Parzystokopytne -

Parzystokopytne -

Artiodactyla

Artiodactyla

Dzik – Sus strofa

Dzik – Sus strofa

•

Wszystkożerny

Wszystkożerny

•

Długa, duża głowa

Długa, duża głowa

•

Pysk wydłużony w ryj, zakończony

Pysk wydłużony w ryj, zakończony

chrzęstną tarczą z otworami nosowymi

chrzęstną tarczą z otworami nosowymi

•

Ma 10x lepszy węch niż pies

Ma 10x lepszy węch niż pies

•

Bardzo krótka szyja

Bardzo krótka szyja

•

Trochę spłaszczony bocznie

Trochę spłaszczony bocznie

•

Dzięki kształtowi ciała łatwo porusza

Dzięki kształtowi ciała łatwo porusza

się w lesie

się w lesie

•

Uzębienie heterodontyczne

Uzębienie heterodontyczne

•

Zęby boczne z tępymi guzkami

Zęby boczne z tępymi guzkami

•

Siekacze długie, lekko dłutowate,

Siekacze długie, lekko dłutowate,

ułożone poziomo

ułożone poziomo

•

Kły stale przyrastające, bardzo ostre

Kły stale przyrastające, bardzo ostre

•

W dużej mierze odżywia się pokarmem

W dużej mierze odżywia się pokarmem

roślinnym (pędraki, myszy, lęgi ptasie

roślinnym (pędraki, myszy, lęgi ptasie

stanowią 1% diety)

stanowią 1% diety)

•

Szczeciniasta sierść

Szczeciniasta sierść

•

Żyje w ugrupowaniach rodzinnych

Żyje w ugrupowaniach rodzinnych

(100

(100

+

+

osobników) prowadzonych przez

osobników) prowadzonych przez

lochę

lochę

•

Preferuje żer polny

Preferuje żer polny

Łoś – Alces alces

Łoś – Alces alces

•

Największy przedstawiciel jeleniowatych

Największy przedstawiciel jeleniowatych

•

Nie żyje stadnie; tylko okresowo tworzy

Nie żyje stadnie; tylko okresowo tworzy

grupy rodzinne

grupy rodzinne

•

Żywi się roślinami zielnymi, liśćmi, pędami

Żywi się roślinami zielnymi, liśćmi, pędami

i korą drzew liściastych (głównie wierzb; a

i korą drzew liściastych (głównie wierzb; a

zimą również drzew szpilkowych)

zimą również drzew szpilkowych)

•

Zamieszkuje widne lasy z bagnami,

Zamieszkuje widne lasy z bagnami,

torfowiskami i moczarami

torfowiskami i moczarami

•

Szerokie racice umożliwiają mu poruszanie

Szerokie racice umożliwiają mu poruszanie

się po grząskim gruncie i kopanie w śniegu

się po grząskim gruncie i kopanie w śniegu

•

Poroże (łopaty) mogą mieć rozpiętość 3m

Poroże (łopaty) mogą mieć rozpiętość 3m

•

Łoś może ważyć ponad 500kg

Łoś może ważyć ponad 500kg

•

Poroże wyrasta na boki, a nie do góry, jak

Poroże wyrasta na boki, a nie do góry, jak

u jelenia

u jelenia

•

Co roku „buduje” nowe poroże

Co roku „buduje” nowe poroże

•

Latem potrzebuje około 30-50kg

Latem potrzebuje około 30-50kg

pożywienia /dzień; zimą 12kg, wiosną 10kg

pożywienia /dzień; zimą 12kg, wiosną 10kg

•

Jest zwierzęciem poligamicznym

Jest zwierzęciem poligamicznym

•

Ma doskonały węch, dobry słuch i nieco

Ma doskonały węch, dobry słuch i nieco

gorszy wzrok

gorszy wzrok

•

Łosie są doskonałymi pływakami

Łosie są doskonałymi pływakami

•

Max aktywności o świcie i o zmierzchu

Max aktywności o świcie i o zmierzchu

Jeleń sika – Cervus nippon

Jeleń sika – Cervus nippon

•

Wielkość daniela

Wielkość daniela

•

Duże, szerokie, ruchliwe uszy

Duże, szerokie, ruchliwe uszy

•

Latem wierzch ciała osobników dorosłych

Latem wierzch ciała osobników dorosłych

rudawo-brunatny z drobnymi białymi

rudawo-brunatny z drobnymi białymi

plamkami i ciemną linią grzbietu;

