MĘSKI UKŁAD ROZRODCZY
NARZĄDY WEWNĘTRZNE:
-jądra
-najądrza
-nasieniowod
-cewka moczowa
-gruczoły pęcherzykowo-nasienne
-przewód wytryskowy
-gruczołu krokowegy
-gruczoły opuszkowo-cewkowe
ZEWNĘTRZNE NARZĄDY:
-moszna
-prącie
JĄDRA
- Są narządem parzystym, położone są w mosznie, poza obrębem jamy brzusznej.
- ich powierzchnia jest pokryta błoną włóknistą
- Wewnątrz jąder znajdują się liczne, kręte kanaliki nasienne ,w których zachodzi proces
powstawania plemników (spermatogeneza).
- sperma tworzy się najwydajniej w temperaturze niższych niż 37 stopni Celsjusza
- są składnikiem dwóch układów: Rozrodczego i Endokrynnego (gruczoły dokrewne)
- produkują męski hormon – testosteron
Obie funkcje jąder znajdują się pod kontrolą
Hormonów produkowanych przez przedni płat przysadki:
lutropiny (LH)
folikulotropiny (FSH)
*testosteron: kształtowanie płci i cech płciowych w życiu płodowym
wpływa na spermatogenezę,
przyspiesza zakończenie wzrostu kości długich,
wykształcanie się wtórnych cech płciowych (budowa ciała, głos, typ owłosienia, zarost
twarzy...)
* układ endokrynny: Układ wewnętrznego wydzielania
* lutropina: u osobników męskich stymuluje produkcję testosteronu
* folikulotropiny: powoduje powiększenie cewek nasiennych, pobudza spermatogenezę ,
niezbędna do prawidłowego funkcjonowania testosteronu.
Na jądrach osadzone są:
NAJĄDRZE
- przylegają do jąder wzdłuż ich tylnego brzegu
- najądrza są to kanaliki tworzące przewód o kilkumetrowej długości, zawierający
rzęski, dzięki którym plemniki przesuwają się do przodu.
- zachodzi w nich proces dojrzewania plemników (spermiogeneza) oraz ich
magazynowanie.
NASIENIOWODY
- -są to przewody mające długość 40-50 cm
- -wyprowadza plemniki z jader
- ściana nasieniowodu składa się z błony zewnętrznej, mięśniowej i śluzowej
- -wytwarza substancje zwiększające ruchliwość plemników
DROGA PLEMNIKÓW:
Jądro – najądrze – nasieniowód – kanał pachwinowy – jama brzuszna – miednica - gruczoł krokowy
– przewód wytryskowy – cewka moczowa
CEWKA MOCZOWA
-ostatni odcinek dróg płciowych
- rozpoczyna się na dnie pęcherza moczowego
- znajduje się wewnątrz prącia
- wyprowadza mocz i nasienie
- przechodzi przez gruczoł krokowy , łączy się z przewodami wytryskowymi i kieruje
się ku członkowi
GRUCZOŁ PĘCHERZYKOWO- NASIENNY:
- parzysty narząd męskiego układu rozrodczego
- położony w okolicy dna pęcherza moczowego
- wydziela ok. 70% objętości ejakulatu
- wytwarza substancję zawierającą niewielkie ilości
fruktozy
stanowiącej źródło energii dla plemników
- wydziela składniki nasienia :proteiny,enzymy,fruktozę ,
prostaglandynę
- ujście pęcherzyka nasiennego wnika do nasieniowodu
w miejscu zwanym jego bańką.
*ejakulat: porcja spermy wyrzucana podczas ejakulacji
*prostaglandyna pobudzenie ruchliwości plemników
·
PECHERZ NASIENNY
- są to parzyste narządy
- łączą się z nasieniowodami tworząc przewody wytryskowe uchodzące do
gruczołu
Krokowego.
*przewód wytryskowy: kolejny odcinek drogi nasienia od bańki nasieniowodu do ujścia cewki moczowej
GRUCZOŁ KROKOWY:
- inaczej prostata albo stercz
- jest to nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowy
- leży pod pęcherzem moczowym
- wydzielina prostaty jest mętna, białawą cieczą (znajdują się w niej plemniki)
GRUCZOŁ OPUSZKOWO-CEWKOWY
:
odpowiada za wydzielanie przezroczystej
wydzieliny(preejakulatu) z cewki moczowej
(zabezpiecza ona plemniki przed kwaśny
środowiskiem cewki moczowej i pochwy,bo to płyn o charakterze
zasadowym)
- wydzielina ta ułatwia stosunek płciowy
- pozwala on na przeczyszczenie cewki moczowej przed
wytryskiem
MOSZNA
- uwypuklenie ściany jamy brzusznej w kształcie skórno-mięśniowego worka
- znajdują się tam jądra
- jej zadaniem jest utrzymywanie jąder w optymalnej temperaturze (nieco
niższej niż temperatura ciała , jest to około 34,4°C)
- gdy jest chłodno moszna się kurczy, co zbliża jądro do wnętrza ciała, aby
utrzymały odpowiednią temperaturę
PRĄCIE
: - przez prącie przebiega ostatni odcinek cewki moczowej ,której ujście znajduje
się na szczycie żołędzi prącia
- rozmiary penisa:
-długość normalnego penisa w czasie spoczynku wynosi 6–10 cm
-podczas wzwodu (erekcji) 11–16 cm
-długość nie przekraczającą 7 cm to mikropenis
-długość przekraczającą 30 cm
• Układ rozrodczy to ogól narządów pozwalających
na zapłodnienie i rozmnażanie.
