Ćw. 7.

Ćw. 7.

Odporność
komórkowa
swoista

Odpowiedź swoista

Odpowiedź swoista

►

komórkowa

komórkowa





charakteryzuje się gromadzeniem wokół

charakteryzuje się gromadzeniem wokół

antygenu komórek, głównie limfocytów T, które bezpośrednio

antygenu komórek, głównie limfocytów T, które bezpośrednio

reagują z antygenem, a poprzez m.in. wydzielanie substancji

reagują z antygenem, a poprzez m.in. wydzielanie substancji

zwanych limfokinami włączają do odpowiedzi immunologicznej

zwanych limfokinami włączają do odpowiedzi immunologicznej

także makrofagi, granulocyty oraz inne komórki.

także makrofagi, granulocyty oraz inne komórki.

►

humoralna

humoralna





polega na wytwarzaniu i uwalnianiu do

polega na wytwarzaniu i uwalnianiu do

środowiska organizmu przeciwciał; wiąże się ona z czynnością

środowiska organizmu przeciwciał; wiąże się ona z czynnością

limfocytów B.

limfocytów B.

Odpowiedź nabyta

Odpowiedź nabyta

Różne rodzaje odporności

Różne rodzaje odporności

swoistej

swoistej

czynna

biern
a

natural
na

sztuczn
a

natural
na

sztuczn
a

(przebyte

choroby i

zakażenia)

(szczepienia

ochronne)

(przeciwciała

matki

przekazywan

e przez

łożysko)

(surowice

odpornościowe

np.

przeciwtężcow

a,

przeciwjadowa

)

Odpowiedź

Odpowiedź

immunologiczna

immunologiczna

Odporność nabyta/swoista

Odporność nabyta/swoista

– powstaje w wyniku kontaktu z czynnikiem

– powstaje w wyniku kontaktu z czynnikiem

szkodliwym, rozwija się w ciągu całego życia. Jest cechą osobniczą,

szkodliwym, rozwija się w ciągu całego życia. Jest cechą osobniczą,

uzyskaną w ciągu życia płodowego lub po urodzeniu.

uzyskaną w ciągu życia płodowego lub po urodzeniu.

Wytworzenia tej odporności jest wywołane przez wyspecjalizowany układ

Wytworzenia tej odporności jest wywołane przez wyspecjalizowany układ

komórkowy, ma charakter swoisty tzn. ściśle związany z czynnikiem

komórkowy, ma charakter swoisty tzn. ściśle związany z czynnikiem

szkodliwym.

szkodliwym.

►

Odporność nabyta biernie w sposób naturalny

Odporność nabyta biernie w sposób naturalny

-

-

przeciwciała

przeciwciała

matki przechodzą do płodu przez łożysko; u noworodków z mlekiem

matki przechodzą do płodu przez łożysko; u noworodków z mlekiem

matki przez przewód pokarmowy - błona jelit jest przepuszczalna dla

matki przez przewód pokarmowy - błona jelit jest przepuszczalna dla

przeciwciał. Ma duże znaczenie, noworodek nie wytwarza własnych

przeciwciał. Ma duże znaczenie, noworodek nie wytwarza własnych

przeciwciał, pozbawiony byłby ochrony i narażony na zakażenia. Okres

przeciwciał, pozbawiony byłby ochrony i narażony na zakażenia. Okres

półtrwania przeciwciał we krwi

półtrwania przeciwciał we krwi

≥

≥

T

T

½

½

18 miesięcy.

18 miesięcy.

►

Odporność bierna sztuczna

Odporność bierna sztuczna

– wprowadzenie surowicy zawierającej

– wprowadzenie surowicy zawierającej

przeciwciała wytworzone przez innego osobnika (homologiczne lub

przeciwciała wytworzone przez innego osobnika (homologiczne lub

heterologiczne). Rodzaj takiej odporności jest krótkotrwały, gdyż

heterologiczne). Rodzaj takiej odporności jest krótkotrwały, gdyż

przeciwciała (jako obce białka) są stosunkowo szybko usuwane z

przeciwciała (jako obce białka) są stosunkowo szybko usuwane z

organizmu.

organizmu.

