Wczesne wspomaganie rozwoju

WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU

24.02.2011

Rozwój jest używany:

- filogenetyczny – od I form życia

- ontogenetyczny – od momentu zapłodnienia do powstania organizmu

Każde zjawisko charakteryzuje się zmianami progresywnymi (przejście z poziomu niższego do wyższego)

Zmiany te muszą się kumulować, nawarstwiać, powinny być widoczne na wszystkich poziomach organizacji

Rozwój – proces przeobrażeń, przemian przechodzenia do stanów bardziej złożonych lub pod pewnymi względami bardziej doskonałymi

Rozwój psychiczny – rozwój poszczególnych dziedzin psychiki – motorycznej, percepcyjnej, umysłowej, emocjonalnej, moralnej i estetycznej

Wzrost – zmiany ilościowe

Rozwój – zmiany jakościowe i ilościowe

Według Lee rozwój to przekształcanie z form prostszych do bardziej złożonych

Wzrost – zwiększanie rozmiarów ciała

Oba zjawiska dokonują się w ściśle określonej kolejności

Według encyklopedii pedagogicznej – rozwój, wzrost zdolności rozumienia przez jednostkę swego otoczenia i ustosunkowanie się do niego oraz podtrzymywanie, zmienianie dotychczasowych właściwości tego otoczenia

Według Kunowskiego:

Wzrost – ilościowe różnicowanie się składników rozwijającego się podłoża cielesnego bądź psychicznego

Rozwój – jakościowy, dojrzewanie, zespalanie zróżnicowanych części składowych

Rozwój – aktualizowanie istniejących potencjałów

Według Hetki – rozwój to ukierunkowany proces zmian zmierzających przez określone fazy do osiągnięcia wyższych form funkcjonalnych i strukturalnych

W przypadku małego dziecka nie można mówić o upośledzeniu tylko o opóźnieniu w rozwoju

Normy:

- składnikiem wzoru jest przeciętna

- składnikiem wzorca jest norma – wielkość, która jest czynnikiem pomyślnego przebiegu danego zjawiska

M. Bogdanowicz – norma rozwoju – osiągnięta w zakresie poszczególnych funkcji, które stwierdzane są u większości osób w danym wieku

Czynniki rozwoju psychicznego:

- zadatki organiczne

- własna aktywność jednostki

- środowisko – zamierzone i nie zamierzone oddziaływanie

- wychowanie / nauczanie

Wspieranie – warunki i okoliczności w jakich występuje rozwój określonych właściwości zachowań człowieka, jego postaw, przekonań lub stylów życia

Wspomaganie – dynamizowanie wzmacnianie czynników sprzyjających lub utrwalanie korzystnych sił, mechanizmów i tendencji

Stymulacja – pobudzanie, dawanie impulsu, stawianie warunków do ujawnienia się zdolności rozwojowych

Gottlieb – funkcje stymulacji:

- podtrzymywanie procesu rozwoju funkcji

- facylitacja – regulowanie tempa zmian rozwojowych, które bez stymulowania przebiegły by wolniej bądź nie osiągnęłyby wyższego poziomu

- uruchomienie procesu rozwojowego

Fazy rozwoju:

1. Prenatalny od poczęcia do narodzin

2. Wczesnego dzieciństwa – od narodzin do 3 roku życia

* wiek niemowlęcy – pierwszy rok życia dziecka (1 miesiąc okres noworodkowy)

* wiek poniemowlęcy – od 2 do 3 roku życia

3. Średni dzieciństwo (wiek przedszkolny)- od 4 do 6 roku życia

4. Późne dzieciństwo (wczesnoszkolny) – od 7 do 12 roku życia

5. Adolescencja – od 10/12 do 20/23 roku życia

* okres wczesnej adolescencji – dorastania – 10/12 do 15

* adolescencja późna – wiek młodzieńczy od 16 do 23 roku życia

6. Wczesna dorosłość – od 20/23 do 35/40 roku życia

7. Średnia dorosłość – od 35/40 do 55/60 roku życia

8. Późna dorosłość – wiek starzenia się

03.03.2011

Terapia – rodzaj naturalnej obserwacji

Diagnoza – inaczej rozpoznanie, termin wprowadzony przez Radlińską

Diagnoza:

- w znaczeniu szerszym – rozpoznanie, nakreślenie programu naprawczego

- w znaczeniu wąskim – rozpoznanie danego stanu rzeczy

Diagnoza i terapia są ściśle powiązane za sobą

Nie ma wczesnego wspomagania rozwoju bez postawienia diagnozy

Ważna jest pozytywna diagnoza rozwoju – określamy pozytywy i deficyty

W pedagogice diagnoza dotyczy:

- jednostki

- grupy

- środowiska

Funkcje diagnozy:

- stanowi punkt wyjścia dla sformułowania programów działania

- pozwala na kontrolę przebiegu procesu terapeutycznego

- służy ocenie rezultatów programu terapeutycznego

Co jest potrzebne do postawienia diagnozy:

- wiedza

- doświadczenie

Na jakie pytania ma odpowiedzieć diagnoza:

- jaki jest główny problem dziecka – mocne i słabe strony dziecka, na czym możemy bazować stawiając diagnozę

- w jakim środowisku dziecko jest wychowywane – mocne i słabe strony tego środowiska

- co możemy zrobić dla dziecka, jaki rodzaj pomocy jest mu potrzebny

- jak często i gdzie ma się odbywać proces wspomagania rozwoju

Skład diagnozy:

- wywiad – różnego rodzaj specjaliści, wywiad z najbliższymi

- obserwacja dziecka

- badanie przedmiotowe

- analiza dokumentów – wyniki badań, opinie lekarzy

Stawianie diagnozy ze względu na cel:

- diagnoza genetyczna – jaka jest przyczyna zaburzeń rozwoju

- diagnoza identyfikacyjna – zaklasyfikowanie do danego typu rozwoju

- diagnoza fazy – w jakiej fazie rozwoju znajduje się dziecko

- diagnoza prognostyczna

- diagnoza znaczenia – określa rolę badanego zjawiska dla całego układu

Błędy przy diagnozowaniu:

- błąd maski – zbytnie utożsamianie się z rolą

- błąd sędziego – postawa wartościująca

- błąd postawy – dominacja, brak elastyczności, postępowanie ze zgodnie określonym schematem

- błąd skupiania się na negatywach funkcjonowania jednostki

- błąd skupienia się na skutkach bez powiązania i z przyczynami

- błąd redukcji źródeł wiedzy

Pożądane cechy diagnosty:

- konkretność

- nie jednoznaczność wypowiedzi

- podążanie za pacjentem

- otwartość, życzliwość, brak postawy lękowej

- umiejętność nawiązania kontaktu z drugim człowiekiem

Strefa najbliższego rozwoju (Wygocki) – procesy i czynności psychiczne dziecka, które nie funkcjonują samodzielnie, mogą być stymulowane przez planowe oddziaływanie osoby dorosłej (aktualny poziom umiejętności dziecka, które może osiągnąć przy pomocy najbliższego środowiska)

10.03.2011

Co należy brać pod uwagę by ocenić dziecko:

- poziom kompetencji, który dotyczy demonstrowanych przez dziecko umiejętności w określonej przez nas sytuacji zadaniowej

- poziom kompetencji ujawniających się w spontanicznie podejmowanej przez dziecko aktywności

- sfera aktualnego rozwoju – zakres umiejętności, które dziecko spontanicznie stosuje lub samodzielnie z nich korzysta podczas zadań, które mu narzucamy

- poziom najbliższego rozwoju – obejmujący obszary tych kompetencji, które wymagają wsparcia z zewnątrz, ustala się ten poziom, ustalając czy dziecko jest gotowe do korzystania z naszej pomocy

- sfera najbliższego rozwoju – zakres i liczba obszarów, w którym widzimy, że zachodzą zmiany rozwojowe

Wskaźniki rozwoju biologicznego:

- masa ciała

- pojawienie się poszczególnych faz rozwoju we właściwym czasie

- brak chorób

- dobry stan zmysłów

Wskaźniki rozwoju emocjonalnego:

- uśmiech

- nawiązanie kontaktu wzrokowego

- umiejętność wyrażania uczyć adekwatnego do sytuacji

- nawiązywanie i odpowiedź na kontakt poza werbalny

- empatia

Wskaźniki społeczne:

- współdziałanie

- cierpliwość

- podtrzymywanie kontaktów

Wskaźniki poznawcze:

- osiągnie poszczególnych umiejętności we właściwym czasie

- umiejętność wskazywania zdań nie logicznych

Normy rozwojowe:

- okres prenatalny:

* 1 miesiąc – tworzenie się zarodka

* 2 i 3 miesiąc – kształtowanie się narządów

* 4 i 5 miesiąc – rozpoznanie płci, pierwsze ruchy

* 6 miesiąc – rozwój tkanki tłuszczowej, owłosienie głowy

* 7 i 9 miesiąc – dojrzewanie poszczególnych narządów i układów niezbędnych do życia

- okres noworodkowy – 1 miesiąc – dziecko leży w pozycji na wznak, głowa zwrócona na bok, rączki podniesione do góry, jedna rączka wyprostowana, druga zgięta podczas leżenia, nogi zgięte, spostrzega przedmiot na linii wzroku a nie poza nią, na widok dorosłego zmniejsza aktywność

Odruchy – ssania, połykania, szyjkowy – szukania, oczny, oczy lalek, moro, babińskiego, chwytny, prostujący, pełzania

Okresy w rozwoju czynności wzrokowych:

- bezcelowe, błądzące spojrzenie

- spojrzenie nieruchome

- wodzenie gałkami za przedmiotem

Inne:

- zmiana tempa ssania

- reakcja na ból

- reakcja na smaki, zapach

- 6 miesiąc życia – dziecko samodzielnie siada, obraca się, stoi z podporem, patrzy i ogląda przedmioty którymi manipuluje, gaworzy, okazuje radość, negatywne reakcje na brak matki

- rok – pierwsze kroki, słowa, potrafi manipulować przedmiotami, kontroluje czynności, wykazuje zainteresowanie obrazkami, rozumie proste polecenia, inicjuje reakcje z dorosłymi

- 1.5 roku – dziecko wspina się, biega, rzuca piłkę, powtarza sekwencję ruchów dorosłego, doskonale rozumie proste polecenia, reaguje na brak matki

- 2 latka – podskakuje, próbuje jeździć na rowerku, buduje wieżę i mostek, prawidłowo umieszcza klocki samodzielnie, rozbiera je, wchodzi w interakcje z rówieśnikami, rozumie odrębność swojej osoby

- 2.5 roku – sprawnie chodzi, biega, posługuje się łyżką i kubkiem, składa obrazek z połówek, klasyfikuje klocki według kolorów, śpiewa, słucha krótkich tekstów, doskonali zdolność porozumiewania się, zabawy tematyczne, rysuje linię poziomą i pionową

- 3 rok życia – pewnie trzyma przedmioty w czasie noszenia, rzuca i kopie piłkę, jeździ na trójkołowym rowerku, posługuje się widelcem, wieża z 8 elementów, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności, zabawy tematyczne, rysuje krzyżyk i koło, potrafi klasyfikować przedmioty według użycia

