SZKOŁA
WSPOMAGAJĄCA
ROZWÓJ
Opracowały:
Kamila Greca
Katarzyna Kiełpińska
Paulina Mędrek
SZKOŁA
Nauczanie jako czynność
podejmowana przez
profejsonalistów ma na ogół miejsce
w szkole. Szkoła masowa, wydaje
się jedną z tych instytucji
społecznych, których sens nie
podlega dyskusji.
FUNKCJE SZKOŁY
PO CO I DLA KOGO JEST SZKOŁA ?
CZYIM INTERESOM SŁUŻY? –
ROZWIJAJĄCYM SIĘ JEDNOSTKOM CZY
SPOŁECZEŃSTWU JAKO CAŁOŚCI
NIE POTRAFIMY NA OGÓŁ ZAJĄĆ
JEDNOZNACZNEGO STANOWISKA
SZKOŁA
XX
WIEKU
SZKOŁA PEŁNI FUNKCJE
ADAPTACYJNĄ
EMANCYPACYJNĄ
FUNKCJONOWANIE SZKOŁY
NACECHOWANE JEST
ZDOMINOWANIEM JEDNEJ Z TYCH
SFER PRZEZ DRUGĄ
FUNKCJA ADAPTACYJNA
HISTORIA SZKOŁY JAKO INSTYTUCJI
SPOŁECZNEJ, DOWODZI, ŻE
FUNKCJĘ TĘ, NIE ZALEŻNIE OD
TEGO, ZA POMOCĄ JAKIEJ TEORII
DOKONAMY JEJ EKSPLIKACJI,
UZNAWANO 'OD ZAWSZE' ZA
PIERWSZĄ I GŁÓWNĄ.
FUNKCJA ADAPTACYJNA
ISTOTĄ EDUKACJI JEST
PRZEJMOWANIE PRZEZ KOLEJNE
POKOLENIA DORASTAJĄCE OD
STARSZEJ GENERACJI JEJ NORM,
WARTOŚCI, WZORCÓW
ZACHOWANIA, DOROBKU
NAUKOWEGO W CELU
PRZYGOTOWANIA DO
DOJRZAŁOŚCI, DOROSŁOŚCI W
ŚWIECIE ZASTANYM – TU I TERAZ,
ORAZ W BLISKIEJ PRZYSZŁOŚCI.
FUNKCJA EMANCYPACYJNA
OD POCZĄTKU ISTNIENIA SZKOŁY
SŁUŻYŁY TAKŻE INTERESOWI
INDYWIDUALNEMU, CZYLI PEŁNIŁY
FUNKCJĘ WYZWALAJĄCĄ.
OSOBY,KTÓRE UCZĘSZCZAŁY NA
ZAJĘCIA, JAK I TE, KTÓRE WYSYŁAŁY
NA NIE SWOJE DZIECI, OCZEKIWAŁY
OD REALIZOWANEGO PROCESU
EDUKACJI WSPARCIA:
FUNKCJA EMANCYPACYJNA
PRZYGOTOWANIA DO DOROSŁOŚCI,
POLEGAJĄCYM NIE TYLKO NA NABYWANIU
KOMPETENCJI NAUKOWYCH,
SPOŁECZNYCH, OBYWATELSKOICH ALE I
UJAWNIANIU I ROZWIJANIU POTENCJAŁU
ROZWOJOWEGO DZIECKA W CELU
TWORZENIA TENDENCJI DO ZMIAN WE
WŁASNYM ORGANIZMIE I W OTACZAJĄCYM
GO ŚWIECIE, DO WOLNOŚCI. POLEGA NA
SYTUOWANIU UCZNIA I JEGO POTRZEB W
CENTRUM ODDZIAŁYWAŃ EDUKACUJNYCH
Anna Brzezińska podkreśla
za Richardem Rortym, że
każda szkoła pełni w
mniejszym, lub większym
stopniu obie te fukncje,
które jednak na ogół
pozostają w konflikcie.
