Obliczanie powierzchni i

kubatury obiektów

budowlanych

-

podstawowe definicje i

zasady obmiaru

UE Katowice 2014 r.

UE Katowice 2014 r.

Mgr inż. Adam Kościsz

Mgr inż. Adam Kościsz

Plan wykładu

Część I. Podstawowe pojęcia z prawa

budowlanego

Część II. Podstawy prawne i

metodyczne pomiaru i obliczania
powierzchni i kubatury -

ustawy,

rozporządzenia, normy

Część III. Definicje, zasady obmiarów,

przykłady obliczeń

Część I. Podstawowe pojęcia z prawa

Część I. Podstawowe pojęcia z prawa

budowlanego

budowlanego

• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. —

Prawo budowlane (tekst jednolity
Dz. U. z 29.11.2013 r. nr 0 poz. 1409)

Definicje obiektów

budowlanych

Art. 3.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) obiekcie budowlanym – należy przez to
rozumieć:
a) budynek wraz z instalacjami i
urządzeniami technicznymi,
b) budowlę stanowiącą całość techniczno-
użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
c) obiekt małej architektury

Definicje obiektów

budowlanych

2) budynku – należy przez to rozumieć
taki obiekt budowlany, który jest
trwale związany z gruntem, wydzielony
z przestrzeni za pomocą przegród
budowlanych oraz posiada fundamenty
i dach;

Definicje obiektów

budowlanych

2a) budynku mieszkalnym jednorodzinnym –
należy przez to rozumieć budynek wolno
stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej,
szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu
potrzeb mieszkaniowych, stanowiący
konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym
dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch
lokali mieszkalnych albo jednego lokalu
mieszkalnego i lokalu użytkowego o
powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 %
powierzchni całkowitej budynku;

Definicje obiektów

budowlanych

• 3) budowli – należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany

niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak:
obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele,
przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe,
wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe,
budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne,
hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe
lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska
odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe,
nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia
terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części
budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców
przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i
innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako
odrębne pod względem technicznym części przedmiotów
składających się na całość użytkową

Definicje obiektów

budowlanych

• 3a) obiekcie liniowym – należy przez to rozumieć

obiekt budowlany, którego charakterystycznym
parametrem jest długość, w szczególności droga
wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał,
gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja
elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i,
umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna,
wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa,
przy czym kable w niej zainstalowane nie
stanowią obiektu bu-dowlanego lub jego części
ani urządzenia budowlanego;

Definicje obiektów

budowlanych

4) obiekcie małej architektury – należy przez
to rozumieć niewielkie obiekty, a w
szczególności:
a) kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże
przydrożne, figury,
b) posągi, wodotryski i inne obiekty
architektury ogrodowej,
c) użytkowe służące rekreacji codziennej i
utrzymaniu porządku, jak: pia-skownice,
huśtawki, drabinki, śmietniki;

Definicje obiektów

budowlanych

• 5) tymczasowym obiekcie budowlanym – należy

przez

to

rozumieć

obiekt

budowlany

przeznaczony do czasowego użytkowania w
okresie krótszym od jego trwałości technicznej,
przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub
rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony
trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne,
pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe,
przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne,
urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty
kontenerowe;

Definicje obiektów

budowlanych

• 9) urządzeniach budowlanych – należy

przez to rozumieć urządzenia techniczne
związane z obiektem budowlanym,
zapewniające możliwość użytkowania
obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem,
jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w
tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu
ścieków, a także prze-jazdy, ogrodzenia,
place postojowe i place pod śmietniki;

Część II: Podstawy prawne

Część II: Podstawy prawne

i

i

metodyczne pomiaru i obliczania

metodyczne pomiaru i obliczania

powierzchni i kubatury

powierzchni i kubatury

• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. — Prawo budowlane

(tekst jednolity Dz. U. z 29.11.2013 r. nr 0 poz. 1409)

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12

kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać
budynki i ich usytuowanie

(Dz. U. z 2002 r. Nr 75,

poz.690 z późn zm.).

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 30 grudnia

1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów
Budowlanych

(Dz. U. z 1999 r. Nr 112, poz. 1316 z późn.

zm.).

Podstawy prawne

Podstawy prawne

• Rozporządzenie Ministra Transportu,

Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25
kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego
zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U.
z dnia 27 kwietnia 2012 r. poz. 462).

• Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych z

dnia 12 stycznia 1991 r. (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 95 z
późn. zm.)

