„Ceny transferowe i raje

podatkowe”

Prezentację

przygotowali:



Agata Bartczak,



Julia Przeniczna



Wojciech Jóźwiak



Andrzej Soiński

Kwiecień 2006

Ceny transferowe



Co to są ceny transferowe?



Ceny transferowe to ceny towarów,
usług, wartości niematerialnych oraz
praw do korzystania z własności
intelektualnej

stosowane

w

transakcjach

między

podmiotami

powiązanymi kapitałowo i personalnie.



Problem cen transferowych był i wciąż jest

bardzo

istotny

dla

międzynarodowych

korporacji. Natomiast jeszcze do niedawna

wydawał się on nie dotyczyć średnich firm

krajowych.



Jednak obecnie, każda firma prowadząca

operacje z jednostkami powiązanymi w kraju i

zagranicą może znaleźć się w sytuacji, gdy

będzie

musiała

się

z

nim

zmierzyć.



Podatnicy realizujący z podmiotami
powiązanymi transakcje przekraczające
określone w ustawach o podatkach
dochodowych obroty, zobowiązani są
do

sporządzania

dokumentacji

podatkowych,

opisujących

przedmiotowe transakcje.

Dokumentacja cen

transferowych



Dokumentacja cen transferowych
jest opisem transakcji. Dostarcza
on informacji o przedmiocie
transakcji, roli podatnika oraz jego
kontrahenta, celach transakcji,
sposobie

ustalenia

ceny,

rentowności transakcji i strategii
działania podmiotów.

Obowiązek dokumentacji



Do dokumentacji zobowiązane
są podmioty zawierające
transakcję z…

Podmiotami
powiązanym
i

Podmiotami
mającymi
siedzibę w „raju
podatkowym”

Pojęcie podmiotów

powiązanych



Pojęcie

podmiotów

powiązanych

zostało

zdefiniowane w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku

dochodowym od osób prawnych. Kwestię tę

porusza także Konwencja Modelowa OECD o

unikaniu podwójnego opodatkowania dochodu i

majątku.



Zgodnie z obowiązującym prawem, podmiotami

powiązanymi są przede wszystkim spółki krajowe i

zagraniczne, w których relacje kapitałowe jednego

z podmiotów w stosunku do drugiego przekraczają

bezpośrednio lub pośrednio 5% udziałów.



Z podmiotami takimi mamy do czynienia w

sytuacji, gdy jedno przedsiębiorstwo bierze

udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu

drugim podmiotem, jego kontroli lub posiada

udział w jego kapitale. Mowa jest w tym

przypadku o spółkach córkach-matkach.



O podmiotach powiązanych mówimy także w

sytuacji, gdy te same osoby biorą udział

bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu,

kontroli lub kapitale dwóch przedsiębiorstw

(spółki siostry).



Transakcje

pomiędzy

podmiotami

powiązanymi

opierają się na ustalonych
przez

strony

cenach

transferowych. Są to takie
ceny, według których dany
podmiot dostarcza towary lub
świadczy

usługi

dla

przedsiębiorstw powiązanych.

Obowiązek sporządzenia

dokumentacji



Obowiązek

sporządzenia

szczególnej

dokumentacji

podatkowej nie dotyczy każdej transakcji. Bierze się pod

uwagę łączną kwotę (lub jej równowartość) wynikającą z

umowy, lub rzeczywiście zapłaconą w roku podatkowym

łączną kwotę wymagalnych w roku podatkowym świadczeń,

jeżeli przekraczają one równowartość:



100.000 EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza

20% kapitału zakładowego, albo…



30.000 EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży

lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych,

albo…



50.000 EURO - w pozostałych przypadkach.

Raj podatkowy



Raj podatkowy - termin używany w
odniesieniu do państw, w których przepisy
podatkowe są wyjątkowo łagodne dla
obcokrajowców i kapitału zagranicznego.
Raje podatkowe są wykorzystywane przez
bogatych przedsiębiorców oraz ich firmy,
do transferowania zysków i unikania
płacenia

podatków

w

krajach

macierzystych.



Obowiązek prowadzenia szczególnej dokumentacji

podatkowej

dotyczy

również

podatników

dokonujących transakcji, w związku z którymi

zapłata należności dokonywana jest bezpośrednio

lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego

miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na

terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą

konkurencję podatkową (raj podatkowy) - jeżeli

łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z

umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku

podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku

podatkowym świadczeń przekracza równowartość

20.000 EURO.



Jakie kraje są uznawane za raj podatkowy określił

Minister Finansów w Rozporządzeniu z dnia 16

maja 2005 r. w sprawie określenia krajów i

terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję

podatkową dla celów podatku dochodowego od

osób prawnych (Dz.U.2005.94.791), które weszło

w życie z dniem 14 czerwca 2005 r..



