Metody zdobywania informacji: 1. Obserwacja to podstawowa metoda gromadzenia informacji, polegająca na systematycznym rejestrowaniu zachowań osoby, która podlega obserwacji oraz na późniejszej interpretacji uzyskanych danych. Przez proces obserwowania będziemy rozumieli: określanie celu obserwacji, stwierdzenie, jakie osoby lub zjawiska mają być obiektem obserwacji, ustalenie sposobu, w jaki ma być ona przeprowadzona itp. Obserwacja luźna polega na swobodnym , nie ustrukturalizowanym, nie zamierzonym uprzednio zbieraniu danych w trakcie wszelkiego rodzaju kontaktów z dzieckiem. Obserwacja celowa stosowana jest wybiórczo i ma określony cel. Obserwacja znaczących zdarzeń dotyczy poszczególnych zdarzeń na tle jakiś sytuacji. Obserwacja skategoryzowana interesujące nas zdarzenia, ujęte są w kategorie.

2. Ankieta i wywiad Badanie za pomocą ankiety ma miejsce wówczas, gdy osoby badane otrzymują pisemne zestawy i mają za zadanie odpowiedzieć na nie również w tej samej formie (pisemnej). Warto podkreślić iż ankieta ma bardziej anonimowy charakter - co w pewnych sytuacjach pozytywnie wpływa na szczerość wypowiedzi! Wywiad występuje wówczas, gdy osoba badająca w toku rozmowy zadaje pytania, a osoba badana udziela odpowiedzi. W trakcie wywiadu badający może do pewnego stopnia wnioskować o prawdziwości uzyskiwanych informacji. Może on także, przez ewentualne stosowanie pytań pomocniczych, naprowadzić badanego na pożądane problemy. Reasumując stosowanie wywiadu lub ankiety pozwala na uzyskanie informacji z zakresu: pewnych faktów realnych, oceny zjawisk przeszłych lub obecnych, przyszłych zachowań badanego.

Przeprowadzanie badania ankietowego W trakcie wypełniania ankiety należy poprosić uczniów, by nie rozmawiali i nie wymieniali uwag z kolegami. W pewnych sytuacjach dobrze jest poprosić o zachowanie anonimowości wypowiedzi. Dobrze jest pamiętać, że zwykle w toku badania ankietowego uzyskujemy bardziej wartościowe dane wówczas, gdy pytamy o faktyczne stany rzeczy znane badanemu, niż gdy pytamy o opinię i poglądy. Niektórzy uczniowie świadomie lub nieświadomie zmieniają swoje wypowiedzi, aby podobały się one nauczycielowi, inni zaś mogą w ogóle postanowionego im zadania nie traktować poważnie.

Przeprowadzanie wywiadu Wywiad bywa czasem definiowany jako celowa rozmowa lub ustne użycie kwestionariusza. Można wyodrębnić następujące typy wywiadów: wywiad swobodny nazywany niekiedy rozmową z ankietowanym; tę formę wywiadu stosuje nauczyciel, gdy nie ma ścisłego planu przeprowadzenia rozmowy, spontanicznie zadaje pytania dotyczące różnych spraw, pozwala młodemu człowiekowi swobodnie odpowiadać. wywiad kierowany w wywiadzie tego typu nauczyciel ma przygotowane projekty pytań, które następnie zadaje uczniowi. wywiad mieszany jest prawdopodobnie najczęściej stosowanym typem wywiadu, w którym szerokie pytania otwarte rozpoczynają omawiane danej sprawy, natomiast dokładne pytania, uprzednio przygotowane, dotyczą zagadnień szczegółowych związanych z tą sprawą. Przeprowadzając wywiad należy pamiętać o następujących sprawach: wywiad jest techniką plastyczną; sukces przy stosowaniu wywiadu zależy często od subiektywnych cech i umiejętności przeprowadzającego; wywiad jest szczególnie dobrą techniką, gdy chodzi o uzyskanie wiedzy o przyczynach jakiegoś zjawiska, motywach postępowania czy też czynnikach, które doprowadziły do powstania danego problemu; wywiad jest techniką czasochłonną. Przeprowadzając wywiad należy pamiętać, że spełnia on pewne dodatkowe, poznawcze funkcje: może posłużyć poprawieniu stosunków między nauczycielem a uczniami, osiąganemu dzięki szczerej i życzliwej rozmowie; może być okazją do uświadomienia sobie przez ucznia własnych problemów; może rozładować napięcie ucznia.

---