17.03.2011

Stawianie diagnozy przez psychologa, logopedę, lekarza

Przedstawienie diagnozy – wiek życia

Wiek życia = wiek rzeczywisty

Wiek życia > wiek rzeczywisty

Wiek życia < wiek rzeczywisty

Przy stawianiu diagnozy istotna jest ocena jak rodzina radzi sobie z dzieckiem, umiejętność komunikowania się rodziców z dzieckiem, umiejętność stawiania granic, rozpoznanie czego potrzebują rodzice

Lekarskie badanie – neurologiczne, okulistyczne, neonatolog, specjalista od zaburzeń metabolicznych, neurochirurg, ortopeda, rehabilitant

Badanie logopedyczne – mówienie i rozumienie, budowa i sprawność narządów artykulacyjnych, odruchy z obrębu jamy ustnej – ssanie, połykanie, żucie, gryzienie – badanie, jakości głosu, odruchy, kinestezja mowy – ułożenie narządów artykulacyjnych

Badania psychologiczne – ocena rozwoju psycho – ruchowego dziecka, ocena procesów emocjonalnych, społecznych, psychicznych

Badanie pedagogiczne – ma na celu określenie specjalnych potrzeb edukacyjnych dziecka, ustalenie z rodzicami sposobu postępowania , odpowiednie motywowanie rodziców, informowanie o celach dydaktycznych wychowania, metody pracy terapeutycznej

Skala Denver – test psychoruchowy rozwoju dziecka od 2 tygodnia życia do 6 roku życia składa się z 4 podtestów

1. Sfera indywidualna – społeczna – zdolność dziecka do samodzielności i współdziałalności

2. Sfera koordynacji wzrokowo – ruchowa

3. Sfera rozwoju mowy

4. Sfera lokomocji i koordynacji postawy

Skala Brunet – Lesiu – dzieci od 5 miesiąca do 1 roku życia, bada sferę ruchowa 2/3 rok i uspołecznienie

Skala Termana – Merill – dzieci 2/3 rok życia – skala pomiaru inteligencji

Test Bender – Kopitz – służy do badania percepcji wzrokowej od 5 do 10 roku życia, psycholog prezentuje kartki z rysunkami i dziecko ma odtworzyć to co się znajduje na tych rysunkach, prezentacja kształtowania zdolności widzenia i rozpoznawalności wzoru – grafomotoryka, koordynacja wzrokowo – ruchowa, rozumienie związków między elementami wzoru

Test Miry Sztampok – odtworzenie struktur rytmicznych – próba kreskowania, zdolności manualne dziecka i badanie tempa pracy

Test M. Prostig – badanie poziomu percepcji wzrokowej

Test Weschera – składa się z dwóch skal – słownej i bezsłownej

- słowna od 5 do 16 roku życia

- bezsłowna od 10 do 60 roku życia

Rozwój ruchowy:

- prawo cefalokaudalne – rozwój od góry do dołu

- prawo proksymokaudalne – rozwój od środka do zewnątrz

Zaburzenia rozwoju (H. Stioner) ośrodkowe uszkodzenia ruchowe układu nerwowego, uwarunkowania genetyczne, metaboliczne, fenylokatomina, czynności nieprawidłowe w ośrodkowym układzie nerwowym

Zaburzenia rozwoju – H. Stioner – wszelkie niekorzystne odchylenia zarówno w budowie organizmu, sposobie funkcjonowania, niezależnie od stopnia, zakresu, przyczyny

Objawy zaburzeń rozwoju psych – ruchowego:

- zaburzenia lateralizacji – stronności

- zaburzenia koordynacji wzrokowo – ruchowej

- zaburzenia różnicowania dotykowego

- obniżona i zaburzona percepcja bodźców słuchowych

- zaburzone różnicowanie figury i tła

- zaburzenia w odróżnieniu części od całości

- zaburzenia mowy

- zaburzenia pisania, czytania, liczenia

- zaburzenia w tworzeniu uogólnień i myśleniu abstrakcyjnym

Element zaburzenia psych – ruchowego:

- rozpraszalność uwagi

- nadruchliwość

- perseweracje – trudności z przechodzeniem z jednej aktywności w drugą

- interioryzacja – przejście od czynności ruchowych do umysłowych

24.03.2011

Zaburzenia społeczno – emocjonalne:

- choroba, nieprawidłowości – jeśli dochodzi do uszkodzenia obszaru mózgu, który odpowiada za emocje

- konsekwencje choroby – przyjmowanie leków, sytuacja związana z chorobą

- zaburzenia funkcjonowania rodziny

- niewłaściwe postawy rodziców – odtrącenie, nadopiekuńczość

Podział zaburzeń rozwojowych:

- rodzaj zaburzenia – motoryczne, procesów poznawczych, procesów dynamiki nerwowej, emocjonalnej

- głębokości zaburzenia

* w znaczeniu statystycznym – zaburzenie, które określamy jako poziom funkcji niższy niż przeciętny

* w znaczeniu klinicznym – definiujemy obecnością, istnieniem obiektywnych symptomów i subiektywnych przeżyć

* w znaczeniu teoretycznym – zaburzenia, które stanowią istnienie odstępstw względnie przyjętych wzorów społecznego zachowania

- dynamika zaburzenia – stałe tempo, zmienne tempo pogłębiania się zaburzenia, zmiany względnie trwałe i nie trwałe

- rozległość zaburzenia – globalne, parcjalne (więcej niż 1), fragmentaryczne (1)

- etiologia – przyczyny wewnętrzne i zewnętrzne

Cechy rozwoju osób psychomotorycznych:

- tempo rozwoju – przeciętne, opóźnione, przyspieszony rytm rozwoju, harmonijny – dziecko we wszystkich sferach rozwija się prawidłowo, nie harmonijny

- dynamika – jednostajne tempo, zmienne

Wczesna stymulacja rozwoju:

1. w okresie niemowlęcym następuje radykalny wzrost liczby połączeń nerwowych, mienilizacja włókien nerwowych, plastyczność mózgu