• Ustawa o ochronie praw lokatorów,

mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie
Kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 r. (tj.
Dz.U. 2014 nr 0, poz. 150)

Podstawy prawne

Podstawy prawne

• Ustawa o podatku od spadków i

darowizn z dnia 28 lipca 1983 r. (tj. Dz.U.
2009 nr 93, poz. 768)

• Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o

ochronie praw nabywcy lokalu
mieszkalnego lub domu
jednorodzinnego (Dz. U. z 2011 r. Nr
232, poz. 1377) - tzw. ustawa
deweloperska

Normy

• PN-70/B-02365 „Powierzchnia

budynków. Podział, określanie i zasady
obmiaru”

• PN-69/B-02360 „Kubatura budynków.

Zasady obliczania”

• PN- ISO 9836:1997 „Właściwości

użytkowe w budownictwie. Określanie i
obliczanie wskaźników
powierzchniowych i kubaturowych.”

Historia stosowania norm

• 28 października 1997 r. została ustanowiona przez

PKN nowa norma PN-ISO 9836:1997 - zastąpiła
normę PN-70/B-02365 (Pu) oraz PN-69/B-02360 (K),

• 4 marca 1999 r. zostało wydane rozporządzenie

MSWiA

w

sprawie

wprowadzenia

obowiązku

stosowania niektórych polskich norm (Dz.U. nr 22
poz.209). W zamieszczonym wykazie polskich norm
do obowiązkowego stosowania znajduje się norma
PN-ISO 9836:1997, jednak zakres jej obowiązywania
został ograniczony do punktu 5.2.2, dotyczącego
wyłącznie kubatury brutto budynków.

Historia stosowania norm - cd

• Rozporządzenie MSWiA z dnia 31 maja 2000 r.

zmieniające

rozporządzenie

w

sprawie

wprowadzenia obowiązku stosowania niektórych
norm polskich (Dz.U. Nr 51, poz.617) utrzymuje
bez zmian zakres obowiązywania normy PN-
ISO 9836:1997

• Rozporządzenie nie wprowadzało obowiązku

stosowania Polskiej Normy w zakresie
obliczania Pu, co spotkało się z ogólną krytyką.

Historia stosowania norm - cd

• Rozporządzenie MI z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie

szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego
nie wskazywało metodologii pomiaru, jak również
rodzaju powierzchni. W rozp. tym stwierdzamy, że:

§11 ust.2 pkt.1 „Opis techniczny … powinien określać: 1) przeznaczenie i
program użytkowy obiektu budowlanego oraz, w zależności od rodzaju
obiektu, jego charakterystyczne parametry techniczne, w szczególności:
kubaturę, zestawienie powierzchni, wysokość i długość”
W rozporządzeniu w ogóle nie ma wzmianki o powierzchni użytkowej,
która przecież równolegle w innych ustawach i rozporządzeniach
występowała, jako bardzo istotna. Również projektant nie miał obowiązku
wskazania w projekcie budowlanym metody obmiaru, a powierzchnię
użytkową mógł wyliczyć według jednej z funkcjonujących norm lub tak
naprawdę własną metodą np. mieszaną.

Historia stosowania norm - cd

• Rozporządzenie MTBiGM z dn. 25 kwietnia

2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i
formy projektu budowlanego (Dz.U. z 27
kwietnia 2012 r., poz.462) nakazuje, że

:

§ 11 ust. 2 Opis techniczny … powinien określać: … 2) w
stosunku do budynku mieszkalnego jednorodzinnego i lokali
mieszkalnych

–

zestawienie

powierzchni

użytkowych

obliczanych według Polskiej Normy (PN-ISO 9836:1997)
z

uwzględnieniem

następujących

zasad:

…

b)

powierzchnię pomieszczeń lub ich części o wysokości w świetle
równej lub większej od 2,20 m należy zaliczyć do
obliczeń w 100%, o wysokości równej lub większej od
1,40 m, lecz mniejszej od 2,20 m – w 50%, natomiast o
wysokości mniejszej od 1,40 m pomija się całkowicie.

Zalecenia stosowania norm

Oznacza to, że norma PN-ISO 9836:1997
obligatoryjna jest jedynie w zakresie obliczania
powierzchni budynków jednorodzinnych oraz
lokali mieszkalnych, uwzględniając poniższe

:

• § 14. Do wniosku o pozwolenie na budowę lub odrębnego wniosku o

zatwierdzenie projektu budowlanego, złożonego przed dniem
wejścia w życie rozporządzenia, stosuje się przepisy
dotychczasowe.

