Przedsiębiorczość

Wykład 3

Przedsiębiorstwo,

przedsiębiorca,

Z pojęciem przedsiębiorstwo

• Przedsiębiorca, przedsiębiorczość

• Etymologia , od słów : przedsiębrać,

podejmować.

• Przedsiębiorca , przedmiotem

zainteresowania klasyków nauk o

zarządzaniu.

W języku niemieckim

• Unternehmen,

• Der Unternehmer,

• Das Unternehmen

• Der Unternehmensgeist

• Die Unternehmenslust

• Das Unternehmenssinn

Co mówią klasycy?

• Adam Smith – cechuje umiejętność

oszczędzania i mobilizowania kapitału.

• J.B.Say –umiejętnie łączy czynniki

produkcji przenosząc zasoby ekonomiczne

z obszaru o niższej na obszar o wyższej

efektywności.

• Josef Schumpeter - dynamizuje

gospodarkę, przez ciągłe wprowadzanie

innowacji, które są siłą napędową

poruszającą mechanizm gospodarczy.

Przedsiębiorca.

• Aspekt ekonomiczny – właściciel

zasobów potrzebnych do prowadzenia

danego rodzaju działalności i prowadzącej

tę działalność przy pomocy pracowników

najemnych na swój rachunek i na swoje

ryzyko wg. własnego uznania.

• Aspekt organizacyjny – decyzje

wprawiające w ruch zespół ludzi

zorganizowanych w przedsiębiorstwo.

(aktywny właściciel środków produkcji).

Klasycy

• Cantillon R. – spełnia istotne funkcje

organizatora produkcji i różnych sił będących

w zasięgu naszego oddziaływania.

• J. Schumpeter - to ten ,kto:

- tworzy przedsiębiorstwo,

- wprowadza postęp techniczny,

- wprowadza nowe wyroby,

- zdobywa nowe rynki zbytu,

- podejmuje decyzje organizacyjne dotyczące

połączenia produktów itp.

Przedsiębiorczość

• Synonimy :

- zmysł przedsiębiorczości,

- duch przedsiębiorczości,

- postawy ( zachowania )

przedsiębiorcze.

• Przedsiębiorczość, cecha człowieka

aktywnego, twórczego i inteligentnego oraz

skłonnego do działania w warunkach

niepewności.

Przejawia się w różnych dziedzinach

działalności.

Peter Drucker – definiuje:

• Jest cechą, sposobem zachowania

przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa pod którą

rozumie się :

- gotowość i zdolność do podejmowania

i rozwiązywania w sposób nowatorski

nowych problemów,

- umiejętność pojawiających się szans i

okazji,

- elastycznego przystosowywania się do

zmieniających się warunków.

W pojęciu przedsiębiorczość

• Mieszczą się pojęcia:

- ekspansywność – stawianie

ambitnych zadań,

- innowacyjność – specyficzne

narzędzie przedsiębiorczości,

Czynniki wpływające na

przedsiębiorczość

• Krajowy system ekonomiczny,

• System zarządzania w przedsiębiorstwie,

• Osobiste predyspozycje ludzi,

• Wykształcenie pracowników, (pozytywny

wpływ na innowacyjność w

przedsiębiorstwie),

• Uwarunkowania kulturowe.

Przedsiębiorstwo

• Prof. Edward Lipinski – jeden z

największych wynalazków ludzkości.

• Prof.. Oskar Lange – ośrodkiem stosowania

zasady racjonalnego gospodarowania –

pierwszym w historii rozwoju działalności

gospodarczej.

• Przedsiębiorstwo jako zespół ludzi

uprawiających w sposób systematyczny

działalność zarobkową.

Dygresja.

• Przedsiębiorstwo – wypływa z pojęcia

„kupiec”;

• Art. 2 k.h. – „kupcem jest ten , kto we

własnym imieniu prowadzi

przedsiębiorstwo zarobkowe”.

• Nawiązanie do treści & 1 niemieckiego

kodeksu handlowego z roku 1897.

• „ Kaufmann im Sinne dieses Gesetzbuchs

ist, wer ein Handelsgewerbe betreibt”.

• Handelsgewerbe – przedsiębiorstwo

zarobkowe.

