METODYKA PCM
WPROWADZENIE DO METODYKI
PROJECT CYCLE
MANANAGEMENT
METODYKA PCM
PROJECT CYCLE MANAGEMENT (PCM)
=
ZARZĄDZANIE CYKLEM PROJEKTU (ZCP)
METODYKA PCM
HISTORIA METODYKI
Opracowana na podstawie doświadczeń z projektów
realizowanych w amerykańskim sektorze publicznym i
prywatnym (lata 60 - te),
Rozwinięta na początku lat 90-tych w Krajach Unii
Europejskiej,
W Polsce od czasu wdrażania projektów w ramach
funduszy PHARE,
W 2001 roku – pierwszy oficjalny a zarazem
profesjonalny podręcznik w języku polskim „Zarządzanie
Cyklem Projektu,
W 2004 aktualizacja polskiego podręcznika.
METODYKA PCM
ZAŁOŻENIA METODYKI
Oparta na matrycy (tablicy, ramie) logicznej.
Narzędzie do diagnozowania obecnej sytuacji – drzewo
problemów.
Narzędzie ukazujące pożądany stan w przyszłości –
drzewo
celów.
Pomaga w planowaniu działań i zasobów w projekcie.
Posiada 6 podstawowych faz pokazujących logikę
działania.
METODYKA PCM
ZAŁOŻENIA METODYKI
Definiuje nadrzędny cel projektu.
Definiuje do czego dążymy w projekcie.
Identyfikuje kluczowe rezultaty projektu.
Grupuje działania niezbędne do osiągnięcia
rezultatów.
Używa wskaźników.
Identyfikuje sposoby weryfikacji osiągnięć
projektu.
Identyfikuje obszary ryzyka zewnętrznego.
METODYKA PCM – FAZY CYKLU
FAZA
PPROGRAMOW
ANIA
FAZA
IDENTYFIKACJI
FAZA
EWALUACJI
FAZA
WDRAŻANIA
FAZA
FINANSOWANIA
FAZA OCENY
METODYKA PCM
FAZY METODYKI – CHARAKTERYSTYKA
Fazy cyklu określają kluczowe decyzje, potrzeby i
odpowiedzialność
w każdej z faz.
Fazy cyklu mają charakter progresywny – każda z nich musi
być
ukończona tak aby następna mogła być ukończona z
sukcesem.
Cykl oparty jest na ewaluacji, tak by przenosić doświadczenia
z
istniejących projektów na tworzenie przyszłych projektów lub
programów.
METODYKA PCM
FAZY METODYKI – PROGRAMOWANIE
Programowanie (planowanie) – na tym etapie
następuje zdefiniowane kluczowych problemów oraz
możliwości realizatora projektu, a także szans na
współpracę pomiędzy Unią Europejską, a aplikującym
o dofinansowanie. Efektem tej fazy jest wstępny
wybór projektów, których przeprowadzenie przyczyni
się do poprawy sytuacji.
METODYKA PCM
FAZY METODYKI – IDENTYFIKOWANIE
Identyfikowanie służy weryfikowaniu wszystkich
zgłoszonych projektów pod względem ich przydatności i
opłacalności. Następuje tutaj
ich selekcja zgodnie z przyjętymi kryteriami.
Po tym, dla niektórych projektów przeprowadza się
dodatkowe analizy, które służą wykazaniu ich celowości.
Na tym etapie określa się zakres projektu, jego rozmiary
oraz działania, które powinny wchodzić w jego obręb.
METYDOTEKA PCM
FAZY METODYKI – OCENA
Ocena – szczegółowa analiza pomysłu i zdefiniowanie idei
projektu. Na tym etapie przeprowadza się analizy
finansowe, środowiskowe, techniczne,
a także planuje się harmonogram
działań i opracowuje się matrycę logiczną.
Po tym etapie posiadamy już wstępny montaż finansowy,
przydatny do kolejnej fazy.
