Zoologia wykł. 7, Semestr 1, zoologia, wykłady

Zoologia VII/ Ćwiczenia VII 20.12.2003

Typ: STRUNOWCE - CHORDATA

Obecność struny grzbietowej spełniającej roli szkieletu wewnętrznego (osiowego)
Układ nerwowy w postaci cewki nerwowej, leżącej nad struną grzbietową
Struna grzbietowa oraz cewka nerwowa otoczone osłonką łącznotkankową
Pod struną grzbietową biegnie układ pokarmowy rozpoczynający się otworem gębowym, a kończący odbytem
Gardziel - przednia część przewodu pokarmowego- pełni również funkcję narządu oddechowego
Oddechowego życiu zarodkowym obecne są kieszonki skrzelowe, które mogą przekształcić się w szczeliny skrzelowe
Serce strunowców znajduje się po brzusznej stronie ciała

Podtyp: Osłonice - Tunicata

Gromada: Zachwy - Ascidiacea

Podtyp: Kręgowce - Vertebrata

Obecność wewnętrznego szkieletu chrzęstnego lub kostnego
Pokrycie ciała to wielowarstwowy naskórek (warstwa wew.) i skóra właściwa (warstwa zewn.)
Ośrodkowy układ nerwowy składający się z mózgu i rdzenia kręgowego
Mózg składa się z 5 części: przedmózgowie, zamózgowie, śródmózgowie, móżdżek (tyłomózgowie) i rdzeń przedłużony
Obecność wieloczęściowego serca
Układ krwionośny zamknięty
Obecność narządów zmysłów
Układ wydalniczy to: nerki oraz moczowody. Ze względu na stopień rozwoju i zasady funkcjonowania wyróżnia się 3 typy nerek: przednercze, pranercze i zanercze (nerkę właściwą)

Ryby	23 000	53%
Płazy	2 000	5%
Gady	5 000	12%
Ptaki	8 600	20%
Ssaki	4 500	10%
Opisanych kręgowców	Ok. 57 000 gatunków	100%

Gromada: Krągłouste - Cyclostomata

Brak żuchwy
Nieparzysty otwór węchowy
Brak płetw parzystych
Struna grzbietowa funkcjonuje przez całe życie jako szkielet osiowy
Czaszka łącznotkankowa, posiada skostniałą podstawę czaszki
Przewód pokarmowy rozpoczyna się lejkiem przyssawkowym, zaopatrzonym w język uzbrojony w ząbki, służące do nacinania skóry napadniętej ofiary
Skrzela mają postać worków, wewnątrz worków znajdują się blaszki skrzelowe.
Najlepiej rozwinięty zmysł: węch

Gatunki minogów w Polsce	Wielkość
Strumieniowy	Wielkości dłoni
Rzeczny	Długość ok. 0,5 m
Morski	Długość ok. 1 m
Ukraiński	Długość ok. 20cm

Larwa minoga nosi nazwę ŚLEPICY - posiada uwsteczniony zmysł wzroku, co wynika z jej stylu życia (przydenna)

Przykład:

Minóg rzeczny - Lampetra fluviatillis

Lejek przyssawkowy
Pasożytniczy tryb życia - przysysa się do skóry ryb
7 par otworów skrzelowych
Brak płetw parzystych (piersiowych i brzusznych)
1 płetwa ogonowa (symetryczna na zewnątrz i wewnątrz - dificerkiczna) i 1 płetwa grzbietowa

TYPY PŁETW OGONOWYCH

Rodzaj	Jakie ryby?	Charakterystyka
Homocerkiczna	Słodkowodne, śródmorskie (kostnopromieniste)	Symetria zewnętrzna Asymetria wewnętrzna
Heterocerkiczna	Np. jesiotrowate	Asymetria zewnętrzna i wewnętrzna
Dificerkiczna	Kostnopromieniste np. minogi	Symetria wewnętrzna i zewnętrzna

