Wykład II/ćwiczenia II (7.11.2003) (*)

Dział - Eumetazoa - Tkankowce

• Obecność tkanek - zespołów komórek przystosowanych do różnych funkcji

• Najprostsze tkankowce wytworzyły 2 listki zarodkowe:

- zewnętrzną ektodermę, zwaną ektoblastem

- wewnętrzną entodermę (endoblast)

• Dzielimy je na 2 grupy: dwuwarstwowe (2 warstwy komórek powstałe z 2 listków zarodkowych - jamochłony) oraz trójwarstwowców (rozwijają się z 3 listków zarodkowych- ektodermy, entodermy i mezodermy (mezoblast)

Coelenterata - Jamochłony

Typ: Cnidaria - Parzydełkowce

• Jamochłony morskie i słodkowodne, żyjące pojedynczo lub kolonijnie

• Znanych jest ok. 9 000 gat. zamieszkujących okolice od tropikalnych po Arktykę i Antarktykę.

• Nie tolerują dużych zmian temperatur i zmian zasolenia

• Drapieżniki

• W ektodermie mają komórki:

1. parzydełkowe (knidocyty) służące do obrony i ataku

2. komórki mające charakter nabłonkow-mięśniowy (okrywają ciało parzydełkowców powodują jego skurcze)

3. interstycjalne (przemieszczają się ruchem pełzakowatym oraz mogą, przez zmianę swojej struktury zastępować inne typo komórek)

4. nerwowe, ich wypustki tworzą sieć (bogata wokół otworu nerwowego)

• W entodermie występują komórki:

1. nabłonkowo -mięśniowe , zaopatrzone w 2-3 wici mogą tworzyć nibynóżki parzydełkowców celu pochłaniania pokarmu (fagocytoza)

2. nerwowe, które parzydełkowców komórkami nerwowymi ektodermy tworzą rozproszony układ nerwowy

3. gruczoły, wydzielające śluz i enzymy trawienne

• Większość parzydełkowców ma promienistą budowę ciała

• Występują w postaci polipa lub meduzy

• POLIP- tryb życia osiadły, przytwierdzają się do podłoża stopą. Na przeciwległym końcu ciała jest otwór gębowy otoczony czułkami, który prowadzi do jamy gastralnej kończącej się ślepo. Jama gastralna pełni funkcje aparatu gębowego i odbytowego.

• MEDUZA - ciało w kształcie odwróconego spodka. Pływa swobodnie w toni wodnej (forma pelagiczna) , dzięki rzęskom i skurczom całego ciała. Otwór gębowy mieści się od spodu, otoczony jest 4 płatowatymi ramionami. Prowadzi on do jamy astralnej, od której odchodzą kanały promieniste, połączone na obwodzie kanałem okrężnym.

• Są rozdzielnopłciowe lub obupłciowe.

• Zapłodnienie przebiega wewnątrz organizmu lub w wodzie

• Rozród odbywa się przez podział podłużny, poprzeczny i przez pączkowanie.

• Larwa parzydełkowców to planula

Gromada: Hydroza - Stułbiopławy

• Zwierzęta morskie i słodkowodne

• Żyją pod postacią polipa (osiąga do 2 m wysokości) i meduzy(jej średnica może dochodzić do 2 m)

• Żyją kolonijnie lub pojedynczo

• Wydzielają substancje trujące: hypnotoksynę i tetraminę

Przykład:

Hydra vulgaris - Stułbia płowa

• Ma komórki parzydełkowe : knidy i knidocyty, znajdujące się w ektodermie i licznie w czułkach wokół otworu gębowego

• Trawienie podzielone na fazy: pozakomórkową i wewnątrzkomórkową.

