Przygotowanie do

Przygotowanie do

operacji

operacji

Dr n. med. Janina Książek

Dr n. med. Janina Książek

Zakład Pielęgniarstwa

Zakład Pielęgniarstwa

Chirurgicznego AMG

Chirurgicznego AMG

Podział

Podział

Przygotowanie

Tryb planowany

dalsze

Tryb ostry

Fizyczne i psychiczne bliższe

Chirurgia” jednego dnia”

psychiczne

fizyczne

bliższe

psychiczne

fizyczne

Przygotowanie fizyczne

Przygotowanie fizyczne

dalsze

dalsze



Rutynowe czynności i badania

Rutynowe czynności i badania

diagnostyczne

diagnostyczne

-

Badania krwi i moczu

Badania krwi i moczu

-

Rtg klatki piersiowej

Rtg klatki piersiowej

-

EKG

EKG

-

Badania specjalistyczne, np.: USG,

Badania specjalistyczne, np.: USG,

gastroskopia, bronchoskopia,

gastroskopia, bronchoskopia,

kolonoskopia, RTG jamy brzusznej, TK,

kolonoskopia, RTG jamy brzusznej, TK,

angiografia, biopsja cienkoigłowa

angiografia, biopsja cienkoigłowa

Uwaga!

Uwaga!



Różnice w przygotowaniu zależą od

Różnice w przygotowaniu zależą od

rodzaju zaburzeń wywołanych przez

rodzaju zaburzeń wywołanych przez

chorobę zasadniczą, jak też

chorobę zasadniczą, jak też

współistnienia chorób dodatkowych,

współistnienia chorób dodatkowych,

wymagających leczenia.

wymagających leczenia.

Przygotowanie fizyczne

Przygotowanie fizyczne

i psychiczne bliższe

i psychiczne bliższe



Przygotowanie do operacji zaczyna

Przygotowanie do operacji zaczyna

się już z chwilą przyjęcia chorego do

się już z chwilą przyjęcia chorego do

oddziału. Jest to czas uściślenia

oddziału. Jest to czas uściślenia

współpracy pomiędzy zespołem

współpracy pomiędzy zespołem

lekarzy i pielęgniarek na rzecz

lekarzy i pielęgniarek na rzecz

chorego

chorego

Badania

Badania



Rutynowo przed każdym większym zabiegiem

Rutynowo przed każdym większym zabiegiem

chirurgicznym należy oznaczyć: grupę krwi, skład

chirurgicznym należy oznaczyć: grupę krwi, skład

morfologiczny krwi, stężenie elektrolitów

morfologiczny krwi, stężenie elektrolitów

w surowicy (sodu, potasu), stężenie glukozy w

w surowicy (sodu, potasu), stężenie glukozy w

surowicy, czynniki układu krzepnięcia (czas

surowicy, czynniki układu krzepnięcia (czas

krzepnięcia, wskaźnik protrombinowy, liczba płytek

krzepnięcia, wskaźnik protrombinowy, liczba płytek

krwi).

krwi).



Wykonuje się także: badanie ogólne moczu,

Wykonuje się także: badanie ogólne moczu,

elektrokardiologiczne badanie serca,

elektrokardiologiczne badanie serca,

radiologiczne

radiologiczne

badanie klatki piersiowej

badanie klatki piersiowej

. Należy pamiętać, że liczba

. Należy pamiętać, że liczba

wykonywanych badań może zostać ograniczona w

wykonywanych badań może zostać ograniczona w

sytuacjach nagłych (zagrażających życiu).

sytuacjach nagłych (zagrażających życiu).

Przygotowanie przewodu

Przygotowanie przewodu

pokarmowego

pokarmowego



Przez cały okres przedoperacyjny chory

Przez cały okres przedoperacyjny chory

dostaje dietę właściwą dla swego

dostaje dietę właściwą dla swego

schorzenia. W dniu poprzedzającym

schorzenia. W dniu poprzedzającym

operację pielęgniarka ustala wspólnie

operację pielęgniarka ustala wspólnie

z chorym dogodną godzinę wykonania

z chorym dogodną godzinę wykonania

enemy. W uzasadnionych przypadkach

enemy. W uzasadnionych przypadkach

można zaproponować zastosowanie

można zaproponować zastosowanie

mikrowlewki doodbytniczej. W dniu

mikrowlewki doodbytniczej. W dniu

operacji chory pozostaje na czczo.

operacji chory pozostaje na czczo.

