Astma- dychawica

oskrzelowa

Co to za choroba???

przewlekła, zapalna choroba dróg
oddechowych, wywołująca
nadreaktywność oskrzeli, która
prowadzi do nawracających napadów
duszności i kaszlu, występujących
szczególnie w nocy i nad ranem.
Obecnie, biorąc pod uwagę nasilenie
objawów i przebieg choroby, astmę
oskrzelową dzieli się na:

sporadyczną
objawy rzadziej niż 1 raz w tygodniu
objawy nocne nie częściej niż 2 razy w miesiącu
zaostrzenia są krótkotrwałe
przewlekłą lekką
objawy częściej niż 1 raz w tygodniu, ale rzadziej niż 1x

dziennie
objawy nocne częściej niż 2 razy w miesiącu
zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną aktywność
przewlekłą umiarkowaną
objawy codziennie
objawy nocne częściej niż raz w tygodniu
zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną aktywność
przewlekłą ciężką
objawy codziennie
częste zaostrzenia
częste objawy nocne
ograniczenie aktywności fizycznej.

Objawy

Typowe objawy to:
napady duszności spowodowane
skurczem oskrzeli
świszczący oddech
kaszel.

Patogeneza
astmy

zapalenie dróg
oddechowych

nadreaktywn
ość

oskrzeli

zaburzenie

czynnościowe

nadmierne zwężenie

oskrzeli

przebudowa
ściany

oskrzeli

upośledzenie przepływu

powietrza

przez drogi

oddechowe

objaw
y

zmieniona
regulacja

nerwowa

Patogeneza astmy

Leczenie:

Leczenie w astmie oskrzelowej jest ściśle

uwarunkowane stopniem ciężkości choroby.

Jest to leczenie, którego najważniejszym

składnikiem są różnorodne metody leczenia

przeciwzapalnego. W większości metody

lecznicze mają charakter objawowy i ze

względu na przewlekły charakter choroby

zwykle muszą być stosowane

systematycznie przez długi czas.

Opanowanie objawów chorobowych określa

się mianem kontroli astmy.

LECZENIE ASTMY

Astmy nie można
wyleczyć, ale prawidłowe
leczenie zazwyczaj
pozwala kontrolować
astmę

CELE LECZENIA ASTMY

1.Trwałe opanowanie objawów chorobowych
2.Zapobieganie występowaniu zaostrzeń
3.Utrzymywanie wydolności układu oddechowego

na poziomie jak najbardziej zbliżonym do

prawidłowego
4.Utrzymywanie normalnej aktywności życiowej
5.Unikanie skutków ubocznych stosowanych leków
6.Niedopuszczenie do nieodwracalnego

ograniczenia przepływu powietrza przez drogi

oddechowe
7.Niedopuszczenie do zgonu z powodu astmy

FARMAKOTERAPIA

1.Leki kontrolujące chorobę- leki przyjmowane

stale, codziennie, pozwalające uzyskać i

utrzymać kontrolę astmy przewlekłej
a) glikokortykosterydy (GKS)- wziewne-leki I-go

wyboru i stosowane ogólnoustrojowo
b) długo działające β

2

mimetyki wziewne- LABA

c) leki przeciwleukotrienowe
d) kromony- mało skuteczne u dorosłych
e) teofilina w postaci o przedłużonym

uwalnianiu
f) przeciwciała anty-IgE

Leczenie farmakologiczne
dychawicy oskrzelowej polega na
przerywaniu napadów lub
zapobieganiu im. W celu
przerywania napadów astmy
stosuje się beta- adrenomimetyki
podawane drogą wziewną.

1. LEKI ROZSZERZAJĄCE
OSKRZELA.

1. Leki pobudzające receptory beta- adrenergiczne.
Mają większe powinowactwo do receptorów beta2

(umiejscowionych w oskrzelach, naczyniach

krwionośnych, macicy i przeponie) niż do

receptorów beta1 (umiejscowionych w sercu, jelicie

cienkim i tkance tłuszczowej). Bardzo szybko

wywierają efekt kliniczny, już w pierwszych

minutach po podaniu wziewnym. Czas ich działania

jest ograniczony i nie przekracza 4-6 godzin. Leki te

bezpośrednio działają na mięśnie gładkie oskrzeli

powodując ich rozkurcz likwidują napad duszności,

podział

Beta- adrenomimetyki krótko działające-

działają szybko szczyt działania występuje po

około 30-60 minutach, a efekt terapeutyczny

zwykle utrzymuje się przez około 2-6 godzin.

BAMBUTEROL
Bambec tabletki
FENOTEROL
Berotec, berotec N, fenoterol.
ORCIPRENALINA
Astmopent
SALBUTAMOL
Salamol, salbutamol, steri- neb- salamol, salbuvent,

ventodisk, ventolin
TERBUTALINA
Bricanyl turbohaler

Beta adrenomimetyki
długo działające

Stosowane są w postaci inhalacji wykazują
efekt terapeutyczny przez około 8-12
godzin. Stosowane w postaci inhalacji.
FORMOTEROL
Foradil kapsułki do inhalacji Diffumax
Easyhaler, Forastmin, Oxis Turbohaler,
Oxodil, Zafiron
SALAMETEROL
Serevent aerozol, serevent disk.

