Zaburzenia psychotyczne

*

• Mając do dyspozycji

jedynie "Dzienniczek" i

skąpe wypowiedzi osób,

które ją znały,

psychiatra może jedynie

snuć przypuszczenie, na

jaką chorobę ta pobożna

zakonnica zapadła. Była

to niewątpliwie choroba

cykliczna, z fazami

depresji i hipomanii,

powikłana

halucynacjami.

św. Faustyna –

(obraz w ołtarzu bazyliki w

Sanktuarium Bożego Miłosierdzia

)

Św. Faustyna Kowalska

• Toteż z pewnym prawdopodobieństwem można

postawić diagnozę cyklofrenii. Autorzy

niemieccy Kleist i Leonhard wyodrębnili z

cyklofrenii psychozę lękowo-ekstatyczną, ale to

określenie nie przyjęło się. Pewien wpływ na

pozostawanie u siostry Faustyny objawów

psychopatologicznych mogła też mieć

przewlekła infekcja gruźlicza oraz ogólne

wyniszczenie.

• Prof. Jerzy Strojnowski „Charaktery”, 4, 1999

• (Cyklofrenia – zaburzenie afektywne

dwubiegunowe)

Św. Brat Albert

• Św. Brat Albert Adam

Chmielowski urodził
się 20 sierpnia 1845 r.
w Igołomi k. Krakowa.
Był najstarszym
dzieckiem Wojciecha i
Józefy, miał trójkę
rodzeństwa. W 1853 r.
zmarł mu ojciec, a w
czternastym roku życia
osierociła go matka.

Brat Albert

• Jako osiemnastoletni student Szkoły Rolniczo-

Leśnej w Puławach brał udział w powstaniu

styczniowym. W przegranej bitwie pod

Mełchowem został ranny, w wyniku czego

amputowano mu nogę. Wydostawszy się z

niewoli, uciekł do Paryża. Po amnestii w 1865

r. przyjechał do Warszawy, gdzie rozpoczął

studia malarskie, które kontynuował w

Monachium. Wróciwszy do kraju w 1874 r.

tworzył dzieła, w których coraz częściej

pojawiała się tematyka religijna.

Brat Albert

• W latach 80-tych powstał jego słynny

obraz Ecce Homo, znamionujący

zachodzące w nim przemiany. Adam

Chmielowski postanowił oddać swe życie

na wyłączną służbę Bogu. Wstąpił do

Zakonu Jezuitów, jednak po pół roku

opuścił nowicjat i wyjechał na Podole do

swego brata Stanisława. Tam związał się z

tercjarstwem św. Franciszka z Asyżu i

prowadził pracę apostolską wśród ludności

wiejskiej. W 1884 r. wrócił do Krakowa.

Brat Albert

• Powodowany heroiczną miłością Boga i bliźnich

poświęcił swe życie służbie bezdomnym i

opuszczonym. Otwierał dla nich przytuliska, aby

przez stworzenie godziwych warunków życia

ratować w nich ludzką godność i kierować ku

Bogu.

...”defekt” schizofreniczny może mieć charakter

społecznie dodatni. Dawny bon viveur zmienia

się w społecznika (np. Brat Albert), wyzwala się

lub wzbogaca twórczość artystyczna...

(Kępiński,

1981, s. 63)

Schizofrenia/paranoja/paranoja

polityczna

Ja wiem że to był ZAMACH i

inni nie zmienią mojego zdania.

Roman9966, 11.04.10, 21:49

A co to za problem wywołać

gęstą mgłę? Nettpol, 13.04.10,

9.34

www.gazeta.pl

Zespoły urojeniowe/paranoja a

schizofrenia paranoidalna -

różnicowanie

• Podobieństwo

istnienie

wyraźnych

systemów

spójnych

urojeń

Zespoły urojeniowe/paranoja a

schizofrenia paranoidalna -

różnicowanie

• Paranoja
• Brak omamów ->

urojenia pierwotne

• Brak objawów

negatywnych

• Mniejsza

dziwaczność treści

• Brak urojeń

owładnięcia,
oddziaływania

• Schizofrenia

paranoidalna

• Urojenia wtórne do

halucynacji

• Większa dziwaczność

treści urojeń

• Zaburzenia

emocjonalne/autyzm

(Kępiński, 1981, Grzywa,

2000, Namysłowska, 2001)

Paranoja polityczna

Korzeniowski, w druku)

• Szczególny sposób myślenia o polityce,

których podstawą jest podejrzliwość i

elementy urojeń, głównie

prześladowczych.

• Przekonanie o tym, że życiem politycznym

(społecznym) decydują nieznane ogółowi

ukryte i zakonspirowane siły.

• Siły są wrogo nastawione do naszego

kraju, a ich zadaniem jest knucie spisków.