• Zapłodnienie płciowe, oraz bezpłciowe - jest hermafrodytą

Gromada: Scyphozoa - Krążkopławy

• Dominuje postać meduzy, osiąga średnicę do 2m

• Narządami zmysłów są ciałka brzeżne

• Wydzielają substancje trujące: hypnotoksynę i tetraminę

Przykład:

Aurelia aurita - Chełbia modra

Gromada: Anthozoa - Koralowce

• Tylko postać polipa

• Wyłącznie w morzu

• Żyją kolonijni lub pojedynczo

• Mają endodermalną gardziel a ich jama astralna jest podzielona przegrodami (septy)

• Budują szkielet z węglanu wapnia lub rogowy

• Tworzą olbrzymie, wielokilometrowej długości rafy koralowe

Podgromada: Otocorallia - Korale ośmiopromienne

• Jama astralna podzielona 8-ma przegrodami

• Wokół otworu gębowego mają po 8 czułków

Przykład:

Corallium rubrum - Koral szlachetny (czerwony)

• Tworzy drzewkowate kolonie

• Szkielet osiowy, mezenchymatyczny, zbudowany z organicznej substancji podstawowej i węglanu wapnia, zabarwiony na czerwony lub różowy kolor

• Szkielet pokryty czerwoną korą z żywej tkanki, na której znajdują się małe, białe ośmioramienne polipy

Pennatula sp. - Piórówka (pióro morskie)

• Tworzy piórokształtne kolonie, w których na bocznych odgałęziacz osadzone są drobne polipy. Dolna część kolonii tkwi zagłębiona w mule

• Szkielet piórkowy zbudowany jest z substancji rogowej

• W Bałtyku żyje piórówka, która przy podrażnieniu wykazuje zdolności bioluminescencyjne

Podgromada: Hexacorallia - Korale sześciopromienne

• Przegrody w jamie astralnej i ramiona występują w liczbie 6 lubjej wielokrotnośći

• Stanowią 2/3 wszystkich gatunków koralowców

Przykład:

Actinia equina - Ukwiał pospolity

• Polip nie przekracza 7 cm wysokości

• Zabarwiony jest na jaskrawy kolor czerwony, żółty lub zielony i nie tworzy szkieletu

• Żyje pojedynczo ,przyczepiony do podłoża podeszwą.

• Rozmnaża się płciowo i bezpłciowo

• Kosmopolita, żyje w strefie przybrzeżnej wszystkich mórz, niekiedy niekiedy ogromnych ilościach osiedlając się na kamieniach bądź przedmiotach podwodnych, podwodnych także na ciele innych zwierząt , jak mięczaki czy skorupiaki, Stąd znana forma symbiozy między ukwiałem a rakiem pustelnikiem

Madreporaria - Korale madreporowe

• Koralowce rafowe

• Wytwarzają szkielet wapienny o zróżnicowanych kształtach

• Żyją przeważnie w koloniach

• Są rozdzielnopłciowe i hemafrodtytyczne, mogą też rozmnażać się przez pączkowanie

• Odkładają znaczne ilości wapnia, tworząc w sprzyjających warunkach rozległe rafy koralowe.

• Obecność raf stwarza korzystne warunki życia dla ogromnej liczby bezkręgowców bezkręgowców ryb oraz działa osłaniająco na linię brzegową, przez wytłumianie falowania wody morskiej

• Opisano ok. 2 500 gatunków.

Typ: Platyhelminthes - Płazińce (*)

• Są zwierzętami o ciele wydłużonym, spłaszczonym grzbietobrzusznie, które przybierają kształt liścia, płytki lub wstęgi

• Trójwartwowce

• Mają protonefrydialny układ wydalniczy

• Układ nerwowy i rozrodczy przeważnie obojnaczy

• Brak układu krwionośnego i oddechowego

• Rozwój prosty u wolnożyjących, u pasożytów złożony związany ze zmianą żywiciela

Gromada: Turbellaria - Wirki

• Zamieszkują wody słodkie i słone, niektóre bytują w wilgotnej glebie

• Drapieżniki

• Postać dorosła okryta jest orzęsionym nabłonkiem zewnętrznym, zaopatrzonym w liczne gruczoły śluzowe

• Rzęski nabłonka ułatwiają wirkom pełzanie i pływanie

• Należą w ogromnej większości do organizmów wolno żyjących, tylko nieliczne są pasożytami

• Niektóre gatunki są intensywnie ubarwione.