plamkami i ciemną linią grzbietu;

ubarwienie zimowe ciemniejsze z prawie

ubarwienie zimowe ciemniejsze z prawie

niewidocznymi plamkami

niewidocznymi plamkami

•

Na tylnych kończynach gruczoły

Na tylnych kończynach gruczoły

zapachowe

zapachowe

•

Ogon biały z czarną pręgą schodzącą z

Ogon biały z czarną pręgą schodzącą z

grzbietu

grzbietu

•

Gatunek obcy (Azja)

Gatunek obcy (Azja)

•

W Polsce na Śląsku k. Pszczyny (od

W Polsce na Śląsku k. Pszczyny (od

1895r.) i k. zalewu Wiślanego (1910r.)

1895r.) i k. zalewu Wiślanego (1910r.)

•

Występuje w gęstych lasach liściastych i

Występuje w gęstych lasach liściastych i

mieszanych z obfitym runem, zbiornikami

mieszanych z obfitym runem, zbiornikami

wodnymi i błotami

wodnymi i błotami

•

Pokarm: trawy, zioła oraz gałązki drzew i

Pokarm: trawy, zioła oraz gałązki drzew i

krzewów

krzewów

•

Łania rodzi zwykle jedno cielę

Łania rodzi zwykle jedno cielę

•

Prowadzi stadny tryb życia (2-6 os.)

Prowadzi stadny tryb życia (2-6 os.)

•

Ma dobry wzrok

Ma dobry wzrok

•

Łanie z cielętami łączą się w grupy i

Łanie z cielętami łączą się w grupy i

porozumiewają się gwizdami

porozumiewają się gwizdami

•

Ma dobry węch i słuch oraz narząd

Ma dobry węch i słuch oraz narząd

czuciowy w postaci włosów czuciowych

czuciowy w postaci włosów czuciowych

Jeleń szlachetny – Cervus elaphus

Jeleń szlachetny – Cervus elaphus

•

Latem sierść czerwono-brunatno – ruda,

Latem sierść czerwono-brunatno – ruda,

zimą płowa

zimą płowa

•

Na pośladkach jasna plama, latem

Na pośladkach jasna plama, latem

brązowo-żółta, zimą żółto-biała

brązowo-żółta, zimą żółto-biała

•

Gruczoły zapachowe na tylnych nogach

Gruczoły zapachowe na tylnych nogach

pokryte dłuższymi włosami

pokryte dłuższymi włosami

•

Silnie związany ze środowiskiem leśnym;

Silnie związany ze środowiskiem leśnym;

wiosną zam. łąki i szuwary, jesienią lasy

wiosną zam. łąki i szuwary, jesienią lasy

dębowo-bukowe, zimą bory sosnowe

dębowo-bukowe, zimą bory sosnowe

•

Pokarm: drzewa i krzewy (pędy, kora,

Pokarm: drzewa i krzewy (pędy, kora,

liście i owoce)

liście i owoce)

•

Łanie rodzą najczęściej jedno cielę w roku

Łanie rodzą najczęściej jedno cielę w roku

•

Żyje średnio 5-6 lat

Żyje średnio 5-6 lat

•

Z wiekiem liczba odnóg w porożu

Z wiekiem liczba odnóg w porożu

zwiększa się

zwiększa się

•

Naturalnymi wrogami są wilk, ryś i

Naturalnymi wrogami są wilk, ryś i

niedźwiedź (eliminują osobniki

niedźwiedź (eliminują osobniki

upośledzone i młode)

upośledzone i młode)

