Skala ocen i metody
treningu uczenia się
percepcyjno-
motorycznego

N. C. Kepharta

Założenia teoretyczne



Warunkiem wszelkiego zachowania się
są reakcje mięśniowo-ruchowe.
Zachowanie rozwija się z aktywności
mięśniowej.



Podczas manipulowania rzeczami i
własnym ciałem dziecko udoskonala
swój mechanizm percepcyjno-
motoryczny i uczy się kojarzyć dane
sensoryczne z danymi ruchowymi.
Pozwoli mu to w przyszłości sprostać
różnym wymaganiom sytuacyjnym.

Założenia teoretyczne
c.d.



Dziecko musi wypróbować wszystkie
możliwe reakcje ruchowe do których jest
zdolne. W ten sposób możemy określić
zakres możliwości ruchowych dziecka oraz
to co należy usprawnić.



Ważny jest sposób w jaki dziecko zdobywa
informacje na temat otaczającego je świata.



Postrzeganie zależności między odbieranym
bodźcem czuciowym, a wykonywaną
reakcją ruchową.

Podstawowe wzorce
ruchowe



Postawa ciała- stanowi podłoże do
kształtowania się wszystkich innych
wzorców ruchowych.



Poprzez doświadczenie ruchów obu
stron ciała dziecko dochodzi do
rozpoznania lewej i prawej strony oraz
przypisuje każdej z nich różniące je
właściwości- lateralizacja.

Przeznaczenie



Dzieci wykazujące zaburzenia rozwoju
funkcji percepcyjno-motorycznych- w
wieku przedszkolnym



Dzieci w wieku szkolnym- trudności w
pisaniu i czytaniu



Dzieci z głębszą niepełnosprawnością
intelektualną

Skala ocen rozwoju
percepcyjno-
motorycznego



Jeżeli trudności dziecka związane są z

zaburzoną sprawnością percepcyjno-

motoryczną, konieczne jest ustalenie

momentu w którym nastąpiły problemy.



Kryzys na jednym etapie ma wpływ na

jego rozwój i funkcjonowanie na

następnych etapach.



Celem skali jest określenie momentu

pojawienia się trudności i zastosowanie

ćwiczeń zaradczych.

Skala ocen zaproponowana przez
Kepharta obejmuje szereg prostych
zadań:

Przejście po równoważni



Do przodu



Do tyłu



Bokiem

Skakanie

Wskazywanie części ciała w oparciu o
ustne polecenie.

Naśladowanie ruchu rak

Pokonywanie przeszkód. Przejście:
nad, pod i między przeszkodami

Wykonywanie „orłów na śniegu”

Chodzenie po „kamieniach”

Rysowanie na tablicy szkolnej

Wodzenie oczami

Wzrokowa znajomość kształtów

Test Krausa- Webera

Skala ocen zaproponowana przez
Kepharta obejmuje szereg prostych
zadań:

Przejście po równoważni

Przebieg ćwiczenia



Przejście do przodu
Zadaniem dziecka jest przejście po
belce (o przekroju 5x10 cm, długość
2,5- 3,5 m) w normalnym tempie. Stopy
powinny być ustawiane równolegle do
podłużnej osi belki. Dozwolone ruchy
rąk sprzyjające zachowaniu równowagi.

Przejście po równoważni



Przejście do tyłu
Dziecko powinno przejść po belce tyłem, bez
kontrolowania wzrokiem znajdującej się za nim
przestrzeni.



Przejście bokiem
Dziecko ustawione bokiem, w kierunku osi
podłużnej belki. Przesuwając się w prawą stronę,
do prawej wiodącej stopy dosuwa lewą. Po
przejściu przez belkę wraca zmieniając kierunek
do lewej wiodącej stopy dosuwa prawą.

Uwagi

Obserwacja sposobu wykonania zadania
pozwala określić zdolności dziecka do
zachowania równowagi, rodzaj reakcji w
sytuacji zagrożenia jej utraty oraz
elastyczność postawy. Przejście bokiem
pozwala ponadto ocenić lateralizację,
przejście tyłem umożliwia ocenę
wyobraźni i orientacji przestrzennej

Skakanie

Przebieg ćwiczeń



Skok obunóż, do przodu
Stojąc ze złączonymi nogami, dziecko
ma skoczyć na odległość jednego kroku.
Po zakończonym skoku nogi nadal
złączone.



Skok na prawej nodze do przodu
Dziecko stojąc na prawej nodze ma
skoczyć na odległość jednego kroku.



Skok na lewej nodze do przodu
Zmiana nogi przebieg ćwiczenia jw.