Przykład:

Dandrocoelum lacteum - Wyprawek biały

• Żyje w wodach słodkich stojących i bieżących, przeważnie pod kamieniami lub na roślinach wodnych

• Ciało listkowate, mlecznobiałe

• Orzęsiony nabłonek oraz warstwy mięśni okrężnych tworzą wór powłokowo mięśniowy.

• Trawienie przebiega w świetle jelita- trawienie wewnątrzkomórkowe

• Protonefrydialny układ wydalniczy, tworzony przez komórki płomykowe opatrzone rzęskami

• Układ nerwowy zbudowany jest z dwóch zwojów mózgowych, od których odchodzą podłużne pnie nerwowe połączone spoidłami poprzecznymi.

• Funkcje zmysłowe pełnią komórki czuciowe rozmieszczone w nabłonku oraz para prymitywnych oczu.

• Jest obojnakiem, zaplemnienie odbywa się krzyżowo

• Rozwój prosty

Gromada: Monogenea - Skrzelowe (przywry monogenetyczne)

• Wyłącznie pasożyty, bytujące głównie na skrzelach i skórze ryb

• Dobrze rozwinięte narządy czepne

• Tylna część ciała przekształca się przeważnie w tarczę czepną, na której znajdują się haki, klamry, kolce lub przyssawki

• Wiele gatunków na także gruczoły produkujące lepką wydzielinę, ułatwiającą przywieranie do żywiciela

• Rozwój prosty

• Układ pokarmowy zbudowany jest z dwugałęzistego jelita

• Brak otworu odbytowego

• Układ wydalniczy typu protonefrydialnego. Jest on głównie złożony z dwóch głównych kanałów, które otwierają się na zewnątrz specjalnymi kanałami wydalniczymi.

Przykład:

Diplozoon paradoxum

• Pasożyt zewnętrzny ryb

• Ciało spłaszczone, ściany stanowi wór powłokowo-mięśniowy

• Ciało wypełnia perynchyma

• Dwa osobniki żyją złączone (kształt litery X) przez całe życie

• Onkomiracidium - larwa ,która wylęga się z jaja, dopóki nie znajdzie żywiciela - ryby, pływa wolno

• Diporpa - postać larwalna powstała z onkomiracidium po przyczepieniu do ryby (przyssawką brzuszną)

Gyrodoctylus elegant

• Pasożytuje na skórze ryb karpiowatych

• Objawy: skóra ryby pokryta mlecznym nalotem, powstaje martwica, owrzodzenia.

• Dorosły pasożyt produkuje jaja, które znajduja się w macicy. Po wydaleniu jaj powstaje onkomiracidium, a potem po znalezieni żywiciela-diporpa

Gromada: Trematoda - Przywry (*)

• Pasożytniczy tryb życia

• Cykl rozwojowy złożony (zmiana żywicieli)

• Żywiciel pośredni - zwierze, u którego bytują niedojrzałe postacie, czyli larwy pasożytów (jeśli mają zdolność rozmnażania to z reguły bezpłciowego)

• Żywiciel ostateczny - tam pasożyty osiągają dojrzałość płciową i rozmnażają się płciowo

• Pierwszymi żywicielami przywr są WYŁĄCZNIE :mięczaki (głównie ślimaki), drugimi - bezkręgowce (gł.mięczaki i stawonogi) lub kręgowce. Rolę żywicieli ostatecznych pełnią kręgowce (wyjątkowo bezkręgowce), u których bytują w świetle różnych układów.

• Narządy czepne to 2 przyssawki gębowa i grzbietowa, a u niektórych także kolce.

• Wór powłokowo-mięśniowy zbudowany jest z tegumentu oraz mięści okrężnych i podłużnych

• Rozwidlone jelito

• Brak otworu odbytowego

• Układ wydalniczy- drobne kanaliki połączone są przeważnie dwoma kanałami zbiorczymi. Uchodzą one do pęcherza wydalniczego, skąd produkty przemiany materii wydostają się na zewnatrz.