Paranoja polityczna a

psychopatologia

Korzeniowski, w

druku)

• Wartości współczynników korelacji

między Skalą Paranoi Politycznej a

skalami MMPI:

• Nieistotne statystycznie– skale:

hipochondria, depresja, histeria,

psychopatia, męskość-kobiecość,

paranoja

, psychastenia,

schizofrenia

,

L, F.

• Istotne statystycznie – skala hipomanii (r

= 0,242) i skala K (r = 0,23) p.i.<0,05.

Paranoja polityczna a

psychopatologia

Korzeniowski, w

druku)

• Skala Hipomanii

(Ma)

Nadmierna

aktywność

emocjonalna,

pobudzenie,niest

ałość (gonitwa

myśli)

•

(Sanocki,1976)

• Skala K (dysymulacji)
Negowanie trudności w

przystosowaniu lub

istnienia zaburzeń

psychopatologicznych.

Stanowi wskaźnik

obniżenia krytycyzmu,

jest wyrazem niechęci

do ujawniania braków.

Świadome fałszowanie

wyników dla ich

społecznej

akceptowalności

Paranoja polityczna a

psychopatologia

Korzeniowski, w

druku)

• Skala Pa (r = 0,01, n.i.)
• Podskale:
• Wiara w idee prześladowcze r =

0,17, p<0,1

• Przewrażliwienie r = 0,11 n.i.
• Naiwność (podejrzliwość) r =

-0,36, p<0.01

Paranoja polityczna a

psychopatologia

Korzeniowski, w

druku)

• Inwentarz Objawów Urojeniowych

(alfa Cronbacha > 0,7 )

(Bizoń i in., 2003)

• Jestem na tropie odkrycia, które może odmienić

losy ludzkości

• Moi bliscy są narażeni na poważne

niebezpieczeństwo

• Potrafię bez trudu czytać w myślach innych ludzi
• Jestem obiektem stałych nagabywań seksualnych
• Bóg obdarzył mnie szczególną łaską
• Wszyscy dookoła znają moje myśli
• Udało mi się poznać wielką tajemnicę

Paranoja polityczna a

psychopatologia

(Korzeniowski, w

druku)

Korelacje między myśleniem

urojeniowym (mierzonym

Inwentarzem Bizonia) a paranoją

polityczną (mierzoną Skalą

Paranoi Politycznej) mieściły się

w przedziale 0,48-0,75

Usiadłem i, jak twierdzi mama, po prostu

zacząłem opowiadać kompletne bzdury.

Odmawiałem wychodzenia z domu, bo

ludzie potrafili czytać moje myśli. Mój

umysł był przezroczysty. Skarżyłem się, że

słyszę głosy każące mi robić różne rzeczy.

Czułem się zmuszony do wykonywania ich

poleceń. Miałem wrażenie, że wszyscy są

przeciwko mnie, nawet pielęgniarki i

lekarze. Przez pierwsze dwa miesiące nie

myłem zębów, nie kąpałem się i nie

czesałem. Po prostu byłem, aż do

momentu, gdy poczułem się lepiej i

stopniowo zacząłem dbać o siebie.

Zazwyczaj siadałem samotnie i prawie do

nikogo się nie odzywałem.

Niezrozumiała

odmienność psychozy

• Zaburzenia nerwicowe – rozbieżność

między wymaganiami zewnętrznymi i
wewnętrznymi

• Zaburzenia osobowości – ignorowanie

lub niedostosowanie do reguł
funkcjonowania społecznego

• Zaburzenia afektywne – nieadekwatność

emocjonalnego reagowania

Zaburzenia ilościowe

Niezrozumiała

odmienność psychozy

• Nie respektowanie reguł społecznych
• Nie zaangażowanie
• Zachowanie jest konsekwencją

indywidualnego toku myślenia, przekonań

o samym sobie i świecie zewnętrznym

• Odwrócenie procedury sprawdzania

rzeczywistości – kryterium sprawdzania

wiarygodności doświadczeń zewnętrznych

są doświadczenia wewnętrzne

Zaburzenia jakościowe

(Drat-Ruszczak, 1995)

Fundamentalne objawy schizofrenii

(Drat-Ruszczak, 1995)

• Rozszczepienie funkcji psychicznych

(osobowości) – procesów myślenia i afektu.

Dysocjacja występuje wewnątrz procesów i

pomiędzy nimi.

