w zapaści naczyniowej towarzyszącej

wstrząsowi pochodzenia sercowego i

wstrząsowi pochodzenia sercowego i

wstrząsowi uczuleniowemu

wstrząsowi uczuleniowemu



-dodatek do leków miejscowo znieczulających

-dodatek do leków miejscowo znieczulających

w celu zmniejszenia krwawienia z błon

w celu zmniejszenia krwawienia z błon

śluzowych w czesie zabiegów operacyjnych i

śluzowych w czesie zabiegów operacyjnych i

przedłużenia działania tych leków (z

przedłużenia działania tych leków (z

lidokainą)

lidokainą)



-przedawkonanie:gwałtowny wzrost ciśnienia

-przedawkonanie:gwałtowny wzrost ciśnienia

tętniczego krwi, a następnie częstoskurcz

tętniczego krwi, a następnie częstoskurcz

komorowy i migotanie komór (skrajnie wylew

komorowy i migotanie komór (skrajnie wylew

krwi do mózgu)

krwi do mózgu)

P/WSKAZANIA:

P/WSKAZANIA:



-

-

miażdżyca

miażdżyca



-nadciśnienie

-nadciśnienie



-niewydolność mięśnia sercowego

-niewydolność mięśnia sercowego



-nadczynność tarczycy (pobudzenie

-nadczynność tarczycy (pobudzenie

psychiczne, drżenie kończyn)

psychiczne, drżenie kończyn)

Adrenalina (epinefryna)

Adrenalina (epinefryna)



-

-

działanie kurczące na mięśnie gładkie naczyń krwionośne jest

działanie kurczące na mięśnie gładkie naczyń krwionośne jest

słabsze od dział.noradrenaliny, po fazie skurczu naczyń

słabsze od dział.noradrenaliny, po fazie skurczu naczyń

następuje ich rozszerzenie i spadek ciśnienia poniżej poziomu

następuje ich rozszerzenie i spadek ciśnienia poniżej poziomu

wyjściowego na skutek pobudzenia receptorów β2

wyjściowego na skutek pobudzenia receptorów β2



-zwiększa kurczliwość mięśnie sercowego i przyspiesza

-zwiększa kurczliwość mięśnie sercowego i przyspiesza

czynność serca w większym stopniu niż noradrenalina (może

czynność serca w większym stopniu niż noradrenalina (może

wywołać komorowe zaburzenia rytmu)

wywołać komorowe zaburzenia rytmu)



-przy stosowaniu środków znieczulających miejscowo z

-przy stosowaniu środków znieczulających miejscowo z

dodatkiem adrenaliny, podczas zabiegu na błonach śluzowych

dodatkiem adrenaliny, podczas zabiegu na błonach śluzowych

po kilku godzinach mogą wystąpić krwawienia, dlatego nie

po kilku godzinach mogą wystąpić krwawienia, dlatego nie

należy używać do hamowania krwawień z błon śluzowych nosa

należy używać do hamowania krwawień z błon śluzowych nosa



-pobudzając receptory β2 w mięśniach gładkich rozszerza

-pobudzając receptory β2 w mięśniach gładkich rozszerza

oskrzela oraz naczynia mięśni prążkowanych i mózgu

oskrzela oraz naczynia mięśni prążkowanych i mózgu



-zwiększa zużycie tlenu przez serce i inne tkanki

-zwiększa zużycie tlenu przez serce i inne tkanki



-powoduje skurcz mięśnia macicznego

-powoduje skurcz mięśnia macicznego



-nasila glikogenolizę i lipolizę

-nasila glikogenolizę i lipolizę



-rozkłada się w żołądku, dlatego pozajelitowo

-rozkłada się w żołądku, dlatego pozajelitowo

WSKAZANIA:

WSKAZANIA:



-we wstrząsie anafilaktycznym

-we wstrząsie anafilaktycznym



-w obrzękach np.dróg oddechowych

-w obrzękach np.dróg oddechowych



-niekiedy w dychawicy oskrzelowej

-niekiedy w dychawicy oskrzelowej



-miejscowo jako krople do oczu, nosa

-miejscowo jako krople do oczu, nosa



-jako dodatek do roztworów miejscowo

-jako dodatek do roztworów miejscowo

znieczulających

znieczulających

P/WSKAZANIA:

P/WSKAZANIA:



-jak u noradrenaliny

-jak u noradrenaliny

Efedryna (Tussipect)

Efedryna (Tussipect)



-pobudza pośrednio receptory α-adrenergiczne(

-pobudza pośrednio receptory α-adrenergiczne(

α

α

1

1

i

i

α

α

2

2

)

)

powodując uwalnianie endogennej noradrenaliny z

powodując uwalnianie endogennej noradrenaliny z

ziarnistości neuronu

ziarnistości neuronu



-wielokrotne podanie efedryny w tych samych dawkach w

-wielokrotne podanie efedryny w tych samych dawkach w

krótkich odstępach czasu powoduje coraz mniejszy wzrost

krótkich odstępach czasu powoduje coraz mniejszy wzrost

ciśnienia krwi wskutek wyczerpywania zapasów endogennej

ciśnienia krwi wskutek wyczerpywania zapasów endogennej

noradrenaliny

noradrenaliny



-słabo pobudza w bezpośredni sposób receptory β

-słabo pobudza w bezpośredni sposób receptory β



-powoduje wzrost ciśnienia krwi

-powoduje wzrost ciśnienia krwi



-przyspiesza akcję serca

-przyspiesza akcję serca



-zwęża naczynia krwionośne obwodowe

-zwęża naczynia krwionośne obwodowe



-rozszerza oskrzela

-rozszerza oskrzela



-pobudza OUN

-pobudza OUN



-wchłania się z przewodu pokarmowego

-wchłania się z przewodu pokarmowego

WSKAZANIA

WSKAZANIA

:

:



-podciśnienie

-podciśnienie



-zapobiegawczo w dychawicy

-zapobiegawczo w dychawicy

oskrzelowej oraz w bloku

oskrzelowej oraz w bloku

przedsionkowo-komorowym

przedsionkowo-komorowym



-ze względu na działanie pobudzające

-ze względu na działanie pobudzające

na OUN można ją podawać razem z

na OUN można ją podawać razem z

lekami p/histaminowymi wywołującymi

lekami p/histaminowymi wywołującymi

senność

senność



-mieszanki wykrztuśne (TUSSIPECT)

-mieszanki wykrztuśne (TUSSIPECT)

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

:

:



-kołatanie serca

-kołatanie serca



-bóle zamostkowe

-bóle zamostkowe



-w OUN niepokój, bezsenność

-w OUN niepokój, bezsenność

Pseudoefedryna

Pseudoefedryna

(SUDAFED

(SUDAFED

)

)



-

-

prawoskrętny izomer efedryny

prawoskrętny izomer efedryny



-słabsze działanie na OUN i serce

-słabsze działanie na OUN i serce



-przenosi się do mleka matki,

-przenosi się do mleka matki,

zatrucie u dzieci

zatrucie u dzieci



-preparaty wieloskładnikowe

-preparaty wieloskładnikowe

alergiczne

alergiczne

DISOPHROL,

DISOPHROL,

CLARINASE

CLARINASE

(zmniejsza obrzęk błony

(zmniejsza obrzęk błony

śluzowej)

śluzowej)

II.)LEKI POBUDZAJĄCE

II.)LEKI POBUDZAJĄCE

RECEPTORY α –

RECEPTORY α –

ADRENERGICZNE:

ADRENERGICZNE:

Fenylefryna (Coldrex

Fenylefryna (Coldrex

)

)



-swoisty agonista receptora α1, bez wpływu na

-swoisty agonista receptora α1, bez wpływu na

receptory

receptory

β

β



-działanie podobne do adrenaliny

-działanie podobne do adrenaliny



-zwiększa ciśnienie krwi, dlatego w zapaści

-zwiększa ciśnienie krwi, dlatego w zapaści

naczyniowej

naczyniowej



-miejscowo do zniesienia przekrwienia i

-miejscowo do zniesienia przekrwienia i

obrzęku spojówek oka oraz błon śluzowych

obrzęku spojówek oka oraz błon śluzowych

nosa

nosa

Metoksamina

Metoksamina



-j.w.

