Raje

podatkowe

Katarzyna Wieczorek

Łukasz Pagacz

Justyna Rybarczyk

Aleksandra Krasoń

DEFINICJA:

●

Kraj lub obszar zależny, w którym istnieje system
prawny umożliwiający podmiotom zagranicznym
redukcje obciążeń podatkowych w ich macierzystych
krajach.

●

Obowiązek prowadzenia szczególnej dokumentacji
podatkowej dotyczy również podatników dokonujących
transakcji, w związku z którymi zapłata należności
dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz
podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub
zarząd na terytorium lub w kraju stosującym
szkodliwą konkurencję podatkową (raj podatkowy) -
jeżeli łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca
z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku
podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku
podatkowym świadczeń przekracza równowartość
20.000 EURO.

Cechy

charakterystyczne

• Niskie / zerowe opodatkowanie bezpośrednie i obciążenia celne
• Liberalne prawo prowadzenia działalności gospodarczej i rejestrowania

spółek

• Stabilność ekonomiczna i polityczna
• Brak restrykcji walutowych ; brak kontroli dewizowej, dostęp do

kapitału

• Restrykcyjne prawo o ochronie tajemnicy bankowej; przepisy chroniące

informacje o prowadzonych operacjach finansowo – gospodarczych

• Rozwinięta infrastruktura bankowa, transportowa, telekomunikacyjna
• Dogodne położenie geograficzne
• Rozwinięta sieć firm doradczych, prawnych, rachunkowych
• Istnienie gwarancji prawnych na wypadek wywłaszczenia lub

nacjonalizacji

• Możliwość kupna nieruchomości, niskie opłaty, krótki czas załatwiania

formalności

Klasyfikacja rajów

podatkowych

• No Tax Havens – brak podatków dochodowych;

np. Bermudy, Kajmany, Wyspy Bahama

• Low Tax Havens – niskie stawki podatowe; np.

Andora, Panama, Gibraltar

• Special Tax Havens – wysokie stawki podatkowe

w zakresie podatków dochodowych, ale znaczne
przywileje dla określonych podmiotów lub
przedsięwzięć; np. Holandia, Luksemburg,
Szwajcaria

Raje podatkowe:

• Księstwo Andory,

• Anguilla

• Antigua i Barbuda,

• Aruba,

• Wspólnota Bahamów,

• Państwo Bahrajnu,

• Barbados,

• Belize,

• Bermudy

• Brytyjskie Wyspy

Dziewicze

• Wyspy Cooka

• Wspólnota Dominiki,

• Gibraltar

• Grenada,

• Guernsey / Sark / Alderney

• Hong-Kong

• Jersey - Terytorium Korony

Brytyjskiej,

• Kajmany

• Republika Liberii,

• Księstwo Liechtensteinu,

• Makau

• Montserrat

• Republika Nauru,

• Antyle Holenderskie

• Niue

• Republika Panamy,

• Niezależne Państwo

Samoa,

• Republika Seszeli,

• Federacja St. Christopher i

Nevis,

• St. Lucia,

• St. Vincent i Grenadyny,

• Królestwo Tonga,

• Turks i Caicos

• Wyspy Dziewicze Stanów

Zjednoczonych

• Republika Vanuatu.

• Wyspy Man

• Republika Wysp

Marshalla,

• Republika Mauritius,

• Księstwo Monako,

• Republika Malediwów,

Raje podatkowe

- dla niektórych

transakcji

Usługi o charakterze

administracyjnym oraz inne

świadczenia o charakterze

niematerialnym występują w:

• Królestwie Belgii,
• Republice Cypru,
• Republice Francuskiej,
• Republice Greckiej,
• Królestwie Niderlandów,
• Republice Kostaryki,
• Republice Federalnej Niemiec,
• Konfederacji Szwajcarskiej,
• Zjednoczonych Emiratach Arabskich

Transakcje dotyczące

usług o charakterze

finansowym występują w:

• Królestwie Belgii,
• Królestwie Niderlandów,
• Republice Islandii,
• Republice Kostaryki,
• Republice Węgierskiej,
• Księstwie Luksemburga,
• Konfederacji Szwajcarskiej,
• Zjednoczonych Emiratach Arabskich

Metoda „raju

podatkowego”

Metoda

„raju

podatkowego”

(w

dużym

uproszczeniu) polega na utworzeniu spółki z

siedzibą w takim państwie i wykorzystanie jej

jako elementu transferowania zysków, przez

tworzenie fikcyjnych kosztów działalności.

Najpopularniejszą metodą jest sprzedaż licencji

na znaki graficzne, lub praw do nazw za

ogromne sumy, będącymi znaczną częścią

osiąganych zysków. Po uwzględnieniu takiego

kosztu w bilansie przedsiębiorstwa, zmniejsza

się dochód księgowy a tym samym płaci

mniejszy podatek dochodowy.

