DIAGNOZA

RESOCJALIZACYJNA

Służy do rozpoznawania przejawów,
genezy oraz psychospołecznych
mechanizmów zaburzeń przystosowania
społecznego.
Sporządza się ją w celu zebrania i
wykorzystania informacji o jednostce
będącej podmiotem oddziaływania
resocjalizującego po to,
by zaprojektować skuteczne metody i
techniki oddziaływania resocjalizującego.
Diagnoza resocjalizacyjna jest diagnozą
interdyscyplinarną, czyli jest sporządzana
przez
kilku specjalistów np. pedagog, psycholog,
psychiatra

ZABURZENIA

ZACHOWANIA

Są to zaburzenia psychiczne, występujące
w okresie zarówno dzieciństwa, jak i
dorastania.
Mogą być diagnozowane, wtedy gdy jego
symptomy utrzymują się przynajmniej
przez 6 miesięcy.
Zaburzenia zachowania cechują stale
powtarzające się i utrwalone wzorce
zachowania aspołecznego, agresywnego i
buntowniczego.
Zachowania te powodują poważne
przekroczenie oczekiwań i norm
społecznych dla danego wieku.

Urodził się w 1940roku w Stanach
Zjednoczonych. Obecnie jest profesorem
psychiatrii i psychologii
na Uniwersytecie w Vermont.

Specjalizuje się w pracy z dziećmi
i jest szczególnie zaangażowany
w badania nad przebiegiem i rozwojem
zaburzeń psychicznych.

Opracował własne metody
do określenia oceny stopnia
i typu zaburzeń w zachowaniu.

Thomas Martin

Achenbach

ARKUSZ DIAGNOSTYCZNY

WG THOMASA ACHENBACHA

POSIADA 3 WERSJE:



Dla nauczycieli

( Teachers Report Form

– TRF), odpowiedzi udzielają nauczyciele;



Dla rodziców

(Child Behavioral Checklist –

CBCL), odpowiedzi udzielają rodzice;



Dla młodzieży

( Youth Self Report -

YSR ), odpowiadają sami badani;

CBCL (Child Behavioral

Checklist)

Kwestionariusz osobowy w kolorze niebieskim,

wersja dla rodziców (opiekunów).

Kwestionariusz składa się z dwóch części- pierwsza

pozwala ocenić kompetencje i umiejętności dziecka,
zawiera 10 pytań dotyczących rodzaju aktywności,
które podejmuje najchętniej, pyta się w nim także o:
przynależność do różnych organizacji, zajęć, liczby
bliskich przyjaciół i częstotliwości kontaktów z nimi,
osiągnięcia szkolne, problemy w nauce oraz o
przebyte lub obecne choroby.
Zaś druga część kwestionariusza obejmuje obszar
problemów emocjonalno-behawioralnych dziecka.
Całość zawiera także część wstępną, w której
zawierają się ogólne informacje na temat dziecka i
jego rodziny.

Umożliwia ocenę kompetencji, zachowań oraz
problemów emocjonalnych dzieci i młodzieży
w wieku od 4 do 18 lat.
Oceniane kompetencje porównywane są z
takimi samymi kompetencjami rówieśników,
co pozwala ustalić kontekst społeczny, wobec
którego kompetencje badanego są
analizowane.
Wersja ta, powinna być wypełniana najpierw
przez oboje rodziców, lub opiekunów, ale
wyborów powinni dokonywać osobno. Badania
wskazują, zgodność ocen rodziców, wszelkie
rozbieżności mają tu ogromne znacznie
diagnostyczne, ukierunkowujące działania
terapeutyczne. (Wolańczyk2002, s.33-35)

KWESTIONARIUSZ DLA

RODZICÓW (opiekunów)

TRF ( Teacher`s

Report Form)

Kwestionariusz osobowy o kolorze zielonym,

wersja dla nauczycieli.

Kwestionariusz ma analogiczną strukturę.
Składa się z części wstępnej
(ogólnoinformacyjnej) oraz części
kompetencyjnej zawierającej 10 pytań
umożliwiających ocenę obecnego
edukacyjnego funkcjonowania ucznia, jego
zdolności, umiejętności, kompetencji,
osiągnięć szkolnych, na tle podobnych cech
środowiska uczniowskiego. Większość pytań
dotyczy konkretnych zachowań ucznia, mniej
natomiast oceny stanów psychicznych, co ma
służyć większej obiektywizacji uzyskiwanych
danych.

Pozwala na ocenę szkolnych umiejętności
dzieci, poziomu ich adaptacji, sposobu
funkcjonowania szkolnego oraz opisu
potencjalnych problemów emocjonalnych,
behawioralnych i wychowawczych dzieci i
młodzieży w wieku od 4 do 18 lat.
Ta wersja stanowi bardzo ważny element
diagnozy zaburzeń, gdyż funkcjonowanie
dziecka w szkole jest istotnym terenem
uwydatniania i pogłębiania się jego
problemów. Niezwykle istotne także jest
wyjaśnienie nauczycielowi celu badania.
Oceny powinien dokonać nauczyciel, który
najlepiej zna dziecko, lub ma z nim najwięcej
zajęć lekcyjnych.