-j.w.

A.)LEKI POBUDZAJĄCE

A.)LEKI POBUDZAJĄCE

RECEPTOR α2-

RECEPTOR α2-

ADRENERGICZNE:

ADRENERGICZNE:

KLONIDYNA (Iporel)

KLONIDYNA (Iporel)



Pobudza ośrodkowe i obwodowe receptory

Pobudza ośrodkowe i obwodowe receptory

α

α

2

2

-adrenergiczne,

-adrenergiczne,

słabiej działa na receptory

słabiej działa na receptory

α

α

1

1

-adrenergiczne

-adrenergiczne



Pobudzenie

Pobudzenie

presynaptycznych

presynaptycznych

receptorów

receptorów

α

α

2

2

-adrenergiczne

-adrenergiczne

w neuronach obwodowych

w neuronach obwodowych

hamuje

hamuje

uwalnianie z nich

uwalnianie z nich

endogennej noradrenaliny (powoduje to zmniejszenie jej ilości

endogennej noradrenaliny (powoduje to zmniejszenie jej ilości

w okolicach postsynaptycznych – prowadząc do spadku

w okolicach postsynaptycznych – prowadząc do spadku

ciśnienia krwi)

ciśnienia krwi)



Pobudzenie receptorów

Pobudzenie receptorów

α

α

2

2

-adrenergicznych w neuronach

-adrenergicznych w neuronach

ośrodkowych

ośrodkowych

jest głównym mechanizmem działania

jest głównym mechanizmem działania

hipotensyjnego klonidyny

hipotensyjnego klonidyny



po przejściowym zwężeniu naczyń i podwyższeniu ciśnienia

po przejściowym zwężeniu naczyń i podwyższeniu ciśnienia

krwi (pobudzenie postsynaptycznych rec.

krwi (pobudzenie postsynaptycznych rec.

α

α

1

1

)

)

długotrwale je

długotrwale je

obniża, prowadząc do zmniejszenia napięcia ukł.współczulnego

obniża, prowadząc do zmniejszenia napięcia ukł.współczulnego



ZASTOSOWANIE

ZASTOSOWANIE

-

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze

-

Migrenowe bóle głowy

Migrenowe bóle głowy

-

Jaskra

Jaskra

-

Łagodzenie objawów abstynencji morfinowej i

Łagodzenie objawów abstynencji morfinowej i

alkoholowej

alkoholowej



DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

-

Nadmierne uspokojenie (sedacja)

Nadmierne uspokojenie (sedacja)

-

Zahamowanie wydzielania śliny i śluzu (suchość

Zahamowanie wydzielania śliny i śluzu (suchość

w ustach)

w ustach)



MOKSONIDYNA

MOKSONIDYNA

(Physiotens) – analog klonidyny

(Physiotens) – analog klonidyny

B.)LEKI POBUDZAJĄCE

B.)LEKI POBUDZAJĄCE

RECEPTOR α-

RECEPTOR α-

ADRENERGICZNE

ADRENERGICZNE

MIEJSCOWE

MIEJSCOWE

1.)Nafazolina (Rhinazin, Betadrin)

1.)Nafazolina (Rhinazin, Betadrin)



-krople do oczu i nosa

-krople do oczu i nosa



-kurczy błonę śluzową nosa

-kurczy błonę śluzową nosa



-zmniejsza przekrwienie błony śluzowej nosa i oczu

-zmniejsza przekrwienie błony śluzowej nosa i oczu

2.)

2.)