Wymieniono w nim szereg dość egzotycznych

krajów i terytoriów, których systemy podatkowe

uznane są za konkurencyjnie szkodliwe.

Raje podatkowe



Księstwo Andory,



Anguilla - Autonomiczne

Terytorium Zależne

Zjednoczonego Królestwa

Wielkiej Brytanii i Irlandii

Północnej,



Antigua i Barbuda,



Aruba - Terytorium

Autonomiczne Królestwa

Niderlandów,



Wspólnota Bahamów,



Państwo Bahrajnu,



Barbados,



Belize,



Bermudy - Terytorium Zależne Zjednoczonego

Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,



Brytyjskie Wyspy Dziewicze -Terytorium

Zależne Zjednoczonego Królestwa Wielkiej

Brytanii i Irlandii Północnej,



Wyspy Cooka - Autonomiczne Terytorium

Stowarzyszone z Nową Zelandią,



Wspólnota Dominiki,



Gibraltar - Terytorium Zależne Korony

Brytyjskiej,



Grenada,



Guernsey / Sark / Alderney - Terytoria

Korony Brytyjskiej,



Hong-Kong - Specjalny Region

Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej,



Jersey - Terytorium Korony

Brytyjskiej,



Kajmany - Terytorium Zależne

Zjednoczonego Królestwa Wielkiej

Brytanii i Irlandii Północnej,



Republika Liberii,



Księstwo Liechtensteinu,



Makau - Specjalny Region

Administracyjny Chińskiej

Republiki Ludowej,



Republika Malediwów,



Wyspy Man - Terytorium Korony

Brytyjskiej,



Republika Wysp Marshalla,



Republika Mauritius,



Księstwo Monako,



Montserrat - Terytorium Zależne

Zjednoczonego Królestwa

Wielkiej Brytanii i Irlandii

Północnej,



Republika Nauru,



Antyle Holenderskie -

Terytorium Autonomiczne

Królestwa Niderlandów,



Niue - Autonomiczne Terytorium

Stowarzyszone z Nową Zelandią,



Republika Panamy,



Niezależne Państwo Samoa,



Republika Seszeli,



Federacja St. Christopher i

Nevis,



St. Lucia,



St. Vincent i Grenadyny,



Królestwo Tonga,



Turks i Caicos - Terytorium

Zależne Zjednoczonego

Królestwa Wielkiej Brytanii i

Irlandii Północnej,



Wyspy Dziewicze Stanów

Zjednoczonych - Terytorium

Nieinkorporowane Stanów

Zjednoczonych,



Republika Vanuatu.

Raje podatkowe - dla niektórych

transakcji



usługi o charakterze

administracyjnym oraz inne

świadczenia o charakterze

niematerialnym

–

w następujących krajach:



Królestwie Belgii,



Republice Cypru,



Republice Francuskiej,



Republice Greckiej,



Królestwie Niderlandów,



Republice Kostaryki,



Republice Federalnej

Niemiec,



Konfederacji Szwajcarskiej,



Zjednoczonych Emiratach

Arabskich



transakcje dotyczące usług

o charakterze finansowym:

–

w następujących krajach:



Królestwie Belgii,



Królestwie Niderlandów,



Republice Islandii,



Republice Kostaryki,



Republice Węgierskiej,



Księstwie Luksemburga,



Konfederacji

Szwajcarskiej,



Zjednoczonych

Emiratach Arabskich

Metoda „raju podatkowego”



Metoda

„raju

podatkowego”

(w

dużym

uproszczeniu) polega na utworzeniu spółki z

siedzibą w takim państwie i wykorzystanie jej jako

elementu transferowania zysków, przez tworzenie

fikcyjnych kosztów działalności. Najpopularniejszą

metodą jest sprzedaż licencji na znaki graficzne,

lub praw do nazw za ogromne sumy, będącymi

znaczną

częścią

osiąganych

zysków.

Po

uwzględnieniu

takiego

kosztu

w

bilansie

przedsiębiorstwa, zmniejsza się dochód księgowy

a tym samym płaci mniejszy podatek dochodowy.

Dokumentacja cen

transferowych



Zgodnie z art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy

dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi i podmiotami z rajów

podatkowych są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej

(takich) transakcji, obejmującej:



określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji

(uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko) - tzw. analiza funkcjonalna,



określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz

formę i termin zapłaty,



metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,



określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w

przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez

podmiot,



wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości

przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione

zostały te inne czynniki,



określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia

dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku

umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.



Podatnik jest zobowiązany do przedstawienia szczególnej

dokumentacji podatkowej w terminie 7 dni od dnia doręczenia

żądania - na żądanie organów podatkowych lub organów

kontroli skarbowej.