KWESTIONARIUSZ DLA

NAUCZYCIELI

YSR ( Youth Self-

Report)

Kwestionariusz osobowy w kolorze żółtym dla

młodzieży,

w którym sami udzielają odpowiedzi.

Struktura kwestionariusza jest analogiczna, z
wyłączeniem w części kompetencyjnej pytań o
klasę specjalną i drugoroczność, zaś w części
problemowej ograniczona jest treść niektórych
pytań, zmienia się też forma osobowa
(pytania w pierwszej osobie).
Wersja ta powinna być używana jako rutynowy
element oceny wstępnej zaburzeń. Bardzo
istotnym elementem badania jest właściwe
poinstruowanie badanego co do sposobu
odpowiadania na pytania kwestionariuszowe i
zapewnienie o tajności wyników badań.

Kwestionariusz ten został opracowany dla
młodzieży w wieku od 11 do 18 lat, do
oceny własnych kompetencji oraz
problemów emocjonalno-behawioralnych.
Zaleca się natomiast, aby rozmowę na
temat problemów badanego poprzedzić
pisemną formą wypełniania
kwestionariusza, gdyż zwykle łatwiej jest
mówić o problemach, które wcześniej
badany zidentyfikował i uświadomił
sobie.

KWESTIONARIUSZ DLA

MŁODZIEŻY

CEL ARKUSZA

DIAGNOSTYCZNEGO

THOMASA

ACHENBACHA

Celem zastosowania skali Achenbacha jest ocena
diagnostyczna zaburzeń zachowania.
Badania tym arkuszem prowadzi się w 3 grupach
rozwojowych: 5-6 lat, wczesny wiek adolescencji
oraz
późny wiek adolescencji.
W przypadku dwóch ostatnich prowadzi się
badania w celu określenia działań
profilaktycznych, terapeutycznych.
Może być stosowany w szkołach, instytucjach
społecznych, zakładach poprawczych,
instytucjach resocjalizacyjnych itp.
Ze skali można odczytać typy zaburzeń:
eksternalizacyjne, internalizacyjne oraz inne
rodzaje zaburzeń.

MODEL ZABURZEŃ

NIEPSZYSTOSOWAWCZYCH

WG AHENBACHA

ZACHOWANIA

INTERNALIZACYJN

ZACHOWANIA

EKSTERNALIZACYJ

INNE

ZABURZENIA W

ZACHOWANIU

• wycofanie

(skala 1)

• objawy
somatyczne

(skala II)

• lęk depresja

(skala III )

• zachowania
niedostosowane

(skala VII)

• zachowania
agresywne

(skala VIII)

• problemy
społeczne

(skala IV)

• zaburzenia
myślenia

(skala

• zaburzenia
uwagi

(skala VI)

ZACHOWANIE

INTERNALIZACYJNE

Są to zachowania wyrażają się w wycofywaniu,
dysforii i leku. Występujące tu nadmierne
kontrolowanie, przesadna ostrożność w
nowych sytuacjach, nieśmiałość w kontaktach
interpersonalnych. Dzieci zaliczone do tego
typu, mimo przeciętnego lub wyższego
ogólnego poziomu intelektualnego, nie
osiągają wyników adekwatnych do swojego
poziomu i czuja się przez to mało wartościowe.

Objawy:

• skłonność do przeżyć depresyjnych;

• brak inicjatywy w formach życia w grupie;

Przyczyny zaburzeń:

• uszkodzenia centralnego systemu
nerwowego w okresie rozwoju prenatalnego,
porodu, pierwszych lat życia;

ZACHOWANIE

EKSTERNALIZACYJNE

Zachowanie te cechuje się agresją,
przeciwstawianiem się i oporem wobec
otoczenia, impulsywnością, destruktywnością i
antyspołecznymi cechami osobowości. Istotny
wpływ na ukształtowanie się tego typu
zaburzeń ma behawioralny typ kontroli, który
niedostatecznie ogranicza spontaniczność i
swobodne przejawy impulsów. Jednostka
rozwija się w środowisku nadmiernie
przyzwalającym, w kierunku autonomii, ale
końcowym etapem tego rozwoju jest
niezdolność podporządkowania się normom
zapewniającym prawidłowe współżycie.

ZACHOWANIE

EKSTERNALIZACYJNE

SKŁADA SIĘ Z:



Pierwszej formy-

mają charakter bardziej

instrumentalny i bez wyraźnego zabarwienia
emocjonalnego, a w dalszym rozwoju
przechodzą we wrogie ustosunkowania się do
osób znaczących - rodziców, nauczycieli;



Drugiej formy-

mają charakter zachowań

agresywnych. Jednostka często sprzecza
się, jest okrutna, postępująca nieuczciwie w
sposób świadomy, terroryzuje innych, jest
nieposłuszny w szkole, przeszkadza innym
uczniom;

PROCEDURA BADANIA

Może mieć charakter ankietowy
(samodzielne wypełnianie kwestionariuszy)
lub może być prowadzona w formie
zobiektywizowanego wywiadu, co pozwala
diagnoście kontrolować jego przebieg.
Kontroli wyników można dokonać przez
wprowadzenie drugiego obserwatora,
badanie zaś przeprowadza się wszystkimi
wersjami wykorzystując adekwatnych do
wersji obserwatorów – rodziców, nauczycieli
oraz jednostkę podejrzaną o zaburzenie.