SYSTEM KLASOWO-
LEKCYJNY
STANOWI NAJBARDZIEJ
WYSUBLIMOWANĄ
ORGANIZACYJNIE FORMĘ
NAUCZANIA ZBIOROWEGO. W
TRADYCYJNEJ NAUCE O
NAUCZANIU (tzw. Dydaktyce
ogólnej) STOSUJE SIĘ KILKA
KRYTERIÓW PODZIAŁU
ORGANIZACYJNYCH FORM
NAUCZANIA.
SYSTEM KLASOWO-
LEKCYJNY
ZE WGLĘDU NA MIEJSCE I CZAS
REALIZACJI PROCESU
DYDAKTYCZNEGO WYRÓŻNIA SIĘ
ZAJĘCIA LEKCYJNE I
POZALEKCYJNE ORAZ ZAJĘCIA
SZKOLNE I POZASZKOLNE (NP.
WYCIECZKI),
SYSTEM KLASOWO-
LEKCYJNY
ZE WZGLĘDU NA LICZBĘ UCZNIÓW
OBJĘTYCH DZIAŁANIEM
NAUCZYCIELA MÓWI SIĘ O
NAUCZANIU JEDNOSTKOWYM I
ZBIOROWYM.
NAUCZANIE JEDNOSTKOWE
Stanowi najstarszą formę nauczania.
Pojawiło się wraz z samą instytucją
nauczyciela-mistrza, osoby
wprowadzającej do pewnej kultury
materialnej czy duchowej.
ZALETY I WADY
NAUCZANIA
JEDNOSTKOWEGO
Do walorów tej
formy nauczania
należą jej cechy
zawarte w samej
definicji, a
mianowicie
możliwość pełnej
indywidualizacji
treści, czasu i
metod
nauczania.
Do wad zaś zalicza
się na ogół jej
niską efektywność
oraz znikomy
poziom
uwzględniania w
takim nauczaniu
kontekstu
społeczno-
współpracy czy,
uczenia się
uczniów od siebie
nawzajem.
PRÓBY UELASTYCZNIENIA
SYSTEMU KLASOWO-
LEKCYJNEGO
PLAN
WINNETKOWSKI
AUTOR
C. WASHBURNE
DALTOŃSKI
AUTOR
H. PARKHURST
JENAJSKI
AUTOR
P. PETERSEN
PLAN WINNETKOWSKI
PRZEDMIOTY OBOWIĄZKOWE
REALIZOWANE W RAMACH ZAJĘĆ
PRZEDPOŁUDNIOWYCH
TREŚCI PRZEDMIOTÓW OBOWIĄZKOWYCH
UCZEŃ OPANOWUJE W DOWOLNYM
CZASIE POPRZEZ PRACĘ JEDNOSTKOWĄ I
GRUPOWĄ
PRZEDMIOTY REALIZOWANE PO
POŁUDNIU W RAMACH GRUP
ZAINTERESOWAŃ
PLAN DALTOŃSKI
CAŁOROCZNY PLAN NAUCZANIA
PODZIELONY NA MIESIĘCZNE ZADANIA
UCZNIOWIE MAJĄ SWOBODĘ W WYBORZE
ZAJĘĆ I CZASU PRACY
WYPEŁNIAJĄ „KONTRAKT”
DO DYSPOZYCJI UCZNIA –PRACOWNIE
PRZEDMIOTOWE, KONSULTACJE
NAUCZYCIELI
NAUCZYCIEL RAZ W TYGODNIU PROWADZI
ZAJĘCIA Z CAŁĄ KLASĄ I SPRAWDZA
WYKONANIE INDYAIDUALNYCH ZADAŃ
PLAN JENAJSKI
