background image

 

 

Katarzyna Myślińska – studia 

podyplomowe 

z biologii 2006/2007

background image

 

 

Budowa męskiego układu 

rozrodczego

8.     Esica
9.     
Odbytnica
10.   
Pęcherzyk    
nasienny

11.   
Przewód wytr
yskowy

12.   Prostata
13.   
Gruczoł opus
zkowo-cewkow
y

14.   Odbyt
15. 
Nasieniowód
16.  Najądrze
17.  Jądro
18.  Moszna

Pęcherz         
 1 moczowy   
       
Kość łonowa  
2
Prącie 
           
 3
Ciało jamiste 
 4
Żołądź           
  5
Napletek       
  6
Ujście 
cewki   7 mo
czowej

         

background image

 

 

Budowa pęcherza moczowego

Przekrój czołowy, początkowy odcinek 
cewki moczowej

18.Trójkąt pęcherza
19.Cewka moczowa
20.Wzgórek nasienny z przewodami
      wytryskowymi
21.Gruczoł krokowy
22.Pęcherzyk nasienny
23.Ujście moczowodu

Pęcherz moczowy jest położony w 
miednicy, ma kształt stożka. Pełni 
funkcję zbiornika moczu, który 
jest do niego doprowadzany przez 
dwa moczowody. Podstawa, 
zwrócona ku dołowi zwana jest 
dnem pęcherza, a szczyt pęcherza 
zwrócony jest ku górze, w 
kierunku pępka. Od dna pęcherza 
odchodzi przewód zwany cewką 
moczową.

background image

 

 

Cewka moczowa 

(łac. urethra) - końcowa część układu moczowego 
wyprowadzająca mocz na zewnątrz. Jest to przewód 
rozpoczynający się na dnie pęcherza moczowego 
ujściem wewnętrznym cewki, a kończący ujściem 
zewnętrznym u mężczyzn na końcu żołędzi prącia, u 
kobiet na brodawce cewkowej położonej w 
przedsionku pochwy.
Cewka moczowa męska ma długość od 15 do 20 cm. 
Poza funkcją wyprowadzania moczu pełni również 
funkcję wyprowadzania nasienia. Dzielimy ją na:
Część śródścienną - biegnącą w ścianie pęcherza 
moczowego 
Część sterczową - przebiegającą przez gruczoł 
krokowy 
Część błoniastą - przebijającą przeponę moczowo-
płciową.
Część gąbczastą - biegnącą luźno w kroczu pod 
spojeniem łonowym przez ciało gąbczaste prącia, 
uchodzącą fizjologicznie na końcu żołędzi prącia; w 
przypadkach wad rozwojowych - spodziectwa - 
uchodzi na dolnej powierzchni prącia - 
wierzchniactwa - uchodzi na górnej powierzchni 
prącia 

background image

 

 

Kość łonowa

 

(łac. os pubis) - 

parzysta kość wchodząca w skład 
miednicy. 
U człowieka posiada trzon i 2 
gałęzie: górną i dolną.
Trzon kości łonowej tworzy 1/5 
panewki stawu biodrowego. 
Gałąź górna posiada 
powierzchnię górną, dolną i tylną 
oraz brzeg przedni i tylny. Brzeg 
tylny tworzy grzebień kości 
łonowej (łac. pecten ossis pubis

przedłużający się ku tyłowi w 
kresę łukowatą (łac. linea 
arcuata
). Przyśrodkowo i z 
przodu gałąź górna kończy się 
powierzchnią spojeniową (łac. 
facies symphysialis
). W tym 
miejscu kości łonowe łączą się 
spojeniem łonowym. 
Gałąź dolna kości łonowej 
posiada powierzchnię 
wewnętrzną i zewnętrzną oraz 
brzeg przyśrodkowy i boczny. 

background image

 

 

Budowa penisa

1.   Jądra                 
                      2.   
Najądrze
3.   Ciała jamiste     
                    4.   
Napletek
5.   Wędzidełko 
prącia                 6.  
 Ujście zewnętrzne 
  cewki moczowej
7.   Żołądź prącia    
                     8.   
Ciało gąbczaste
9.   Prącie                
                 10. 
Moszna