Surowice odpornościowe

Surowice odpornościowe

Surowice odpornościowe

Surowice odpornościowe

zawierają gotowe przeciwciała. Są

zawierają gotowe przeciwciała. Są

podawane, kiedy organizm nie może dostatecznie szybko

podawane, kiedy organizm nie może dostatecznie szybko

uruchomić mechanizmów odporności czynnej.

uruchomić mechanizmów odporności czynnej.

►

Odporność czynna naturalna

Odporność czynna naturalna

-

-

powstaje po przebyciu

powstaje po przebyciu

choroby zakaźnej lub częstych zakażeń bezobjawowych.

choroby zakaźnej lub częstych zakażeń bezobjawowych.

Charakteryzuje się dużą trwałością, zaczyna się wykształcać

Charakteryzuje się dużą trwałością, zaczyna się wykształcać

podczas początków choroby aż do wyzdrowienia. Po przebyciu

podczas początków choroby aż do wyzdrowienia. Po przebyciu

niektórych chorób zakaźnych (ospa, odra, płonica) odporność

niektórych chorób zakaźnych (ospa, odra, płonica) odporność

utrzymuje się do końca życia.

utrzymuje się do końca życia.

►

Odporność czynna sztuczna – szczepionki

Odporność czynna sztuczna – szczepionki

-

-

są to

są to

preparaty zawierające żywe, lecz pozbawione zjadliwości

preparaty zawierające żywe, lecz pozbawione zjadliwości

drobnoustroje lub ich martwe elementy. Składnikami

drobnoustroje lub ich martwe elementy. Składnikami

szczepionek mogą być również toksyny będące produktami

szczepionek mogą być również toksyny będące produktami

przemiany materii drobnoustrojów.

przemiany materii drobnoustrojów.

Odpowiedź

Odpowiedź

immunologiczna

immunologiczna

Pamięć immunologiczna

Pamięć immunologiczna





silniejsza i szybsza reakcja na

silniejsza i szybsza reakcja na

każdy następny kontakt z określonym antygenem.

każdy następny kontakt z określonym antygenem.

Aktywność limfocytów

Aktywność limfocytów

Test transformacji blastycznej

Test transformacji blastycznej

służy do oceny funkcji limfocytów

służy do oceny funkcji limfocytów

T oraz limfocytów B, pozwala określić stan czynnościowy tych komórek.

T oraz limfocytów B, pozwala określić stan czynnościowy tych komórek.

Formy blastyczne

Formy blastyczne

tworzą się w wyniku:

tworzą się w wyniku:



oddziaływania antygenu na komórki immunokompetentne

oddziaływania antygenu na komórki immunokompetentne

in vivo

in vivo



działania nieswoistych bodźców mitogennych (lektyn)

działania nieswoistych bodźców mitogennych (lektyn)

in vitro

in vitro

:

:

fitohemaglutynina (PHA), konkawalina A (ConA), mitogen szkarłatki

fitohemaglutynina (PHA), konkawalina A (ConA), mitogen szkarłatki

(PMW), LF-7.

(PMW), LF-7.

Formy blastyczne

Formy blastyczne

– obraz w mikroskopie:

– obraz w mikroskopie:



komórki jednojądrzaste o średnicy 20-30

komórki jednojądrzaste o średnicy 20-30





m

m



duże jądro z licznymi jąderkami

duże jądro z licznymi jąderkami



w cytoplazmie widoczne liczne wodniczki i rybosomy.

w cytoplazmie widoczne liczne wodniczki i rybosomy.

Test transformacji

blastycznej -

metoda morfologiczna

O 8-16%

PHA 55-
70%

transformacja

blastyczna

limfocyt

blast

PHA

PHA

limfoc
yt

blas
t

Test transformacji

blastycznej