Ksylometazolina (Xylogel)

Ksylometazolina (Xylogel)



-miejscowo jako krople do nosa

-miejscowo jako krople do nosa



-podawana przez dłuższy czas powoduje wysychanie błony śluzowej nosa

-podawana przez dłuższy czas powoduje wysychanie błony śluzowej nosa



3.)Tymazolina (Tymazen)

3.)Tymazolina (Tymazen)



4.)Oksymetazolina (Nasivin, Afrin)

4.)Oksymetazolina (Nasivin, Afrin)



5.)Tetryzolina (Visine)

5.)Tetryzolina (Visine)

Ostrożnie dawkować u osób nadwrażliwych ( np. z

Ostrożnie dawkować u osób nadwrażliwych ( np. z

nadczynnością tarczycy i z nadciśnieniem tętniczym) – w

nadczynnością tarczycy i z nadciśnieniem tętniczym) – w

związku z ryzykiem ujawnienia się działań ogólnych

związku z ryzykiem ujawnienia się działań ogólnych

III.)LEKI POBUDZAJĄCE

III.)LEKI POBUDZAJĄCE

RECEPTORY β–

RECEPTORY β–

ADRENERGICZNE:

ADRENERGICZNE:

1.) Działają na serce przyspieszając jego czynność oraz

1.) Działają na serce przyspieszając jego czynność oraz

zwiększają jego kurczliwość i pobudliwość.

zwiększają jego kurczliwość i pobudliwość.

2.) Powodują zwiotczenie mięśni gładkich (oskrzeli,

2.) Powodują zwiotczenie mięśni gładkich (oskrzeli,

macicy, naczyń)

macicy, naczyń)

3.) Leki pobudzające receptory

3.) Leki pobudzające receptory

β

β

1

1

-adrenergiczne są

-adrenergiczne są

stosowane w kardiologii w celu pobudzenia czynności

stosowane w kardiologii w celu pobudzenia czynności

serca.

serca.

4.) Leki pobudzające receptory

4.) Leki pobudzające receptory

β

β

2

2

-adrenergiczne

-adrenergiczne

stosowane są w dychawicy oskrzelowej. Powodują one

stosowane są w dychawicy oskrzelowej. Powodują one

rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli, a ponadto hamują

rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli, a ponadto hamują

wyzwalanie mediatorów reakcji alergicznych z komórek

wyzwalanie mediatorów reakcji alergicznych z komórek

tucznych, przyśpieszają transport rzęskowy i

tucznych, przyśpieszają transport rzęskowy i

zmniejszają przepuszczalność drobnych naczyń

zmniejszają przepuszczalność drobnych naczyń

płucnych.

płucnych.

5.) Leki te hamują nadmierną kurczliwość macicy i

5.) Leki te hamują nadmierną kurczliwość macicy i

stosowane są w ciąży wysokiego ryzyka.

stosowane są w ciąży wysokiego ryzyka.

6.) Niektóre leki

6.) Niektóre leki

β

β

-adrenergiczne używane są w chorobach

-adrenergiczne używane są w chorobach

naczyń obwodowych jako leki rozszerzające naczynia.

naczyń obwodowych jako leki rozszerzające naczynia.

β-ADRENERGICZNE

β-ADRENERGICZNE

NIESELEKTYWNE

NIESELEKTYWNE

LEKI POBUDZAJĄCE NIEWYBIÓRCZO

RECEPTORY β

1

β

2

β

3

1.)Izoprenalina

1.)Izoprenalina

(Izoproterenol)

(Izoproterenol)



-pobudza receptory β1 i β2 (jest agonistą)

-pobudza receptory β1 i β2 (jest agonistą)



-nasila kurczliwość mięśnia sercowego i

-nasila kurczliwość mięśnia sercowego i

przyspiesza jego czynność

przyspiesza jego czynność



-zwiększa objętość wyrzutową i minutową

-zwiększa objętość wyrzutową i minutową



-zwiększa zużycie tlenu przez mięsień sercowy

-zwiększa zużycie tlenu przez mięsień sercowy



-działając na mięśnie gładkie rozszerza oskrzela i

-działając na mięśnie gładkie rozszerza oskrzela i

naczynia krwionośne co prowadzi do osłabienia

naczynia krwionośne co prowadzi do osłabienia

oporu obwodowego i spadku ciśnienia w wyniku

oporu obwodowego i spadku ciśnienia w wyniku

czego następuje pobudzenie akcji serca i

czego następuje pobudzenie akcji serca i

wzrost

wzrost

ciśnienia skurczowego

ciśnienia skurczowego



-ze względu na silne działanie podaje się ją tylko

-ze względu na silne działanie podaje się ją tylko

podjęzykowo lub jako aerozol

podjęzykowo lub jako aerozol

WSKAZANIA:

WSKAZANIA:



-blok przedsionkowo komorowy

-blok przedsionkowo komorowy



-rzadkoskurcz zatokowy

-rzadkoskurcz zatokowy



-rzadko w dychawicy oskrzelowej

-rzadko w dychawicy oskrzelowej

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:



-zaburzenia pracy serca

-zaburzenia pracy serca



-nudności

-nudności



-ciśnienie mniejsze od wyjściowego

-ciśnienie mniejsze od wyjściowego



-kołatanie

-kołatanie



-bóle głowy, bóle zamostkowe

-bóle głowy, bóle zamostkowe



-drżenie kończyn

-drżenie kończyn

2.)Orciprenalina

2.)Orciprenalina

(Astmopent)

(Astmopent)



-

-

nieselektywny, ale wywiera silniejszy wpływ na

nieselektywny, ale wywiera silniejszy wpływ na

β2 w oskrzelach, a słabszy na mięśnie gładkie

β2 w oskrzelach, a słabszy na mięśnie gładkie

naczyń i ma mniejszy wpływ na rec.

naczyń i ma mniejszy wpływ na rec.

Β

Β

1 w sercu.

1 w sercu.



-rozszerza oskrzela (dychawica, astma)

-rozszerza oskrzela (dychawica, astma)



-w bloku przedsionkowo-komorowym

-w bloku przedsionkowo-komorowym



-wstrzyknięcia

-wstrzyknięcia



-drogą wziewną

-drogą wziewną

β2-ADRENERGICZNE

β2-ADRENERGICZNE

SELEKTYWNE

SELEKTYWNE

1.)Salbutamol

1.)Salbutamol



-rozszerza światło oskrzeli, stos.dychawica

-rozszerza światło oskrzeli, stos.dychawica

oskrzelowa(doustnie lub wziewny)

oskrzelowa(doustnie lub wziewny)



-dożylnie-w stanie zagrażającym

-dożylnie-w stanie zagrażającym

przedwczesnemu porodowi przy nadmiernej

przedwczesnemu porodowi przy nadmiernej

akcji skurczowej macicy

akcji skurczowej macicy



Ventolin

Ventolin



DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:



-gł. wynikające z β1:-kołatanie serca,bóle

-gł. wynikające z β1:-kołatanie serca,bóle

zamostkowe, drżenie kończyn

zamostkowe, drżenie kończyn

2.)Fenoterol (Berotec, Berodual)

2.)Fenoterol (Berotec, Berodual)



-jeszcze większa selektywność na β2

-jeszcze większa selektywność na β2

niż salbutamol

niż salbutamol

3.)Salmeterol (Serevent

3.)Salmeterol (Serevent

)

)



-100 % wybiórczości na β2

-100 % wybiórczości na β2



-podawana bezpośrednio do drzewa

-podawana bezpośrednio do drzewa

oskrzelowego (wziewnie)

oskrzelowego (wziewnie)



-działa po 30 min.

-działa po 30 min.