Budowa 
Penis jest narządem homologicznym żeńskiej łechtaczki. U mężczyzn 
przez prącie przebiega ostatni odcinek cewki moczowej, której ujście 
znajduje się na szczycie żołędzi prącia. Składa się z dwóch 
równoległych ciał jamistych oraz ciała gąbczastego tworzącego żołądź 
prącia oraz tzw. opuszkę. Ciało gąbczaste osłania również biegnącą 
przez prącie cewkę moczową. Prącie charakteryzuje się zdolnością do 
erekcji. Wyróżniamy nasadę oraz część ruchomą. Nasada 
przytwierdzona jest odnogami ciał jamistych do kości łonowych i 
kulszowych. Część ruchoma prącia zakończona jest żołędzią. Skóra 
prącia leży na luźnej tkance podskórnej i dlatego łatwo ją przesuwać. 
Ponad żołędzią skóra tworzy zdwojony fałd - napletek. Prącie 
unaczyniają: tętnica grzbietowa prącia i tętnica głęboka. Z żył 
powierzchniowych krew odpływa do żyły grzbietowej prącia, z żył 
głębokich zaś do splotu sromowego.

background image

 

 

Prącie, członek, penis - narząd kopulacyjny u samców 
ssaków. Penisa posiadają także inne kręgowce.

Budowa zewnętrzna 
narządów płciowych 
mężczyzny: a - 
moszna (scrotum), 
b - trzon prącia 
(corpus penis), c - 
żołądź (glans 
penis
),
 d - napletek 
(preputium)

Długość penisa

Istnieje szeroko rozpowszechnione przekonanie, że 
długość penisa u mężczyzny ma bezpośredni związek 
z jego sprawnością seksualną oraz satysfakcją 
partnerki podczas stosunku płciowego. Seksuolodzy 
zaprzeczają temu i podają, że długość normalnego 
penisa w czasie spoczynku wynosi 6-10 cm, a 
podczas wzwodu (erekcji) 11-17 cm, podczas gdy 
głębokość pochwy to średnio 10 cm.
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat wykonano 
szereg badań długości penisa dorosłych mężczyzn, 
opierając się zarówno na ocenach osób badanych, 
jak i wykonując badania w warunkach 
laboratoryjnych (te pierwsze wykazywały zwykle 
większą długość).
Tzw. Raport Kinseya opublikowany w 1948 roku 
stwierdza, że średnia długość członka we wzwodzie 
wynosi 15,25 cm, ze średnim odchyleniem 1,96 cm 
(pomiary wykonywane przez osoby badane).

 

background image

 

 

Esica

 

(łac. sigmoideum) - część jelita grubego. Nazwa 

tego odcinka okrężnicy pochodzi od jej kształtu, 

przypominającego literę "S". Jest skierowana 

początkowo łukiem wypukłym ku stronie prawej, 

a następnie zakręca w dół przechodząc w 

odbytnicę. Esica ma czasem długą krezkę i ulega 

skrętowi. Skręt esicy jest jedną z postaci 

niedrożności jelit i jako taki może stanowić stan 

zagrożenia życia. Niedrożność jelit ze skręcenia 

(popularnie nazywany "skrętem kiszek", łac. 

ileus) polega na skręceniu się jelita dookoła osi 

długiej, powodujące jego zatkanie i dodatkowo 

uciśnięcie naczyń krwionośnych, co grozi 

niedokrwieniem, a następnie martwicą części 

jelita.

background image

 

 

Odbytnica

 

(rectum z łac. rectum intestinum, jelito 
proste, prostnica) - końcowa część jelita 
grubego kręgowców; w niej gromadzi się 
kał przed jego wydaleniem przez odbyt. 
U większości kręgowców odbytnica 
tworzy tzw. kloakę, do której 
odprowadzany jest zarówno kał, jak 
mocz i gamety. U ssaków łożyskowych 
odbytnica jest oddzielona od ujścia 
układu moczowego i rozrodczego, w 
związku z czym gromadzi się w niej 
jedynie kał.

Tylny widok odbytnicy 
wyeksponowanej 
poprzez usunięcie 
kości krzyżowej i 
guzicznej.