RODZAJE ŁUSEK

Rodzaj		Charakterystyka	Jakie ryby?
Łuski elastyczne	Cykloidalne (koliste)	Przypominają koło	Większość ryb
Łuski elastyczne		Ktenoidalne (zgrzebłowate)	Z wewnętrznej strony (w skórze) zaokrąglone, z zewnątrz tworzą `zęby'	Okoń, niektóre słodkowodne
Łuski plakoidalne		Rodzaj tarczki z kolcem	Rekiny, płaszczki
Łuski ganoidalne		Kształt rombów, pokryte warstwą ganoiny

Rodzaje wędrówek:	Jaka ryba?
Anadromiczne - wstępujące (pod prąd)	Jesiotrowate, łososiowate (jesiotr, troć, certa, łosoś)
Katadromiczne - zstępujące (z prądem, z rzeki do morza)	Węgorz europejski

Gromada: Ryby - Pisces

Oddychają skrzelami
Płetwy parzyste (brzuszne i piersiowe) i nieparzyste (grzbietowa, odbytowa i ogonowa; tłuszczowa u pstrąga i łososia)
Narząd słuchu: tylko ucho wewnętrzne
Jednokomórkowe gruczoły skórne - produkują śluz
Występują chromatofory - nadają kolor
U większości ryb występuje pęcherz pławny - pozwala unosić się rybie na dowolnym poziomie
Z narządów zmysłów dobrze rozwinięty jest węch (odgrywa ważną rolę w wędrówkach)
Dużą rolę odgrywa także zmysł równowagi i wrażliwości na prądy wodne zlokalizowany na linii nabocznej
Linia naboczna - kanał czuciowy biegnący w skórze, komunikujący się ze środowiskiem zewnętrznym za pośrednictwem drobnych otworków. Narząd ten orientuje rybę, co do kierunku i siły prądów.
Słabiej rozwinięty jest słuch, dotyk, smak, a nawet wzrok (niektóre pozbawione są wzroku. Są gatunki posługujące się echolokacją)
Echolokacja - sposób ustalania swego położenia względem otaczających je przedmiotów, polegający na wysyłaniu (do 150 kHz, a czasem więcej, są to tzw. piski ultradźwiękowe) i odbieraniu sygnałów akustycznych odbitych od otoczenia.
Wiele gatunków może produkować energię elektryczną (słodkowodne i morskie)

Znaczenie:

Zawierają:

Wysokowartościowe białko
Jod, potas, wapń, fosfor
Witaminy A D
Substancje antyrakowe występują w tłuszczu rekina
Substancje antycholesterolowe (halibut)

Stanowią bazę przemysłu rybnego (paszowa mączka rybna, mrożonki, konserwy)
Wytwarza się z nich (także z odpadów) smary, oleje i mydło
Rybołówstwo stanowi ważną dziedzinę gospodarki
Akwarystyka
Sport wędkarski
Są żywicielami pośrednimi pasożytów (bruzdogłowiec, rzemieniec)

Łowione ryby:

Morskie: śledziowate, dorszowate, karmazyny, ostroboki, makrele, płastugi, tuńczyki i inne.
Słodkowodne (jeziora i rzeki): troć, sieja, sielawa, karp, karaś, lin, płoć, węgorz, szczupak, sandacz, okoń, leszcz, łosoś, troć, certa, boleń, ukleja i inne

Podgromada: Spodouste - Elasmobranchii

Szkielet chrzęstny występuje całe życie
Otwór ustny i węchowy występuje po spodniej stronie głowy
Brak wieczka skrzelowego
Brak pęcherza pławnego
Fałd spiralny w jelicie środkowym silnie rozwinięty węch
Zapłodnienie wewnętrzne, jajorodne
5 otworów skrzelowych otwierających się na powierzchni skóry
Pierwszy otwór zarasta lub tworzy tryskawkę
Łuski plakoidalne
Płetwa ogonowa heterocerkiczna
Promienie podstawowe płetw - chrzęstne, promienie brzeżne - rogowe
Zęby na łuku żuchwowym
U samców część płetwy brzusznej przekształcona w narząd kopulacyjny