• Obojnaki, wyjątek (!!!) - pasożyty układu krwionośnego

• Zaplemnienie krzyżowe

• W cyklu rozwojowym występują: jaja-> miracidium (orzęsiona larwa) -> sporocysta-> redie->cerkarie->metacerkarie (przekształcają się w postać dorosłą)

Przykłady:

(*)Fasciola hepatica - Motylica wątrobowa

• Pasożytuje w przewodach żółciowych wątroby, przeważnie u przeżuwaczy (bydła, owiec, kóz i innych)

• Jej żywicielami mogą być też ssaki (koń, świnia)

• Powierzchnia ciała pokryta kolcami

• Ciało listkowate, ma szare zabarwienie, rdzawo-brunatne plamy pochodzące z przeświecającego układu nerwowego

• Wywołuje chorobę motyliczą (fascioloza),objawia się utratą kondycji w związku ze złym trawieniem pokarmu

• Zarażenie następuje przez zjedzenie trawy z otorbionymi larwami.

• Jaja motylicy wydalane są z kałem, muszą dostać się do wody-> powstaje larwa miracidium, która osiedla się w trzustko-wątrobie ślimaka-> przekształca się w sporocystę-> w ciągu kilkunastu dni drogą partenogenezy powstają w niej redie-> a w ich wnętrzu cerkarie->cerkarie wydostają się ze ślimaka przez otwór oddechowy i pływają w wodzie przytwierdzając się do roślin-> zjedzone z rośliną przez żywiciela ostatecznego przekształcają się w dorosłego osobnika.

• Warunki do rozwinięcia: temperatura 15-30⁰C , tlen, dostęp do wody

• Żywiciel pośredni, ślimak - błotniarka moczarowa

• Z 1 miracidium powstaje 400-450 000 cerkarii

(*)Dicrocoelium dendriticum - Motyliczka

• Pasożytuje w przewodach żółciowych głównie przeżuwaczy

• Spotykana na terenach wyżynnych, dobrze nasłonecznionych, ze skąpą roślinnością

• Zarażenie następuje przez zjedzenie drugiego żywiciela

• Kształt lancetowaty o dł. 12-14 mm

• 1 żywiciel- ślimak lądowy, 2 żywiciel -mrówka, żywiciel ostateczny - przeżuwacze

• cykl rozwojowy: jaja z kałem wydostają się na zewnątrz-> jajo zostaje zjedzone przez ślimaka-> w jego przewodzie pokarmowym opuszcza skorupke jajową i powstaje miracidium-> w trzustko-wątrobie powstaje sporocysta (pokolenie I i II) -> rozwijają się cerkarie zaopatrzone w przodzie ciała w sztylecik -> wydostają się ze ślimaka w śluzowatych kulkach (nie pływają wolno) -> zjadane są przez mrówkę, w jej odwłoku cerkarie przekształcają się w metacerkarie -> zarażona mrówka osadza się na szczycie trawy i nieruchomo czeka na zwierze które ją zje (przeżuwacz) -> po zjedzeniu przez przeżuwacza metacerkaria przekształca się w postać dorosłą.

• Brak stadium redii

Schistosoma haematobium /sp. - Przywra krwi

• Pasożytuje w naczyniach krwionośnych krwionośnych człowieka

• Rozdzielnopłciowa (!)

• Osobniki męske mają zawinięte brzegi, wytwarzają się rynienki w których mieści się samica. Samica jest długa oraz nitkowata, stale bytuje "zawinięta" w ciało krótszego i szerokiego samca.

