background image

Zakażenia układu moczowego

Zakażenia układu moczowego

background image

Zakażenia układu moczowego

Zakażenia układu moczowego

Zakażenia układu moczowego u pacjentów 

Zakażenia układu moczowego u pacjentów 

ambulatoryjnych – należą do najczęstszych 

ambulatoryjnych – należą do najczęstszych 

chorób zakaźnych spotykanych w praktyce 

chorób zakaźnych spotykanych w praktyce 

lekarza rodzinnego.

lekarza rodzinnego.

Zakażenia u pacjentów leczonych w szpitalu 

Zakażenia u pacjentów leczonych w szpitalu 

są najczęściej zakażeniami szpitalnymi do 

są najczęściej zakażeniami szpitalnymi do 

których dochodzi w następstwie 

których dochodzi w następstwie 

cewnikowania pęcherza moczowego i innych 

cewnikowania pęcherza moczowego i innych 

zabiegów w obrębie układu moczowego

zabiegów w obrębie układu moczowego

background image

Zakażenia układu moczowego – 

Zakażenia układu moczowego – 

czynniki predysponujące

czynniki predysponujące

Większość przypadków zakażeń układu moczowego 

Większość przypadków zakażeń układu moczowego 

występuje u osób chodzących, nie wymagających 

występuje u osób chodzących, nie wymagających 

leczenia szpitalnego i poza tym zdrowych.

leczenia szpitalnego i poza tym zdrowych.

Do zakażenia predysponują różne czynniki :

Do zakażenia predysponują różne czynniki :

Płeć

Płeć

Kobiety zapadają na zakażenia układu 

Kobiety zapadają na zakażenia układu 

moczowego trzydziestokrotnie częściej niż 

moczowego trzydziestokrotnie częściej niż 

mężczyzni

mężczyzni

Zapadalność kobiet na zakażenia układu 

Zapadalność kobiet na zakażenia układu 

moczowego wzrasta wraz z wiekiem, od 1% w 

moczowego wzrasta wraz z wiekiem, od 1% w 

wieku przedszkolnym do 10% w wieku powyżej 

wieku przedszkolnym do 10% w wieku powyżej 

60lat

60lat

background image

Zakażenia układu moczowego – 

Zakażenia układu moczowego – 

czynniki predysponujące

czynniki predysponujące

Mężczyźni rzadko chorują na zakażenia 

Mężczyźni rzadko chorują na zakażenia 

układu moczowego, najwyższa zapadalność 

układu moczowego, najwyższa zapadalność 

wystpuje w grupie wiekowej powyżej 60 lat i 

wystpuje w grupie wiekowej powyżej 60 lat i 

wynosi kokło 1%,  pr4zerost prostaty jest 

wynosi kokło 1%,  pr4zerost prostaty jest 

ważnym czynnikiem patogenetycznym.

ważnym czynnikiem patogenetycznym.

Nieprawidłowości anatomiczne utrudniające 

Nieprawidłowości anatomiczne utrudniające 

odpływ moczu lup przepływ pecherzowo-

odpływ moczu lup przepływ pecherzowo-

moczowodowy i niecałkowite wydalanie 

moczowodowy i niecałkowite wydalanie 

moczu.

moczu.

Zabiegi w obrebie układu moczowego: 

Zabiegi w obrebie układu moczowego: 

cewnikowanie długotrwałe i pobieranie moczu 

cewnikowanie długotrwałe i pobieranie moczu 

cewnikiem, pobieranie wymazów z cewki.

cewnikiem, pobieranie wymazów z cewki.

background image

Zakażenia układu moczowego – 

Zakażenia układu moczowego – 

czynniki predysponujące

czynniki predysponujące

Niewłaściwie stosowane tampony 

Niewłaściwie stosowane tampony 

pochwowe i irygacje.

pochwowe i irygacje.

Kamica nerkowa

Kamica nerkowa

Nadmiar stosunków płciowych

Nadmiar stosunków płciowych

Niektore choroby mataboliczne np; 

Niektore choroby mataboliczne np; 

cukrzyca (u mężczyzn z cukrzycą 

cukrzyca (u mężczyzn z cukrzycą 

zapadalność wzrasta 30 X.

zapadalność wzrasta 30 X.

Hospitalizacja – głównie pacjenci 

Hospitalizacja – głównie pacjenci 

długotrwale cewnikowani.

długotrwale cewnikowani.

background image

Zakażenia układu moczowego – 

Zakażenia układu moczowego – 

czynniki etiologiczne

czynniki etiologiczne

Pałeczki Gram-ujemne z rodziny Enterobacteriaceae 

Pałeczki Gram-ujemne z rodziny Enterobacteriaceae 

występujące powszechnie w przewodzie pokarmowym 

występujące powszechnie w przewodzie pokarmowym 

wywołują większość(około 80%) zakażeń układu 

wywołują większość(około 80%) zakażeń układu 

moczowego.

moczowego.