Premedykacja

Premedykacja



Przygotowanie chorego do znieczulenia ogólnego (anestezji) ma na celu

Przygotowanie chorego do znieczulenia ogólnego (anestezji) ma na celu

złagodzenie lęku, skrócenie okresu podniecenia w narkozie, zahamowanie

złagodzenie lęku, skrócenie okresu podniecenia w narkozie, zahamowanie

wydzielania gruczołów śluzowych.

wydzielania gruczołów śluzowych.



Pielęgniarka przygotowująca chorego powinna zorientować się dzień

Pielęgniarka przygotowująca chorego powinna zorientować się dzień

wcześniej, o której godzinie będzie operacja i szczegółowo przeanalizować

wcześniej, o której godzinie będzie operacja i szczegółowo przeanalizować

zlecenia lekarza anestezjologa, aby dokładnie rozpisać co, i o której godzinie

zlecenia lekarza anestezjologa, aby dokładnie rozpisać co, i o której godzinie

podać, i co należy dać wieczorem, aby chory przespał spokojnie noc dzielącą

podać, i co należy dać wieczorem, aby chory przespał spokojnie noc dzielącą

go od operacji.

go od operacji.



Przed podaniem premedykacji należy sprawdzić historię choroby i upewnić

Przed podaniem premedykacji należy sprawdzić historię choroby i upewnić

się, że znajduje się tam pisemna zgoda pacjenta na zabieg operacyjny.

się, że znajduje się tam pisemna zgoda pacjenta na zabieg operacyjny.



Dawkowanie leków w premedykacji zależy od wieku, stanu ogólnego

Dawkowanie leków w premedykacji zależy od wieku, stanu ogólnego

chorego, choroby podstawowej, czasu i rodzaju operacji, jak również drogi

chorego, choroby podstawowej, czasu i rodzaju operacji, jak również drogi

podania.

podania.



Podanie leku dożylnie lub domięśniowo zapewnia szybkość

Podanie leku dożylnie lub domięśniowo zapewnia szybkość

i skuteczność działania leku.

i skuteczność działania leku.



Po podaniu leku pielęgniarka obserwuje stan ogólny chorego: jego

Po podaniu leku pielęgniarka obserwuje stan ogólny chorego: jego

świadomość, oddychanie, ciśnienie tętnicze i tętno. Zaleca pozostanie w

świadomość, oddychanie, ciśnienie tętnicze i tętno. Zaleca pozostanie w

łóżku.

łóżku.



Pielęgniarka musi pamiętać, że najlepsza premedykacja nie zastąpi życzliwej

Pielęgniarka musi pamiętać, że najlepsza premedykacja nie zastąpi życzliwej

rozmowy z chorym.

rozmowy z chorym.

Przygotowanie skóry

Przygotowanie skóry



Przygotowanie pola operacyjnego

Przygotowanie pola operacyjnego

przez pielęgniarkę polega na

przez pielęgniarkę polega na

pozbawieniu skóry owłosienia wokół

pozbawieniu skóry owłosienia wokół

planowanego cięcia, jak też polecenie

planowanego cięcia, jak też polecenie

pacjentowi lub samodzielne przez nią

pacjentowi lub samodzielne przez nią

wykonanie toalety, najlepiej całego

wykonanie toalety, najlepiej całego

ciała, ze szczególnym uwzględnieniem

ciała, ze szczególnym uwzględnieniem

miejsca planowanego cięcia.

miejsca planowanego cięcia.