METODYKA PCM
FAZY METODYKI – FINANSOWANIE
Finansowanie – na tym etapie zostaje podjęta
ostateczna decyzja o finansowaniu
przedsięwzięcia. Znany jest wtedy zakres przedsięwzięcia
oraz związane z tym wszystkie koszty.
METODYKI PCM
FAZY METODYKI – WDRAŻANIE
Wdrażanie – realizacja projektu oraz jego stałe
monitorowanie. Uruchomione zostają wszelkie procedury,
które pozwalają na skuteczne i
efektywne przeprowadzenie przedsięwzięcia.
Dotyczy to zarówno części technicznej, merytorycznej,
finansowania, dokumentacji prawnej etc.
METODYKA PCM
FAZY METODYKI – EWALUACJA
Ewaluacja – podsumowanie przedsięwzięcia. Określenie
jego rezultatów, przydatności, trwałości i
efektywności.
W tej fazie porównujemy to, co chcieliśmy poprzez projekt
osiągnąć z uzyskanymi wynikami. Podczas zakończenia
projektów możemy zidentyfikować potrzebę
przeprowadzenia kolejnych.
METODYKA PCM
NARZĘDZIA METODYKI ZCP
Do podstawowych narzędzi metodyki ZCP należą:
w zakresie analizy projektowej – analiza interesariuszy,
analiza problemów, analiza celów oraz analiza strategii,
w zakresie planowania projektu - konstrukcja tzw.
matrycy logicznej projektu.
METODYKA PCM
ANALIZA INTERESARIUSZY PROJEKTU
Analiza wszelkich osób, grup osób, instytucji i firm, które mają
lub mogą mieć relacje z programem/projektem z
punktu widzenia:
charakterystyki społeczno-ekonomicznej,
interesów, celów, oczekiwań, itp.,
wrażliwości na zagadnienia powiązane z działalnością
projektu,
potencjału, wiedzy, doświadczenia dla potrzeb projektu,
implikacji i wniosków dla projektu.
METODYKA PCM
ANALIZA PROBLEMÓW
1. Analiza problemów polega na identyfikacji negatywnych
aspektów
bieżącej sytuacji oraz ustaleniu związków przyczynowo-
skutkowych pomiędzy istniejącymi problemami.
2. Wszystkie projekty zaczynają się od problemu.
Nie ma problemu - nie ma projektu.
3. Analiza problemów jest pierwszym etapem projektowania,
w wyniku którego otrzymujemy analizę realnie istniejącej
sytuacji
problemowej – drzewo problemów.
METODYKA PCM
DRZEWO PROBLEMÓW
PROBLEM GŁÓWNY
PROBLEM 1
PROBLEM 2
PROBLEM 3
PROBLEM 2.1
PROBLEM 2.2
PROBLEM 2.3
PROBLEM
1
PROBLEM
2
WĄSKIE
GARDŁO
PRZYCZYN
Y
SKUTKI
PROBLEM 3
PRZYCZYN
Y
SKUTKI
ZARZĄDZANIE CYKLEM PROJEKTU
ANALIZA CELÓW
„Sytuacje negatywne” w diagramie problemowym są
transformowane w rozwiązania, wyrażane
jako „pozytywne osiągnięcia”.
Te pozytywne osiągnięcia są w rzeczywistości celami i są one
prezentowane w diagramie celów ukazując
hierarchię środków (zasobów) oraz produktów.
Diagram ten przedstawia klarowną wizję pożądanej przyszłej
sytuacji.
METODYKA PCM
DRZEWO CELÓW
CEL GŁÓWNY
CEL 1
CEL 2
CEL 3
CEL 2.1
CEL 2.2
CEL 2.3
CEL
1
CEL
2
CEL 3
METODYKA PCM
ANALIZA STRATEGII
Ostatnim etapem dokonywanych analiz jest analiza strategii,
która służy przedstawieniu metod i
rozwiązań koniecznych do
osiągnięcia założonych celów.