Przykład:

Rekin koleń - Squalus acanthias

Występowanie: Ameryka, Anglia
Długość 60-100 cm
Żyje stadnie
Na płetwach grzbietowych (2) znajduje się kolec z gruczołkiem jadowym
Pokarm - bezkręgowce denne
Żyworodny

Rekinek psi - Scyliorhinus caniculus

Występowanie: Przybrzeżne wody Północno-zachodniej Europy, Morze Śródziemne
Długość 60-100 cm
Pokarm - bezkręgowce (skorupiaki, mięczaki), czasami ryby
Żyje samotnie

Rekin olbrzymi

Występowanie: Morze Północne, Śródziemne, Ocean Spokojny
Długość do 15 m
Jest filtratorem wody (2 000 m³), żywi się tym, co wyfiltruje

Żarłacz błękitny

Występowanie: Morza zwrotnikowe, podzwrotnikowe
Długość do 10 m
Drapieżnik, atakuje ludzi

Płaszczka

Występowanie: Północny Atlantyk, Morze Śródziemne i Czarne
Długość 40-120 cm
Żyje przydennie
Na środku linii grzbietowej kolce
Na wierzchniej stronie głowy znajdują się oczy oraz tryskawki (przez nie woda dostaje się do pyska, a następnie uchodzi przez szczeliny skrzelowe)
Żywi się rybami, skorupiakami i mięczakami

Drętwy (ryby elektryczne)

Występowanie: Morze Śródziemne, Atlantyk
Długość do 9m, piła ma ok.. 2 m długości
Napięcie: 70-80 Voltów, ok. 150 imp./min

Podgromada: Kostnopromieniste - Actinopterygii

Należy do niej ok. 95 % żyjących obecnie ryb
Wiele gatunków ginie, wiele jest pod ochroną, czego przyczyną są zanieczyszczenia, oraz połowy rabunkowe
Gatunki chronione: jesiotr zachodni, iglicznica, różanka, piekielnica, kiełbia i wszystkie gatunki strebli.
Chronione są również ryby będące w okresie tarła (główne pstrągi i łososie)

KOSTNOPROMIENISTE	SPODOUSTE
Szkielet kostny	Szkielet chrzęstny
Łuski: elastyczne (cykloidalne i Ktenoidalne), ganoidalne	Łuski plakoidalne
Płetwy ogonowe: dificerkiczna, homocerkiczna	Płetwy ogonowe: Heterocerkiczna
Pęcherz pławny	Brak pęcherza pławnego
Położenie otworu gębowego: końcowe i górne	Położenie otworu gębowego: dolne

Narząd: Kostnoszkieletowe/ Kostnołuskie - Teleostei

Przykład:

Jesiotr

Występowanie: zlewisko Morza Bałtyckiego, licznie również wyst. w rzekach Francji, Hiszpanii i Włoch
Waga: do 300 kg
Gatunek ginący

Bieługa

Występowanie: Morze Kaspijskie i Czarne
Waga: do 1500 kg, długość do 9 m
Dojrzałe płciowo są 18-letnie samice i 14-letnie samce i one też płyną na tarło
Ryba wędrowna
Dostarcza mięsa, kawioru i kleju do klarowania wina

Rząd: Śledziokształtne - Clupeiformes

Rząd ten dzieli się na rodziny: śledziowate, łososiowate i szczupakowate
Średnia długość wynosi 50 cm
Filogenetycznie stara grupa
Zasiedlają wody słodkie i morza
Występują gatunki wędrujące - śródśrodowiskowe
Wędrówki na tarło, pod prąd rzeki - wędrówki wstępujące- anadromiczne
Łuski cykloidalne
Promienie płetw miękkie
Płetwy piersiowe osadzone nisko na bokach ciała
Płetwy brzuszne osadzone w tylnej okolicy brzucha
Pęcherz pławny otwarty do przełyku

Przykład:

Łosoś

Dorosły żyje w morzu
W czasie wędrówki pod prąd nie żeruje
Zdolne do pokonywania przeszkód typu: zapory, wodospady (przeskakuje je)
Do rzeki wraca na okres tarła
Tarło odbywa się na żwirowym lub kamienistym podłożu
Po złożeniu tarła łosoś ginie
Wylęg następuje w rzece, gdzie żyje ok. 2 lat
Waga: do 26 kg, długość do 1,5 m

Pstrąg tęczowy - Salmo gairdneri

Należy do rodziny łososiowatych
Sprowadzony do Europy z Ameryki Północnej
Długość do 50 cm
Gatunek hodowlany w stawach
Odżywia się bezkręgowcami (skorupiaki, larwy i postacie dorosłe owadów)
Wzdłuż linii bocznej szeroka, różowoczerwona smuga, szczególnie intensywna u samców w okresie tarła

Troć

Występowanie: europejskie wybrzeża Morza śródziemnego, Atlantyku, Morza Północnego, Bałtyku

Śledź

Występowanie: Bałtyk, Ocean Spokojny, Atlantyk
Gatunek jednośrodowiskowy
Połowy śledzi wynoszą ok. 2 500 000 to rocznie

Szprot:

Występowanie: Bałtyk, Zatoka Botnicka

Sardynka

Występowanie: Atlantyk, Morze Śródziemne

Szczupak

Ryba słodkowodna
Zamieszkuje spokojne, wolno-płynące wody
Młody szczupak odżywia się bezkręgowcami, planktonem
Dorosły osobnik jest drapieżny
Gatunek ten ma szeroki zasięg występowania

Sieja

Zamieszkuje głębokie, czyste jeziora
Jest to gatunek hodowlany, zarybia się nią jeziora

Rząd: Karpiokształtne - Cyprinoformes

Rząd ten dzieli się na rodziny: karpiowate długość sumowate

Średnia długość 20-50 cm, ale zdarzają się okazy kilku metrowe
Ryby słodkowodna
Łuski cykloidalne
Promienie płetw w większości miękkie
Płetwy brzuszne przesunięte do przodu
Pęcherz pławny otwarty do przełyku

Przykład:

Karp

Najważniejsza ryba w Europie
Karp hodowlany to lustrzeń, a dziki to sazan
Brak u niego żołądka
Nie posiada zębów w szczęce i żuchwie
Pokarm rozciera zębami gardłowymi
Narybek (wycier) odżywia się planktonem
Dorosłe osobniki spożywają różnorodny pokarm

Gospodarcze walory karpia:

Szybki wzrost
Smaczne mięso
Duża plenność
Wszystkożerne (glony, plankton)
Małe wymagania bytowe

Lin

Rodzina karpiowate

Ryba jeziorna
Zamieszkuje okolice dna w spokojnych, wolno-płynących zbiornikach
Odżywia się fauną denną i przydenną
Przeciętna długość to 30-40 cm
Ciało spłaszczone bocznie, krępe
Po bokach otworu gębowego znajdują się 2 krótkie wąsiki
Płetwy zaokrąglone, ogonowa słabo wcięta

Płoć

Rodzina karpiowate

Najpospolitsza w polskich wodach słodkich, występuje też Długość słonawych wodach zalewu Wiślanego Długość Szczecińskiego
Długość ok. 25-30 cm
Żywi się bezkręgowcami(larwy owadów, drobne mięczaki) i roślinną fauną
Płetwy jasnoczerwone, tęczówka oka częściowo lub całkowicie czerwona

Certa

Występowanie: Bałtyk
Ryba dwuśrodowiskowa
Na tarło płynie w górę rzek (Wisła, Dunajec, Skawa)
Ikra od listopada do stycznia

Sum

Rodzina sumowate

Występowanie: na terenie całego kraju oprócz obszarów podgórskich
Długość do 3 m, waga do 200 kg
Jest drapieżnikiem - zjada zwierzęta wodne
Jest to największa ryba polskich wód