- prawa półkula – ruch, rytm, muzyka, wyobraźnia przestrzenna

- lewa półkula – mowa, myślenie, czucie, zdolności matematyczne

- pień mózgu – oddychanie, bicie serca – mózg gadzi

- centralna część mózgu – układ limbiczny – uczucia, mowa

- górna część mózgu – kora – myślenie , tworzenie

- móżdżek – ma zdolności do odradzania się, czucie różnych narządów, pamięć ruchu

Plastyczność mózgu – zdolność układu nerwowego do ciągłego przystosowania się do zmieniających się okoliczności

Szlaki nerwowe – przenikanie bodźców od zmysłów do mózgu

2. istnieją okresy krytyczne w kształtowaniu się mózgu poprzez doświadczenie – szczególna podatność na bodźce

3. bogatsze środowisko powoduje więcej połączeń nerwowych

31.03.2011

Utrata lub nieprawidłowość struktury lub funkcjonowania według WHO – upośledzenie:

Niepełnosprawność – ograniczenie lub brak możliwości wykonywania czynności w sposób w jaki uznaje się normalny dla ludzi

Kalectwo – stan organizmu, który uniemożliwia danej jednostce pełnienie ról społecznych, jakie może pełnić i pełnią osoby tej samej płci, w tym samym wieku i kręgu kulturowym

W Polsce nie używa się określenia upośledzenie społeczne

Przyczyny niepełnosprawności:

- wady genetyczne

- wady wrodzone – okres prenatalny, okołoporodowy, różne fazy życia

- wady nabyte w różnych okresach życia, różne choroby, wypadki

Kategorie dzieci zagrożonych zaburzeniem rozwoju:

- dzieci z wysokiego ryzyka ciążowo – płodowego – matka zbyt młoda, choroba matki, pijąca, kontakt z substytem, urazy

- wcześniactwo – dzieci urodziły się przed 37 tygodniem ciąży, niska urodzeniowa waga, dystrofizm – dzieci urodzone normalnie, ważące poniżej 1500 g – zaburzenia układu oddechowego, nerwowego, pokarmowego, krążenia, ubytki tkanki mózgowej, nerwowej, krwawienie okołodokomorowe,

- dzieci urodzone z urazem okołoporodowym – uszkodzenie ośrodka nerwowego, krwawienie podpajęczynkowe, podtwardówkowe

- dzieci z abgradem poniżej 3

- dzieci z wadami genetycznymi

- dzieci z wrodzonymi wadami rozwojowymi układu nerwowego

- dzieci z opóźnionym dojrzewaniem odruchów

- dzieci z infekcjami ośrodkowego układu nerwowego

- dzieci z zaburzeniami metabolicznymi

- dzieci z zaburzeniami mikro w mózgu o ciężkim przebiegu

- dzieci z uszkodzonym ośrodkiem układu nerwowego w okresie niemowlęctwa

Skala ryzyka występowania zaburzeń:

- skala Abgard – w Abgard noworodek podlega ocenom w 1, 3, 5, 10 minucie życia – kolor skóry, puls, reakcje na bodźce, napięcie mięśniowe, oddychanie, 10/9 - dobrze, 8/7 – zmęczenie porodem, 6/4 – zamartwica średniego stopnia, 3/0 – zamartwica ciężka

- test Preditla - obejmuje pozycje ze skali Abgard, ocenia pobudzenie dziecka, odruchy spontaniczne, drżenie, wyraz twarzy, napięcie mięśniowe, 15 odruchów abgradem noworodka, reakcje na ułożenie w rożnych pozycjach

- skala Brazeltona – amerykańska pedagogika, dla dzieci w pierwszych miesiącach życia i wcześniacy po 35 tygodniu życia

* noworodek potrafi komunikować się z otoczeniem

* komunikowanie się za pomocą zachowania

* dzieci reagują na sygnały z otoczenia i podejmują próby ich kontrolowania

* obserwacja dziecka

* obserwacja dokonuje się w kilka dni po porodzie w spokojnym miejscu

* ocenia się co jest w stanie wtrącić je ze snu i czy umie samo zasnąć

* jak reaguje na bodźce słuchowe i wzrokowe

* reakcje na odruchy

Można dzięki temu zdiagnozować 80% dzieci z ośrodkowym zaburzeniem nerwowym

Do powstawania zaburzeń u wcześniaków, MPD, UU, zaburzeń wzroku – retinopatia, słuchu, nadpobudliwość

Z. Kułakowska wyróżnia możliwości rozwoju neurologicznego dziecka:

- rozwój prawidłowy

- odchylenie od normy neurologicznej, podczas I roku życia

- łagodne objawy neurologiczne

- MPD

- ich ewentualność związana z patologią ciąży, infekcjami, patologia genetyczna lub metaboliczną

Zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju:

- rozbudzanie ciekawości

- podążanie za jego potrzebami i zainteresowaniami, ukierunkowywanie aktywności

- podtrzymywanie zapału poznawczego w zdobywaniu wiedzy o świecie

- służenie pomocą w budowaniu obrazu rzeczywistości

- służenie pomocą w przystosowaniu się

07.04.2011

Brzezińska – rozwój efekt wymiany między jednostka a otoczeniem

Terapeuta nie jest nauczycielem, jest pośrednikiem pomiędzy jednostką a otoczeniem, przybliżenie dziecku otoczenia zgodnie z jego potrzebami i zdolnościami, wytwarzanie potrzeby łączenia tego co aktualnie zostało przyswojone z innymi doświadczeniami, stawianie granic, wyzwalanie nowych obszarów aktywności - odpowiednich do etapów rozwoju dziecka

Cechy efektywnego pośrednika:

- spójne zachowania

- osoba elastyczna w zwracaniu uwagi dziecka na opiekuna

- komentuje sytuację gdzie uczestniczy razem z dzieckiem

- wyraża emocje związane z zachowaniem dziecka

- wzajemny kontakt z dzieckiem

- podtrzymywanie kontaktu wzrokowego

- budowanie ciekawości dziecka

- mniej zakazów

- intencjonalne modyfikacje, przypadkowe sekwencje przyczyn i skutków

- używanie modulowanych form przekazu

- empatia – uczenie się

- otwartość

- wrażliwość

- refleksyjność

- poszanowanie dziecka

- konsekwencje

- wyrozumiałość

Interwencje dorosłego w rozwój dziecka:

- wsparcie – pomoc w sytuacji gdy dziecko zmaga się z zadaniem

- wzywanie – stawianie zadań których samodzielnie dziecko nie podejmie – ważna nagroda słownaZajęcia wspomagające rozwój: - dyrektywność- nie dyrektywnośćDo nauki czegoś stosuje się kształcenie dyrektywne, nie dyrektywne zaś jest potrzebne przy ukierunkowywaniu dziecka. Dzieci z zagrożeniem rozwoju powinny się znaleźć w specjalnych placówkach- diagnoza- orzeczenie innej palcówki- monitorowanie rozwoju- udzielanie pomocy rodzinieBadanie przesiewowe – badanie w których wyłapano osoby z możliwymi zaburzeniami – opracowanie progów prewencyjnych i terapeutycznychCo jest celem działania personelu medycznego – oddział noworodkowy:- bezpieczeństwo kliniczne- poczucie bezpieczeństwa własnego- bezpieczeństwo rodziców – racjonalizacja lęków- zapewnienie podstawowych warunków prawidłowego rozwoju – kontrola i wspomaganie umiejętności prelingwalnych, stymulacja sensoryczna 14.04.2011Pojęcie wczesna interwencjaWarszawa 1878 r. – pierwszy ośrodek wczesnej interwencji na rzecz osób z upośledzeniem umysłowym Interwencja – wielostronne oddziaływanie z zewnątrz na proces chorobowy człowieka, by ten proces powstrzymać i doprowadzić do pełnego ozdrowienia lub gdy w przypadku gdy pełne uleczenie nie jest możliwe tak nim pokierować by do minimum zmniejszyć jego szkodliwy wpływ i ograniczyć następstwaWczesna – wiek dzieci objętych interwencją od urodzenia do 6 roku życia oddziaływanie medyczne, psychologiczne, rehabilitacja pedagogiczna, logopedyczna na rozwój dziecka u którego stwierdzono zagrożenie upośledzeniem, MPD, o różnej przyczynie – genetycznej, metabolicznej, środowiskowej, przewlekle choroby, uszkodzenia układu nerwowego i zaburzenia jego funkcji Zaburzenia zachowania – agresywność, nadpobudliwość, lękliwośćCel wczesnej interwencji:- najwcześniejsze wykrycie i zlikwidowanie, bądź korygowanie nieprawidłowości - odpowiedni dobór terapii- pomoc i wsparcie rodzinie- kompleksowa profilaktyka niepełnosprawności Funkcje interwencji:- informacyjna – przebieg rozwoju dziecka możliwe formy wsparcia pomocy rodzinie- diagnostyczna- stymulacyjno – terapeutyczna – odpowiednie oddziaływanieZałożenia teoretyczne wczesnej interwencji:- rozwój jest całościowym procesem - zależnym od uwarunkowań biologicznych środowiska- umożliwia uczenie się poprzez odbieranie bodźców i kształtowania w schematy – działanie- zgodnie z teoria Piageta aby nastąpił rozwój poznawczy jednostka musi być aktywna w środowisku - rozwój jest zapewniony podczas stymulacji środowiska – prawidłowe zmysły i motoryka, działanie na przedmiotach - prowadzi do zdobywania wiedzy o cechach przedmiotu - wiedza do czego służą przedmioty, wiedza logiczna matematyczna Podział na stadia umożliwia dokładną ocenę osiągnięć dziecka Zasady jak rozpocząć usprawnianie, włączyć rodziców, indywidualne oddziaływanie- wczesne usprawnianie dzieci ze schorzeniami postępującymi ma na celu nie tylko poprawić ich stan funkcjonowania ale również zapobiec pogarszaniu się- podjęcie oddziaływań na wczesnym etapie rozwoju uwarunkowane jest istnieniem okresów krytycznych – możliwość wyrównania lub zatrzymania zaburzeń przyczynowo – ruchowych dziecka- brak wczesnego oddziaływania może opóźnić bądź utrudnić rozwój dziecka03.02.2009 – rozporządzenie ministra edukacji narodowej w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci Problemy na jakie napotykają rodzice małych dzieci z zaburzeniem rozwoju:-zbyt późno postawiona diagnoza- koncentrowanie się jedynie na diagnozie medycznej- brak jednej placówki, gdzie pracowaliby wszyscy specjaliści- brak indywidualnych programów terapeutycznych w odniesieniu do dzieci z zaburzonym rozwojem- pomijanie potrzeb rodziny 21.04.2011

Terapia behawioralna – ma szczególne zastosowanie w przypadku dzieci autystycznych i zagrożonych niepełnosprawnością umysłową

Opiera się na teorii warunkowania instrumentalnego Pawłowa. Po raz pierwszy zastosowana przez Skinnera.