Na tym etapie zapadają decyzje, które ze zdefiniowanych
wcześniej celów wchodzą w ramy
projektu, a które zostaną z niego wyłączone.
METODYKA PCM
MATRYCA LOGICZNA
Narzędzie zarządzania programami/projektami powstałe pod
koniec lat sześćdziesiątych na potrzeby USAID (US Agency of
International Development).
Obecnie jest standardem stosowanym w wielu programach
Unii Europejskiej w fazach:
przygotowania projektów, ich monitorowania i
oceny (dotyczy to zwłaszcza programów pomocy zewnętrznej
UE).
METODYKA PCM
MATRYCA LOGICZNA
Matryca logiczna jest narzędziem służącym:
sformułowaniu konsekwentnego i realistycznego projektu,
jako pomoc w sprawnym zarządzaniu realizacją projektu,
sformułowaniu punktów odniesienia do monitorowania i
oceny
osiągnięć lub wyników projektu,
planowaniu i tworzeniu szkicu projektu,
zarządzaniu projektem (wdrażania projektu),
ułatwiającym nadzorowanie projektu przez agencje
finansujące.
METODYKA PCM
MATRYCA LOGICZNA
Matryca logiczna powinna być owocem solidnej i rzetelnej
analizy i wspólnego procesu programowego, którego jakość
zależy od licznych czynników, włączając w to:
- dostępne informacje zespołu planistycznego,
- dobrą konsultację z partnerami, zapewniającą zrównoważoną
reprezentację różnych interesów, włączając kobiety i
mężczyzn,
- dogłębne wzięcie pod uwagę lekcji z poprzednich okresów.
METODYKA PCM
MATRYCA LOGICZNA
LOGIKA
INTERWE
NCJI
WSKAŹNI
KI
ŹRÓDŁA
WERFYIK
ACJI
ZAŁOŻENI
A
CEL
OGÓLNY
CEL
BEZPOŚRE
DNI
REZULTATY
DZIAŁANIA
METODYKA PCM
Korzyści z zastosowania metodyki
Project Cycle Management
w zarządzaniu
projektami realizowanymi przez
Jednostki Samorządu Terytorialnego.
METODYKA PCM
Dlaczego warto poznać i używać metodykę PCM
w projektach realizowanych
przez gminy i ich
podmioty zależne?
METODYKA PCM
Po pierwsze - pomimo, iż istnieje wiele ciekawych i
praktycznych metodyk zarządzania projektem takich
jak chociażby metodyka Project Management
Institute (PMI) czy PRINCE 2 tylko PCM jest jedyną
rekomendowaną metodyką przez Komisję Europejską.
METODYKA PCM
Po drugie - metodyka ta jest całkowicie bezpłatna
i systematycznie aktualizowana.
Używając metodyki PCM do swoich projektów
nie ponosimy żadnych kosztów licencyjnych.
METODYKA PCM
Po trzecie - metodyką PCM w pracy projektowej
posługują
się wszyscy – ci co projekty przygotowują, ci co je
oceniają
i monitorują oraz ci którzy je kontrolują.
METODYKA PCM
Po czwarte - metodyka PCM jest nieskomplikowana
i stosunkowo łatwa do zastosowania.
METODYKA PCM
Po piąte - metodyka PCM stanowi konkretny
„język mowy o projekcie”.
METODYKA PCM
Po szóste - struktura metodyki PCM odpowiada
wnioskowi
o dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego
PO KL
oraz innych programów operacyjnych.
METODYKA PCM
Po siódme - metodyka stanowi zintegrowane
podejście
do projektu: od fazy konsultacji w ramach
dokumentów
Unii Europejskiej poprzez jego realizację aż do fazy
zakończenia projektu.
METODYKA PCM
Po ósme - praca z metodyką PCM jest inspiracją do
powstawania nowych projektów w gminach
i ich jednostkach zależnych.
METODYKA PCM
Po dziewiąte - metodyka PCM pozwala nie tylko na
identyfikację potencjalnych problemów w gminie
ale również pozwala na identyfikację obszarów ryzyka
wewnętrznego i zewnętrznego.