Amur biały

Pochodzi z Chin
Do polski sprowadzony w 1964 r. z ZSRR
Waga do 30 kg
Jest wszystkożerny - oczyszcza zbiorniki z roślin
Przyczynia się do zanikania karpia, karasia, lina, poprzez zjadanie ich pokarmu

Rząd: Okoniokształtne - Perciformes

Gatunek filogenetycznie młody
Łuski ktenoidalne
Promienie płetw częściowo lub całkowicie twarde
Płetwy piersiowe osadzone wysoko na bokach ciała
Płetwy brzuszne przesunięte do przodu
Pęcherz pławny zamknięty

Przykład:

Okoń - Perca fluviatilis

Występowanie: wody śródlądowe oraz przybrzeżne Bałtyku, niemal w całej Europie i Azji
Długość do 40 cm
Pokrycie ciała chropowate
Posiada wieczko skrzelowe z kolcem
Po bokach ciała poprzeczne, ciemne pasy (5-9)
Ma 2 płetwy grzbietowe, pierwsza kolczasta nich jest kolczasta, na jej końcu występuje czarna plama
Płetwy brzuszne, ogonowa i odbytowa są pomarańczowo-czerwone
Młode osobniki żywią się planktonem, larwami owadów i ikrą ryb
Dorosłe okonie są drapieżnikami - polują na inne ryby

Sandacz

Zasiedla dolne odcinki rzek, zatoki, zalewy o żwirowym lub kamienistym dnie
Długość maksymalnie 100-130 cm, waga 12-15 kg
Żeruje wieczorem
Drapieżnik

Rząd: Makrelokształtne (-)

Najszybciej pływające ryby kostnoszkieletowe
Ogon bardzo długi, rozwidlony
Ciało umiarkowanie wyciągnięte, smukłe, może być wężowate
Skóra naga lub słabo pokryta cienkimi łuskami elastycznymi

Przykład:

Makrela

Występowanie: Północny Atlantyk
Długość do 60 cm, waga ok. 0,5 kg
Najważniejszy gatunek ryb użytkowych
Bardzo szybko pływa

Tuńczyk

Występowanie: Ocean Atlantycki
Długość do 3 m, waga ok. 500 kg
Odbywa dalekie wędrówki w poszukiwaniu pożywienia

Rząd: Ciernikokształtne - Gasterosteiformes

Ciało nagie lub pokryte płytkami kostnymi
Na grzbiecie kolce - pozostałość przedniego odcinka płetwy grzbietowej
Płetwy brzuszne przekształcone w kolce
Pęcherz pławny zamknięty

Przykład:

Ciernik - Gasterosteus aculeatus

Zamieszkuje wody śródlądowe i słonawe, oraz morskie wody przybrzeżne
Długość 5-7 m
Samiec buduje gniazda w postaci kuli zlepiając rośliny własną wydzieliną z nerek
Samiec opiekuje się ikrą oraz młodymi
W okresie godowym samce zmieniają barwę

Rząd: Węgorzokształtne - Anguilliformes

Wężowate, wydłużone ciało
Płetwy grzbietowa i odbytowa zrośnięte z ogonową (płetwa dificerkiczna)
Brak płetwy brzusznej
Łuski cykloidalne, umieszczone w skórze, a nie na skórze
Pęcherz pławny otwarty do przełyku

Przykład:

Węgorz - Anguilla anguilla

Długość przeciętna 1,5-2 m, samce ok. 50 cm
Jama gębowa uzbrojona w liczne, drobne zęby
Ryba dwuśrodowiskowa, odbywa dalekie wędrówki
Tarliska węgorza znajdują się na Morzu Sargassowym
Po odbyciu tarła węgorz ginie
Wędrówki odbywanie przez węgorza, to wędrówki zstępujące - katadromiczne

Dorsz

Waga do 25 kg
Ryba drapieżna

Gromada: Płazy - Amphibia

Prowadzą wodno-lądowy tryb życia (rozmnażanie w wodzie)
Skóra właściwa pokryta wielowarstwowym nabłonkiem, zawiera liczne gruczoły śluzowe oraz chromatofory
Stadia larwalne (kijanki) zasiedlają środowiska wodne i stopniowo wykształcają się cechy umożliwiające życie na lądzie (metamorfoza)

