PRZEMIANY
FRUKTOZY I
GALAKTOZY
ZABURZENIA
Joanna Skaruz gr.
6
Metabolizm fruktozy
Monosacharyd występujący w owocach i miodzie
Znacznie szybciej ulega glikolizie w wątrobie niż
glukoza
Dwie drogi metabolizmu fruktozy:
1.
Mięśnie i tkanka tłuszczowa-fosforylacja fruktozy do
fruktozo-6-fosforanu (heksokinaza)
2.
Wątroba-przekształcenie fruktozy w fruktozo-1-fosforan
(frutokinaza)
Zaburzenia
1.
Samoistna fruktozuria- brak enzymu
fruktokinazy wątrobowej (przebieg
bezobjawowy, diagnoza stawiana dzięki
stwierdzeniu substancji redukujących w moczu)
2.
Wrodzona nietolerancja fruktozy
(fruktozemia)- brak enzymu aldolazy B:
Nagromadzenie fruktozo-1-fosforanu i fruktozo-
1,6-bifosforanu indukuje hipoglikemię
(allosteryczne zahamowanie aktywności
fosforylazy w wątrobie)
Bóle brzucha i wymioty
Uszkodzenie wątroby i/lub nerek
Diagnozowana poprzez analizę enzymatyczną,
test na tolerancję fruktozy lub badania DNA
D-Glukoza
D-
Sorbitol
D-
Fruktoza
NADPH
+ H
+
NADP
+
NADPH
+ H
+
NADP
+
NAD
+
NADH+H
+
NADH+H
+
NAD
+
REDUKTAZA ALDOZOWA
D
E
H
Y
D
R
O
G
E
N
A
Z
A
S
O
R
B
IT
O
LO
W
A
Szlak sorbitolowy
Fruktoza i sorbitol a patogeneza
zaćmy cukrzycowej
U chorych na cukrzycę zwiększa się
aktywność szlaku sorbitolowego (w tk.
niewrażliwych na insulinę- soczewka, nerwy
obwodowe, kłębuszki nerkowe)
Gromadzenie sorbitolu w tkankach powoduje
ich uszkodzenie mechaniczne
Metabolizm galaktozy
Galaktoza jest monocukrem powstającym
w jelitach po hydrolizie disacharydu-
laktozy
W wątrobie jest przemieniana w glukozę
Zdolność do dokonywania tej przemiany
jest miernikiem sprawności czynności
wątroby (podstawa testu tolerancji
galaktozy)
Galaktoza:
Jest konieczna do
tworzenia laktozy
w organizmie
Jest składnikiem
glikolipidów
(cerebrozydów),
proteoglikanów i
glikoprotein
Zaburzenia
Galaktozemia wywołana deficytem
enzymu galaktokinazy (postać lżejsza):
Mutacje w genie GALK
Jedyny objaw kliniczny- zaćma (galaktoza
jest redukowana w oku przez reduktazę
aldozową do odpowiedniego galaktytolu,
jego nagromadzenie w rogówce powoduje
zaćmę)
Częstotliwość występowania 1:1 000 000
(szczególnie częsty w populacji Romów)
Zaburzenia c.d.
Galaktozemia wywołana deficytem enzymu
urydylilotransferazy galaktozo-1-fosforanowej
(klasyczna galaktozemia):
narastające wymioty, biegunka, dochodzi do pogorszenia
stanu ogólnego (brak łaknienia, brak przyrostu masy
ciała, powiększenie wątroby i śledziony, żółtaczka,
zaburzenie krzepnięcia krwi, hipoglikemia)
Rozwijają się objawy posocznicy bakteryjnej
W późniejszym okresie pojawiają się objawy uszkodzenia
ośrodkowego układu nerwowego, zaburzenia pracy nerek
oraz zaćma
Przy jedynie zmniejszonej ilości transferazy mogą nie być
obserwowane kliniczne objawy choroby
Częstotliwość występowania 1:62 000 (populacja ogólna)
w Polsce 1:35 000