SZKOŁA MA CHARAKTER WSPÓLNOTY
ŻYCIA I PRACY WZOROWANY NA RODZINIE
NIE MA PODZIAŁU NA KLASY I
PRZEDMIOTY
WŚPÓLNOTA OBEJMUJE TRZY ROCZNIKI
DO WSPÓLNOTY NALEŻĄ NAUCZYCIELE I
RODZICE
WYCHOWANIE ZAJMUJE PRYMARNE
WOBEC NAUCZANIA MIEJSCE
NAUCZANIE OPIERA SIĘ NA
OPRACOWYWANIU KOLEJNYCH TEMATÓW
MODELE SZKOŁY
w/g. I. K. Daviesa
SZKOŁA
TRADYCYJNA
ROMANTYCZNA
NOWOCZESNA
SZKOŁA TRADYCYJNA
PRZEKAZ GOTOWEJ, OSADZONEJ NA
NAUKOWYCH PODSTAWACH WIEDZY
SYSTEM KLASOWO – LEKCYJNY
MATERIAŁ NAUCZANIA UJĘTY W OBRĘBIE
WYDZIELONYCH PRZEDMIOTÓW
OPANOWANIE MATERIAŁU – GŁÓWNE KRYTERIUM
OCENY UCZNIA
NAUCZANIE MA CHARAKTER FORMALNY
SOCJALIZACJA UCZNIA ZGODNIE Z
OBOWIĄZUJĄCYM PROGRAMEM
UCZEŃ POSŁUSZNY, PODĄŻA ZA NAUCZYCIELEM
SZKOŁA ROMANTYCZNA
MODEL NAUCZANIA ZINDYWIDUALIZOWANEGO
PROGRAMY INDYWIDUALNE UWZGLĘDNIAJĄCE
PREFERENCJE OSOBISTE CO DO SPOSOBU
ODKRYWANIA WIEDZY, JAK I POTRZEB
EDUKACYJNYCH UCZNIA
TWORZENIE ATMOSFERY TOLERANCJI,
AKCEPTACJI I WSPÓŁPRACY
CELEM JEST OSOBISTY ROZWÓJ UCZNIA PRZEZ
TWORZENIE MU WARUNKÓW DO TWÓRCZEGO
ODKRYWANIA I BUDOWANIA SYSTEMU WIEDZY
UWZGLĘDNIAJĄCEGO JEGO WEWNĘTRZNĄ
MOTYWACJĘ I POCZUCIE KONTROLI
SZKOŁA NOWOCZESNA
AKTYWNE REALIZOWANIE PRZEZ UCZNIÓW
WSPÓLNYCH PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH
OBEJMUJĄCYCH WIEDZĘ Z RÓŻNYCH DZIEDZIN
ISTOTĄ UCZENIA JEST DOŚWIADCZANIE,
ODKRYWANIE, PROCES POZNAWANIA OPARTY
NA WIELORAKIEJ BAZIE DYDAKTYCZNEJ
UMOŻLIWIAJĄCEJ WSPÓLNE BADANIE ,
DOCIEKANIE, TWORZENIE
W OBRĘBIE SZKOŁY NOWOCZESNEJ
WYODRĘBNIA SIĘ MODEL TERAPEUTYCZNY ,
RELEKSYJNY I EMANCYPACYJNY
MODEL TERAPEUTYCZNY
DYNAMICZNA KONCEPCJA
RZECZYWISTOŚCI,
SZKOŁA WSPOMAGA EDUKACJĘ
RODZINNĄ
CELEM JEST SAMOAKTUALIZACJA I
WSPOMAGANIE DEMOKRACJI
SZKOŁA JEST MIEJSCEM WSPOMAGANIA
ROZWOJU
ISTOTĄ UCZENIA SIĘ JEST STAWANIE SIĘ
SOBĄ- ROZWÓJ ZAUFANIA DO SIEBIE,
SAMOAKCEPTACJI, TRENING WSPÓŁPRACY
C.D.