Znaczenie umów o unikanie

podwójnego opodatkowania

• Co do zasady osoby fizyczne i prawne zgodnie z

treścią artykułów 3 ust.1 ustawy PIT i CIT
podlegają nieograniczonemu obowiązkowi
podatkowemu od całości uzyskiwanych
dochodów bez względu na miejsce położenia
źródeł przychodów

• Korzystne rozwiązania oferują raje, z którymi

Polska podpisała umowy o unikanie podwójnego
opodatkowania, np. z Cyprem z dnia
04.06.1993, z Luksemburgiem z 14.06.1996 itd.

Wykorzystanie rajów

podatkowych dla należności

licencyjnych

• Krajowy przedsiębiorca przenosi posiadane

przez siebie prawa z tytułu patentów na
spółkę w raju i jednocześnie oświadcza, że
sam chce te prawa wykonywać na podstawie
zawartej ze spółką umowy licencyjnej; płacone
z tego tytułu należności licencyjne
zmniejszają, jako wydatki, dochody
przedsiębiorcy w kraju jego siedziby ( miejsca
zamieszkania ), a z drugiej strony stanowią
one zysk spółki założonej w raju podatkowym.

Transfer dochodów

Operacje dokonywane między spółką matką a spółką córką w

celu obniżenia zobowiązania podatkowego poprzez wykazanie

niższych dochodów niż gdyby zostały uzyskane przy braku

powiązania.

Treaty shopping

●

Czyli nabywanie korzyści umownych

●

Wykorzystywane przez podmioty nieobjęte zakresem
podmiotowym umów o unikaniu 2-opodatkowania

●

Polega na dokonywaniu operacji finansowych poza
granicami kraju, które poprzez zastosowanie
postanowień umowy o unikaniu 2-opodatkowania
prowadzą do uzyskania korzyści w postaci
zmniejszenia zagranicznego podatku

Treaty shopping

• Czyli nabywanie korzyści umownych
• Wykorzystywane przez podmioty nieobjęte

zakresem podmiotowym umów o unikaniu 2-
opodatkowania

• Polega na dokonywaniu operacji finansowych

poza granicami kraju, które poprzez
zastosowanie postanowień umowy o unikaniu
2-opodatkowania prowadzą do uzyskania
korzyści w postaci zmniejszenia
zagranicznego podatku

Unikanie opodatkowania dla

osób fizycznych

• Kraje lub obszary zależne

gdzie nie ma PIT lub
występują niskie stawki
(Monako, Wysp Bahama)

• Konieczny status rezydenta
• Wykorzystuje się przepisy o

nieograniczonym
obowiązku podatkowym

• Kłopotliwa procedura i

wysokie wymogi odnośnie
statusu rezydenta

• Odpowiedni wiek
• Cezura majątkowa
• Obowiązek inwestowania

(określona minimalna
kwota inwestycji )

• Wysoka pozycja

społeczna

Regulacja anty-rajowe

• Podanie definicji raju podatkowego;

dopuszczenie stosowania konsekwencji
finansowych przez organy podatkowe

• Tworzenie list krajów lub obszarów

zależnych, uznawanych za raje
podatkowe; w Polsce rozporządzenie
Ministra Finansów z 11.12.2000 (Dz.U
2000 Nr. 115 Poz.1203)

Rodzaje list

• Białe listy – te, które nie są uznawane

za raje podatkowe

• Szare listy – nie ma pewności, ale

istnieją pewne przesłanki

• Czarne listy – typowe raje podatkowe

Trzy rodzaje regulacji

anty-rajowych

• Dochody spółek z rajów zwiększają dochody spółek

macierzystych proporcjonalnie do wielkości
udziałów jakie w spółkach córkach posiadają
spółki matki; np. USA, Wielka Brytania, Niemcy

• Brak zgody na zaliczenie do kosztów uzyskania

dochodu kosztów wynikających z transakcji ze
spółkami z rajów podatkowych; np. Włochy, Belgia

• Opodatkowaniu podlegają dywidendy, jakie spółką

z rajów wypłacono, a które normalnie zwolnione są
od takiego podatku( o ile są wypłacane firmą
działającym w państwach nie-rajach )

Rozwiązania przyjęte w

Polsce

• W stosunku do osób fizycznych ma zastosowanie

art.25 PIT a w stosunku do osób prawnych art..9a i
11 CIT, umożliwiające oszacowanie dochodu, jaki
powstałby w warunkach swobodnej gry sił
rynkowych; pomocne także jest rozporządzenie
MF z 10.10.1997

• Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej,
• metoda ceny odsprzedaży,
• metoda rozsądnej marży ( „koszt plus” ),
• metoda zysku transakcyjnego