•

Aktywność dzienna i kilka godzin nocnych

Aktywność dzienna i kilka godzin nocnych

•

Śpią 60-100 minut na dobę

Śpią 60-100 minut na dobę

•

Zwierzę stadne; opieka nad młodymi aż

Zwierzę stadne; opieka nad młodymi aż

do 3 roku życia

do 3 roku życia

Sarna – Capreolus capreolus

Sarna – Capreolus capreolus

•

Pysk zakończony jest dużymi,

Pysk zakończony jest dużymi,

nieowłosionymi czarnymi nozdrzami

nieowłosionymi czarnymi nozdrzami

(chrapami)

(chrapami)

•

Oczy (świece) z długimi rzęsami na górnej

Oczy (świece) z długimi rzęsami na górnej

powiece, są brunatno czarne z podłużną,

powiece, są brunatno czarne z podłużną,

poziomo ustawioną źrenicą

poziomo ustawioną źrenicą

•

Ogon szczątkowy

Ogon szczątkowy

•

Zasiedla różne tereny: lasy, góry, bagna,

Zasiedla różne tereny: lasy, góry, bagna,

łąki, szczególnie starodrzewia występujące

łąki, szczególnie starodrzewia występujące

na przemian z uprawami leśnymi

na przemian z uprawami leśnymi

•

Pokarm: rośliny zielone, w mniejszym

Pokarm: rośliny zielone, w mniejszym

stopniu pędy i liście drzew (3kg/dzień)

stopniu pędy i liście drzew (3kg/dzień)

•

Do pokrycia zapotrzebowania wodnego

Do pokrycia zapotrzebowania wodnego

wystarcza jej rosa i woda zawarta w

wystarcza jej rosa i woda zawarta w

roślinach (rzadko pije z wodopojów)

roślinach (rzadko pije z wodopojów)

•

Koza rodzi 1 lub 2 koźlęta (rzadko 3)

Koza rodzi 1 lub 2 koźlęta (rzadko 3)