• Kształt wałeczkowaty, aby mogły bytować w naczyniach krwionośnych

• Rozwój: dojrzała postać umiejscawia się w żyłach jamy brzusznej, często w splotach żylnych pęcherza moczowego -> składa jaja (zaopatrzone w ostry kolec) przebijają się one do wnętrza pęcherza moczowego -> wydostają się z moczem na zewnątrz- > w wodnie wylęga się miracidium i szuka słodkowodnego ślimaka -> po wniknięciu do ciała ślimaka przekształca się w sporocystę -> potem w cerkarie -> pływa wolno w wodzie i poszukuje człowieka, przez którego skórę przenika, traci ogonek, dostaje się do układu moczowego -> potem do naczyń włosowatych pęcherza moczowego

• Etapy:

1. wnikanie cerkarii przez skórę

2. wędrówka we krwi - okres toksyczno alergiczny

3. osadzenie się w pęcherzu moczowym

• Objawami zarażenia są: bóle brzucha, stany zapalne pęcherza moczowego, nerek.

• Pasożyty a w szczególności ich jaja opatrzone w kolec, wywołują chorobę zwaną schistomatozą (WSZYSTKIE PRZYWRY!!)




Prosthogonimus cuneatus - Przywra ptasia

• Pasożytuje kaczek, gęsi ,ptaków wodnych, kur

• Umiejscawia się w jajowodach, powoduje składanie jaj bez skorupek wapiennych - lejące się jaja (zakłóca wydzielanie soli wapnia)

• Ma 2 żywicieli pośrednich - słodkowodny ślimak, larwy ważek (żyją one w wodzie)

• Rozwój: jaja dostają się do H₂O, przekształcają się w miracidium -> wnika ono do trzustko-wątroby ślimaka -> powstaje sporocysta -> w niej tworzą się 3-4 cerkarie -> cerkarie opuszczają ciało ślimaka i w wodzie szukają larw ważek -> w ich odwłoku przekształcają się w metacerkarie -> gdy larwę zje ptak, w jego ciele powstaje postać dorosła.

Gromada: Cestoda - Tasiemce (*)

• Pasożyty

• Przechodzą złożony cykl rozwojowy ze zmianą żywicieli

• Żywiciele pośredni: bezkręgowce lub kręgowce

• Żywicielami ostatecznymi są z reguły kręgowce, u których żyją głównie w przewodzie pokarmowym.

• Tasiemie: psi, uzbojony, nieuzbrojony, mózgowiec i bąblowcowy mają 1 żywiciela pośredniego i 1 żywiciela ostatecznego

• Obojnaki, zaplemnienie krzyżowe

• Brak układu pokarmowego

• Do uzyskania energii użytecznej biologicznie wykorzystują oddychanie beztlenowe

• Mocno zredukowany jest układ nerwowy

• Układ wydalniczy jest nieskomplikowany; tworzą go dwa proste kanały podłużne, uchodzące otworami wydalniczymi w ostatnim członie; kanały podłużne łączą się ze sobą w każdym segmencie kanałami poprzecznymi

• Narządy zmysłów słabo rozwinięte

• Ciało pokryte nabłonkiem syncytialnym pozbawionym rzęsek

• Ciało dojrzałego osobnika zbudowane jest z następujących elementów:

1. Główka(scoleks) - zawiera centrum nerwowe. Na jej powierzchni wykształciły się narządy czepne: przyssawki, bruzdy, czasem też haczyki, którymi zwierzę "zakotwicza się" w błonie śluzowej jelit.

2. Szyjka - jest zwężeniem budowanym przez szybko dzielące się komórki. To tutaj w części nasadowej powstają nowe człony.

3. Strobila - stanowi długi łańcuch proglotydów (członów dojrzałe, niedojrzałe, maciczne). Zawiera wykształcone narządy męskie i żeńskie. Ostatnie proglotydy zawierają rozrośnięte macice wypełnione jajami zawierającymi embriony. Zwykle człony takie odrywają się regularnie i wydalane są na zewnątrz wraz z kałem.




