Zakażenia układu moczowego

Zakażenia układu moczowego

Zakażenia układu moczowego

Zakażenia układu moczowego



Zakażenia układu moczowego u pacjentów

Zakażenia układu moczowego u pacjentów

ambulatoryjnych – należą do najczęstszych

ambulatoryjnych – należą do najczęstszych

chorób zakaźnych spotykanych w praktyce

chorób zakaźnych spotykanych w praktyce

lekarza rodzinnego.

lekarza rodzinnego.



Zakażenia u pacjentów leczonych w szpitalu

Zakażenia u pacjentów leczonych w szpitalu

są najczęściej zakażeniami szpitalnymi do

są najczęściej zakażeniami szpitalnymi do

których dochodzi w następstwie

których dochodzi w następstwie

cewnikowania pęcherza moczowego i innych

cewnikowania pęcherza moczowego i innych

zabiegów w obrębie układu moczowego

zabiegów w obrębie układu moczowego

Zakażenia układu moczowego –

Zakażenia układu moczowego –

czynniki predysponujące

czynniki predysponujące



Większość przypadków zakażeń układu moczowego

Większość przypadków zakażeń układu moczowego

występuje u osób chodzących, nie wymagających

występuje u osób chodzących, nie wymagających

leczenia szpitalnego i poza tym zdrowych.

leczenia szpitalnego i poza tym zdrowych.



Do zakażenia predysponują różne czynniki :

Do zakażenia predysponują różne czynniki :



Płeć

Płeć



Kobiety zapadają na zakażenia układu

Kobiety zapadają na zakażenia układu

moczowego trzydziestokrotnie częściej niż

moczowego trzydziestokrotnie częściej niż

mężczyzni

mężczyzni



Zapadalność kobiet na zakażenia układu

Zapadalność kobiet na zakażenia układu

moczowego wzrasta wraz z wiekiem, od 1% w

moczowego wzrasta wraz z wiekiem, od 1% w

wieku przedszkolnym do 10% w wieku powyżej

wieku przedszkolnym do 10% w wieku powyżej

60lat

60lat

Zakażenia układu moczowego –

Zakażenia układu moczowego –

czynniki predysponujące

czynniki predysponujące



Mężczyźni rzadko chorują na zakażenia

Mężczyźni rzadko chorują na zakażenia

układu moczowego, najwyższa zapadalność

układu moczowego, najwyższa zapadalność

wystpuje w grupie wiekowej powyżej 60 lat i

wystpuje w grupie wiekowej powyżej 60 lat i

wynosi kokło 1%, pr4zerost prostaty jest

wynosi kokło 1%, pr4zerost prostaty jest

ważnym czynnikiem patogenetycznym.

ważnym czynnikiem patogenetycznym.



Nieprawidłowości anatomiczne utrudniające

Nieprawidłowości anatomiczne utrudniające

odpływ moczu lup przepływ pecherzowo-

odpływ moczu lup przepływ pecherzowo-

moczowodowy i niecałkowite wydalanie

moczowodowy i niecałkowite wydalanie

moczu.

moczu.



Zabiegi w obrebie układu moczowego:

Zabiegi w obrebie układu moczowego:

cewnikowanie długotrwałe i pobieranie moczu

cewnikowanie długotrwałe i pobieranie moczu

cewnikiem, pobieranie wymazów z cewki.

cewnikiem, pobieranie wymazów z cewki.

Zakażenia układu moczowego –

Zakażenia układu moczowego –

czynniki predysponujące

czynniki predysponujące



Niewłaściwie stosowane tampony

Niewłaściwie stosowane tampony

pochwowe i irygacje.

pochwowe i irygacje.



Kamica nerkowa

Kamica nerkowa



Nadmiar stosunków płciowych

Nadmiar stosunków płciowych



Niektore choroby mataboliczne np;

Niektore choroby mataboliczne np;

cukrzyca (u mężczyzn z cukrzycą

cukrzyca (u mężczyzn z cukrzycą

zapadalność wzrasta 30 X.

zapadalność wzrasta 30 X.



Hospitalizacja – głównie pacjenci

Hospitalizacja – głównie pacjenci

długotrwale cewnikowani.

długotrwale cewnikowani.

Zakażenia układu moczowego –

Zakażenia układu moczowego –

czynniki etiologiczne

czynniki etiologiczne



Pałeczki Gram-ujemne z rodziny Enterobacteriaceae

Pałeczki Gram-ujemne z rodziny Enterobacteriaceae

występujące powszechnie w przewodzie pokarmowym

występujące powszechnie w przewodzie pokarmowym

wywołują większość(około 80%) zakażeń układu

wywołują większość(około 80%) zakażeń układu

moczowego.

moczowego.