•

Wrogami naturalnymi są wilki, rysie i duże

Wrogami naturalnymi są wilki, rysie i duże

psy

psy

•

Ma dobry węch i słuch. Zmysł wzroku nie

Ma dobry węch i słuch. Zmysł wzroku nie

jest najlepiej rozwinięty. Oko jest

jest najlepiej rozwinięty. Oko jest

asygmatyczne. Powstają w nim tylko

asygmatyczne. Powstają w nim tylko

nieostre i zniekształcone obrazy

nieostre i zniekształcone obrazy

•

Sarny żyjące w okresie zimy w małych

Sarny żyjące w okresie zimy w małych

zazwyczaj zgrupowaniach (w lesie) lub też

zazwyczaj zgrupowaniach (w lesie) lub też

większych nieraz stadach (na polach), na

większych nieraz stadach (na polach), na

wiosnę rozłączają się i zajmują ostoje

wiosnę rozłączają się i zajmują ostoje

indywidualne

indywidualne

Daniel – Dama dama

Daniel – Dama dama

•

Umaszczenie czerwono-brunatne

Umaszczenie czerwono-brunatne

z białymi plamami; zimą –

z białymi plamami; zimą –

ciemnopopielate z niewyraźnymi

ciemnopopielate z niewyraźnymi

plamami

plamami

•

Występuje na zachodzie Polski

Występuje na zachodzie Polski

•

Najczęściej zasiedla bory

Najczęściej zasiedla bory

mieszane w sąsiedztwie polan i

mieszane w sąsiedztwie polan i

łąk

łąk

•

Pokarm: trawy i roślinność zielna,

Pokarm: trawy i roślinność zielna,

pędy drzew i krzewów; chętnie je

pędy drzew i krzewów; chętnie je

żołędzie, bukiew, kasztany,

żołędzie, bukiew, kasztany,

jagody, jabłka i inne owoce

jagody, jabłka i inne owoce

•

Czasami daniele wydają odgłos

Czasami daniele wydają odgłos

podobny do miauczenia; w

podobny do miauczenia; w

momentach zagrożenia wydają

momentach zagrożenia wydają

okrzyk trwogi – bek wysokiego

okrzyk trwogi – bek wysokiego

tonu

tonu

•

Ma doskonały wzrok, i dobry

Ma doskonały wzrok, i dobry

węch

węch

•

Ugrupowania rodzinne (20-30

Ugrupowania rodzinne (20-30

os.) składają się z łań i ich

os.) składają się z łań i ich

młodych oraz samotnych łań

młodych oraz samotnych łań

•

Aktywność dzienna

Aktywność dzienna

Kozica – Rupicapra rupicapra

Kozica – Rupicapra rupicapra

•

Wielkość kozy domowej

Wielkość kozy domowej

•

Na grzbiecie wyrasta dłuższa sierść zwana

Na grzbiecie wyrasta dłuższa sierść zwana

wąsami (nawet 20cm); końce wąsów są

wąsami (nawet 20cm); końce wąsów są

jaśniejsze

jaśniejsze

•

Obie płci mają wygięte do tyłu rogi; rogi stale

Obie płci mają wygięte do tyłu rogi; rogi stale

przyrastają przy czym tworzą się na nich

przyrastają przy czym tworzą się na nich

poprzeczne zgrubienia

poprzeczne zgrubienia

•

Kozica tatrzańska jest mniejsza od alpejskiej a

Kozica tatrzańska jest mniejsza od alpejskiej a

większa od karpackiej

większa od karpackiej

•

Ostre krawędzie kopyt z elastyczną częścią

Ostre krawędzie kopyt z elastyczną częścią

środkową umożliwiają jej poruszanie się po

środkową umożliwiają jej poruszanie się po

stromych zboczach

stromych zboczach

•

Za rogami osobników u obu płci znajdują się

Za rogami osobników u obu płci znajdują się

gruczoły zapachowe

gruczoły zapachowe

•

Pierwotnie występuje w Tatrach wysokich

Pierwotnie występuje w Tatrach wysokich

•

Typowy biotop: skaliste zbocza w paśmie

Typowy biotop: skaliste zbocza w paśmie

kosodrzewiny i wysokogórskie łąki

kosodrzewiny i wysokogórskie łąki

•

Ponad 50% diety stanowi roślinność zielona –

Ponad 50% diety stanowi roślinność zielona –

trawy, koniczyna; z konieczności zjada pączki,

trawy, koniczyna; z konieczności zjada pączki,

kwiaty i liście drzew; zimą wygrzebuje pokarm

kwiaty i liście drzew; zimą wygrzebuje pokarm

spod śniegu

spod śniegu

•

Wytrwale i szybko biega, dobrze skacze i chodzi

Wytrwale i szybko biega, dobrze skacze i chodzi

po skałach,

po skałach,

•

Prowadzi życie dzienne i o zmroku

Prowadzi życie dzienne i o zmroku

•

Ma doskonały wzrok

Ma doskonały wzrok

•

Stada młodych oraz samic prowadzi stara koza.

Stada młodych oraz samic prowadzi stara koza.

Młode samce tworzą oddzielne stada. Stare

Młode samce tworzą oddzielne stada. Stare

samce dołączają do stad dopiero w okresie rui

samce dołączają do stad dopiero w okresie rui

Muflon – Ovis musimon

Muflon – Ovis musimon

•

Blisko spokrewniony z owcą domową

Blisko spokrewniony z owcą domową

•

Sierść brązowo-ruda, u samców występują po bokach

Sierść brązowo-ruda, u samców występują po bokach

białe plamy zwane siodłem

białe plamy zwane siodłem

•

Rogi (u samców) spiralnie skręcone ku tyłowi i w bok;

Rogi (u samców) spiralnie skręcone ku tyłowi i w bok;

na rogach wyraźne karby przyrostów rocznych

na rogach wyraźne karby przyrostów rocznych

•

Gruczoły zapachowe między palcami i w okolicach

Gruczoły zapachowe między palcami i w okolicach

odbytu

odbytu

•

Pierwotnie zachował się tylko na Sardynii i Korsyce;

Pierwotnie zachował się tylko na Sardynii i Korsyce;

do Polski sprowadzony w 1901r.

do Polski sprowadzony w 1901r.

