Wybrane teorie emocji

Małgorzata Godlewska

Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej

Seminarium z psychologii emocji, motywacji i procesów poznawczych

Warszawa, luty 2012

Poznawcze

teorie emocji

Klasyczne teorie emocji

 Teoria
Schachtera
i Singera

 Teoria Jamesa-Langego
 Teoria Cannona-Barda
 Aktywacyjne
teorie emocji

 Koncepcja emocji Lazarusa
 Funkcjonalne ujęcie i prawa
emocji według Frijdy
 Koncepcja psychicznej
reprezentacji emocji

Klasyczne i poznawcze teorie emocji



Spostrzeżenie bodźca wywołuje pobudzenie

układu autonomicznego oraz inne czynności

organizmu, które prowadzą do doświadczenia

określonej emocji.

(Zimbardo, 2002)



Według Jamesa i Langego źródłem emocji są

zmiany napięcia mięśni i zmiany w narządach

wewnętrznych.



Uczucia są przyczyną zmian fizjologicznych:
„[…] jest nam przykro, ponieważ płaczemy,

jesteśmy wściekli, ponieważ uderzamy, boimy

się, ponieważ drżą nam kolana”.

(Maruszewski i Ścigała, 2000)

Obwodowa teoria emocji Jamesa-Langego

Wydarzenie

Reakcja

instrumentalna

Reakcja

wisceralna

Interpretacja

reakcji

fizjologiczno

-behawioralnych

Emocja

Graficzna prezentacja teorii Jamesa-Langego



Według Cannona i Barda emocje są procesami

zachodzącymi w jądrach wzgórza, stąd ta

teoria nazywana jest również talamiczną

teorią emocji.

(Maruszewski i Ścigała, 2000)



By wystąpiła emocja, między stymulacją a

reakcją musi interweniować mózg (wzgórze i

kora mózgowa).

(Zimbardo, 2002)

Centralna teoria emocji Cannona-Barda

Wydarzenie

Informacja

przetwarzana

przez wzgórze i

przesyłana

jednocześnie do

kory i do ciała

Reakcja

instrumentalna

Emocja

Graficzna prezentacja teorii Cannona-Barda

Ocena wydarzenia

przez korę



Emocja to interakcja procesów wewnętrznych

z informacjami docierającymi ze środowiska,

oraz zarejestrowanymi w doświadczeniu

jednostki.



Aby doszło do powstania stanu

emocjonalnego muszą zaistnieć następujące

warunki – podmiot musi:

1.

Znaleźć się w stanie pobudzenia;

2.

Dokonać procesu poznawczej analizy

zaistniałych zmian fizjologicznych oraz

sytuacji zewnętrznych, w jakich doszło do

wystąpienia tych zmian;

3.

Oznaczyć werbalnie stan w jakim się znalazł.

Dwuczynnikowa teoria emocji

Schachtera i Singera

Graficzna prezentacja teorii Schachtera i Singera

Wydarzenie

Poznawcza

ocena

wydarzenia

Emocja

Reakcja

instrumentalna

Reakcja

wisceralna

Poznawcza

ocena reakcji

fizjologicznych

Nieinterpretowalne

reakcje fizjologiczne



Emocje są procesami, które stanowią wynik

specyficznej relacji między organizmem a

środowiskiem.



Emocja tworzy się, gdy istnieje wartościująca

relacja pomiędzy podmiotem a przedmiotem (lub

drugim podmiotem). Relacja taka musi być

źródłem potencjalnych korzyści lub szkód.



Umiejętność oceny relacji pod względem jej

wpływu na stan psychobiologiczny ma charakter

ewolucyjno-adaptacyjny.



Ocena zdarzenia lub obiektu to wypadkowa

rzeczywistych właściwości środowiska oraz cech

osoby dokonującej oceny.

Relacyjna koncepcja emocji Lazarusa

Wpływ na osiągnięcie celu

Sprzyjanie osiągnięciu celu

Zaangażowanie ego

zdarzenie

emocja

brak emocji

tak

nie

emocje pozytywne emocje negatywne

tak

nie

szczęście

duma

miłość

gniew

smutek

strach

Drzewo decyzyjne obrazujące proces różnicowania oceny