-w profilaktyce 2-3 x dziennie

-w profilaktyce 2-3 x dziennie



4.)Formeterol (Foradil, Oxis)

4.)Formeterol (Foradil, Oxis)

-

-

-

podobnie jak Salmeterol

podobnie jak Salmeterol

β-ADRENOMIMETYKI

β-ADRENOMIMETYKI

NACZYNIOWE

NACZYNIOWE

1.)Dopamina

1.)Dopamina



-

-

pobudza bezpośrednio β1 i pośrednio α

pobudza bezpośrednio β1 i pośrednio α

(uwalniając endogenną noradrenalinę)

(uwalniając endogenną noradrenalinę)



-wlewy dożylne

-wlewy dożylne



-zwiększa kurczliwość mięśnia sercowego

-zwiększa kurczliwość mięśnia sercowego



-zwiększa objętość minutową

-zwiększa objętość minutową



-zwiększa przepływ nerkowy, wzmaga wydzielanie

-zwiększa przepływ nerkowy, wzmaga wydzielanie

moczu

moczu



-początkowo zwiększa ciśnienie krwi przez

-początkowo zwiększa ciśnienie krwi przez

pobudzenie rec.

pobudzenie rec.

α

α

-adrenergicznych, a następnie

-adrenergicznych, a następnie

obniżenie

obniżenie



-stosowany we wstrząsie pochodzenia sercowego

-stosowany we wstrząsie pochodzenia sercowego

np. w zawale serca, po operacjach

np. w zawale serca, po operacjach

kardiochirurgicznych

kardiochirurgicznych

2.)Dobutamina

2.)Dobutamina



jest silnym agonista rec.

jest silnym agonista rec.

β

β

1 – agrenergicznych

1 – agrenergicznych



-zwiększa siłę skurczu serca

-zwiększa siłę skurczu serca



-zwiększa objętość minutową

-zwiększa objętość minutową



-w mniejszym stopniu zwiększa ciśnienie

-w mniejszym stopniu zwiększa ciśnienie



-łączy się z dopaminą we wstrząsie endogennym

-łączy się z dopaminą we wstrząsie endogennym

(pochodzenia sercowego i we wstrząsie

(pochodzenia sercowego i we wstrząsie

septycznym)

septycznym)

3.)Bametan

3.)Bametan



-pobudza β2 w naczyniach krwionośnych

-pobudza β2 w naczyniach krwionośnych



-wywołuje zwiotczenie mięśni gładkich naczyń

-wywołuje zwiotczenie mięśni gładkich naczyń

krwionośnych

krwionośnych



-stosowany w stanach skurczowych naczyń

-stosowany w stanach skurczowych naczyń

kończyn (zapalenie tętnic)

kończyn (zapalenie tętnic)

Leki pobudzające układ

Leki pobudzające układ

współczulny, zmniejszające

współczulny, zmniejszające

łaknienie

łaknienie

Pobudzając układ współczulny

Pobudzając układ współczulny

powodujemy hiperglikemię, co

powodujemy hiperglikemię, co

zmniejsza reakcję glukoreceptorów

zmniejsza reakcję glukoreceptorów

ośrodka łaknienia w podwzgórzu.

ośrodka łaknienia w podwzgórzu.

1.) Amfetamina

1.) Amfetamina

;

;

-

Pobudza OUN uwalniając noradrenalinę i

Pobudza OUN uwalniając noradrenalinę i

dopaminę w OUN.

dopaminę w OUN.

-

Zwiększa ciśnienie krwi, pobudzenie

Zwiększa ciśnienie krwi, pobudzenie

psychoruchowe, powoduje bezsenność i

psychoruchowe, powoduje bezsenność i

utratę łaknienia.

utratę łaknienia.

-

Amfetaminę stosowano w NARKOLEPSJI

Amfetaminę stosowano w NARKOLEPSJI

(krótkotrwałe napadowe zasypianie w ciągu

(krótkotrwałe napadowe zasypianie w ciągu

dnia), w stanach zmęczenia fizycznego i

dnia), w stanach zmęczenia fizycznego i

psychicznego, jako środek hamujący

psychicznego, jako środek hamujący

łaknienie, a także jako środek dopingujący w

łaknienie, a także jako środek dopingujący w

sporcie.

sporcie.

-

Powoduje uzależnienie psychiczne

Powoduje uzależnienie psychiczne

2.) Fentermina

2.) Fentermina

3.) Chlorfentermina

3.) Chlorfentermina

4.) Mazindol

4.) Mazindol