Układ rozrodczy męski
Funkcje:
-wytwarzanie, odżywianie i czasowe przechowywanie gamet męskich (plemników)
- wprowadzenie zawiesiny plemników (nasienia) do układu płciowego żeńskiego
- wytwarzanie hormonów płciowych (androgenów) i receptorów dla nich
JĄDRO- gruczoł wytwarzający plemniki
*przewody wyprowadzające :
- najądrza
-nasieniowody
- przewody wytryskowe
* gruczoły dodatkowe
- pęcherzyki nasienne
- gruczoł krokowy
- gruczoły opuszkowo-cewkowe
- gruczoły cewki moczowej
Moszna (otacza jądro) jest to twór skórno-mięśniowy, który zawiera gruczoły potowe.
Jądra w 7 miesiącu ciąży schodzą się do moszny- brak zejścia jąder (wnętrostwo) prowadzi do bezpłodności.
W mosznie temperatura jest 2-3° niższa od temperatury ciała co jest niezbędne do prawidłowej spermatogenezy.
Jądra zawieszone w mosznie na powrózku nasiennym zawierającym nasieniowód, tętnice, żyły i naczynia limfatyczne.
Jądro składa się z 200-300 płacików, a w każdym z tych płacików jest 1-4 kanalików nasiennych krętych
Kanaliki kręte:
-wyścielone są nabłonkiem plemnikotwórczym ( tu powstają plemniki)
-silnie ukrwione
-wydłużone w szczytowej części
-proces spermatogenezy
-procesy spermiogenezy
Kanaliki nasienne:
- kręte, nierozgałęzione pętle na obu końcach przechodzą w kanaliki proste otwierające się do sieci jądra
- zbudowane z : błony własnej kanalika i nabłonka plemnikotwórczego
spermatogeneza-powstawanie na drodze podziałów mitotycznych spermatocytów z komórek macierzystych (spermatogoniów)
spermiogeneza- przekształcenie spermatydy w plemniki
Komórki Sertoliego:
- są to komórki podporowe
- wysokie, wydłużone o nieregularnych kształtach
-posiadają wypustki cytoplazmatyczne
W cytoplazmie posiadają:
- cienkie, nitkowate mitochondria
- siateczkę śródplazmatyczną gładką
- ziarna glikogenu
- krople tłuszczu
- ziarna lipofuscynowe
Funkcje:
podporowa
fagocytarna:
pochłaniają resztę cytoplazmy odrzuconą przez dojrzałe spermatydy oraz zdegenerowane komórki plemnikotwórcze
wydzielnicza (sekrecyjna):
u zarodków (8-9 tydz) wydzielają substancję hamującą rozwój przewodu Mullera
w okresie przedpokwitania- wydzielają substancję zapobiegającą podziałom komórek plemnikotwórczych
w dojrzałych jądrach – wydzielają białko wiążące androgeny (ABP)
Komórki Leydiga
- gruczołowe
-syntetyzują testosteron
-zawierają:
- liczne, tabularne mitochondria
- witaminy, enzymy, cholesterol
- dobrze rozwiniętą gładka siateczkę śródplazmatyczną
- krople tłuszczu, ziarna lipofuscynowe, wtręty białkowe (krystaloidy Reinkego)
NAJĄDRZE:
-pokryte jest nabłonkiem wielorzędowym walcowatym z długimi mikrokosmkami (stereocilie)
-otoczony pochewką mięśni okrężnych gładkich
Funkcje:
- dojrzewanie plemników
- fagocytoza i trawienie zdegenerowanych plemników
Komórki główne przewodu najądrza pełnią funkcję wydzielniczo- resorpcyjną.
Zawierają:
- ziarnistości wydzielnicze
- pęcherzyki pinocytarne
Ich wydzielina zawiera :
- białka (liczne)
- glikoproteiny
- substancję wpływającą na ostateczne dojrzewanie plemników: kwas sialowy
NASIENIOWÓD:
-zawiera żyły, tętnice oraz naczynia limfatyczne tworząc powrózek nasienny
-w końcowym odcinku łączy się z pęcherzykiem nasiennym , przechodzi w bańkę i przewód wytryskowy.
-pęcherzyki nasienne wytwarzają wydzielinę bogatą w globuliny , witaminę C i fruktozę
-skurcz przewodów wytryskowych powoduje ejakulację
Pęcherzyki nasienne:
-parzyste gruczoły pęcherzykowo-cewkowe
- uchodzą do nasieniowodu
- każdy zawiera silnie skręconą cewę
- wyściela je błona śluzowa silnie pofałdowana, zawierająca nabłonek dwurzędowy
Wydzielina pęcherzyków nasiennych
*stanowi około 70 % objętości nasienia
* zawiera m.in:
- fruktozę- materiał energetyczny dla plemników
-weskulinę- prowadzącą do koagulowania nasienia ,czyli zapobieganie wypływaniu nasienia z pochwy
Prostata
-pokryty torebką łącznotkankową
-przegrody łącznotkankowe –dzielą gruczoł na płaciki (zawierające komórki mięśni gładkich )
- składa się z wielu gruczołów uchodzących do cewki moczowej
Gruczoł krokowy:
- elementy wydzielnicze , tworzą 3 warstwy :
warstwa około cewkowych gruczołów śluzówki
warstwa gruczołów podśluzówkowych
warstwa gruczołów głównych
wydzielina gruczołu krokowego to około 20 % objętości nasienia
zawiera m.in.:
- sperminę- białko nadające nasieniu charakterystyczny zapach
- fosfatazę kwaśną- jej poziom we krwi zwiększa się przypadku raka prostaty
- fruktozę
Kamyki sterczowe – złogi, ich liczba wzrasta z wiekiem. W ich skład wchodzą białka, węglowodany, sole wapnia.
Gruczoły opuszkowo-cewkowe ( Cowpera )
- uchodzą do cewki moczowej
- nabłonek w zależności od stanu czynnościowego ( jednowarstwowy sześcienny lub walcowaty) utworzony z komórek śluzowych produkujących wydzielinę śluzowatą o odczynie zasadowym zawierającą:
- cukry (głównie galaktozę)
- kwas sialowy
CEWKA MOCZOWA MĘSKA:
część wewnątrzścienna- powyżej gruczoły krokowego
część sterczowa:
Na tylnej ścianie błona śluzowa tworzy podłużną listewkę- grzebień cewki moczowej. W połowie długości grzebień tworzy
zgrubienie- wzgórek nasienny.
część błoniasta:
Zawiera odcinek przeponowy- najcieńszy (cieśń cewki moczowej). Odcinek przeponowy przechodzi przez przeponę moczowo
płciową zbudowaną z mięśni i powięzi.
2 rodzaje gruczołów: Wytwarzają śluz chroniący nabłonek cewki
- śródnabłonkowe ( nabłonek jednowarstwowy płaski)
- podnabłonkowe ( nabłonek jednowarstwowy walcowaty, sześcienny)
część gąbczasta:
Objęta ciałem gąbczastym prącia.