Escherichia coli wywołuje 50 – 85% przypadków ZUM

Escherichia coli wywołuje 50 – 85% przypadków ZUM

Klebsiella pneumoniae i K. oxytoca wywołują 8 – 13% 

Klebsiella pneumoniae i K. oxytoca wywołują 8 – 13% 

przypadków ZUM.

przypadków ZUM.

Proteus mirabilis wywołuje 5 – 9 % przypadków ZUM

Proteus mirabilis wywołuje 5 – 9 % przypadków ZUM

Enterococcus faecalis wywołuje 3 – 6 % przypadków 

Enterococcus faecalis wywołuje 3 – 6 % przypadków 

ZUM

ZUM

Staphylococcus saprophiticus wywołuje około 1% 

Staphylococcus saprophiticus wywołuje około 1% 

ZUM

ZUM

background image

Zakażenia układu moczowego – 

Zakażenia układu moczowego – 

czynniki etiologiczne

czynniki etiologiczne

Enterobacter cloacae – szpitalne ZUM

Enterobacter cloacae – szpitalne ZUM

Serratia mercescens – szpitalne ZUM

Serratia mercescens – szpitalne ZUM

Pseudomonas aeruginosa – szpitalne ZUM

Pseudomonas aeruginosa – szpitalne ZUM

Acinetobacter baumannii – szpitalne ZUM

Acinetobacter baumannii – szpitalne ZUM

Satphylococcus aureus –  rzadki czynnik 

Satphylococcus aureus –  rzadki czynnik 

etiologiczny ZUM

etiologiczny ZUM

Candida albicans -  rzadki czynnik 

Candida albicans -  rzadki czynnik 

etiologiczny ZUM

etiologiczny ZUM

Adenowirus typu 2 -  krwotoczne 

Adenowirus typu 2 -  krwotoczne 

zapalenie pęcherza moczowego u dzieci.

zapalenie pęcherza moczowego u dzieci.

background image

Zakażenia układu moczowego – 

Zakażenia układu moczowego – 

objawy kliniczne

objawy kliniczne

Zapalenie cewki moczowej

Zapalenie cewki moczowej

Dysuria (tzn. ból lub uczucie pieczenia 

Dysuria (tzn. ból lub uczucie pieczenia 

podczas oddawania moczu).

podczas oddawania moczu).

Częste oddawanie  moczu.

Częste oddawanie  moczu.

Nagłe parcie na mocz.

Nagłe parcie na mocz.

Zapalenie pęcherza moczowego.

Zapalenie pęcherza moczowego.

Ból i tkliwość okolicy nadłonowej.

Ból i tkliwość okolicy nadłonowej.

Częste oddawanie moczu spowodowane 

Częste oddawanie moczu spowodowane 

zmniejszoną pojemnością pęcherza.

zmniejszoną pojemnością pęcherza.

Krwiomocz (niekiedy)

Krwiomocz (niekiedy)

background image

Zakażenia układu moczowego – 

Zakażenia układu moczowego – 

objawy kliniczne

objawy kliniczne

Zapalenie cewki moczowej i pęcherza może 

Zapalenie cewki moczowej i pęcherza może 

być bezobjawowe, zwykle jednak wywołuje 

być bezobjawowe, zwykle jednak wywołuje 

nietrzymanie moczu i jego nieprzyjemny 

nietrzymanie moczu i jego nieprzyjemny 

zapach.

zapach.

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

Ból w okolicy lędźwiowej

Ból w okolicy lędźwiowej

Tkliwość nerek przy palpacji

Tkliwość nerek przy palpacji

Gorączka z dreszczami

Gorączka z dreszczami

Krwiomocz

Krwiomocz

Objawy nieswoiste : nudność, wymioty, 

Objawy nieswoiste : nudność, wymioty, 

biegunka, zaparcia.

biegunka, zaparcia.

background image

Zakażenia układu moczowego – 

Zakażenia układu moczowego – 

rozpoznanie

rozpoznanie

Rozpoznanie ZUM na podstawie objawów 

Rozpoznanie ZUM na podstawie objawów 

klinicznych potwierdza się przez wykazanie 

klinicznych potwierdza się przez wykazanie 

czynnika etiologicznego zakażenia w moczu.

czynnika etiologicznego zakażenia w moczu.

Badanie bakteriologiczne moczu.

Badanie bakteriologiczne moczu.