Skoki naprzemienne na lewej i prawej
nodze do przodu
Skacząc naprzemiennie dziecko
pokonuje niewielki dystans



Podskoki 1-1
Stojąc ze złączonymi stopami, dziecko
unosi jedną nogę i podskakuje w miejscu
na drugiej, wykonuje serię podskoków

Skakanie



Podskoki 2-2
Ćw. jw. różni się ilością podskoków
wykonanych na lewej lub prawej nodze.
P2-L2-P2-L2 itd.



Podskoki 2-1
Dziecko wykonuje podskoki w
zmiennym rytmie. P2-L1-P2-L1 itd.



Podskoki 1-2
Dziecko wykonuje podskoki w
zmiennym rytmie. P1-L2-P1-L2 itd

Uwagi

Powyższe ćwiczenia pozwalają ustalić w

jakim stopniu dziecko potrafi

sprawować kontrolę nad swoim ciałem

w sytuacjach wymagających pokonania

siły ciężkości, a angażujących:



Obie strony ciała jednocześnie



Jedną określoną stronę ciała



Naprzemiennie obie strony ciała w

rytmie regularnym oraz nieregularnym

Wskazywanie części ciała
w oparciu o ustne
polecenie

Przebieg ćwiczenia



Do dziecka będącego w pozycji stojącej
kierujemy polecenia: „Dotknij
swoich….” ramion, bioder, swojej głowy,
kostek u nóg, uszu, nóg, oczu, łokci, ust.

Uwagi

Poprawne wykonanie zadania wymaga
znajomości nazw określonych części
ciała oraz ich lokalizacji. Obserwujemy
płynność, poprawność i precyzję
wykonywanych przez dziecko gestów.
Zwracamy uwagę na sposób
wskazywania organów parzystych,
wymagających wykonywania ruchów
symetrycznych.

Naśladowanie ruchu rąk

Przebieg ćwiczenia



Stojąc przed dzieckiem w odległości
2,5-3,0 m wykonujemy ruchy rękami,
zadaniem dziecka jest naśladowanie ich
zmiennego położenia.

Uwagi

Dziecko naśladuje ruchy jednostronne,
obustronne, krzyżujące się. Ruchy
powinny być wykonywane płynnie i
szybko. Pożądane jest aby dziecko
odwracało odtwarzane ruchy.
Akceptujemy również ruchy
wykonywane równolegle o ile
zachowana jest ich konsekwencja.

Pokonywanie przeszkód

Przebieg ćwiczenia



Przejście nad przeszkodą
Zadaniem dziecka jest przejście nad
przeszkodą sięgającą jego kolan.



Przejście pod przeszkodą
Dziecko powinno przejść pod
przeszkodą znajdującą się 1 cm poniżej
jego ramion

Pokonywanie przeszkód



Przejście między przeszkodami
Usytuowane przed dzieckiem
przeszkody (2 krzesła skierowane do
siebie oparciami) tworzą ograniczoną
przestrzeń, którą dziecko może pokonać
przesuwając się bokiem

Uwagi

Obserwując sposób wykonania
zadania można stwierdzić czy dziecko
ma świadomość wielkości przestrzeni,
jaką zajmuje jego ciało w różnych
pozycjach, a także czy potrafi
prawidłowo określić usytuowanie
poszczególnych części ciała w
odniesieniu do przedmiotów
zewnętrznych.

Orły na śniegu

Przebieg ćwiczenia

Dziecko leży na podłodze na wznak,
rękami wzdłuż ciała i ze złączonymi,
wyprostowanymi nogami.
Przygotowując dziecko do wykonania
zadania polecamy przesunąć
wyprostowane ręce po podłodze do
momentu, aż dłonie zetkną się nad
głową… i powrót do pozycji wyjściowej.

Orły na śniegu

Instrukcja podawana dziecku brzmi:



Wykonaj ruch tą ręką (pokazujemy prawą

rękę) a teraz wróć do pozycji poprzedniej.



Jw. – lewa ręka



- prawa noga



-lewa noga



Wykonaj ruchy obydwoma rękami. A

teraz z powrotem.



Jw. –obydwoma nogami

Orły na śniegu



Wykonaj ruch tą ręką i tą nogą
(wskazujemy lewą rękę i lewą nogę)



Jw. – prawa ręka i prawa noga



-prawa ręka, lewa noga



-lewa noga, prawa ręka

Uwagi

obserwujemy czy podczas ruchów
wskazaną kończyną występują
współruchy w kończynach
pozostających w spoczynku. Określamy
również płynność ruchów i ich zasięg.

Chodzenie po kamieniach

Przeprowadzenie tego ćwiczenia wymaga

wykonania 20 kwadratów o wymiarach

15x15 cm w dwóch różnych kolorach.