W czasie metamorfozy przekształcają się układy:

-oddechowy (skrzela -> płuca)

-szkieletowy (beznogie -> 2 pary odnóży)

-mięśniowy

-krwionośny (podział przedsionka serca, tworzą się dwa obiegi)

-wydalniczy

-inne narządy zmysłów

Zmysły dobrze wykształcone to: wzrok (akomodacja) i słuch (ucho wewnętrzne i środkowe)
Dwa kłykcie potyliczne łączą czaszkę z kręgosłupem (płaszczyzna poruszania głową)
Dwie pary kończyn: przednie (cztero-palczaste), tylne (pięciopalczaste)
Metameria w mięśniach brzucha i grzbietu
Układ nerwowy:

-mózg składa się z 5 części,silnie rozwinięte kresomózgowie (wzrok, węch), słabo rozwinięty móżdżek.

-rdzeń kręgowy i 10 par nerwów z rdzenia

-układ współczulny - dwa pnie nerwowe po bokach kręgosłupa, połączone nerwami rdzeniowymi

Znaczenie:

- osobniki dorosłe są drapieżne, regulują liczebność bezkręgowców

-kijanki są roślinożerne, są pokarmem drapieżników wodnych

-stanowią pokarm dla ludzi

-wykorzystywane są w badaniach naukowych

ROZPIĘTOŚĆ CZASOWA PORY GODOWEJ NIE JEST STAŁA.

SKŁADA SIĘ NA TO:

Osobnicze właściwości płaza w obrębie danego gatunku (jedne dojrzewają wcześniej inne później)
Różnice ekologiczne i hydrobiologiczne między zbiornikami wodnymi
różnice w warunkach meteorologicznych

Większość płazów odbywa gody w okresach wiosennych

Salamandry -> gody jesienią

Liczba składanych jaj to 10 - 20 000 sztuk

Długość życia ok. 20 lat

TERMIN SKŁADANIA JAJ I PORA GODOWA

GATUNKI WCZESNO-WIOSENNE

1. Krótki okres składania jaj

Żaba trawna
Żaba moczarowa
Ropucha szara

2. Długi okres składania jaj

Grzebiuszka ziemna
Traszki (wszystkie gatunki)

GATUNKI PÓŹNO-WIOSENNE

Traszka górska
Traszka karpacka
Ropucha zielona
Ropucha paskówka
Rzekotka drzewna
Żaba wodna
Żaba śmieszka

GATUNKI PÓŹNO-WIOSENNE

Kumaki

Pora godowa uzależniona od temperatury

Traszki
Ropucha szara
Żaby

Pora godowa uzależniona od temperatury i opadów

Grzebiuszka ziemna
Rzekotka drzewna
Ropucha zielona
Ropucha paskówka

Rząd: Bezogonowe - Anura

Z nielicznymi wyjątkami prowadzą lądowy tryb życia, zamieszkują siedliska leśne, łąkowe, glebowe i inne
Ciało po przeobrażeniu pozbawione ogona
Kończyny tylne silniej rozwinięte niż przednie, przystosowane do skakania lub pływania
Skóra nie przyrasta ściśle do mięśni ciała, w wielu miejscach tworzą się worki limfatyczne
Brak skrzeli u osobników dorosłych
Układ krwionośny ma 2 obiegi
Struna grzbietowa u dojrzałych osobników jest szczątkowa
Zapłodnienie zewnętrzne, przebiegające w środowisku wodnym
Dzięki modyfikacji krtani mają możliwość wydawania głosu, u niektórych istnieją worki rezonansowe, co wzmacnia głos
Wszystkie gatunki w Polsce, z wyjątkiem żab są pod ochroną

Przykład:

Grzebiuszka ziemna (huczek) - Pelobates fuscus

Zamieszkuje lekkie gleby
Żyje w norkach
Drąży pod ziemią korytarze
Długość do 8 cm, kijanki do 17 cm
Oczy wypukłe, źrenice ustawione pionowo
Okres godowy od marca do maja
Odżywia się stawonogami stawonogami i dżdżownicami
Pospolita na terenach nizinnych