Założenia:

- wszystkie żywe organizmy żyją w określonym środowisku, w związku z czym to środowisko na nie oddziałuje

- zmiana środowiska powoduje zmianę zachowania, za pomocą kar i nagród można zachowanie to modyfikować. Za pomocą nagród można wzmacniać pozytywne zachowanie, a za pomocą kar eliminować

W 1961 r. po raz pierwszy zastosowane przez Foresta w pracy z dziećmi autystycznymi. Według Foresta problemy z uczeniem się, funkcjonowaniem, zachowaniem dzieci autystycznych wiąże się nieułożonymi zachowaniem rodziców. Wykazał, ze dzieci autystyczne sa w stanie uczyć się zachowań przy użyciu bodźców i z czasem wzmocnienia są zamieniane na wzmożenia społeczne

Podstawą oddziaływania w terapii behawioralnej jest analiza behawioralne czyli diagnoza. Jej przedmiotem sa konkretne zachowania jednostki a z drugiej strony czynniki które to zachowanie zmieniają

Bodźce które powodują zmianę zachowania są w środowisku społecznym – obserwacja i rejestrowanie faktów

Behawioryści opierają się na rzeczywistości, nie opierają się na czynnikach hipotetycznych, opierają się na bodźcach, które mogą zmienić zachowanie

W skład analizy wchodzi zdefiniowanie problemu jednostki, opisanie zachowania. Analiza pozwoli poddać terapii specyficzne zachowania dziecka. Opiera się na tym ze dzieci autystyczne mają takie same zdolności jak dzieci normalne jeśli znajdą się one w odpowiednich warunkach

W terapii behawioralnej wszystkie osoby mające doczynienia z dzieckiem to terapeuci – rodzice tez

Ważnym założeniem jest stawianie małych zadań tak aby dziecko i terapeuta byli zadowoleni

Należy przygotować się na ciężką prace – jest to terapia długotrwała

Dzieci takie należy uczyć radzenia sobie z emocjami negatywnymi

Cel terapii behawioralnej:

- modyfikowanie zachowań dziecka

* rozwijanie zachowań deficytowych u dziecka

* redukowanie zachowań niepożądanych – zachowania destruktywne, agresywne, autostymulujące, rytualistyczne, z góry zakładające odmowę,

- generalizowanie i utrzymywanie efektów terapii w czasie – spowodowanie ze umiejętności wyuczone na terapii będą stosowane spontanicznie w życiu codziennym

* na pewnym etapie terapii coraz rzadziej stosuje się wzmocnienia rzeczowe

* stosowanie nagrody ale po dłuższym czasie

* rozwijanie wsparcia i aprobaty ze strony rówieśników

* każda czynność, której dziecko musi się nauczyć musi być rozłożona na małe kroczki

* istotny jest język jakim terapeuta się posługuje, polecenia powinny być jasno sformułowane zawsze w ten sam sposób

* podczas terapii prowadzi się obszerną dokumentację, do której każdy terapeuta musi mieć wgląd

* wprowadzone są kary, muszą być konsekwentnie stosowane, dziecko musi znać reguły

* eliminacja zachowań negatywnych

* stosujemy program zachowań alternatywnych

* uczymy zachowań poprzez praktykę

* kładziemy nacisk na to, aby zachowanie akceptowane przez nas wystąpiło natychmiast

1. terapia dotyczy różnych sfer życia:

- rozumienie mowy

- naśladownictwo

- dopasowanie i sortowanie

- pracujemy nad mową czynną

- pojęcia abstrakcyjne

- umiejętności szkolne

- czynności samoobsługowe

- rozwój społeczny

Podstawą tej terapii jest naśladownictwo – dzieci mogą mieć z tym problem, w związku z pewnymi deficytami

Rodzaje naśladownictwa:

- naśladownictwo ruchów ust

- imitacja precyzyjnych ruchów dłoni

- imitacja ruchów motoryki dużej

Terapii behawioralnej nie można stosować z innymi terapiami ani z leczeniem farmakologicznym, chyba, że są to leki przeciw padaczce, związane z leczeniem somatycznym

05.05.2011Autyzm – całościowe zaburzenie rozwoju Triada autystyczna:- zaburzenia w kontaktach społecznych- zaburzenia w sferze komunikacji- zaburzenia powtarzalności zachowańObjawy muszą się pojawić w ciągu 3 pierwszych lat życiaW autyzmie mamy problem z deficytem mowyDziecko zagrożone autyzmem od 4 miesiąca życia do 4 roku życia – zaburzenie funkcji poznawczych – percepcji wzrokowej, słuchowej, czuciowej – smak, węch, dotyk, priocepcja – możemy się zorientować w jakiej pozycji jesteśmy; naśladownictwo, rozwój komunikacji werbalnej i niewerbalnej, zabawa, pamięć, rozwój motoryczny, sprawności manualnej, praksji oralnejAutyzm atypowy – osoby upośledzone, gdy ich rozwój nie pozwala na stwierdzenie wszystkich kryteriów rozwojowych Autyzm częściej występuje u chłopców, mniej u dziewczyn – u dziewczyn występuje on w cięższej postaci Drogi rozwoju zaburzeń:- od samego początku niepoprawny rozwój- pierwsze 3 lata życia, ale jest to okres prawidłowego rozwoju Dzieci autystyczne – deficyty w zachowania społecznych, poważne zaburzenie mowy i języka, anormalne reakcje w środowisku fizycznym, zabawy rytualistyczne, autostymulacja, agresja i autopresja, dysharmonia rozwojowa, ograniczenie zdolności naśladownictwa, brak ograniczonego kontaktu wzrokowego, ignorowanie osób, znikome zwracanie uwagi, brak zainteresowania zabawą społeczną, preferowanie samotności, małe zainteresowanie kontaktem fizycznym, brak uśmiechu, gestykulacji, wspólnego pola uwagi, sztywne wzorce zachowań, niewłaściwe wykorzystanie przedmiotów, niezwykłe zainteresowania wzrokowe, nietypowe reakcje na dźwięki, nadwrażliwość smakowa, brak wrażliwości na ból, Orzeczenie – psychiatra dziecięcy psycholog kliniczny, logopeda, pediatra, neurolog Diagnoza – wywiad + zachowanie w gabinecie + nagranie zachowania + diagnoza innych specjalistówBłędna przyczyna rozpoznania autyzmu:- niewystarczająca wiedza lekarzy- bagatelizowanie obaw rodziców- brak dostatecznej wiedzy specjalistycznej- niewystarczająca liczba placówek- złożoność zaburzeniaAutyzm wczesnodziecięcy L. Kanner 1944 r. 1980 – rozpoznanie całościowego zaburzenia rozwoju- teorie organiczne – zaburzenie mózgu przyczyną autyzmu- teorie psychologiczne- teorie genetyczne- przyczyny tkwią w innych chorobach- biochemiczne, chemiczne, biologiczne- syndrom cieknącego jelita 12.05.2011ERDI – interwencja w rozwój relacji między dzieckiem a otoczeniemAnalogie wśród współczesnego społeczeństwa:- brak kontaktu społecznego twarzą w twarz- autopretyzacja- nasilenie agresjiProfilaktyka:I rzędowa – eliminowanie czynnika patogennego, działanie jest podejmowane zanim pojawią się problemyII rzędowa – czynnik patogenny pojawił się, ale wcześnie wykryty powoduje, że możemy nie dopuścić do odchylenia od normyIII rzędowa – pomniejszanie następujących odchyleń od normy z wykorzystaniem zintegrowanych działańProgram rządowy 2005 r. – Wczesna wielospecjalistyczna kompleksowa i skoordynowana pomoc dziecku zagrożonego niepełnosprawnością lub niepełnosprawnego oraz jego rodzinie – uchwalone przez ministerstwo edukacji i sportu, zdrowia, pracy i polityki społecznej, organizacje pozarządowe, rzecznik praw obywatelskich Pomoc - Równoczesne, uzupełniające się w oddziaływaniu medyczno – rehabilitacyjno – terapeutycznym oraz rewalidacyjno – wychowawczym, objęte wspólnym programem, opracowanym i przygotowanym przez odpowiednio przygotowanych specjalistów