Odbyt

(łac. anus) - końcowy otwór układu 
pokarmowego, przez który zwierzęta i 
ludzie wydalają kał. Odbyt zamykany 
jest przez wieniec silnych mięśni 
tworzących zwieracz odbytu.
W niektórych wypadkach odbyt 
uważany jest za narząd seksualny, 
ponieważ może zawierać erogenne 
zakończenia nerwowe. Zdarzają się też 
włosy w okolicach odbytu.

background image

 

 

Pęcherzyki nasienne

 

(l. mn. vesiculae seminales, l. poj. vesicula seminalis) to 
gruczoły pęcherzykowo-cewkowe przylegające do pęcherza 
moczowego. W budowie wewnętrznej pęcherzyka nasiennego 
występuje pofałdowana cewka z bocznymi kieszonkami i 
rozszerzeniami. Kawerny i cewka wysłana jest nabłonkiem 
walcowatym. W ścianie kawern występują włókna sprężyste i 
miocyty gładkie. Gruczoły te produkują zasadową wydzielinę, 
bogatą w prostaglandyny, fruktozę (substancja energetyczna 
dla plemników), kwas askorbinowy, protaminy. Wydzielina 
stanowi 70% objętości nasienia.

 

Przewód wytryskowy

 

(ductus ejaculatorius) - następny odcinek drogi nasienia od 
bańki nasieniowodu do ujścia cewki moczowej, położony w 
obrębie gruczołu krokowego. Długość jego wynosi ok. 2 cm, 
światło ok. 1 mm w części początkowej, zwężając się do 0,2 
mm przy ujściu cewki moczowej. Obydwa przewody 
wytryskowe uchodzą do cewki moczowej, każdy na małym 
wzniesieniu błony śluzowej, zwany wzgórkiem nasiennym 
(colliculus seminalis
), po obu stronach niewielkiego 
podłużnego zagłębienia - łagiewki sterczowej (utriculus 
prostaticus
).

background image

 

 

Nasieniowód 

(ductus 

deferens). 

Od 

każdego 

jądra 

odchodzi 

jeden 

nasieniowód.  Łączy  on  najądrze  z  przewodem  wytryskowym 
przebiegającym  przez  gruczoł  krokowy.  Przed  przejściem  w 
przewód  wytryskowy  nasieniowód  ulega  rozszerzeniu  w  bańkę 
nasieniowodu 

(ampulla 

ductus 

deferentis). 

Za 

bańką 

nasieniowodu  wpada  do  końcówki  nasieniowodu  przewód 
pęcherzyka  nasiennego.  Od  miejsca  wnikania  przewodu 
pęcherzyka  nasiennego  rozpoczyna  się  przewód  wytryskowy. 
Przewód  wytryskowy  zbiera  liczne  przewody  doprowadzające 
gruczołu  krokowego  i  wpada  z  kolei  do  wzgórka  nasiennego 
cewki  moczowej.  Od  tego  miejsca  cewka  moczowa  przechodzi  w 
cewkę  moczowo-płciową,  przebiegającą  przez  prącie.  Bańka 
nasieniowodu  jest 

wyścielona 

pofałdowanym 

nabłonkiem 

cylindrycznym  wielorzędowym.  Podobny  nabłonek  od  wewnątrz 
ma  cały  nasieniowód.  W  ścianie  nasieniowodu  wyróżnić  można 
łącznotkankową  przydankę  (pełni  funkcje  ochronne,  czepne  i 
stabilizujące,  uczestniczy  także  w  budowie  wewnętrznego 
dźwigacza  jąder  dzięki  obecności  miocytów),  mięśniówkę  (około 
1-milimetrowa  ściana  mięśniowa  z  miocytów  gładkich),  mająca 
zdolność  kurczenia  (falistego  rytmicznego  skurczu,  przez  co 
nasienie  jest  przesuwane  a  w  trakcie  wytrysku  ze  znaczną  siłą 
wypchnięte), błona  śluzowa  wysłana  wspomnianym  nabłonkiem. 
Blaszka  podśluzowa  zawiera  liczne  włókna  sprężyste.  Błona 
śluzowa  tworzy  wzdłuż  nasieniowodów  i  ich  baniek  4-5  fałdy. 
Bańki nasieniowodu spichrzują nasienie.

background image

 

 

Prostata

 

gruczoł krokowy (stercz).