Kwadraty układa się na podłodze wg

schematu. Na nogach dziecka wiążemy

szarfy w odpowiednim kolorze. Szarfy

ułatwiają podjęcie decyzji, którą stopę

należy położyć na kolejnym kwadracie.

Jeżeli dziecko nie rozumie instrukcji

nauczyciel demonstruje zadanie.

Uwagi

Zwracamy uwagę czy dziecko w oparciu
o bodziec wzrokowy potrafi określić
kierunek wymaganego ruchu nogi i
postawienia stopy we właściwym
miejscu (koordynacja oko-noga).

Rysowanie na tablicy

Przebieg ćwiczenia



Rysowanie okręgu.



Rysowanie dwóch okręgów- równocześnie
prawą i lewą ręką.



Rysownie linii poprzecznej. Prosimy o
połączenie dwóch punktów zaznaczonych na
tablicy, symetrycznie względem osi pionowej
tablicy. Odległość między punktami ok. 90 cm



Rysowanie linii pionowych, równocześnie
prawą i lewą ręką.

Uwagi



Obserwując wykonanie rysunków
zwracamy uwagę na wybór ręki,
wielkość rysunku, położenie rysunku w
odniesieniu do linii środkowej ciała

Wodzenie oczami

Przebieg ćwiczeń

Na wysokości twarzy dziecka ustawiamy
ruchomy cel, za którym wodzi
wzrokiem, podczas gdy głowa pozostaje
nieruchoma. Jako ruchomy cel można
wykorzystać ołówek zakończony gumką,
w którą została wbita pineska.

Wodzenie oczami



Wodzenie poziome
Przed oczami dziecka w odległości ok. 50

cm od twarzy umieszczamy ruchomy cel.

Następnie po łuku przemieszczamy go w

prawo (ok..45 cm), wracamy do punktu

środkowego i przesuwamy w lewo.



Wodzenie pionowe
Ołówek przesuwamy wzdłuż osi

pionowej. Sposób określania jw.



Wodzenie po przekątnych
Ołówek przesuwamy po łuku, wzdłuż
linii ukośnej.



Wodzenia po okręgu
Zataczamy przed dzieckiem okrąg o
promieniu 45cm.
W ćwiczeniach badamy kolejno lewe i
prawe oko.

Uwagi

Obserwując sposób wykonania ćwiczeń
zwracamy uwagę na płynność ruchu
oczu kontrolujących przesuwający się
cel, zasięg, koordynację ruchu obu
oczu, ich zbierzność.

Wzrokowa znajomość
kształtów

Przebieg ćwiczeń

Dziecku siedzącemu przy stole
demonstrujemy kolejno rysunki siedmiu
figur geometrycznych. Zadaniem
dziecka jest narysowanie kolejno
demonstrowanych figur na gładkiej
kartce papieru o wymiarach 21x27 cm.

Uwagi



Obserwujemy przyjętą przez dziecko
taktykę rysowania kolejnych figur, a
także analizujemy efekt końcowy tj.
rysunek dziecka.

Test Krausa- Webera

Test służy do oceny minimalnej

sprawności mięśniowej.



Dziecko leży na plecach z rękami pod

głową i rozwartymi nogami. Nauczyciel

przyciska nogi dziecka do podłogi.

Dziecko ma usiąść bez pomocy rąk.



Dziecko leży na plecach z rękami pod

głową i złożonymi nogami. Nauczyciel

przytrzymuje nogi dziecka. Dziecko ma

usiąść bez pomocy rąk.

Test Krasa- Webera c.d.



Dziecko leży na plecach z rękami pod

głową, rozwartymi, prostymi nogami.

Unosi stopy nad podłogą na wysokość ok.

25cm i utrzymuje tę pozycję przez 10s.



Dziecko leży na brzuchu z rękami pod

głową. Unosi i utrzymuje stopy przez 10s

na wysokości 25cm- nie zgina kolan.



Dziecko stoi bez obuwia. Robi skłon i

dotyka palcami podłogi. Pozycję

zachowuje przez 3s.

Uwagi

Ćwiczenia … oraz …uznano jako mające
związek z wynikami w nauce w klasach
początkowych. Trudności w wykonaniu
tych ćwiczeń uwarunkowane są
zaburzeniami ogólnej koordynacji
postawy.

Uwagi

Ćwiczenia „d” oraz „e” uznano jako
mające związek z wynikami w nauce w
klasach początkowych. Trudności w
wykonaniu tych ćwiczeń uwarunkowane
są zaburzeniami ogólnej koordynacji
postawy.