• Autyzm – oderwanie od świata

zewnętrznego, zainteresowanie przeżyciami

wewnętrznymi. Pełny – pusty (urojenia/brak)

• Ambiwalencja – jednoczesne wartościowanie

pozytywne i negatywne. Ambiwalencja

afektywna (emocje), wolicjonalna (dążenia),

intelektualna (przekonania)

Typologia urojeń wg

tematyki

(Kępiński, 1981)

Stosunek do:

Ludzi

ksobne,
prześladowcze,
pieniacze,
grzeszności i winy

Własnej roli

społecznej

wielkościowe,

posłannicze,
wynalazcze, nicości,

katastroficzne

Życia erotycznego

miłości, ciąży,

cudownego dziecka,

zazdrości

Własnego ciała

hipochondryczne

ICD- 10

F20

SCHIZOFRENIA

F20.0

Schizofrenia paranoidalna

F20.1

Schizofrenia hebefreniczna

F20.2

Schizofrenia katatoniczna

F20.3

Schizofrenia niezróżnicowana

F20.4

Depresja postschizofreniczna

F20.5

Schizofrenia postrezydualna

F20.6

Schizofrenia prosta

F20.8

Inne schizofrenie

F20.9

Bliżej nieokreślone

ICD- 10

F21

Zaburzenia schizotypowe

F22

Uporczywe zaburzenia urojeniowe

F23

Przemijające ostre zaburzenia

psychotyczne

F24

Indukowane zaburzenia urojeniowe

F25

Zaburzenia schizoafektywne

F25.0

Zaburzenia schizoafektywne, typ

maniakalny

F25.1

Zaburzenia schizoafektywne typ

depresyjny

F25.2

Zaburzenia schizoafektywne, typ

mieszany

F28

Inne nieorganiczne zaburzenia

psychotyczne

F29

Nieokreślona psychoza nieorganiczna

Zaburzenia F21-29

Zaburzenia

Schizotypo

we

(typu

schizofrenii)

Niedostosowa

nie

społeczne,

nastawienie

paranoidalne,

ekscentrycze

zachowania

Zespoły

urojeniowe

Dominacja

urojeń

Zaburzenia

Schizoafekty

wne

Jednocześnie

występujące

objawy

afektywne i

schizofrenicz

ne w trakcie

tego samego

epizodu

ICD-10

kryteria diagnostyczne

schizofrenii

• A –

jeden

z objawów

A1

lub

dwa

z objawów

A2

;

muszą występować przez większą część

czasu trwania epizodu, utrzymującego się

przez

co najmniej miesiąc

• B – w razie wystąpienia

epizodu manii lub

depresji

kryterium A musi wystąpić

zanim

rozwiną się zaburzenia nastroju

• C – nie można przypisać organicznym

uszkodzeniom mózgu

(F0)

bądź

niewłaściwemu używani substancji

(F1)

ICD-10

kryteria diagnostyczne

schizofrenii

• A1

•

nasyłanie lub odciąganie myśli,

nagłaśnianie lub odsłanianie myśli;

• Urojenia: oddziaływania, wpływu,

owładnięcia, spostrzeżenia

urojeniowe

• Głosy omamowe na bieżąco

komentujące, dyskutujące o chorym

lub pochodzące z różnych części ciała

ICD-10

kryteria diagnostyczne

schizofrenii

•

A2

• Utrwalone omamy z połowicznie uformowanymi

urojeniami, bez wyraźnej treści afektywnej

• Przerwy w toku myślenia, prowadzące do

rozkojarzenia lub niespójności wypowiedzi,

neologizmy

• Zachowania katatoniczne,
• Objawy negatywne, apatia, zubożenie

wypowiedzi, spłycenie lub niespójność afektu,

nie będące wynikiem depresji lub podawania

leków

Symptomy

(Andreasen, Crow)

• Pozytywne
• Nie wywodzące się z

innych objawów –

urojenia, omamy,

zaburzenia myślenia

• I typ – lepsze

przystosowanie

przedchorobowe,

korzystniejszy

przebieg i rokowanie

• Negatywne
• Spłycenie napędu i

afektu, wycofanie

społeczne, zubożenie,

zaburzenia motywacji,

zaburzenia ruchowe

• II typ – gorsze

przystosowanie

przedchorobowe,

przewlekły przebieg,

złe rokowanie

Typy schizofrenii

(Ciepiałkowska, 2007)

• Paranoidalna
• Hebefreniczna
• Katatoniczna
• Prosta
• Rezydualna

fazy

(Cierpiałkowska,

2007)

• Przedchorobowa

• Prodromalna (zwiastunowa)

• Ostra

• Remisja

Przebieg choroby

(Birchwood,

Jackson, 2004)

• Grupa 1 (16%) – tylko jeden epizod, bez

trwałych następstw

• Grupa 2 (32%) – kilka epizodów bez

następstw lub z minimalnymi następstwami

• Grupa 3 (9%) – trwałe następstwa po

pierwszym z epizodów, pogorszenie bez
powrotu do normy

• Grupa 4 – następstwa narastające po każdym

kolejnym epizodzie bez powrotu do normy