Działanie niepożądane:

Stosowane doustnie leków
pobudzających zarówno receptory
beta1 i beta2, zwiększa
niebezpieczeństwo występowania
hipotensji, bólów wieńcowych,
zaburzeń rytmu serca, drżeń
mięśniowych i bezsenność.

Metoloksantyny

TEOFILINA- rozkurcza mięśnie gładkie

oskrzeli i naczyń krwionośnych w płucach.

Teofilina pobudza częstość oddechu przez

zwiększenie ośrodka oddechowego na

pobudzające działanie dwutlenku węgla.

Mechanizm działania polega na hamowaniu

aktywności fosfodiesterazy wskutek czego

dochodzi do rozkurczu mięsni gładkich.
Zwiększa kurczliwość mięśnia sercowego i

przepony, zwiększa wydzielanie kwasu

solnego w żołądku, zwiększa diurezę, działa

pobudzająco na ośrodek nerwowy.

ZASTOSOWANIE:
Leczenie duszności w
przewlekłych
chorobach układowych
układu oddechowego:
Dychawica oskrzelowa,
Przewlekła obturacyjna
choroba płuc
Przewlekły nieżyt
oskrzeli
Rozedma płuc

DZIAŁANIE
NIEPOŻĄDANE
Lek ten jest dobrze
tolerowany, niekiedy
mogą wystąpić
nudności, bóle głowy,
niepokój rozdrażnienie,
bezsenność, drżenie
mięśniowe,
zaczerwienieni skóry,
spadek ciśnienia krwi,
zaburzenie pracy serca.

przeciwwskazania

Świeżo przebyty
zawał mięśnia
sercowego,
nadciśnienie tętnicze,
zaostrzona choroba
wrzodowa żołądka i
dwunastnicy,
nadczynność
tarczycy, obrzęk płuc,
niewydolność mięśnia
sercowego.

Preparaty:

Afonilum SR 250 kaps. o przedł.

uwalnianiu 0,25 g, Afonilum SR 375

kaps. o przedł. uwalnianiu 0,375 g
Baladex syrop 150 ml
Euphylinum kaps. o zmodyfikowanym

uwalnianiu 0,2 g i 0,3 g
Theophyllinum roztwór do wlewu iv

0,0012 g/ml 250 ml
Theoplus tabl. o przedł. uwalnianiu

0,1 g i 0,3 g
Theospirex retard tabl. powl. o

przedł. działaniu 0,15 g i 0,3 g
Theovent 100 czopki

doodbytnicze/tabletki 0,1 g ,

Theovent 300 tabl. o przedł.

uwalnianiu 0,3 g, Theovent 350

czopki doodbytnicze 0,35 g

AMINOFILINA- jest

mieszaniną teofiliny i

etylenodiaminy.

Mechanizm działania

analogiczny do teofiliny.
Działa spazmolitycznie

na mięśnie gładkie

oskrzeli i naczyń

krwionośnych, zwiększa

kurczliwość mięśnia

sercowego i jego

zapotrzebowanie na

tlen.
Aminofilinę można

podawać zarówno

dożylnie jak i

domięśniowo.
Preparat:
Aminophyllinum

LEKI CHOLINOLITYCZNE
STOSOWANE W LECZENIU
DYCHAWICY OSKRZELOWEJ

IPRATROPIUM- hamują skurcz oskrzeli wywołany

acetylocholiną w wyniku blokowania receptorów

muskarynowych układu przywspółczulnego.
Stosowany do leczenia napadów duszności

powstających na tle pobudzenia układu

przywspółczulnego przy wysiłku fizycznym lab na

skutek dużego napięcia psychicznego.
Działanie rozkurczające występuje po 15-30

minutach i utrzymuje się przez 6-8 godzin.
Działania niepożądane
Uczucie suchości
Gorzki smak w ustach

Preparaty:

Atrovent
Berodual
Combivent

Inhalatory



MDI (

MDI (

metered -dose

metered -dose

inhaler)-

inhaler)-

inhalatory

inhalatory

ciśnieniowe

ciśnieniowe



DPI (

DPI (

dry powder

dry powder

inhalaer)-

inhalaer)-

inhalatory

inhalatory

suchego proszku

suchego proszku



nebulizatory

nebulizatory

Leki przeciwzapalne i zapobiegające
reakcji alergicznej, stosowane w leczeniu

dychawicy oskrzelowej

.