 

Jest to nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowy. Jest częścią składową 
męskiego układu płciowego. Położony jest poniżej pęcherza moczowego w 
miednicy mniejszej. Przez jego miąższ przebiega część sterczowa cewki 
moczowej (dlatego gdy dochodzi do jego przerostu, na skutek 
mechanicznego ucisku cewki moczowej pojawiają się problemy z 
oddawaniem moczu oraz inkontynencja). Kształt prostaty jest 
porównywany do kształtu kasztana jadalnego (spłaszczony stożek). 
Wydzielina prostaty to mętna, biaława ciecz o zasadowym odczynie i 
charakterystycznym zapachu (to ona nadaje zapach spermie), w niej 
zawieszone są plemniki.
Tylna ścianka gruczołu prostaty przylega bezpośrednio do odbytnicy. 
Masaż prostaty drogą transrektalną, ze względu na silnie unerwienie 
czuciowe, dostarcza niektórym mężczyznom przyjemności. Silny ucisk w 
tej okolicy wywołuje gwałtowne uczucie parcia na mocz oraz niekiedy 
pieczenie w okolicy żołędzi. Ucisk prostaty wykonywany zarówno ze 
względów lekarskich (badanie per rectum) jak i erotycznych, prowadzi do 
czasowego podwyższenia stężenia PSA, co może skutkować oznaczeniem 
nieprawidłowego poziomu w badaniu laboratoryjnym.

Gruczoły opuszkowo-cewkowe (gruczoły Cowpera)

 

odpowiadają za wydalanie białej, półprzezroczystej wydzieliny z cewki 
moczowo-płciowej. Parzysty narząd wielkości grochu, otwierający się 
do cewki moczowej, znajduje się poniżej prostaty.
Powstająca wydzielina stanowi naturalny lubrykat i ułatwia stosunek. 
Sądzi się także, że pozwala on na przeczyszczenie cewki moczowej 
przed ejakulacją (wytryskiem). Wydzielina (płyn przedejakulacyjny) 
może zawierać nasienie i doprowadzić do zapłodnienia.

background image

 

 

Moszna – jądro i najądrze

NAJĄDRZE

 

(

łac. epidydimis) - układ 

kanalików, których zadaniem jest 
odprowadzanie z jądra i 
magazynowanie nasienia. 
Najądrze składa się z głowy, 
trzonu i ogona. Głowę stanowią 
płaciki (albo stożki najądrza) i 
przewodziki odprowadzające, 
natomiast trzon i ogon (który jest 
uważany za główny magazyn 
nasienia) zbudowane są z 
poskręcanego przewodu najądrza, 
który opuszczając ogon, 
przechodzi w nasieniowód.
Oprócz magazynowania 
plemników najądrze również 
produkuje wydzielinę, która 
powoduje dojrzewanie plemników 
przebywających w przewodzie 
najądrza, bez czego nie są zdolne 
do zapłodnienia.
Narząd ten zaopatrywany jest w 
krew przez tętnicę jądrową.

Moszna

 - worek skórno-

mięśniowy, w którym znajdują 
się jądra 

background image

 

 

JĄDRA

 

(łac. testisorchistestimonium virile) to 
męskie narządy rozrodcze u ludzi i 
zwierząt. Samce ssaków posiadają 2 jądra, 
które najczęściej znajdują się w mosznie-
worku skórno-powięziowym, wywodzącym 
się ze ściany brzucha.
U ssaków jądra są położone poza obrębem 
ciała, zawieszone przez powrózek nasienny 
w worku mosznowym. Jest to spowodowane 
tym, że spermatogeneza zachodzi 
wydajniej w temperaturach niższych niż 
temperatura wnętrza ciała, czyli około 37 
stopni Celsjusza. Mięsień dźwigacz jądra 
(musculus cremaster
) wchodzi w skład 
powrózka nasiennego. Gdy dojdzie do jego 
skurczu, powrózek nasienny ulega 
skróceniu i jądra znajdują się bliżej ciała, 
co dostarcza im więcej ciepła umożliwiając 
utrzymanie optymalnej temperatury. Gdy 
zajdzie potrzeba obniżenia temperatury, 
mięsień dźwigacz jądra ulega rozkurczowi, 
jądra oddalają się od ciała i możliwy jest 
spadek ich temperatury. To zjawiska jest 
znane jako odruch mięśnia dźwigacza 
jądra. Zachodzi on także w odpowiedzi na 
stres (jądra zostają podciągnięte ku ciału w 
wyniku ewolucyjnego wysiłku, w celu ich 
ochrony podczas walki) oraz podczas 
orgazmu.