Cechy przedsiębiorstwa

• Odrębność techniczno – produkcyjna i

organizacyjna.

• Odrębność ewidencji nakładów i wyników w

jednostkach pieniężnych ( aspekt prawny )

• Osobowość prawna. Osoba prawna.

Warunek konieczny nazywania jednostki

gospodarczej mianem przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo

przemysłowe

• Techniczny podział pracy – z reguły bardzo

rozwinięty

• Techniczne uzbrojenie pracy –

zróżnicowany zależnie od rodzaju

produkcji, często bardzo wysokie.

• Warunki pracy – zróżnicowane , dużo

lepsze niż manufakturze.

Problemy do dyskusji !

• Oddzielenie własności od zarządzania

• Najemy menedżer,

• Właściciele pasywni,

• Konkurencja wymusza na menedżerach by

zachowywali się jak przedsiębiorcy,

• Motyw przedsiębiorczości,

• Pobudki jakimi kierują się na ogół

menedżerowie.

Dyskusja : przedsiębiorca -

menedżer

• Współcześnie :spółki akcyjne , nie można

jednoznacznie wskazać podmiotów

przedsiębiorczości i przedsiębiorców.

1- znaczna część akcjonariuszy to

inwestorzy pasywni,

2–najbardziej aktywni to menedżerowie, nie

są oni właścicielami przedsiębiorstwa.

Pytanie(1)

• Czy oddzielenie własności od zarządzania

jest jednoznaczne z oddzieleniem

właściciela ?

• stopień skomplikowania procesów

gospodarczych wpłynął na pojawienie się

najemnych menedżerów , zarządców.

• posiadają dużą wiedze i są w stanie

zarządzać przedsiębiorstwem.

cd (1).

• Właściciele pasywni nie są

przedsiębiorcami ale dostarczają

mniejszego lub większego kapitału.

• Konkurencja w gospodarce wymusza na

menedżerach by zachowywali się jak

przedsiębiorcy.

• Motywem przedsiębiorczości jest

pragnienie osiągania możliwie

największych zysków.

• Naczelny motyw – powiększanie wartości

przedsiębiorstwa. Osiąganie zysków to

środek jego realizacji.

cd.(2).

• Motyw ostatni jest ściśle powiązany z

prawem własności , ponieważ jedynie ono

gwarantuje prywatną własność wyniku

finansowego działań przedsiębiorczych.

• Wniosek -

przedsiębiorcą może być jedynie

właściciel

środków produkcji

Najemny menedżer

• Wykonuje swoje funkcje z innych pobudek:

- wynagrodzenie,

- osiągnięcie i utrzymanie dobrej posady,

- uznanie i samorealizacja itp.

Większość tych pobudek może być zbieżna z

motywem przedsiębiorcy.

Inicjatywa właściciela

• W warunkach oddzielenia własności od

zarządzania inicjatywa właściciela

ogranicza się do

- wskazania osób zarządzających i

nadzorujących na podstawie oceny ich

pobudek

i kwalifikacji.

Rada Nadzorcza

• Wybierana przez walne zgromadzenie jest

wypadkową realnego podziału praw

własności.

• Główny akcjonariusz wytycza działania

strategiczne.

Częste zjawisko

• ograniczanie przedsiębiorczości przez

właścicieli do:

- kontroli działań strategicznych – kombinacja

czynników produkcji,

- wyboru zarysu koncepcji działania .

Niebezpieczeństwo – zjawiska
negatywne

.

• Nadmiernego oddzielenia własności od

funkcji zarządzania:

(1) – nikła skuteczność kontrolowania

zgodności zakresu działania z realizacją.

(2) – motywacje najemnych menedżerów

ograniczają się do wpływania na :

- działania firm konkurencyjnych,

- prostego motywowania pracowników (siła

robocza) – płacowe i pozapłacowe.

Podejmowane działania

• Podejmowane działania polegają na

restytucji motywów przedsiębiorcy do

podejmowania działań przedsiębiorczych.

Przedsiębiorstwa państwowe.

• Zanik motywu działań przedsiębiorczych.

• Strategie działań imitacyjnych.

• Niska efektywność.

• Konieczność zmian systemowych –

prywatyzacja.

To tyle!!!

• Dziękuje za uwagę !!!!