Stosowane są:
Glikokortykosteroidy w postaci
inhalacji: budezonid,
beklometazon
Glikokortykosteroidy działające
ogólnie.

zastosowanie

Stosowane w postaci
inhalacji działają
głównie miejscowo i
tylko w niewielkim
stopniu mogą
wykazywać działanie
ogólne.
Działanie:

Zmniejszenie zapalenia
dróg oddechowych
Zmniejszenie
nadreaktywności oskrzeli

DZIAŁANIA
NIEPOŻĄDANE:
- kandydoza jamy
ustnej, gardła
- chrypka
- kaszel

Beklometazon-preparaty

Beclocort forte-

aerozol wziewny, zawiesina

0,25 mg/dawkę inhalacyjną

Beclocort mite-

aerozol wziewny, zawiesina

0,05mg/dawkę inhalacyjną

Becodisk

- proszek do inhalacji

0,1mg/dawkę
0,2mg/dawkę

W 3-4 dawkach podzielonych

Budesonid-preparaty

Budesonid forte-aerozol wziewny, zawiesina

0,2mg/dawkę inhalacyjną
Budesonid mite- aerozol wziewny, zawiesina
0,05mg/dawkę inhalacyjną
Pulmicort- zawiesina do inhalacji z

nebulizatora

Pulmicort Turbuhaler -proszek do inhalacji
Rhinocort
Horacort

Flutikazon-preparaty

Flixotide-

aerozol wziewny

bezfreonowy, zawiesina
zawiesina do inhalacji z
nebulizatora

Flixotide Dysk-

proszek do inhalacji

Nowy GKS wziewny

Cyklezonid-ulega przekształceniu w formę

aktywną w dolnych drogach oddechowych
Wywołuje rzadziej kandydozę jamy ustnej
Biodostępność z jamy ustnej wynosi

zaledwie 1%, z białkami osocza wiąże się w

99% i jest szybko metabolizowany przez

wątrobę-efekty systemowe są znikome
Preparat ALVESCO- 80μg lub 160μg

cyklezonidu na dawkę inhalacyjną

GKS-doustne

Metyloprednizolon
Prednizolon
Prednizon

KROMONY

Droga podawania-wziewna
Mechanizm działania
NLPZ o działaniu przeciwzapalnym
częściowo hamują zależne od IgE
uwalnianie mediatorów przez ludzkie
mastocyty (efekt zależy od dawki leku) i
wywierają swoisty dla niektórych komórek
i mediatorów wpływ hamujący na komórki
zapalne (makrofagi, eozynofile, monocyty).

Działania niepożądane
Kaszel
Chrypka
Podrażnienie krtani
Suchość jamy ustnej
Bardzo rzadko skurcz oskrzeli
Metaliczny smak w ustach

(nedokromil sodu)

Kromony-preparaty

Kromoglikan sodowy

Cromogen inhaler-

aerozol wziewny,

zawiesina
0,005 g/dawkę

Cropoz Plus-

aerozol do inhalacji, zawiesina

0,005g/dawkę
Nedokromil sodu

Tilade-

aerozol do inhalacji

0,002g/dawkę

Tilade

- aerozol wziewny

0,002g/dawkę

LEKI
PRZECIWLEUKOTRIENOWE

Droga podania-doustna
Mechanizm działania-blokują
receptory leukotrienowe CysLT1 w
mięśniach gładkich oskrzeli i
innych komórkach
Przeciwzapalne
Działanie uboczne-
hepatotoksyczne

Leki przeciwleuktrienowe-
preparaty

Montelukast

Singulair 4-

tabl. do żucia 0,004g

Singulair 5-

tabl. do żucia 0,005

Singulair 10-

tabl. powl. 0,01

1 tabl raz dziennie przed snem
Zafirlukast

Accolate-

tabl. powlekane 0,02

2 razy na dobę 1h przed posiłkiem lub 2 h po

nim

Sposób podawania

Inhalatory są najlepszym sposobem podawania leków w astmie i

przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc, ponieważ dostarczają lek

bezpośrednio do płuc i dzięki temu zmniejszają skutki uboczne. Ważne

jest jednak, aby używać inhalatora właściwie.
Inhalatory z automatycznie odmierzaną dawką leku mogą być pomocne

w przypadku tych pacjentów, którym trudno jest "zgrać" oddech z

uruchomieniem urządzenia. Automatycznego inhalatora używa się tak

samo jak ręcznego; dawka leku jest podawana automatycznie w czasie

wdechu (słychać kliknięcie, gdy urządzenie podaje lek)
Spejser o dużej objętości często stosuje się w połączeniu z ręcznym

inhalatorem. Urządzenie o dużej pojemności pełni funkcję zbiornika na

"chmurę" leku produkowaną przez inhalator. Stosując spejser,

dostarczamy większą ilość leku do płuc, a zmniejszamy tę, która

pozostaje w ustach. Jest to szczególnie istotne w przypadku stosowania

steroidów.
Po dołączeniu spejsera używamy inhalatora w zwykły sposób.

Jednorazowo powinno się użyć tylko jednej dawki leku. Urządzenie

może być dopasowane do maski, można je więc stosować u bardzo

małych dzieci.
Inhalatory proszkowe stają się coraz popularniejsze, ponieważ są

wygodniejsze w użyciu niż inhalatory zawierające odmierzaną dawkę

leku.