Jeżeli organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej określą

dochód podatnika w wysokości wyższej (stratę w wysokości

niższej) niż zadeklarowana przez podatnika w związku z

dokonaniem takiej transakcji i podatnik nie przedstawi tym

organom wymaganej przez przepisy szczególnej dokumentacji

podatkowej - różnicę między dochodem zadeklarowanym przez

podatnika a określonym przez te organy opodatkowuje się

stawką 50%. Jeżeli jednak przedstawi taką dokumentację, to

różnica

w

postaci

dookreślonego

dochodu

zostanie

opodatkowana "normalną" podstawową stawką podatkową

19%.

Kontrola dokumentacji



Jeżeli zatem wystąpi konieczność doszacowania dochodu,

organ podatkowy zastosuje jedną z metod określonych w

Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 10 października

1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów

podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach

dokonywanych przez tych podatników (Dz. U. Nr 128,

poz.833), tj.:



metodę porównywalnej ceny niekontrolowanej, lub



metodę ceny odsprzedaży, lub



metodę rozsądnej marży "koszt plus", lub



metodę zysku transakcyjnego.

(Katalog zamkniety!!!)

Metoda porównywalnej ceny

niekontrolowanej



Polega ona głównie na dokonaniu porównania
ceny ustalonej w transakcjach zawartych
pomiędzy podmiotami powiązanymi z ceną
stosowaną w porównywalnych transakcjach
przez podmioty niezależne. W związku z tym,
metoda ta może być stosowana jedynie w
przypadku transakcji ściśle porównywalnych
ze sobą

Metoda odprzedaży



Metoda

odprzedaży

polega

na

obniżeniu ceny określonej w transakcji
danego

podmiotu

z

podmiotem

niezależnym, dotyczącej dóbr lub usług
nabytych uprzednio przez ten podmiot
od podmiotu z nim powiązanego, o
marżę ceny odprzedaży.

Metoda rozsądnej marży

(„koszt plus”)



W tej metodzie marżę ustala się poprzez

odwołanie się do poziomu marży, jaką ten

sam podmiot stosuje w porównywalnych

transakcjach z podmiotami niezależnymi,

lub marży stosowanej w porównywalnych

transakcjach przez podmioty niezależne.

Zastosowanie tej metody polega przede

wszystkim

na

ustaleniu

podstawy

kosztowej, do której dolicza się marżę.

Metody zysku transakcyjnego



Metody zysku transakcyjnego polegają na

określaniu dochodów na podstawie zysku,

jakiego racjonalnie mógłby oczekiwać

podatnik uczestniczący w transakcji.



Należy pamiętać, iż użycie tej metody

dopuszcza się jedynie w przypadku, gdy

nie można określić dochodów za pomocą

podstawowych metod szacunku.



Choć został nałożony na podatników
nowy formalny obowiązek, to „nie
wolno bać się” transakcji z podmiotami
powiązanymi, jeżeli w istocie stosowane
przez

podatnika

ceny

w

tych

stosunkach nie odbiegają od warunków
rynkowych.



Takie

podejście

prezentowane

jest

również

przez

sądownictwo - np. w jednym z wyroków Naczelny Sąd

Administracyjny w Gdańsku (I S.A./Gd/790/99) stwierdził, iż

"sam fakt powiązań gospodarczych nie może rodzić

ujemnych

skutków

podatkowych

dla

podmiotów

powiązanych choćby jeden z nich korzystał ze szczególnych

ulg w podatku dochodowym. Przeczyłoby to wolności

gospodarczej, która m.in. polega na tworzeniu podmiotów

specjalistycznych wzajemnie się uzupełniających. Kontakty

handlowe między takimi powiązanymi podmiotami nie

muszą być podyktowane unikaniem lub ograniczeniem

opodatkowania, a mogą mieć na celu wyłącznie obniżenie

kosztów działalności, podział obszarów działalności, bądź

zapewnienie pewności obrotu."



Z jednej strony ustawodawca nałożył obowiązek

szczegółowego dokumentowania transakcji z podmiotami

powiązanymi i z podmiotami zasadzonymi w rajach

podatkowych, niemniej jednak z drugiej strony jeżeli

transakcja taka ma miejsce, ale jest przeprowadzona na

warunkach rynkowych, to mimo, iż są spełnione przesłanki

do

sporządzenia

takiej

dokumentacji,

to

jej

niesporządzenie nie skutkuje zagrożeniem opodatkowania

doszacowanego przez organ dochodu 50% stawką

podatkową (tego doszacowania po prostu nie ma). Czyli

jeżeli mamy ceny rynkowe i prowadzimy na dużą skalę np.

handel z podmiotami powiązanymi i z podmiotami z rajów

podatkowych, to niespełnienie obowiązku zawartego w

art. 9a nie przynosi negatywnych dla podatnika

konsekwencji w wymiarze podatku.

Dziękujemy za uwagę



 Agata
Bartczak
 Julia
Przeniczna
 Wojciech
Jóźwiak
 Andrzej
Soiński