Gromada: Cestoda - Tasiemce (*)

• 4 przyssawki

• Ryjek uzbrojony w haki

• Przedsionek płciowy otwiera się z boku

• Fazy: jajo -> onkosfera ->cysticerkoid -> bąbel lub wągier

• 1 żywiciel pośredni

Przykład:

(*)Taenia saginata - Tasiemiec nieuzbrojony (B)

• Pasożytuje w jelicie cienkim, tylko u człowieka

• Niebezpieczny w postaci dojrzałej

• Zarażenie następuje przez zjedzenie surowego lub niedogotowanego mięsa przeżuwaczy z larwami

• Długość 4-12 m

• Skoleks zaopatrzony w 4 przyssawki

• Zanikają gruczoły żółtnikowe (służą do budowy skorupki jaja i odżywiania larw)

• Macica drzewiasto rozgałęziona, od głównego pnia, biegnącego biegnącego linii środkowej członu, odchodzi 15-30 odgałęzień bocznych z każdej strony. Wokół macicy znajdują się pozostałości po żółtnikach układu męskiego

• Żywiciel pośredni - bydło, ostateczny - człowiek

• WĄGIER- postać larwalna niektórych tasiemców mająca jeden skoleks z przyssawkami, jest ziarnka grochu, jest wypełniona cieczą

• ONKOSFERA- rozwijająca się w jaju postać inwazyjna tasiemców, mająca 6 haczyków embrionalnych

• Cykl rozwojowy: onkosfery w osłonkach jajowych trafiają do środowiska zewnętrznego wraz z członami, które odrywają się od strobilli -> człon lub postać inwazyjna zostają połknięte (np. wraz z kałem) przez żywiciela pośredniego -> w jelicie żywiciela onkosfery wychodzą z osłonek jajowych i przenikają do naczyń chłonnych i krwionośnych -> dochodzą do mięśni poprzecznie prążkowanych, gdzie w ciągu 18 tygodni powstają larwy - wągry -> w tej postaci gdy trafi do żywiciela ostatecznego skoleks wynicowuje się, tasiemiec rośnie i osiąga dojrzałość płciowa w ciągu kilku tygodni.

(*)Taenia solium - Tasiemiec uzbrojony (A)

• Może występować jako postać dojrzała w jelicie cienkim człowieka lub jako wągier w mięśniach poprzecznie prążkowanych i narządach wewnętrznych

• Długość ciała 2-7 m

• Macica ma do 15 odnóg

• Skoleks zaopatrzony jest w 4 przyssawki i 9 haczyków

• Zarażenie następuje przez zjedzenie surowego lub niedogotowanego mięsa przeżuwaczy z larwami

• Żywiciel pośredni - świnia, dzik, pies, kot , ostateczny człowiek. WYJĄTEK - gdy człowiek zje jaja tasiemca, jest żywicielem pośrednim -> onkosfera wędruje z krwią i osadza się w różnych narządach -> przekształca się w wągry (osadzona w oku powoduje odklejenie siatkówki) - w tym przypadku groźne dla człowieka są larwy.

Dypylidium caninum - Tasiemiec psi

• Żyje w jelicie psa, kota i dzikich ssaków mięsożernych, może też bytować u człowieka - szczególnie u dzieci

• Żywiciele pośredni: lawry pcheł, wszoły

• Zakażenie następuje poprzez zjedzenie żywiciela pośredniego (np. po głaskaniu pas, kota)

• Długość ciała 10 - 17 cm

• Skoleks opatrzony przyssawkami i ryjkiem z 4-7 wieńcami drobnych haczyków

• Człony maciczne mają kształt ziaren, mają po 2 przedsionki płciowe (po 2 stronach)

• Rozwój: człony maciczne wychodzą z kałem, albo wypełzają na zewnątrz -> po zjedzeniu przez żywiciela pośredniego, w przewodzie pokarmowym, onkosfera opuszcza osłonki jajowe -> z jelita, onkosfery przenikają do jamy ciała, gdzie przekształcają się w larwy zwane cysticerkoidami -> po zjedzeniu ich przez psa osiągają postać dorosłą

Echinocooccus granulosus - Bąblowiec

• Dojrzała postać bytuje w jelicie cienkim psa, lisa, wilka, dingo i kojota

• Postać larwalna umiejscawia się w wątrobie, płucach i innych narządach u przeżuwaczy, świń, koni, osłów, a także człowieka

• Osiąga niewielkie rozmiary, zaledwie od 2 do 5mm długości

• Jego ciało składa się ze skoleksu i zaledwie 3 członów (niedojrzałego, dojrzałego i macicznego).