METODYKA PCM
Po dziesiąte - metodyka PCM stosowana jest w
mniejszym
lub większym stopniu przez wszystkie podmioty
realizujące
projekty we wszystkich krajach Unii Europejskiej.
Dzięki zastosowanie tej metodyki udało się z
sukcesem
zrealizować setki tysięcy projektów.
PROGRAM VICTORIA PROJECT
MANAGER
Program do kompleksowego zarządzania projektami
unijnymi według metodyki PCM – Victoria Project
Manager
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
„Problemy z projektami.............”
Problem ze stworzeniem spójnego i kompletnego projektu i wniosku o
dofinansowanie:
błędy logiczne, nieciągłość między celami, działaniami a
rezultatami,
niedoszacowanie w harmonogramie i budżecie,
nieczytelność i błędy we wniosku o dofinansowanie.
Problemy z zarządzaniem zakresem projektu:
braki w planowaniu (bardzo różne źródła…),
opóźnienia,
realizacja działań na „ostatnią chwilę”,
pomijanie działań lub zmniejszanie ich zakresu lub jakości.
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
„
Problemy z projektami.............”
Problemy z zarządzaniem środkami i rozliczaniem projektu
trudne i czasochłonne procesy określania zapotrzebowania
finansowego (transze),
Bardzo czasochłonne procedury rozliczeń.
Problemy z zarządzaniem dokumentacją projektową
Inne problemy......
Na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzonych na grupie
63 kierowników i koordynatorów projektów z różnych instytucji.
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
Cele – czyli jak rozwiązać problemy projektowe
Narzędzie służące do tworzenia spójnego i kompletnego projektu i
wniosku:
matryca logiczna,
technika „krok po kroku”,
automatyczny generator spójnego logicznie wniosku o
dofinansowanie.
Narzędzie służące usprawnieniu procesu zarządzania:
umożliwiające monitoring zakresu i stanu projektu
zapewniające transparentność projektu,
ułatwiające dostosowywanie projektu do realiów (elastyczność)
przy jednoczesnym…,
…zapewnieniu ciągłości i zapanowaniu nad wersjami projektu.
Cele – czyli jak rozwiązać problemy projektowe
Narzędzie do zarządzania środkami i usprawnienia rozliczeń:
budżet zadaniowy zawieszony w czasie przy wydatkach,
automatyczne określanie zapotrzebowania na środki w
danym okresie,
uproszczenie procedury wnioskowania o płatność.
Repozytorium dokumentów czyli wzory i gotowe dokumenty
w jednym miejscu.
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
Skąd pomysł....
Własne projekty unijne – potrzeba standaryzacji sposobu
realizacji projektu.
Projekty dla klientów – potrzeba standaryzacji procesu
przygotowania projektu (różne projekty - wspólne cechy).
Szkolenia z myślenia projektowego i zarządzania projektami
unijnymi – potrzeba opracowania jednolitej metodyki
tworzenia i zarządzania projektami unijnymi.
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
WZÓR DO NAŚLADOWANIA =
METODYKA PROJECT MANAGEMENT
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
Najważniejsza zaleta programu - tworzenie projektów i
zarządzanie projektami w jednym!
Victoria Project Manager:
1. Pomaga w pozyskaniu funduszy na realizację
projektu.
2. Pomaga sprawnie realizować projekt.
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
Victoria PM pomaga w pozyskaniu funduszy na
realizację projektu poprzez logiczną zgodność
z konstrukcją wniosku o dofinansowanie.