Pobieranie moczu ze środka strumienia

Pobieranie moczu ze środka strumienia

Pobieranie moczu cewnikiem

Pobieranie moczu cewnikiem

Pobieranie moczu z cewnika

Pobieranie moczu z cewnika

Posiew moczu

Posiew moczu

Badanie mikroskopowe moczu (w ramach 

Badanie mikroskopowe moczu (w ramach 

badania ogólnego)

badania ogólnego)

background image

Zakażenia układu moczowego – 

Zakażenia układu moczowego – 

rozpoznanie

rozpoznanie

Interpretacja wyniku posiewu moczu.

Interpretacja wyniku posiewu moczu.

Znamienna bakteriuria –  liczba bakterii w 

Znamienna bakteriuria –  liczba bakterii w 

moczu wskazująca na zakażenie.

moczu wskazująca na zakażenie.

Dawniej jako znamienną bakteriurię 

Dawniej jako znamienną bakteriurię 

przyjmowano co najmniej 10

przyjmowano co najmniej 10

 komórek 

 komórek 

bakterii/ml.

bakterii/ml.

Nowe badania wskazują, że już 10

Nowe badania wskazują, że już 10

 komórek 

 komórek 

bakterii/ml należy uważać w niektórych 

bakterii/ml należy uważać w niektórych 

przypadkach z liczbę  znamienną.

przypadkach z liczbę  znamienną.

Izolacja różnych gatunków bakteri z jednej 

Izolacja różnych gatunków bakteri z jednej 

próbki moczu najczęściej wskazuje na 

próbki moczu najczęściej wskazuje na 

postronne zanieczyszczenie materiału.

postronne zanieczyszczenie materiału.

background image

Zakażenia układu moczowego - 

Zakażenia układu moczowego - 

leczenie

leczenie

Każdy antybiotyk który jest wydalany w formie 

Każdy antybiotyk który jest wydalany w formie 

aktywnej przez nerki i na który są wrażliwe 

aktywnej przez nerki i na który są wrażliwe 

drobnoustroje wywołujące zakażenie może być 

drobnoustroje wywołujące zakażenie może być 

stosowany bezpiecznie i skutecznie.

stosowany bezpiecznie i skutecznie.

Badani bakteriologiczne moczu nie musi byc wykonane 

Badani bakteriologiczne moczu nie musi byc wykonane 

w niepowikłanych pierwotnych zakażeniach dolnych 

w niepowikłanych pierwotnych zakażeniach dolnych 

dróg moczowych, ponieważ wiekszość tych zakażeń 

dróg moczowych, ponieważ wiekszość tych zakażeń 

wywołuję z reguły wrażliwe na antybiotyki szczepy 

wywołuję z reguły wrażliwe na antybiotyki szczepy 

E.coli.

E.coli.

Bezwzglednie należy wykonać badanie 

Bezwzglednie należy wykonać badanie 

bakteriologiczne moczu w przypadku 

bakteriologiczne moczu w przypadku 

odmiedniczkowego zapalenia nerek i powikłanych 

odmiedniczkowego zapalenia nerek i powikłanych 

zakażeń układu moczowego.

zakażeń układu moczowego.

background image

Zakażenia układu moczowego - 

Zakażenia układu moczowego - 

leczenie

leczenie

Antybiotyki stosowane w leczeniu ZUM

Antybiotyki stosowane w leczeniu ZUM

Niepowikłane zakażenia dolnych dróg 

Niepowikłane zakażenia dolnych dróg 

moczowych

moczowych

Ampicylina

Ampicylina

Ampicylina a kwasem klawulanowym

Ampicylina a kwasem klawulanowym

Kotrimoksazol

Kotrimoksazol

Nitrofurantoina

Nitrofurantoina

Odmiedniczkowe zapalenie nerek

Odmiedniczkowe zapalenie nerek

Ciprofloksacyna

Ciprofloksacyna

Cefotaksym

Cefotaksym

Ceftriakson

Ceftriakson

background image

Zakażenia układu moczowego - 

Zakażenia układu moczowego - 

leczenie

leczenie

Powikłane zakażenie układu moczowego

Powikłane zakażenie układu moczowego

Ciprofloksacyna 

Ciprofloksacyna 

Ceftriakson

Ceftriakson

background image

Zakażenia układu moczowego - 

Zakażenia układu moczowego - 

powikłania

powikłania

Bakteriemie i wstrząs septyczny

Bakteriemie i wstrząs septyczny

Ciężkie uszkodzenie nerek

Ciężkie uszkodzenie nerek

Schyłkowe przewlekłe odmiedniczkowe 

Schyłkowe przewlekłe odmiedniczkowe 

zapalenie nerek

zapalenie nerek


Document Outline