Zaburzenia przemian
metabolicznych
Białka – niedobór i nadmiar w organizmie
Białka pełnią podstawowe funkcje budulcowe w naszym organizmie.
Zbudowane z nich są wszystkie komórki i tkanki, dlatego niezwykle ważne
jest, by dostarczać odpowiednią ich ilość w pożywieniu. Niedobór białek
może być przyczyną wielu chorób, szczególnie u dzieci. Nadmiar białka w
pożywieniu również jest szkodliwy.
Ogólnym skutkiem niedoboru białka w pożywieniu dzieci i młodzieży są
zaburzenia wzrostu i rozwoju. Spada masa ciała, obniża się odporność
organizmu, odczuwane jest ogólne osłabienie. W skrajnych przypadkach
brak białka może prowadzić do śmierci z wychudzenia i wycieńczenia
organizmu.
Chorobą, której przyczyną jest właśnie silny niedobór białka, połączony z
nadmierną podażą węglowodanów jest kwashiorkor. Objawia się ona
brakiem apetytu i apatią, występują zmiany skórne oraz ogólne
zahamowaniu rozwoju zarówno fizycznego, jak i umysłowego.
Niedobory białka są groźne szczególnie dla kobiet w ciąży. Może to
prowadzić do niedorozwoju dziecka
Stwierdzono związek niedoboru tzw. białka C z występowaniem udaru
mózgu. Nie jest to tak ważny czynnik, jak sądzono wcześniej, jednak może
przesądzać o udarze, szczególnie, gdy istnieją inne czynniki ryzyka.
Brak białka dystrofiny jest przyczyną takich schorzeń jak dystrofia
mięśniowa Duchanne'a i Beckera. Choroba dotyka również mięśnia
sercowego, gdzie dochodzi do kardiomiopatii - powiększeniu i
usztywnieniu ścian komór sercowych.
Inne skutki niedoborów białka w organizmie: osłabienie zdolności
regeneracji tkanek, łamliwość paznokci, wypadanie włosów, szorstkość
skóry, wczesne starzenie się (zmarszczki), obrzęki stawów, owrzodzenia w
układzie pokarmowym, anemia, depresja.
Nadmierna podaż białek
Nadmierna podaż białka powoduje zaburzenia
metabolizmu, czego wynikiem jest wiele chorób,
nazywanych cywilizacyjnymi - m.in. miażdżyca.
Zaburzeniu ulega praca silnie obciążonych organów,
takich jak wątroba i nerki. Nadmiaru białek w
organizmie przyczynia się do wzrostu
zachorowalności na choroby serca, nowotwory jelita
grubego, alergie, choroby nerwowe i nadciśnienie
tętnicze. Ponadto częściej występują zaparcia,
nerwowości i kłopoty ze snem.
Społeczeństwa w krajach rozwiniętych spożywają
duże, a często zbyt duże ilości białek. Może to
powodować osteoporozę, która polega na
zaburzeniach w strukturze kości. Warstwa korowa
staje się cienka, a gęstość tkanki kostnej ogólnie się
zmniejsza. Powoduje to kruchość i łamliwość kości.
Otyłość
Definicja
Otyłość jest zespołem chorobowym
cechującym się zwiększeniem masy ciała
ponad przyjętą normę, co zależy od
powiększenia ilości tłuszczu w ciele. Następuje
to w wyniku nadmiernego wypełnienia
triacyloglicerolami już istniejących komórek
tłuszczowych (hipertrofia) lub tworzenia
nowych (hiperplazja), albo jest efektem
obydwu zjawisk równocześnie.
Klasyfikacja otyłości w zależności od
BMI
Klasyfikacja
zaburzeń masy
ciała
BMI (kg/m 2)
Ryzyko chorób towarzyszących
otyłości
niedowaga <18,5
Niskie
Norma
18,5 –
24,9
Średnie
nadwaga
>= 25
Okres
przed
otyłością
25,0 –
29,9
Podwyższone
I st otyłości 30,0 –
34,9
Umiarkowanie
podwyższone
II st.
otyłości
35,0 –
39,9
Wysokie
III st
otyłości
>=40,0
Bardzo wysokie
Obwód pasa
Kobiety>88cm
Mężczyźni>102 cm
Otyłość typu
"jabłko"
Otyłość typu "gruszka"
Otyłość a choroby
Cukrzyca typu I
Nadciśnienie tętnicze
Hiperlipidemia
Udar mózgowy
Niewydolność serca
Choroba niedokrwienna serca
kamica pęcherzyka żółciowego
Zmiany zwyrodnieniowe stawów
Nowotwory
Żylaki kończyn dolnych
Zaburzenia hormonalne i powikłania ciąży
Niedożywienie
Niedostateczny pobór pokarmów
Zaburzenia trawienia i wchłaniania
pokarmów
Zaburzenia użytkowania pokarmów
Nadmierne zapotrzebowanie kaloryczne
Utrata wysokokalorycznych związków
drogą nerek
Niedożywienie
Objawy:
-
obrzęki głodowe
- niedokrwistość
- zmniejszenie masy ciała
- zwolnienie czynności serca
-
osłabienie czynności tropowych przedniego płata
przysadki mózgowej
-
zmiany skórne, wypadanie włosów, łamliwość
paznokci,
- obniżenie temperatury ciała
-
spowolnienie ruchowe
- zaburzenia miesiączkowania
-
obniżenie popędu płciowego
Miażdżyca
Definicja
Stwardnienie ścian tętnic wskutek odkładania się
w jej ścianach mas lipidowych (cholesterolu),
włóknika oraz miejscowego rozrostu tkanki łącznej
Etiopatogeneza
czynniki dziedziczne
wiek
płeć
choroby towarzyszące
dieta
niehigieniczny tryb życia
Cukrzyca
Definicja
Przewlekła choroba metaboliczna,
której podstawowym objawem jest
podwyższony poziom cukru we krwi
Podział cukrzycy
Cukrzyca typu 1 ( zwana także cukrzycą młodzieńczą bądź
insulinozależną ) - wywołana jest zniszczeniem komórek
beta trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie
insuliny ( insulina to hormon obniżający poziom cukru we
krwi ).
Cukrzyca typu 2 ( cukrzyca dorosłych, insulinoniezależna ) -
w tym rodzaju cukrzycy przyczyną podwyższonego poziomu
cukru nie jest brak insuliny, ale jej nieprawidłowe działanie
w organizmie (oporność na działanie insuliny).
Cukrzyca ciężarnych - cukrzyca po raz pierwszy rozpoznana
w ciąży i występująca do momentu urodzenia dziecka.
Cukrzyca wtórna (polekowa, hemochromatoza,
endokrynopatie, choroby trzustki)
powikłania cukrzycy
Mikroangiopatie
- retinopatia
- nefropatia
- neuropatia
Makroangiopatie
- choroba niedokrwienna serca
- stopa cukrzycowa
- uszkodzenie CUN
Hipoglikemia
Przyczyny
Zatrucie lekiem
przeciwcukrzycowym
Przedawkowanie insuliny
Niewłaściwa dieta
Nadmierny wysiłek fizyczny
alkohol