Przekrój poprzeczny 
przez lewą stronę 
moszny i lewe jądro. 
Worek osłonki 
pochwowej (tunica 
vaginalis
) jest 
przedstawiony w 
stanie rozciągnięcia 

background image

 

 

Jądro i najądrze

U mężczyzn narządem wytwarzającym komórki płciowe jest jądro. W jego 
greckiej nazwie odzwierciedlono fakt, że jest to organ parzysty 
(didymoi
oznacza bowiem "bliźniaki"). Oba jądra umieszczone są w worku 
mosznowym, będącym uwypukleniem ściany brzucha. Położenie jąder w 
mosznie zapewnia im mniejsze niż wewnątrz jamy brzusznej wahania 
ciśnienia i niższą temperaturę. Narząd ten jest bowiem wrażliwy na 
czynniki fizyczne np. w postaci przegrzania. Moszna zapewnia również 
jądrom znaczną ruchomość (choć nie tak dużą jak u innych ssaków). Lewe 
jądro leży nieco niżej niż prawe; spowodowane jest to nieco gorszym 
odpływem krwi żylnej właśnie z lewego "bliźniaka", co powoduje, że ma 
ono trochę większy ciężar.

Męska gonada ma kształt spłaszczonej elipsoidy. Jej przeciętne wymiary 
wynoszą 4-5 cm długości, 2,5-3,5 cm szerokości oraz ok. 2 cm grubości; 
masa wynosi średnio 20-30 g. Podobnie jak w wielu innych narządach w 
jądrze możemy wyróżnić tzw. zrąb i miąższ. Ten pierwszy stanowi 
"rusztowanie" dla charakterystycznych dla miąższu jądra płacików i 
składających się na nie cewek nasiennych. W takim rusztowaniu biegną 
przewody (naczynia krwionośne, nerwy, naczynia chłonne) 
doprowadzające do płacików składniki odżywcze oraz sygnały 
kontrolujące jego pracę, a zbierające niepotrzebne już produkty 
przemiany materii.

Zasadniczą funkcją jądra jest wytwarzanie plemników. Ich droga zaczyna 
się w cewkach nasiennych krętych (kilka z nich składa się na jeden 
płacik), a później przez cewki nasienne proste wędrują do sieci jądra.

background image

 

 

Proces wytwarzania plemników zwany jest także spermatogenezą. 
Komórki płciowe - będące obok komórek podporowych głównym 
składnikiem ściany cewek krętych - dzielą się i dojrzewają. Cały proces 
zaczyna się od tzw. spermatogonii, przechodzi przez etap spermatocytów 
I i II rzędu, a kończy się na spermatydach i, ostatecznie, plemnikach.

Nie są to jedynie proste podziały, z jakimi mamy do czynienia np. w 
naskórku, kiedy to nowe komórki zastępują stare, nie różniąc się jednak 
zasadniczo od swoich "rodziców". Tutaj materiał genetyczny zawarty w 
46 chromosomach (23 pary) dzieli się na pół. Plemnik i komórka jajowa 
mają więc po 23 chromosomy. Dzięki temu po połączeniu w zygotę liczba 
z powrotem wraca do 46 sztuk. W przeciwnym razie (bez tego 
redukcyjnego podziału) przy każdym kolejnym zapłodnieniu 
musielibyśmy pomnożyć tę liczbę przez 2, a to doprowadziłoby zapewne 
do śmierci zarodka.

Dojrzałe plemniki mają około 60 mikrometrów długości, a w przeciętnej 
objętości wytrysku (3 mililitry) mieści się ich aż 200 do 300 milionów. 
Składają się z główki, szyjki oraz witki, która zapewnia im dużą 
ruchomość.