Profilaktyka

Profilaktyka

przeciwzakrzepowa

przeciwzakrzepowa



U niektórych chorych konieczne jest profilaktyczne

U niektórych chorych konieczne jest profilaktyczne

postępowanie przeciwzakrzepowe. Są to chorzy z żylakami

postępowanie przeciwzakrzepowe. Są to chorzy z żylakami

kończyn, zakrzepowym zapaleniem żył, przewlekłą

kończyn, zakrzepowym zapaleniem żył, przewlekłą

niewydolnością krążenia oraz chorzy, u których operacja

niewydolnością krążenia oraz chorzy, u których operacja

będzie bardzo rozległa.

będzie bardzo rozległa.



W zależności od indywidualnego zlecenia lekarza

W zależności od indywidualnego zlecenia lekarza

prowadzącego razem z poranną premedykacją pacjent

prowadzącego razem z poranną premedykacją pacjent

otrzymuje lek przeciwzakrzepowy.

otrzymuje lek przeciwzakrzepowy.



Przed operacją zakłada się specjalne elastyczne opaski

Przed operacją zakłada się specjalne elastyczne opaski

-pończochy lub bandażuje kończyny dolne bandażem

-pończochy lub bandażuje kończyny dolne bandażem

elastycznym, rozpoczynając od palców i posuwając się do

elastycznym, rozpoczynając od palców i posuwając się do

pachwin. Należy pamiętać o równomiernym docisku opaski.

pachwin. Należy pamiętać o równomiernym docisku opaski.



Bandażowanie i stosowanie opasek zmniejsza zastój krwi w

Bandażowanie i stosowanie opasek zmniejsza zastój krwi w

żyłach kończyn dolnych i zmniejsza groźbę choroby

żyłach kończyn dolnych i zmniejsza groźbę choroby

zakrzepowo – zatorowej.

zakrzepowo – zatorowej.

Antybiotykoterapia

Antybiotykoterapia

przedoperacyjna

przedoperacyjna



Jednym z kluczowych problemów

Jednym z kluczowych problemów

trafnego i skutecznego leczenia

trafnego i skutecznego leczenia

antybiotykami jest więc wspólne

antybiotykami jest więc wspólne

ustalenie z zakładem mikrobiologii

ustalenie z zakładem mikrobiologii

lub odpowiedniej komisji,

lub odpowiedniej komisji,

antybiotyku „wskazanego” w danej

antybiotyku „wskazanego” w danej

placówce do profilaktyki

placówce do profilaktyki

okołoperacyjnej.

okołoperacyjnej.

Zabezpieczenie rzeczy

Zabezpieczenie rzeczy



Sztuczne uzębienie, protezy

Sztuczne uzębienie, protezy

słuchowe, biżuteria i pieniądze

słuchowe, biżuteria i pieniądze

chorego muszą zostać odpowiednio

chorego muszą zostać odpowiednio

zabezpieczone i przechowane w

zabezpieczone i przechowane w

sejfie lub niedostępnej innym

sejfie lub niedostępnej innym

chorym szafce.

chorym szafce.

Transport na sale

Transport na sale

operacyjną

operacyjną



Pielęgniarka powinna towarzyszyć

Pielęgniarka powinna towarzyszyć

choremu w drodze na salę

choremu w drodze na salę

operacyjną. Oddając chorego pod

operacyjną. Oddając chorego pod

opiekę zespołu sali operacyjnej,

opiekę zespołu sali operacyjnej,

pielęgniarka przekazuje wymagany

pielęgniarka przekazuje wymagany

komplet dokumentacji chorego

komplet dokumentacji chorego

Cewnikowanie pęcherza

Cewnikowanie pęcherza

moczowego

moczowego



Zabieg ten wykonuje się w uzasadnionych

Zabieg ten wykonuje się w uzasadnionych

sytuacjach, przede wszystkim

sytuacjach, przede wszystkim

u pacjentów w ciężkim stanie ogólnym

u pacjentów w ciężkim stanie ogólnym

oraz u pacjentów, u których będzie

oraz u pacjentów, u których będzie

wykonywany zabieg trwający od kilku do

wykonywany zabieg trwający od kilku do

kilkunastu godzin. Cewnikowanie pęcherza

kilkunastu godzin. Cewnikowanie pęcherza

moczowego jest zabiegiem aseptycznym,

moczowego jest zabiegiem aseptycznym,

powinno być wykonane w sali operacyjnej

powinno być wykonane w sali operacyjnej

(ewentualnie w pokoju wprowadzenia)

(ewentualnie w pokoju wprowadzenia)

Uwaga!