• § 15. Przepisu § 11 ust. 2 pkt 2, dotyczącego zasad obliczania

powierzchni użytkowej, nie stosuje się przy nadbudowie,
rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania
budynków

mieszkalnych

jednorodzinnych

i

lokali

mieszkalnych, jeżeli zasady te nie były stosowane w tych
budynkach i lokalach oddanych do użytkowania przed dniem
wejścia w życie rozporządzenia.

Powierzchnie w ustawie

deweloperskiej

W art. 22. ust. 1 nakazuje się aby umowa deweloperska zawierała

w szczególności:

• 14) wskazanie sposobu pomiaru powierzchni lokalu

mieszkalnego lub domu jednorodzinnego;

Natomiast w art. 35 ustawa nakazuje dokonanie zmiany w

ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. — Prawo budowlane w art. 57
poprzez dodanie po ust. 1 ustępu 1a, w którym nakazuje się
zamieszczenie w oświadczeniu informacji o dokonaniu
pomiarów

powierzchni

użytkowej

budynku

i

poszczególnych lokali mieszkalnych, w sposób zgodny z
przepisami rozporządzenia, o którym mowa w art. 34 ust. 6 pkt
1.”.tj. rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa I
Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie
szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.
Rozporządzenie to omówiono powyżej.

Powierzchnie w ustawie

deweloperskiej

• Ustawa

daje

wskazówki

co

do

wyznaczenia powierzchni użytkowej
Pu.

• W

odniesieniu

do

powierzchni

zabudowy Pz i pozostałych powierzchni
brak wskazówek i odniesienia.

• W odniesieniu do Kubatury brak

wskazówek i odniesienia

Powierzchnie w ustawie

deweloperskiej i rozporządzeniu

Rozporządzenie w sprawie szczegółowego
zakresu i formy projektu budowlanego daje
wskazówki co do wyznaczenia powierzchni
użytkowej

Pu

oraz

powierzchni

zabudowy Pz.

W odniesieniu do pozostałych powierzchni
brak wskazówek i odniesienia.
W odniesieniu do Kubatury brak wskazówek
i odniesienia.

jak należy obliczać powierzchnię

użytkową budynku mieszkalnego?

Zatem od kwietnia 2012 roku można jednoznacznie
odpowiedzieć na to pytanie:

• stosując normę (PN-ISO 9836:1997) z uwzględnieniem

następujących zasad: …b) powierzchnię pomieszczeń lub
ich części o wysokości w świetle równej lub większej od 2,20
m należy zaliczyć do obliczeń w 100%, o wysokości równej
lub większej od 1,40 m, lecz mniejszej od 2,20 m – w 50%,
natomiast o wysokości mniejszej od 1,40 m pomija się
całkowicie.

A jak należy obliczać powierzchnię użytkową innych
pomieszczeń niemieszkalnych?
Jest to zależne od przepisu, który to reguluje i od rodzaju
stosowanej normy.

Zalecenia stosowania norm

Z resortowych ustaleń wynika, że Polska Norma PN-ISO 9836 jest normą
do dobrowolnego stosowania w zakresie dotyczącym obliczeń
powierzchni użytkowej pomieszczeń innych niż mieszkalne. Przy
wyborze sposobu korzystania z norm PN-ISO 9836 i PN-70/B-02365 (Pu)
oraz PN-69/B-02360 (Kubatura) Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i
Budownictwa w piśmie wewnętrznym skierowanym do jednego z
przedsiębiorstw z dnia 4 sierpnia 2000 roku zalecało przyjęcie
następujących zasad:
•ustalenia normy PN-ISO 9836 mogą być stosowane w projektach
budowlanych budynków nowo wznoszonych, odbudowywanych, a także
nadbudowywanych i rozbudowywanych, jeżeli zakres nadbudowy i
rozbudowy obejmuje wyodrębnioną funkcjonalnie część budynku,
•w projektach nadbudowy i rozbudowy części budynku nie wyodrębnionych
funkcjonalnie oraz w projektach przebudowy, modernizacji lub zmiany
przeznaczenia części budynku istniejącego należy stosować takie same
zasady obliczania (np. wg PN-70/B-02365) jakie były przyjęte w projekcie
budowlanym, na podstawie którego został wzniesiony budynek.