Oprócz plemników jądro produkuje również androgeny (głównie 
testosteron) - męskie hormony płciowe odpowiedzialne za wzrost i 
rozwój zewnętrznych narządów płciowych, owłosienia typu męskiego, 
obniżonego tonu głosu i innych wtórnych cech płciowych.

Następnym po sieci jądra etapem na drodze plemników jest najądrze. To 
właśnie tutaj te komórki dojrzewają, zatrzymując się na pewien czas w 
tym swoistym "magazynie". 

background image

 

 

Plemnik, spermatozoid

 

- haploidalna 

komórka rozrodcza wytwarzana przez gonadę 
osobnika płci męskiej służące do rozmnażania 
płciowego. Plemniki występują zarówno u 
zwierząt, jak i u roślin, choć różnią się budową. U 
zwierząt plemnik jest zwykle ruchliwy, o długości 
zależnej od gatunku: od 40, u waleni, do 250 
mikrometrów u niektórych chrząszczy (u 
człowieka długości ok. 50–60 µm).
Plemniki po raz pierwszy zaobserwował w 1677 
roku Antonie van Leeuwenhoek. U człowieka 
zwykle w jednej porcji nasienia wydalanego 
podczas wytrysku jest od 100 do 500 milionów 
plemników.

Morfologia plemnika

 

Plemnik ssaka składa się z główki, w której zawarty jest 
materiał genetyczny i akrosom, wstawki i witki która 
wprawia go w ruch. We wstawce znajdują się liczne 
mitochondria, co także związane jest z poruszaniem się 
(ludzkie plemniki poruszają się z szybkością ok. 0,1 
mm/s). Witka ma typową dla wici budowę 9x2
Biochemiczny skład główki plemnika.
Główka plemnika to w 96% nukleoproteina, składająca się 
głównie z DNA i białek zasadowych. Zawartość DNA w 
plemnikach odpowiada połowie zawartości w komórkach 
somatycznych. Najlepiej poznanymi białkami zasadowymi 
są protaminy występujące w plemnikach ryb. 
Zastosowanie detergentów wiążących grupy SH pozwoliło 
izolować białka zasadowe plemników ssaków. Zasadowe 
keratynopodobne białka histonowe plemników buhaja 
składają się z 47 reszt aminokwasowych z alaniną jako N-
końcowym oraz glutaminą jako C-końcowym 
aminokwasem.

background image

 

 

Plemniki oraz ich 
produkowanie

Produkcja plemników

Plemniki u kręgowców powstają 
w jądrach w wyniku 
spermogenezy, po czym 
dojrzewają w najądrzu.
Jeden cykl spermogenezy trwa 
około 16 dni, Do wytworzenia w 
całości dojrzałej spermy 
potrzebne jest około 5 cykli, czyli 
ponad 2 miesiące. Choroby 
przebyte podczas pierwszego 
cyklu w przeciągu potrzebnych 
pięciu, np. wysoka gorączka, 
infekcje, zapalenia nerek, jądra, 
najądrzy, prostaty, anemia, urazy 
jądra, nowotwór (chemioterapia), 
zaburzenia metaboliczne np. 
cukrzyca, hemochromatoza, 
także leki przeciwcukrzycowe, 
oraz przeciwnadciśnieniowe, 
zaburzenia hormonalne (np. 
niewydolność pętli gonadalnej 
podwzgórze-przysadka mózgowa, 
a co za tym idzie niedobór 
testosteronu) mogą wpłynąć na 
dojrzałą spermę i pogorszyć jej 
jakość, pomimo dobrego stanu 
zdrowia pacjenta po chorobie (w 
czasie badania). Dlatego zaleca 
się by pary planujące dzieci 
odłożyły we wskazanych wyżej 
przypadkach poczęcie na 74 dni 
(ok. 2,5 miesiąca), bo tyle czasu 
zajmuje pełna wymiana populacji 
plemników.

background image

 

 

Plemnik obok jajeczka

Droga plemnika :