•

Zam. suche, skaliste obszary górskie pokryte rzadkim

Zam. suche, skaliste obszary górskie pokryte rzadkim

drzewostanem z gęstym podszyciem; preferuje

drzewostanem z gęstym podszyciem; preferuje

środowiska polne

środowiska polne

•

Najchętniej zjada miękkie soczyste rośliny

Najchętniej zjada miękkie soczyste rośliny

( najczęściej aromatyczne; również trujące); zjada

( najczęściej aromatyczne; również trujące); zjada

również wrzos, korę drzew i pokrzywy

również wrzos, korę drzew i pokrzywy

•

Żyje w stadach (3-5 os., zimą 12-18 os.)

Żyje w stadach (3-5 os., zimą 12-18 os.)

prowadzonych przez owcę, tylko stare byki chodzą

prowadzonych przez owcę, tylko stare byki chodzą

samotnie

samotnie

•

Podczas rui barany staczają między sobą walki. Po

Podczas rui barany staczają między sobą walki. Po

krótkim rozbiegu uderzają się rogami. Trzask uderzeń

krótkim rozbiegu uderzają się rogami. Trzask uderzeń

jest słyszalny ze znacznej odległości. Walka rzadko

jest słyszalny ze znacznej odległości. Walka rzadko

kończy się tragicznie, ponieważ słabszy osobnik

kończy się tragicznie, ponieważ słabszy osobnik

zwykle ucieka goniony przez krótki czas przez

zwykle ucieka goniony przez krótki czas przez

zwycięzcę

zwycięzcę

•

Dobry wzrok, słuch, smak i węch

Dobry wzrok, słuch, smak i węch

•

Samice i młode bronią się przed drapieżnikiem

Samice i młode bronią się przed drapieżnikiem

(wielkości lisa) tupaniem nóg

(wielkości lisa) tupaniem nóg

•

Prowadzi dzienny tryb życia

Prowadzi dzienny tryb życia

Żubr – Bison bonasus

Żubr – Bison bonasus

•

Duża i ciężka głowa o wypukłym czole,

Duża i ciężka głowa o wypukłym czole,

małe oczy, krótkie rogi skierowane do góry

małe oczy, krótkie rogi skierowane do góry

i zagięte do środka

i zagięte do środka

•

Samce ważą 500-1000

Samce ważą 500-1000

+

+

kg, samice 350-

kg, samice 350-

600

600

+

+

kg

kg

•

Cechą char. byków jest znaczna

Cechą char. byków jest znaczna

dysproporcja między przednią i tylną

dysproporcja między przednią i tylną

częścią ciała

częścią ciała

•

Pokarmem żubra są zioła, trawy, liście

Pokarmem żubra są zioła, trawy, liście

krzewów, pąki i kora drzew (zwłaszcza

krzewów, pąki i kora drzew (zwłaszcza

brzóz), chętnie zjadają też żołędzie

brzóz), chętnie zjadają też żołędzie

•

Żyje w stadach (10-15 sztuk), w czasie rui

Żyje w stadach (10-15 sztuk), w czasie rui

– 30-50 sztuk

– 30-50 sztuk

•

Zamieszkuje lasy mieszane z podmokłymi

Zamieszkuje lasy mieszane z podmokłymi

polanami

polanami

•

W celu ratowania gatunku roku 1923

W celu ratowania gatunku roku 1923

założono Międzynarodowe Towarzystwo

założono Międzynarodowe Towarzystwo

Ochrony Żybra. Miało ono na celu zbadanie

Ochrony Żybra. Miało ono na celu zbadanie

ilości żubrów czystej krwi żyjących w

ilości żubrów czystej krwi żyjących w

niewoli. Naliczono ich zaledwie 54 na

niewoli. Naliczono ich zaledwie 54 na

całym świecie, jednak nie wszystkie

całym świecie, jednak nie wszystkie

nadawały się do hodowli i ostatecznie do

nadawały się do hodowli i ostatecznie do

reprodukcji wybrano tylko 12 zwierząt

reprodukcji wybrano tylko 12 zwierząt

•

Obecnie na świecie żyje około 3tys. żubrów

Obecnie na świecie żyje około 3tys. żubrów

•

Występuję w Polsce, Litwie, Ukrainie, Rosji

Występuję w Polsce, Litwie, Ukrainie, Rosji

i Białorusi

i Białorusi