Escherichia coli wywołuje 50 – 85% przypadków ZUM

Escherichia coli wywołuje 50 – 85% przypadków ZUM



Klebsiella pneumoniae i K. oxytoca wywołują 8 – 13%

Klebsiella pneumoniae i K. oxytoca wywołują 8 – 13%

przypadków ZUM.

przypadków ZUM.



Proteus mirabilis wywołuje 5 – 9 % przypadków ZUM

Proteus mirabilis wywołuje 5 – 9 % przypadków ZUM



Enterococcus faecalis wywołuje 3 – 6 % przypadków

Enterococcus faecalis wywołuje 3 – 6 % przypadków

ZUM

ZUM



Staphylococcus saprophiticus wywołuje około 1%

Staphylococcus saprophiticus wywołuje około 1%

ZUM

ZUM

Zakażenia układu moczowego –

Zakażenia układu moczowego –

czynniki etiologiczne

czynniki etiologiczne



Enterobacter cloacae – szpitalne ZUM

Enterobacter cloacae – szpitalne ZUM



Serratia mercescens – szpitalne ZUM

Serratia mercescens – szpitalne ZUM



Pseudomonas aeruginosa – szpitalne ZUM

Pseudomonas aeruginosa – szpitalne ZUM



Acinetobacter baumannii – szpitalne ZUM

Acinetobacter baumannii – szpitalne ZUM



Satphylococcus aureus – rzadki czynnik

Satphylococcus aureus – rzadki czynnik

etiologiczny ZUM

etiologiczny ZUM



Candida albicans - rzadki czynnik

Candida albicans - rzadki czynnik

etiologiczny ZUM

etiologiczny ZUM



Adenowirus typu 2 - krwotoczne

Adenowirus typu 2 - krwotoczne

zapalenie pęcherza moczowego u dzieci.

zapalenie pęcherza moczowego u dzieci.

Zakażenia układu moczowego –

Zakażenia układu moczowego –

objawy kliniczne

objawy kliniczne



Zapalenie cewki moczowej

Zapalenie cewki moczowej



Dysuria (tzn. ból lub uczucie pieczenia

Dysuria (tzn. ból lub uczucie pieczenia

podczas oddawania moczu).

podczas oddawania moczu).



Częste oddawanie moczu.

Częste oddawanie moczu.



Nagłe parcie na mocz.

Nagłe parcie na mocz.



Zapalenie pęcherza moczowego.

Zapalenie pęcherza moczowego.



Ból i tkliwość okolicy nadłonowej.

Ból i tkliwość okolicy nadłonowej.



Częste oddawanie moczu spowodowane

Częste oddawanie moczu spowodowane

zmniejszoną pojemnością pęcherza.

zmniejszoną pojemnością pęcherza.



Krwiomocz (niekiedy)

Krwiomocz (niekiedy)

Zakażenia układu moczowego –

Zakażenia układu moczowego –

objawy kliniczne

objawy kliniczne



Zapalenie cewki moczowej i pęcherza może

Zapalenie cewki moczowej i pęcherza może

być bezobjawowe, zwykle jednak wywołuje

być bezobjawowe, zwykle jednak wywołuje

nietrzymanie moczu i jego nieprzyjemny

nietrzymanie moczu i jego nieprzyjemny

zapach.

zapach.



Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek



Ból w okolicy lędźwiowej

Ból w okolicy lędźwiowej



Tkliwość nerek przy palpacji

Tkliwość nerek przy palpacji



Gorączka z dreszczami

Gorączka z dreszczami



Krwiomocz

Krwiomocz



Objawy nieswoiste : nudność, wymioty,

Objawy nieswoiste : nudność, wymioty,

biegunka, zaparcia.

biegunka, zaparcia.

Zakażenia układu moczowego –

Zakażenia układu moczowego –

rozpoznanie

rozpoznanie



Rozpoznanie ZUM na podstawie objawów

Rozpoznanie ZUM na podstawie objawów

klinicznych potwierdza się przez wykazanie

klinicznych potwierdza się przez wykazanie

czynnika etiologicznego zakażenia w moczu.

czynnika etiologicznego zakażenia w moczu.



Badanie bakteriologiczne moczu.

Badanie bakteriologiczne moczu.