Formy pomocy:

- wsparcie psychiczne

- informacja

- podnoszenie kompetencji rodziny

- poradnictwo rodzinne, prawne, życiowe

- umożliwienie kontaktu z innymi rodzinami o podobnej sytuacji

- zabawy pedagogiczne, pomocne rehabilitacje

- organizowanie transportu

Wczesne – od urodzenia do 7 roku życia

Skoordynowane i kompleksowe – diagnoza pedagogiczne, medyczna, psychologiczne, logopedyczna, łączenie diagnozy z terapią

Wielospecjalistyczna – współpraca specjalistów

Różni specjaliści, na różnych etapach modyfikują program

Efekty:

- całkowita eliminacja zaburzeń

- zapobieganie w utrwalaniu się niepełnosprawności i umożliwianie dalszego względnie prawidłowego rozwoju z niewielką koniecznością pomocy terapeuty

- uruchomienie wszystkich potencjalnych możliwości rozwoju dziecka, gdzie niepełnosprawność jest nieodwracalna

- określenie mocnych stron u dzieci wielorako niepełnosprawnych i budowanie satysfakcjonującego kontaktu

- wczesne zdobycie umiejętności samoobsługi

- dzieci osiągną poziom rozwoju który pomoże im funkcjonować bez dorosłych

MPD – zespół zaburzeń ruchowych wywołany uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego w okresie rozwoju:

- płodowego

- okołoporodowego

- noworodkowego

Dochodzi do niego w wyniku zaburzeń ruchowo – krążeniowych

Leukomodacja – ubytek istoty białej w mózgu u wcześniaków

MPD – zaburzenie rozwoju i postawy, porażenia, niedowłady, ruchy mimowolne, padaczka, UU, zaburzenie mowy, słuchu, wzroku,

Postacie MPD:

- piramidowe, swastyczne – wynik uszkodzenia ośrodków i dróg mózgowych, które kierują dowolną czynnością mózgową, niedowład połowiczny prawo lub lewostronny, niedowład spastyczny 4 kończynowy, przewaga kończyn górnych, obustronny, kurczowy

- poza piramidowe – wynik uszkodzenia struktur mózgowych, podkorowych – ruchy mimowolne

- móżdżkowe – wynik uszkodzenia móżdżku, zaburzenia równowagi, wodogłowie

Trudności u dzieci z MPD:

- UU

- zaburzenia mowy – dyzartria(częściowa), anartria(brak)

- zaburzenia słuchu

- zaburzenia wzroku – ruch gałek ocznych

- zaburzenia ruchu

19.05.2011

Różne metody, które mają zastosowanie we wczesnej stymulacji rozwoju:

- metoda NOT – używana przez fizjoterapeutów. Powstała w latach 40-tych XX w. w Londynie. Ma zastosowanie u dzieci z zaburzonym rozwojem ruchowym, uszkodzeniach układu nerwowego. Praca z wcześniakami i z dziećmi z mózgowym porażeniem dziecięcym. Poleca się ją profilaktycznie. Metoda ta ma pomóc dziecku we wczesnym rozwoju

Założenia:

* rozwój dzieci z dysfunkcją układu nerwowego, przebiega inaczej niż rozwój normalnych dzieci, bo doświadczenia ruchowe rozwijają się nieprawidłowo – niewłaściwe odruchy i czucie własnego ciała, u tych dzieci reakcje równowagi i prostowania się często w ogóle się nie rozwijają. Zaburzenia w napięciu mięsni powodują powstawanie nieprawidłowych wzorców ruchowych. Metoda ta wpływa na napięcie mięśniowe. Hamuje nieprawidłowe odruchy, pozwala na wyzwolenie ruchu w formie najbardziej zbliżonej do naturalnej. Terapeuta w tej metodzie ćwiczy całe ciało. W Polsce stosowana od lat 60 – tych.

