Raje

podatkowe

DEFINICJA OECD

Kraj lub obszar zależny, w którym
istnieje system prawny umożliwiający
podmiotom zagranicznym redukcje
obciążeń podatkowych w ich
macierzystych krajach

Cechy

charakterystyczne

• Niskie / zerowe opodatkowanie bezpośrednie i obciążenia celne
• Liberalne prawo prowadzenia działalności gospodarczej i rejestrowania

spółek

• Stabilność ekonomiczna i polityczna
• Brak restrykcji walutowych ; brak kontroli dewizowej, dostęp do

kapitału

• Restrykcyjne prawo o ochronie tajemnicy bankowej; przepisy chroniące

informacje o prowadzonych operacjach finansowo – gospodarczych

• Rozwinięta infrastruktura bankowa, transportowa, telekomunikacyjna
• Dogodne położenie geograficzne
• Rozwinięta sieć firm doradczych, prawnych, rachunkowych
• Istnienie gwarancji prawnych na wypadek wywłaszczenia lub

nacjonalizacji

• Możliwość kupna nieruchomości, niskie opłaty, krótki czas załatwiania

formalności

Klasyfikacja rajów

podatkowych

• No Tax Havens – brak podatków

dochodowych; np. Bermudy, Kajmany, Wyspy
Bahama

• Low Tax Havens – niskie stawki podatowe; np.

Andora, Panama, Gibraltar

• Special Tax Havens – wysokie stawki

podatkowe w zakresie podatków
dochodowych, ale znaczne przywileje dla
określonych podmiotów lub przedsięwzięć; np.
Holandia, Luksemburg, Szwajcaria

Znaczenie umów o unikanie

podwójnego opodatkowania

• Co do zasady osoby fizyczne i prawne zgodnie z

treścią artykułów 3 ust.1 ustawy PIT i CIT
podlegają nieograniczonemu obowiązkowi
podatkowemu od całości uzyskiwanych
dochodów bez względu na miejsce położenia
źródeł przychodów

• Korzystne rozwiązania oferują raje, z którymi

Polska podpisała umowy o unikanie podwójnego
opodatkowania, np. z Cyprem z dnia 04.06.1993
(Dz.U.1993,Nr 117, Poz 523), z Luksemburgiem
z 14.06.1996 (Dz.U.1996, Nr 110, Poz. 527) itd.

Wykorzystanie rajów

podatkowych dla należności

licencyjnych

• Krajowy przedsiębiorca przenosi posiadane

przez siebie prawa z tytułu patentów na
spółkę w raju i jednocześnie oświadcza, że
sam chce te prawa wykonywać na podstawie
zawartej ze spółką umowy licencyjnej; płacone
z tego tytułu należności licencyjne
zmniejszają, jako wydatki, dochody
przedsiębiorcy w kraju jego siedziby ( miejsca
zamieszkania ), a z drugiej strony stanowią
one zysk spółki założonej w raju podatkowyn

Transfer dochodów

• Operacje dokonywane między spółką matką a spółką córką

(np..powiązania kapitałowe ) w celu obniżenia zobowiązania
podatkowego poprzez wykazanie niższych dochodów niż
gbyby zostały uzyskane przy braku powiązania

• Np. Spółka X zbywa towary za 100 zł; koszt wytworzenia

50zł; należny podatek dochodowy 38%*50=19 zł; dochód
netto to 31 zł podatek od dywidendy 20%*31 zł=6,20; po
opodatkowanie dywidendy zostaje 24,8 zł. Ale X sprzedaje
Y(zwolniona z podatku dochodowego) powiązanej z X
towary w cenie ich wytworzenia czyli przerzuca dochód;
uzyskany dochód brutto to 50 zł; podatek od dywidendy
20%*50zł = 10 zł; kwota do wypłaty to 40 zł czeli
„zaoszczędzono” 15,20 zł

Treaty shopping

• Czyli nabywanie korzyści umownych
• Wykorzystywane przez podmioty nieobjęte

zakresem podmiotowym umów o unikaniu 2-
opodatkowania

• Polega na dokonywaniu operacji finansowych

poza granicami kraju, które poprzez
zastosowanie postanowień umowy o unikaniu
2-opodatkowania prowadzą do uzyskania
korzyści w postaci zmniejszenia
zagranicznego podatku

Metoda bezpośrednia treaty

shopping

• Kraj A i B mają zawartą umowę o unikaniu 2-

opodatkowania ( (zwolnienie od podatku potrącanego
nakładanego u źródła w A na dywidendy wypłacane
udziałowcom w B ); spółka z C zakłada w A spółkę
córkę, w której ma 100% udziałów; następnie spółka
matka przenosi własność posiadanych akcji na inną
spółkę córkę w B. Zgodnie z prawem podatkowym w B
zwolniona jest od podatku od dywidend od spółki
będącej jej własnością w A

• Dochody z inwestycji spółki matki w państwie A są

akumulowane w państwie B

Unikanie opodatkowania dla

osób fizycznych

• Kraje lub obszary zależne

gdzie nie ma PIT lub
występują niskie stawki
(Monako, Wysp Bahama)

• Konieczny status rezydenta
• Wykorzystuje się przepisy o

nieograniczonym
obowiązku podatkowym

• Kłopotliwa procedura i

wysokie wymogi odnośnie
statusu rezydenta

• Odpowiedni wiek
• Cezura majątkowa
• Obowiązek inwestowania

(określona minimalna
kwota inwestycji )

• Wysoka pozycja

społeczna

Regulacja antyrajowe

• Podanie definicji raju podatkowego;

dopuszczenie stosowania konsekwencji
finansowych przez organa podatkowe

• Tworzenie list krajów lub obszarów

zależnych uznawanych za raje
podatkowe; w Polsce rozporządzeniw
Ministra Finansów z 11.12.2000 (Dz.U
2000 Nr. 115 Poz.1203)

Rodzaje list

• Białe listy – te, które nie są

uznawane za raje podatkowe

• Szare listy – nie ma pewności, ale

istnieją pewne przesłanki

• Czarne listy – typowe raje

podatkowe

Trzy rodzaje regulacji

antrajowych

• Dochody spółek z rajów zwiększają dochody spółek

macierzystych proporcjonalnie do wielkości udziałów
jakie w spółkach córkach posiadają spółki matki; np.
USA, Wielka Brytania, Niemcy

• Brak zgody na zaliczenie do kosztów uzyskania

dochodu kosztów wynikających z transakcji ze spółkami
z rajów podatkowych; np. Włochy, Belgia

• Opodatkowaniu podlegają dywidendy, jakie spółką z

rajów wypłacono, a które normalnie zwolnione są od
takiego podatku( o ile są wypłacane firmą działającym
w państwach nie-rajach )

Rozwiązania przyjęte w

Polsce

• W stosunku do osób fizycznych ma zastosowanie art.25

PIT a w stosunku do osób prawnych art..9a i 11 CIT,
umożliwiające oszacowanie dochodu, jaki powstałby w
warunkach swobodnej gry sił rynkowych; pomocne
także jest rozporządzenie MF z 10.10.1997 (Dz.U 1997
Nr.128.Poz.833)

• Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej, metoda

ceny odsprzedaży, metoda rozsądnej marży ( „koszt
plus” ), metoda zysku transakcyjnego

Źródła

• Tomasz Lipowski : „Raje podatkowe

charakterystyka i sposoby
wykorzystania”

• Grzegorz Poleszczuk : „Raje podatkowe

w ujęciu polskiego systemu prawa
podatkowego”

• Milan Wotava : „Podatkowe raje i usługi

offshore”