1. Cewki nasienne kręte (tubuli seminiferi contorti)
2. Cewki nasienne proste (tubuli seminiferi recti)
3. Sieć jądra (rete testis)
4. Przewodziki wyprowadzające jądra (ductuli efferentes testis)
5. Przewód najądrza (ductus epididymidis)
6. Nasieniowód (ductus deferens) i bańka nasieniowodu (ampulla ductus 
deferentis)
7. Przewód wytryskowy (ductus ejaculatorius)
8. Część sterczowa cewki moczowej męskiej (pars prostatica urethrae 
masculinae)
9. Część błoniasta cewki moczowej męskiej (pars membranacea urethrae 
masculinae)
10. Część gąbczasta cewki moczowej męskiej (pars spongiosa urethrae 
masculinae)
11. Ujście zewnętrzne cewki moczowej (ostium externum urethrae masculinae)
Narządy płciowe żeńskie wewnętrzne

background image

 

 

Najczęstsze choroby męskiego  układu płciowego

Kłykciny kończyste

to małe mięsiste narośla na penisie, worku 
mosznowym i wokół odbytu. Przyczyną ich 
powstania jest wirus brodawczaka (HPV, 
human papilloma virus
). 
Kłykciny kończyste rozprzestrzeniają się przez 
kontakt bezpośredni. Mogą być przenoszone w 
trakcie masturbacji, pochwowego, oralnego 
czy analnego stosunku płciowego. 
Od momentu zakażenia wirusem brodawczaka 
do chwili pojawienia się brodawek może 
upłynąć do 3 miesięcy. Kłykciny są zwykle 
niebolesne, lecz niektórzy chorzy mogą 
odczuwać świąd. 
Rozpoznanie opieramy na badaniu zajętej 
okolicy. Czasami z kłykcinami można pomylić 
inną chorobę skóry, zwaną mięczakiem 
zakaźnym. Jeżeli pozostają jakiekolwiek 
wątpliwości, należy pobrać w znieczuleniu 
miejscowym niewielki wycinek skóry do 
dalszej diagnostyki laboratoryjnej. 
Jeżeli kłykciny znajdują się w okolicy odbytu, 
Twój lekarz może obejrzeć odbytnicę za 
pomocą rektoskopu, aby potwierdzić, czy 
zmiany się nie rozprzestrzeniły. Badanie to 
jest niebolesne pod warunkiem, że 
pozostaniesz rozluźniony). 

Leczenie polega na stosowaniu 
maści, zamrażaniu lub wypalaniu 
zmian. Bardzo rzadko konieczne 
jest leczenie chirurgiczne. 
Niezmiernie ważne jest 
powiadomienie Twojego partnera 
seksualnego, aby poddał (-a) się 
badaniu i, jeśli to konieczne, 
leczeniu.

background image

 

 

Zapalenie prostaty

 

jest zwykle spowodowane zakażeniem 
bakteryjnym. Mówimy wtedy o 
bakteryjnym zapaleniu prostaty. 
Schorzenie może być przenoszone drogą 
płciową lub przez krew z jelita. Czasami 
nie można ustalić czynnika zapalnego i 
wtedy mówimy o niebakteryjnym 
zapaleniu prostaty. Objawy zapalenia 
prostaty pojawiają się nagle (zapalenie 
ostre) lub rozwijają się przez dłuższy czas 
(zapalenie przewlekłe). 
Objawy ostrego zapalenia prostaty to ból 
zlokalizowany pomiędzy moszną a 
odbytnicą, ból i trudności przy 
oddawaniu moczu, częste oddawanie 
moczu, ból pleców w okolicy krzyżowej i 
dreszcze. 
Jeśli cierpisz z powodu przewlekłego 
zapalenia prostaty, możesz zostać 
poddany badaniu ultrasonograficznemu 
prostaty oraz cystoskopii. Cystoskopia 
polega na zbadaniu wnętrza pęcherza za 
pomocą cienkiego endoskopu. 
Powszechnie występujące objawy 
przewlekłego zapalenia prostaty to ból i 
uczucie dyskomfortu w okolicy prostaty, 
moszny, jąder, członka, odbytnicy oraz 
dolnej części pleców. 