- metoda Vojty – stworzona przez Wacława Vojtę w 1954 r. Stosowana od urodzenia, jeśli występowało nieprawidłowe napięcie mięśniowe. Polega na wywoływaniu odruchów poprzez naciskanie na odpowiednie miejsce na ciele. Stosowana w celu wywołania prawidłowych odruchów, które mogą pojawiać się nieco później. Vojta za czynność podstawową wybrał pełzanie – obejmuje ono cały układ nerwowy. Usprawnianie tą metodą kończy się wtedy, gdy dziecko osiągnie umiejętność pełzania

- metoda Ruchu Rozmijającego W. Scherborne – celem jest wspomaganie rozwoju poprzez kontakt fizyczny, emocjonalny. Stosowana wobec dzieci z zaburzeniem rozwoju psychoruchowego, emocjonalnego, opiera się na tym, że ruch jest tym co wspomaga dziecko - lata 60 XX w. Dziecko powinno nauczyć się odczuwania świadomości własnego ciała, mieć poczucie całości ciała, a nie koncentrować się na poszczególnych częściach. W skład tej metody wchodzą ćwiczenia prowadzące do rozwoju własnego ciała, rozwój sfery fizycznej i emocjonalnej, społecznej

- metoda dobrego startu Marty Bogdanowicz – celem jest rozwijanie funkcji językowych, słuchowych, wzrokowych, dotykowych i ruchowych. Podstawą zajęć jest piosenka, tekst tej piosenki służy do ćwiczeń rozwijających mowę, mówienie. Służy do ćwiczeń ruchowych, do uczenia się poprzez zmysły. Ćwiczenia wstępne, później ruchowe, ruchowo – słuchowe i ruchowo – słuchowo – wzrokowe

- metody wspomagające porozumiewanie się – nauka pisania i czytania poprawia płynność ruchów rąk i koordynację ruchowo – wzrokową, koncentrację uwagi, rozwija funkcje językowe, pamięć wzrokowo - słuchową

- animaloterapia – kontakt ze zwierzęciem wpływa pozytywnie na człowieka, poprawia zdrowie psychiczne i fizyczne

* hiporehabilitacja – wykorzystywana w medycynie, ma na celu minimalizowanie lub usuwanie upośledzeń funkcji ruchowych lub mentalnych

* jazda leczniczo - -pedagogiczna – jej celem jest wytworzenie u osoby predyspozycji rozwojowych do zmiany zachowania lub załagodzenie niekorzystnych zaburzeń rozwojowych

* jazda sportowa osób upośledzonych:

1. normalizacja napięcia mięśni

2. koordynacja ruchów

3. facylitacja integracji sensorycznej – scalanie bodźców dochodzących z różnych zmysłów

4. kształcenie równowagi

5. poprawianie symetrii ruchowej

6. zwiększanie pewności siebie

7. rozwój emocjonalny

* dogoterapia – twórcą był Boris Levinsom od 1977 r. w USA – zauważył że dzieci autystyczne akceptują kontakt ze zwierzęciem, wyrobienie wrażliwości u dzieci, leczenie zaburzeń rozwoju

W Polsce M. Czerwińska rodzaje dogoterapii:

* zajęcia z udziałem psa

* terapia dziecka z psem

Cele szczegółowe dogoterapii:

* poprawa motoryki i koordynacji

* rozwijanie umiejętności porozumiewania się

* doskonalenie zdolności utrzymania równowagi

* pobudza do komunikowania się

* rozwijanie zdolności koncentracji uwagi

* zmniejszanie stresu

* zwiększa poczucie własnej wartości

* poprawia pamięć

* rozwija funkcje poznawcze

- psychostymulująca metoda rozwoju mowy i myślenia M. Młynowska, T. Smereta – wspomaga rozwój spontanicznej aktywności słownej SAS, dziecko z zaburzonym rozwojem przezywa stres komunikacyjny, służy temu relaks psychostymulacyjny. W skład relaksu wchodzi masaż, muzyka, bajka ze stałymi bohaterami o pozytywnych cechach, ćwiczenia energetyzujące wzmocnienie naturalnego przepływu energii, rozgrzewka, ćwiczenia koordynujące – podnoszące świadomość ruchu. Służy w pracy z dzieckiem nadaktywnym, apatycznym, wykazującym destruktywne zachowania i z zaburzeniami koordynacji psychoruchowej

- metoda pedagogiczna Biafeed - back - metoda wpływania na pracę mózgu z wykorzystaniem obrazu pojawiającego się na komputerze. Polecana dla dzieci nadpobudliwych z padaczką – polepsza funkcjonowanie mózgu. Mózg produkuje fale magnetyczne, za pomocą gry którą dzieci obserwują na monitorze, niweluje się fale mózgowe, które są niekorzystne.

Alfa – relaks, delta – czuwanie, beta – aktywne myślenie, telta – sen, fantazje


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
FILOZOFIA[1], Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, semestr 1
patologia ukl nerwowego wyklady, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoj
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka zagrożonego niepełnosprawnością
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
Dokumentacja wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Wykłady Twardowski wwrdzwśr, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, S
domowe zabawki dla niemowlaka, wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
Wczesna interwencja i wczesne wspomaganie rozwoju mowy
UP IPS niestacjonarne dwuletnie studia II st. wczesne wspomaganie rozwoju dziecka rok 2, Elektrotech
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka Nowy Targ, Ludzkie Życie i Zdrowie cenne a więc chroń je
Rendall, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, Semestr II, Wczesne w
Elementy patologii układu nerwowego wykiład 1, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspo
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z zespołem Downa
WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECKA, Diagnoza
AUTYZM[1], wczesne wspomaganie rozwoju, autyzm
Program wczesnego wspomagania rozwoju dziecka 7, pedagogika specjalna
Materialy metodyczne Informacja, wczesne wspomaganie rozwoju

więcej podobnych podstron