PROGRAM W PEŁNI INDYWIDUALIZOWANY,
DOSTOSOWANY DO POTRZEB EDUKACYJNYCH
KAŻDEGO UCZNIA, TYPU „INTEGRACJA”
TREŚCI PEŁNIĄ ROLĘ DRUGOPLANOWĄ-
NAJWAŻNIEJSZY JEST PROCES UCZENIA SIĘ
NAUCZANIE TO UŁATWIANIE, TWORZENIE
ATMOSFERY SPRZYJAJĄCEJ ZMIANOM
NAUCZYCIEL TO PROFESJONALISTA, TERAPEUTA
STYL PRACY TERAPEUTYCZNY
MODEL REFLEKSYJNY
KONCEPCJA RZECZYWISTOŚCI DYNAMICZNA –
ŚWIAT PODLEGA GWAŁTOWNYM ZMIANOM
SZKOŁA WSPOMAGA CAŁOŚCIOWY ROZWÓJ
JEDNOSTKI, PRZYGOTOWUJE DO ŻYCIA W
DEMOKRACJI
CELEM JEST WSPOMAGANIE CAŁOŚCIOWEGO
UCZENIA SIĘ, ROZWÓJ KOMPETENCJI
KOMUNIKACYJNO- INTERPRETACYJNYCH
SZKOŁA JEST MIEJSCEM NABYWANIA
KOMPETENCJI KOMUNIKACYJNO- TWÓRCZYCH
ISTOTĘ UCZENIA STANOWI INTERAKTYWNE
NADAWANIE SENSU NOWYM INFORMACJOM
C.D.
Program typu „integracja” – bloki ,ścieżki,
tematy wiodące, język jako medium
komunikacji i instrument myślenia
Znaczny margines swobody wyboru treści i
metod pracy przez ucznia negocjującego
znaczenia (wolność w ramach)
Nauczanie to diagnoza, sytuacje zadaniowe,
monitorowanie, analiza postępów
Nauczyciel to profesjonalista, refleksyjny
praktyk, badacz, improwizator, styl
negocjacyjny
Model emancypacyjny
KONCEPCJA RZECZYWISTOŚCI DYNAMICZNA,
GWAŁTOWNIE ZMIENIAJĄCA SIĘ
RZECZYWISTOŚĆUMOŻLIWIA AKTYWNYM
JEDNOSTKOM WŁĄCZANIE SIĘ W PROCES
TRANSFORMACJI CELEM NADANIA MU
SPRAWIEDLIWEGO KIERUNKU
SZKOŁA ZAANGAŻOWANA W ZMIANĘ SPOŁECZNĄ
CELEM JEST NABYWANIE KOMPETENCJI
INTERPRETACYJNO – KRYTYCZNYCH, WYCHOWANIE
DLA ZMIAN I REFORNY SPOŁECZNEJ
SZKOŁA JEST MIEJSCEM AKULTURYZACJI, LOKALNYM
PUNKTEM OPORU
C.D.
ISTOTĄ UCZENIA SIĘ JEST SPOŁECZNE KONSTRUOWANIE
ZNACZEŃ
PROGRAM TYPU „INTEGRACJA” WZBOGACONY O TREŚCI
SPOŁECZNE, POLITYCZNE, LINGWISTYCZNE, SZTUKĘ,
ESTETYKĘ, WYKRACZAJĄCY W REALIZACJI POZA MURY
SZKOŁY
AKCENT NIE TYLE NA TREŚCI CZY METODY, ILE NA JAŹŃ,
SAMOWIEDZĘ, SAMOŚWIADOMOŚĆ
NAUCZANIE TO ENERGETYZOWANIE, ANGAŻOWANIE NA
RZECZ LOKALNYCH PROJEKTÓW
NAUCZYCIEL –”AGENT ZMIANY”- RADYKALNY,
TRANSFORMATYWNY INTELEKTUALISTA, STYL
WYZWALAJĄCY
BIBLIOGRAFIA
Pedagogika, red., Kwieciński Z.,
Śliwerski B., PWN, Warszawa
2008.