Ropucha szara - Bufo Bufo

Największy krajowy płaz beznogi
Zamieszkuje lasy i zarośla
Długość do 20 cm
Oczy wyłupiaste, źrenice ustawione pionowo
Kończyny tylne wyposażone w niewielkie błony pływne
Posiada gruczoły jadowe znajdujące się po bokach głowy, za oczami
Nie skacze, porusza się chodząc
Okres godowy: marzec/kwiecień
Skrzek ma postać sznurów i liczy po kilka tysięcy jaj
Żerują w nocy, są bardzo żarłoczne
Ich pokarmem są stawonogi i ślimaki, spośród, których wiele należy do szkodników

Ropucha zielona - Bufo viridis

Pospolita w całej Polsce
Długość ciała ok. 14 cm
Skóra grzbietu zabarwiona w wyraźne zielone plamy na szaro-beżowym tle
Boki ciała mają jaskrawo-czerwone kropki
Gruczoły jadowe umieszczone w tyle głowy
Prowadzi nocny tryb życia
Odżywia się małymi bezkręgowcami

Ropucha paskówka - Bufo calamita

Gatunek nizinny, w Polsce występuje w odizolowanych skupiskach
Najmniejsza z krajowych ropuch
Krępa budowa ciała
Długość ok. 8 cm
Prowadzi nocny tryb życia
Na grzbiecie (przez całe ciało) biegnie jasna pręga
Zasiedla tereny o glebach lekkich, zagrzebuje się szybko na znacznej głębokości

Kumak górski - Bombina variegata

Występuje na wyżynach
Niekiedy zasiedla zbiorniki o wodzie bardzo zanieczyszczonej
Ma trójkątną źrenicę oka
Grzbiet jest jednobarwny, na brzuchu ma jasno-żólte plamy

Kumak nizinny - Bombina bombina

Zamieszkuje wody stojące
Długość do 5 cm
Na stronie brzusznej na szaroniebieskim tle znajdują się pomarańczowe plamy
Źrenica oka trójkątna
W okresie godowym u samców wytwarzają się modzele
Przez okres aktywnego życia wydają charakterystyczny głos, stąd ich nazwa
Skrzek ma postać małych kłębków
Odżywia się drobnymi bezkręgowcami wodnymi, a na lądzie owadami

Rzekotka drzewna - Hyla arboreta

Gatunek pospolity na terenach nizinnych, szczególnie w lasach liściastych
Żyją na liściach drzew lub krzewów, rzadziej na łąkach
Odżywia się owadami, które łapią Długość skoku.
Długość ok. 5 cm
Ubarwienie grzbietu zielone, brzuch kremowo-żółty
Skóra gładka i cienka, po bokach lekko chropowata
Oczy duże, wypukłe, o złotawym odcieniu tęczówki
Kończyny tylne dłuższe niż przednie
Na zakończeniach palców ma przylgi, które umożliwiają jej poruszanie się po śliskich i gładkich powierzchniach
Okres godowy - początek maja
Skrzek w postaci kłębków, osłoniętych galaretowatą otoczką

ŻABY ZIELONE

Żaba wodna - Rana esculenta

Gatunek pospolity w Polsce
Zamieszkuje wszystkie rodzaje zbiorników słodkowodnych, słodkowodnych wodach stojących lub wolno-płynących
Zimuje gromadnie na dnie zbiorników w szlamie
Długość do 12 cm
Skóra gładka, aksamitna, wilgotna
Nogi tylne dłuższe u przednich, silnej budowy, umożliwiające skoki
Palce spięte błoną pływną
Życie aktywne rozpoczyna w końcu marca, okres godowy przypada na początek maja
Skrzek w postaci kłębków, na dnie zbiornika

Żaba śmieszka - Rana ridibunda

Największa z krajowych żab, występuje w sąsiedztwie większych
Długość do kilkunastu cm
Budowa ciała masywna, skóra grzbietu chropowata
Gatunek bardzo żarłoczny
Odżywiają się owadami,a starsze okazy polują także na: ryby, płazy, pisklęta, małe ssaki.