Zalecenia stosowania norm

Podstawowe różnice pomiędzy normami to:

• obmiar według PN-70/B-02365 wykonuje się na poziomie 1 m nad podłogą i w

stanie surowym (tzn. bez tynków i okładzin), natomiast wg PN-ISO 9836 na
poziomie podłogi i w stanie całkowicie wykończonym,

• wg PN-70/B-02365 wnęki w ścianach o powierzchni powyżej 0,1 m2 dolicza się

do powierzchni pomieszczenia, natomiast wg PN-ISO 9836 - nie dolicza się,

• powierzchnię ze skośnym sufitem: według PN-70/B-02365 oblicza się zależnie

od wysokości - o wysokości pow. 2,20 m i większej liczy się w 100%, o
wysokości od 1,40 m do 2,20 m liczy się w 50%, poniżej 1,4 m nie wlicza się;
natomiast według PN-ISO 9836 liczy się w całości zgodnie z powierzchnią
podłogi, ale dzieli się na dwie części: część o wysokości 1,9 m i więcej oraz na
część o wysokości poniżej 1,9 m, którą można zaliczyć wyłącznie do
powierzchni pomocniczej,

• powierzchnie zewnętrzne nie zamknięte ze wszystkich stron, dostępne z

danego pomieszczenia (balkony, loggie, tarasy itp.) według PN-70/B-02365 nie
wlicza się do powierzchni pomieszczenia (ani mieszkania ani lokalu
użytkowego), natomiast według PN-ISO 9836 dolicza się do powierzchni
pomieszczenia (mieszkania, lokalu użytkowego), wykazując oddzielnie:
powierzchnie nie nakryte (balkony, tarasy) i powierzchnie nakryte
(loggie).

Zalecenia stosowania norm

Porównanie zasad z dwóch norm dot

powierzchni

Otworzyć plik

„porównanie norm dot. Pu.docx”

Część III: definicje, zasady obmiarów,

Część III: definicje, zasady obmiarów,

przykład obliczeń

przykład obliczeń

Pole powierzchni figur i objętość

brył geometrycznych:

 
 
 
Plik: pola figur.doc

Definicje, zasady obmiarów, przykład

obliczeń

Podział i definicje powierzchni

 
 
 otworzyć plik:

Obliczanie powierzchni

budynków_IV2014,docx

Strona 2

otworzyć plik: PN-ISO 9836_1997.pdf

Definicje, zasady obmiarów, przykład

obliczeń

Podział i definicje powierzchni

 
 
 otworzyć plik:

rys. 1.jpg

Definicje, zasady obmiarów, przykład

obliczeń

Przykłady obliczeń powierzchni

 
 

 otworzyć plik:

Przykłady obliczeń powierzchni i

kubatury_IV2014,docx

Strona 1,2

Definicje, zasady obmiarów, przykład

obliczeń

Podział i definicje kubatury

 
 
 otworzyć plik:

rys.2.jpg

Definicje, zasady obmiarów, przykład

obliczeń

Podział i definicje kubatury

 
 

otworzyć plik: PN-ISO 9836_1997.pdf

Definicje, zasady obmiarów, przykład

obliczeń

Przykłady obliczeń kubatury

 
 

 otworzyć plik:

Przykłady obliczeń powierzchni i

kubatury_IV2014,docx

Strona 1,2

Całkowita powierzchnia użytkowa

Kończąc omówienie terminów “powierzchnia” i “kubatura” należy zwrócić
uwagę na pojawienie się w tekście Rozporządzenia Rady Ministrów z dn.
30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów
Budowlanych, nowej kategorii powierzchni (zgodnej z europejską
klasyfikacją obiektów budowlanych (CC) – tzw. całkowitej powierzchni
użytkowej.
Oznacza ona “całą powierzchnię budynku” z wyjątkiem:

• powierzchni elementów budowlanych m.in. podpór, kolumn, filarów,

szybów, kominów;

• powierzchni zajmowanych przez pomieszczenia techniczne instalacji

ogólnobudowlanych;

• powierzchni komunikacji, np. klatek schodowych, dźwigów,

przenośników”.
Pojęcie to różni się od określonych w normie powierzchni całkowitej oraz
powierzchni użytkowej (która jest istotna przy naliczaniu podatku od
nieruchomości). Zgodnie więc z tą nową kategorią piwnice, nie
zaliczające się do powierzchni użytkowej, zostaną zaliczone do całkowitej
powierzchni użytkowej. A to z kolei może skłonić do zastanowienia przed
podjęciem decyzji o podpiwniczeniu budynku.

Dziękuję za uwagę