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
Program pomaga znaleźć odpowiedzi na wszystkie pytania
postawione we wniosku:
KOMU? Do kogo adresowana jest pomoc (kim są
beneficjenci projektu)
DLACZEGO? Z jakimi problemami borykają się przyszli
odbiorcy pomocy
PO CO? Jaki jest cel (cele) projektu
JAK? Jakie działania należy podjąć, aby cel osiągnąć
CO SIĘ ZMIENI? Jakie będą efekty tych działań
(rezultaty, produkty, oddziaływania)
W JAKIM CZASIE? Jaki będzie harmonogram projektu –
kiedy projekt się rozpocznie, ile będzie trwał, w jakiej
kolejności podejmiemy działania
JAKIMI ZASOBAMI? Budżet i zespół w projekcie
JAKIE SĄ SZANSE POWODZENIA? Jakie jest ryzyko i z
czym ono jest związane w projekcie
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
Zastosowane rozwiązania ...
Technika „krok po kroku”
Matryca logiczna
Szeroka pomoc tematyczna i metodyczna (nie tylko
„jak?” ale przede wszystkim „po co?”)
.... gwarancją spójności wszystkich
elementów projektu!
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
Technika „krok po kroku” - podstawowe zalety:
program poprowadzi użytkownika przez całą metodykę
tworzenia
projektu,
użytkownik nie zgubi się w ogromie nowych funkcji,
pewność, że użytkownik przejdzie wszystkie etapy budowy
projektu
– co z kolei daje duże szanse na poprawność logiczną
całości.
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
Problemy
Problemy
Cele
Cele
Działania
Działania
Rezultaty
Rezultaty
Mierniki
Mierniki
Budżet
Budżet
Harmonogram
Harmonogram
Zespół
Zespół
Program Victoria Project Manager jest
oparty na matrycy logicznej !
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
Funkcja pomocy w Victorii:
Pomoc ma odpowiadać nie tylko na pytania „jak?” ale
przede wszystkim „po co?”.
System hierarchicznych słowników z podpowiedziami
zaczerpniętych z dokumentacji programowej.
Atrakcyjna forma pomocy – osobista asystentka
Victoria.
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
Victoria PM pomaga sprawnie zrealizować projekt:
Gotowy harmonogram realizacji.
Gotowy, pełny i spójny z harmonogramem budżet i
harmonogram płatności.
Śledzenie zmian w projekcie.
Stała kontrola ryzyka.
Zarządzanie finansami w projekcie.
Generowanie zestawień do wniosków płatniczych.
Zarządzanie kadrą.
Zarządzanie dokumentacją.
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
VICTORIA PROJECT MANAGER
A PROGRAM OPERACYJNY
KAPITAŁ LUDZKI
Formularz wniosku o dofinansowanie projektu
odpowiada wymogom PO KL
Słowniki i podpowiedzi
Budżet zadaniowy
Wymogi sprawozdawczości finansowej
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
PROGRA VICTORIA PROJECT MANAGER - PODSUMOWANIE
PRACA Z PROGRAMEM JEST NIEZWYKLE INTUICYJNA - łatwy do
przyswojenia.
Udostępnia na każdym kroku pracy z projektem tylko
niezbędne na danym etapie funkcje.
Minimalizuje szanse popełnienia błędów, w tym przede
wszystkim braków (np. nie przewidzenie wydatku
niezbędnego do realizacji działania) i „dziur logicznych” (np.
projekt przewiduje działania, które nie mają rezultatów lub nie
realizują żadnych celów projektu).
Zgodność z konstrukcją Wniosku o dofinansowanie.
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
PROGRA VICTORIA PROJECT MANAGER -
PODSUMOWANIE
Tworzenie „łatwych do rozszyfrowania” projektów (istotne
np. w przypadku zmiany kierownika projektu lub osobnych
zespołów do pisania i realizacji projektu).
Szkolenie z obsługi programu jest jednocześnie szkoleniem
z metodyki tworzenia projektów budżetowania i
zarządzania. I ODWROTNIE!!!
Instrukcja? NIE!!! Podręcznik? TAK!!! .
Wspólna platforma wymiany doświadczeń
.
Uniwersalny.
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ:
Tomasz Szabelski:
Wiktor Cichoń
PROGRAM VICTORIA PROJECT MANAGER