• Jako jedyny układ w organiźmie wykazuje różne
postacie morfologiczne i czynnościowe oznacza to
ze różni się budową i funkcjami u kobiet i
mężczyzn.
• Rolą męskiego układu rozrodczego jest
wytworzenie plemników i wprowadzenie ich do
żeńskich dróg rodnych.
Dojrzewanie i zmiany
• Zmiany w zakresie rozwoju płciowego i fizycznego,
które pojawiają się podczas dojrzewania, są
efektem wpływu hormonów. W wieku dojrzewania,
przysadka mózgowa, będąca nadrzędnym
gruczołem wydzielania wewnętrznego, zwiększa
wydzielanie hormonu zwanego folitropiną.Ten
hormon aktywuje następne gruczoły do produkcji
innych hormonów. U chłopców aktywuje produkcję
testosteronu przez jądra a prostata rozpoczyna
produkcję plemników i spermy.
Proces powstawania plemników-
spermatogeneza
• Spermatogeneza zachodzi wewnątrz jąder w
kanalikach nasiennych. Przy ich wewnętrznej ścianie
znajdują się komórki, które są komórkami
macierzystymi plemników (tzw. spermatogonia). W
wyniku różnych przemian oraz podziału mejotycznego
powstają kolejno spermatocyty I rzędu, spermatocyty II
rzędu i na końcu spermatydy.
• Spermatydy są niedojrzałą postacią plemników i nie
mają zdolności ruchu.
• Z jednej komórki macierzystej powstają cztery
spermatydy.
• Są one transportowane wzdłuż kanalików nasiennych
do przewodów znajdujących się w najądrzach. Po
drodze przechodzą szereg przemian, np. pozbywają się
cytoplazmy i wykształcają wić. Efektem jest powstanie
w pełni dojrzałych plemników. Przemiany te zaczynają
się już w jądrze, ale główna ich część zachodzi w
obrębie najądrza.
Budowa plemnika
Dojrzały plemnik składa się z:
• - główki, w której znajduje się
jądro komórkowe. Na szczycie
główki znajduje się akrosom
zawierający enzymy
umożliwiające plemnikowi
wniknięcie do komórki jajowej.
• - witki umożliwiającej ruch.
U nasady witki znajduje się
wstawka, w której obecne są
liczne mitochondria.
Choroby układu rozrodczego
• Zapalenie prostaty
• Skręcenie jądra
• Przerost prostaty
• Rak jądra
• ZAPALENIE PROSTATY jest wynikiem
infekcji bakteryjnej lub innego
pochodzenia. Zakażenie może przenieść
się odległych narządów, jak np. z zatok
przynosowych.
• Objawy- bóle w kroczu, parcie na pęcherz
moczowy i częste oddawanie moczu,
pieczenie cewki moczowej oraz ropna,
śluzowa bądź krwista wydzielina z cewki.
• Zapalenie prostaty leczy się zwykle
antybiotykami, stosuje się również leki
przeciwbólowe i rozkurczowe. Ulgę w bólu
przynosi też rozgrzewanie krocza.
• SKRĘCENIE JĄDRA występuje przeważnie u
młodych chłopców, jednak nie należy go
wykluczać u osób w młodszym ani w starszym
wieku. Polega ono na zaciśnięciu się naczyń
krwionośnych doprowadzających krew do jądra.
Skutkiem tego jest martwica niedotlenionych
narządów, co jest przyczyną bezpłodności.
• Objawy -ból, obrzmienie i zaczerwienienie,
gorączka. Mogą występować nudności i wymioty.
Aby uniknąć powikłań, konieczna jest
natychmiastowa hospitalizacja.
• Łagodny PRZEROST PROSTATY (gruczolak) jest
bardzo częstym schorzeniem u mężczyzn po 50.
roku życia. Jego wystąpienie wiąże się z
aktywnością hormonów płciowych.
• Objawy -trudności z oddawaniem moczu, parcie
na pęcherz i częste oddawanie moczu. W
późniejszym stadium dochodzi do całkowitego
zatrzymania moczu, ale zwykle przed tym etapem
podjęte już zostaje leczenie.
• RAK JĄDRA-najczęstszy nowotwór złośliwy z grupy
guzów litych w grupie młodych mężczyzn
(pomiędzy 20 a 35 rokiem życia).
• Typowe wczesne objawy choroby to guz
wyczuwalny w obrębie moszny lub powiększenie
całego jądra, uczucie "ciężaru" w mosznie,
narastające powiększenie moszny wskutek
gromadzenia w niej płynu. Również ból lub
dyskomfort w obrębie moszny.