Uwaga!



Cewnikowanie w sali operacyjnej jest

Cewnikowanie w sali operacyjnej jest

uzasadnione również z tego względu, że

uzasadnione również z tego względu, że

zabieg ten jest krępujący dla pacjenta.

zabieg ten jest krępujący dla pacjenta.

Dobrze jest go wykonać po znieczuleniu

Dobrze jest go wykonać po znieczuleniu

ogólnym pacjenta, by oszczędzić mu

ogólnym pacjenta, by oszczędzić mu

stresu. Aby założenie cewnika do pęcherza

stresu. Aby założenie cewnika do pęcherza

moczowego nie stało się przyczyną

moczowego nie stało się przyczyną

zakażenia dróg moczowych, musi być

zakażenia dróg moczowych, musi być

wykonane z zachowaniem wszelkich zasad

wykonane z zachowaniem wszelkich zasad

aseptyki - w warunkach jałowych

aseptyki - w warunkach jałowych

Przygotowanie pacjenta

Przygotowanie pacjenta

to także:

to także:



Dokładne oczyszczenie jamy ustnej

Dokładne oczyszczenie jamy ustnej

i zębów

i zębów

– Poprawi to nie tylko samopoczucie

– Poprawi to nie tylko samopoczucie

chorego, ale także zmniejszy ilość

chorego, ale także zmniejszy ilość

bakterii, co jest istotne przed

bakterii, co jest istotne przed

wprowadzeniem rurki intubacyjnej

wprowadzeniem rurki intubacyjnej

ustno – gardłowej do tchawicy

ustno – gardłowej do tchawicy

Uczesanie włosów

Uczesanie włosów

i schowanie ich pod czepek:

i schowanie ich pod czepek:

-

Bardzo długie włosy powinny być

Bardzo długie włosy powinny być

zaplecione, peruki usunięte,

zaplecione, peruki usunięte,

wszelkie szpilki zdjęte.

wszelkie szpilki zdjęte.

Uwaga! Wypadające włosy są ciałem

Uwaga! Wypadające włosy są ciałem

obcym, mogą spowodować

obcym, mogą spowodować

zakażenie rany

zakażenie rany

Usunięcie makijażu:

Usunięcie makijażu:



większość środków do makijażu jest

większość środków do makijażu jest

produkowana na bazie ropy naftowej i

produkowana na bazie ropy naftowej i

są one przeciwwskazane tam, gdzie

są one przeciwwskazane tam, gdzie

używa się maski tlenowe,

używa się maski tlenowe,

-tusz do oczu jest źródłem podrażnień,

-tusz do oczu jest źródłem podrażnień,

- Makijaż ukrywa naturalny kolor skóry

- Makijaż ukrywa naturalny kolor skóry

pacjenta

pacjenta

Usunięcie lakieru

Usunięcie lakieru

z paznokci

z paznokci



W łożysku paznokcia obserwujemy

W łożysku paznokcia obserwujemy

jego kolor i wypełnienie kapilar

jego kolor i wypełnienie kapilar

krwią – pomaga to w określeniu

krwią – pomaga to w określeniu

ukrwienia i utlenienia tkanej

ukrwienia i utlenienia tkanej

Usunięcie wszystkich

Usunięcie wszystkich

protez

protez



Zębowych,

Zębowych,



Mostków,

Mostków,



Koron,

Koron,



Protez ocznych,

Protez ocznych,



Soczewek kontaktowych

Soczewek kontaktowych

Odzież

Odzież



Pacjent powinien mieć na sobie

Pacjent powinien mieć na sobie

koszule operacyjną

koszule operacyjną



Niektórzy zalecają: bawełniane

Niektórzy zalecają: bawełniane

skarpety, aby zachować ciepło

skarpety, aby zachować ciepło