• Człowiek może zarazić się poprzez nieodpowiedni (np.całowanie) kontakt z psem

• Cykl rozwojowy: człon maciczny wydostaje się z jelita żywiciela ostatecznego z kałem -> zjada to żywiciel pośredni -> w jego przewodzie pokarmowym onkosfery wydostają się ze skorupek -> onkosfery przedostają się do krwi i osadzają w różnych narządach -> tam powstaje larwa typu echinokok (bąblowiec) -> powstaje pęcherz a w nim 20-30 skoleksów larwalnych (protoskoleksów)

Rząd: Pseudophyllidea

• Na skoleksie występuje grzbietowa i brzuszna bruzda przyssawkowa bez dodatkowych narządów czepnych

• Stadia larwalne: jajo -> koracidium (wolnożyjące) -> wewnątrz koracidium onkosfera -> procerkoid -> plerocerkoid (do 20 cm długości jeden)

• 2 żywicieli pośrednich

Przykład:

(*)Dyphyllobothrium latum - Bruzdogłowiec szeroki

• pasożyt jelita cienkiego człowieka, może występować również u innych ssaków: np., psa, lisa, kota, foki, ale wtedy nie osiąga takiej długości ciała jak u człowieka

• Długość ciała u człowieka do 20 m (zwykle ok. 12)

• Występuje w rejonach podbiegunowych podbiegunowych krajach klimatu umiarkowanego

• Objawy: bóle brzucha, nudności, anemia (bruzdogłowiec ma duże zapotrzebowanie na witaminę B12)

• Zarażenie następuje przez zjedzenie ryb z larwami tego tasiemca.

• Człony maciczne są szersze niż dłuższe

• Posiada układ rozrodczy męski (położenie grzbietowe) i żeński (położenie brzuszne)

• Żywiciel pośredni 1 - widłonóg, żywiciel pośredni 2 - ryba

• Cykl rozwojowy: koraciudium powstaje wewnątrz skorupki jajowej w ciągu 10-15 dni -> po wykształceniu, wieczko skorupki otwiera się, koracidium opuszcza ją i pływa kilkanaście godzin w wodzie -> jeśli w tym czai połknie je żywiciel pośredni 1, to w jego ciele koracidium traci rzęski i przez ścianę jelita wchodzi do jamy ciała -> w ciągu kilku tygodni przekształca się w procerkoid (zaopatrzony w przydatek ogonowy - cerkomer, z 6 haczykami) -> gdy widłonóg zostanie połknięty przez 2 żywiciela pośredniego, to po jego strawieniu, procerkoid , przenika do jamy ciała i do narządów wewnętrznych, głównie jednak do mięśni -> tu powstaje plerocerkoid, który może osiągać do 3 cm dł, i ma już wykształcone 2 bruzdy przyssawkowe -> dalszy rozwój przebiega w żywicielu ostatecznym np. w człowieku.

(*)Ligula intestinalis - Rzemieniec

• Postać dorosła żyje w jelicie cienkim niektórych ptaków rybożernych np. perkozów, nurów, mew.

• W postaci plerocerkoidu jest szkodliwy dla ryb

• Wywołuje chorobę - ligulozę , objawia się mechanicznym rozrywaniem jamy brzusznej ,lub uciskiem na narządy wewnętrzne

• Żywiciel pośredni 1- oczlik, żywiciel pośredni 2 - ryba

• Żywiciel ostateczny - ptaki rybożerne

• Ptaki zarażają się przez zjedzenie ryb z plerocerkoidami, lub samych plerocerkoidów, które dostały się do wody, w przypadku rozerwania brzucha ryby

• Rozwój- podobnie jak u brudogłowca

Zoologia

Wykład 2

- 4 -

---