Leczenie polega na 
stosowaniu długotrwałej 
antybiotykoterapii, często 
równie na podawaniu leków 
przeciwzapalnych. 
Niebakteryjne zapalenie 
prostaty zazwyczaj leczy 
się, stosując leki 
przeciwzapalne.

background image

 

 

Zapalenie cewki moczowej

może wynikać ze stanu zapalnego lub z 
podrażnienia. 
Zapalenie cewki moczowej często wywołuje 
przenoszona drogą płciową bakteria zwana 
Chlamydia trachomatis
. Zakażenie może 
również powodować inny rodzaj bakterii. 
Neisseria gonorrhoeae
. Niekiedy zapalenie 
cewki moczowej mogą wywoływać inne 
patogeny, np. wirus opryszczki. Zapalenie 
cewki moczowej może też być wynikiem urazu 
lub podrażnienia substancjami chemicznymi. 
Pacjenci z zapaleniem cewki moczowej zwykle 
odczuwają ból przy oddawaniu moczu i/lub 
zauważają upławy z członka. Upławy mogą być 
przejrzyste, białawe lub zielonkawo-żółte. Te 
ostatnie są wynikiem obecności komórek 
zapalnych, które stanowią odpowiedź 
organizmu na infekcję. Czasami pacjenci z 
zapaleniem cewki moczowej nie mają żadnych 
dolegliwości, a infekcja zostaje rozpoznana na 
podstawie badań przesiewowych. 
Zapalenie cewki moczowej rozpoznajemy, 
kiedy w wymazie z cewki moczowej, 
ocenionym pod mikroskopem, widoczne są 
komórki zapalne. Lecz jeśli krótko przed 
pobraniem wymazu pacjent oddał mocz, 
komórki zapalne mogły zostać wypłukane. W 
takim przypadku należy ponownie zgłosić się 
następnego dnia w celu pobrania kolejnego 
wymazu - pamiętaj, żeby nie oddawać moczu 
przez przynajmniej 4 godziny przed wizytą.

 

Jeżeli infekcja jest spowodowana 
przez bakterię, otrzymasz 
antybiotyk. Powinieneś (powinnaś) 
zachować wstrzemięźliwość 
płciową dopóki zapalenie nie 
zostanie wyleczone. Jeśli nie 
zastosujesz się do tego, 
najprawdopodobniej przekażesz 
zakażenie swojemu (swojej) 
partnerowi (partnerce).

background image

 

 

Skręt jądra

Często w wyniku urazu lub nagłego 
wysiłku jądro może ulec skręceniu. 
Niejednokrotnie przyczyna skrętu 
jest nieznana. Objawem skrętu 
jądra jest ostry ból, który zmusza 
do udania się na wizytę lekarską. 
Moszna obrzmiewa, ponieważ krew 
nie ma odpływu żyłami z jądra. 
Zdarza się, że jądro samoistnie 
wraca do prawidłowej pozycji. 
Jednak jest niebezpieczeństwo 
powtórnego skrętu. Często 
konieczne jest chirurgiczne 
odkręcenie jądra. 
Nie wolno zbagatelizować skrętu 
jądra, ponieważ konsekwencją 
skrętu jądra może być obumarcie i 
zanik jądra. 

background image

 

 

Rak jądra

Zazwyczaj jedno jądro rożni 
się od drugiego trochę 
kształtem, wielkością i 
położeniem. Jeśli jednak 
wielkość jednego jądra od 
jakiegoś czasu powiększa się 
lub odczuwalnie jest cięższe - 
może świadczyć to o raku 
jądra. Objawem raka może być 
rosnący guz. Jeśli biopsja jądra 
(pobranie wycinka) wykaże 
nowotwór, jądro takie 
usuwane jest. Jeśli choroba 
została w porę wykryta, 
przeważnie drugie jądro nie 
jest zajęte nowotworem. 
Nie ulega wątpliwości, że nie 
tylko kobiety powinny 
prowadzić profilaktykę 
nowotworową przez 
samokontrolę piersi czy 
profilaktyczne badania szyjki 
macicy. 
Mężczyźni również mają 
obowiązek systematycznej 
samokontroli jąder. 

Profilaktyka 
zachorowania 
na raka jądra 
polega na 
delikatnym 
obmacywaniu 
jąder. Każdy 
mały guzek 
lub bolesność 
jądra należy 
zgłosić 
lekarzowi. 


Document Outline