ŻABY BRUNATNE

Żaba trawna - Rana temporaria

W Polsce pospolita na terenie całego kraju, nawet na terenach górskich
Zasiedla lasy, łąki, pola uprawne, prowadząc nocny tryb życia
Prowadzi nocny tryb życia
Długość do 10 cm
Nogi tylne dłuższe, ale ze słabiej rozwiniętą błoną pływną
Na oczami znajdują się charakterystyczne ciemne plamy skroniowe
Skrzek ma postać kłębków, składany jest w wilgotnych miejscach nad brzegiem zbiorników wodnych

Rząd: Ogoniaste - Urodela

Zasiedlają prawie wyłącznie półkulę północną, w Polsce jest tylko kilku przedstawicieli
Ciało silnie wydłużone, wyposażone w długi i silnie rozwinięty ogon, oraz 2 pary kończyn równej długości

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE

Formy wodne	Formy lądowe
Linia naboczna przez całe życie	U niektórych struna grzbietowa przez całe życie
Układ oddechowy w postaci skrzeli	Pojawiają się zaczątki żeber
Układ krwionośny: -2 przedsionki serca oddzielone niepełną przegrodą -nie wykształcone dwa obiegi	Układ oddechowy niektórych postaci płuc
U niektórych form skrzela zanikają w czasie rozwoju, ale płuca nie pojawiają się, zwierzątka te oddychają skórą	Układ krwionośny: -dwa krwiobiegi

Zapłodnienie najczęściej wewnętrzne, mimo braku narządów kopulacyjnych (samice przytrzymują brzegami kloaki spermatofory)
Spermatofory - pakiety z plemnikami
Niektóre, szczególnie lądowe, są żyworodne
Kijanki podobne do postaci dorosłych, mają skórną płetwę przy ogonie, oraz pierzaste skrzela
Najpierw wyrastają kończyny przednie, potem tylne (odwrotnie jak u bezogonowych)
Często występuje neotenia - rozmnażanie się w stadium larwalnym. Osobniki neoteniczne nie osiągają pełnego przeobrażenia
W Polsce podlegają ochronie gatunkowej

Przykład:

Traszka zwyczajna - Triturus vulgaris

Garnek w Polsce pospolity na niżu
Od kwietnia do końca czerwca zasiedla drobne zbiorniki, gdzie składa jaja (po 1 na liściu)
W środku lata po przeobrażeniu wychodzi na ląd i żyje w lasach, w zagłębieniach gruntu, prowadząc nocny tryb życia
Zimuje gromadnie na lądzie
Długość do 10 cm
Ogon dłuższy od tułowia
W okresie godowym, ubarwienie staje się bardziej jaskrawe, a u samca wzdłuż tułowia, grzbietu i ogona pojawia się płetwa w postaci grzebienia

Traszka grzebieniasta - Triturus cristatus

Dość pospolita w Polsce
Zasiedla większe i głębsze zbiorniki wodne w okresie od kwietnia do końca sierpni
Pod koniec lata część osobników wychodzi na lą i prowadzi tryb życia podobny do traszki zwyczajnej
Długość do 15 cm
Masywna budowa ciała, skóra wyposażona w liczne brodawki

Salamandra plamista - Salamandra salamandra

W Polsce występuje w Karpatach i Sudetach
Zasiedla wilgotne lasy na podgórzu
Długość do 23 cm
Ciało kształtu walcowatego, ubarwienie czarne z żółtymi lub pomarańczowymi plamami
W tyle głowy widoczne gruczoły zauszne
Prowadzi lądowy tryb życia i tylko na okres godowy szuka płytkich zbiorników, gdzie zachodzi kopulacja, po czym rodzą się larwy
Poluje nocą
Odżywia się różnymi bezkręgowcami