Pobieranie moczu ze środka strumienia

Pobieranie moczu ze środka strumienia



Pobieranie moczu cewnikiem

Pobieranie moczu cewnikiem



Pobieranie moczu z cewnika

Pobieranie moczu z cewnika



Posiew moczu

Posiew moczu



Badanie mikroskopowe moczu (w ramach

Badanie mikroskopowe moczu (w ramach

badania ogólnego)

badania ogólnego)

Zakażenia układu moczowego –

Zakażenia układu moczowego –

rozpoznanie

rozpoznanie



Interpretacja wyniku posiewu moczu.

Interpretacja wyniku posiewu moczu.



Znamienna bakteriuria – liczba bakterii w

Znamienna bakteriuria – liczba bakterii w

moczu wskazująca na zakażenie.

moczu wskazująca na zakażenie.



Dawniej jako znamienną bakteriurię

Dawniej jako znamienną bakteriurię

przyjmowano co najmniej 10

przyjmowano co najmniej 10

5

5

komórek

komórek

bakterii/ml.

bakterii/ml.



Nowe badania wskazują, że już 10

Nowe badania wskazują, że już 10

2

2

komórek

komórek

bakterii/ml należy uważać w niektórych

bakterii/ml należy uważać w niektórych

przypadkach z liczbę znamienną.

przypadkach z liczbę znamienną.



Izolacja różnych gatunków bakteri z jednej

Izolacja różnych gatunków bakteri z jednej

próbki moczu najczęściej wskazuje na

próbki moczu najczęściej wskazuje na

postronne zanieczyszczenie materiału.

postronne zanieczyszczenie materiału.

Zakażenia układu moczowego -

Zakażenia układu moczowego -

leczenie

leczenie



Każdy antybiotyk który jest wydalany w formie

Każdy antybiotyk który jest wydalany w formie

aktywnej przez nerki i na który są wrażliwe

aktywnej przez nerki i na który są wrażliwe

drobnoustroje wywołujące zakażenie może być

drobnoustroje wywołujące zakażenie może być

stosowany bezpiecznie i skutecznie.

stosowany bezpiecznie i skutecznie.



Badani bakteriologiczne moczu nie musi byc wykonane

Badani bakteriologiczne moczu nie musi byc wykonane

w niepowikłanych pierwotnych zakażeniach dolnych

w niepowikłanych pierwotnych zakażeniach dolnych

dróg moczowych, ponieważ wiekszość tych zakażeń

dróg moczowych, ponieważ wiekszość tych zakażeń

wywołuję z reguły wrażliwe na antybiotyki szczepy

wywołuję z reguły wrażliwe na antybiotyki szczepy

E.coli.

E.coli.



Bezwzglednie należy wykonać badanie

Bezwzglednie należy wykonać badanie

bakteriologiczne moczu w przypadku

bakteriologiczne moczu w przypadku

odmiedniczkowego zapalenia nerek i powikłanych

odmiedniczkowego zapalenia nerek i powikłanych

zakażeń układu moczowego.

zakażeń układu moczowego.

Zakażenia układu moczowego -

Zakażenia układu moczowego -

leczenie

leczenie



Antybiotyki stosowane w leczeniu ZUM

Antybiotyki stosowane w leczeniu ZUM



Niepowikłane zakażenia dolnych dróg

Niepowikłane zakażenia dolnych dróg

moczowych

moczowych



Ampicylina

Ampicylina



Ampicylina a kwasem klawulanowym

Ampicylina a kwasem klawulanowym



Kotrimoksazol

Kotrimoksazol



Nitrofurantoina

Nitrofurantoina



Odmiedniczkowe zapalenie nerek

Odmiedniczkowe zapalenie nerek



Ciprofloksacyna

Ciprofloksacyna



Cefotaksym

Cefotaksym



Ceftriakson

Ceftriakson

Zakażenia układu moczowego -

Zakażenia układu moczowego -

leczenie

leczenie



Powikłane zakażenie układu moczowego

Powikłane zakażenie układu moczowego



Ciprofloksacyna

Ciprofloksacyna



Ceftriakson

Ceftriakson

Zakażenia układu moczowego -

Zakażenia układu moczowego -

powikłania

powikłania



Bakteriemie i wstrząs septyczny

Bakteriemie i wstrząs septyczny



Ciężkie uszkodzenie nerek

Ciężkie uszkodzenie nerek



Schyłkowe przewlekłe odmiedniczkowe

Schyłkowe przewlekłe odmiedniczkowe

zapalenie nerek

zapalenie nerek