UDAR NIEDOKRWIENNY

UDAR NIEDOKRWIENNY

ISCHEMIC STROKE

ISCHEMIC STROKE

wyraz ostrej niedomogi krążenia mózgowego krwi

wyraz ostrej niedomogi krążenia mózgowego krwi

spowodowany nagłym zatrzymaniem

spowodowany nagłym zatrzymaniem

albo znacznym ograniczeniem

albo znacznym ograniczeniem

dopływu krwi do mózgu

dopływu krwi do mózgu

w wyniku znacznego zwężenia

w wyniku znacznego zwężenia

albo całkowitego zamknięcia światła naczyń

albo całkowitego zamknięcia światła naczyń

tętniczych

tętniczych

DEFINICJA

DEFINICJA

udar przebiega w określonej kolejności

udar przebiega w określonej kolejności

- najpierw deficyt energetyczny tkanki mózgowej

- najpierw deficyt energetyczny tkanki mózgowej

- później wyłączenie dróg i ośrodków mózgowych

- później wyłączenie dróg i ośrodków mózgowych

- z tego różnorodna ogniskowa i ogólna (globalna)

- z tego różnorodna ogniskowa i ogólna (globalna)

manifestacja kliniczna

manifestacja kliniczna

- na granicy obszaru niedomogi strefa niedokrwienia

- na granicy obszaru niedomogi strefa niedokrwienia

jeszcze możliwa do uratowania (penumbra)

jeszcze możliwa do uratowania (penumbra)

- w samym centrum – zawał mózgu czyli martwica

- w samym centrum – zawał mózgu czyli martwica

spowodowana niedokrwieniem

spowodowana niedokrwieniem

PATOMECHANIZM

PATOMECHANIZM

PATOMECHANIZM

PATOMECHANIZM

schemat zawału mózgu z obrzękiem wokół i przemieszczeniem linii

schemat zawału mózgu z obrzękiem wokół i przemieszczeniem linii

środkowej (wg Wikipedii)

środkowej (wg Wikipedii)

UDAR NIEDOKRWIENNY

UDAR NIEDOKRWIENNY

NAJCZĘSTSZE PATOMECHANIZMY

NAJCZĘSTSZE PATOMECHANIZMY

-

-

zakrzep

zakrzep

w ścianie tętnicy zmienionej

w ścianie tętnicy zmienionej

i zwężonej blaszką miażdżycową

i zwężonej blaszką miażdżycową

(zwężanie powoli, objawy nagle)

(zwężanie powoli, objawy nagle)

zakrzepica na podłożu miażdżycy dużych i

zakrzepica na podłożu miażdżycy dużych i

drobnych

drobnych

naczyń

naczyń

UDAR NIEDOKRWIENNY

UDAR NIEDOKRWIENNY

NAJCZĘSTSZE PATOMECHANIZMY

NAJCZĘSTSZE PATOMECHANIZMY

-

-

zator

zator

tętnicy mózgowej, najczęściej skrzepliną

tętnicy mózgowej, najczęściej skrzepliną

pochodzącą z jam serca w FA

pochodzącą z jam serca w FA

zatorowość pochodzenia sercowego

zatorowość pochodzenia sercowego

UDAR NIEDOKRWIENNY

UDAR NIEDOKRWIENNY

NAJCZĘSTSZE PATOMECHANIZMY

NAJCZĘSTSZE PATOMECHANIZMY

-

-

zaburzenia hemodynamiczne

zaburzenia hemodynamiczne

- spadek ciśnienia

- spadek ciśnienia

systemowego w przebiegu np. zawału, zaburzeń

systemowego w przebiegu np. zawału, zaburzeń

rytmu

rytmu

Zwężenie i zamknięcie tętnicy szyjnej

Zwężenie i zamknięcie tętnicy szyjnej

Krytyczne zwężenie t. szyjnej na angiogramie

Krytyczne zwężenie t. szyjnej na angiogramie

UDAR NIEDOKRWIENNY

UDAR NIEDOKRWIENNY

POSTACIE WŁAŚCIWE

POSTACIE WŁAŚCIWE

Udar dokonany (CS)

Udar dokonany (CS)

- doszło do zawału mózgu,

- doszło do zawału mózgu,

objawy mogą się minimalnie cofnąć

objawy mogą się minimalnie cofnąć

(obszar półcienia w mózgu, strefa penumbry,

(obszar półcienia w mózgu, strefa penumbry,

jeszcze do uratowania)

jeszcze do uratowania)

Udar postępujący (PS)

Udar postępujący (PS)

- objawy stopniowe, czasem

- objawy stopniowe, czasem

regresja

regresja

UDAR NIEDOKRWIENNY - KLINIKA

UDAR NIEDOKRWIENNY - KLINIKA

-

-

niedowład połowiczy

niedowład połowiczy

(różny stopień aż do

(różny stopień aż do

porażenia*)

porażenia*)

*

złe rokowanie: większa śmiertelność, częstsza zależność

dłuższa hospitalizacja , częstsze powikłania, częściej
otępienie

UDAR NIEDOKRWIENNY - KLINIKA

UDAR NIEDOKRWIENNY - KLINIKA

-

-

afazja

afazja

ograniczenia lub utrata zdolności do mówienia

ograniczenia lub utrata zdolności do mówienia

zaburzenia funkcji językowych w wyniku

zaburzenia funkcji językowych w wyniku

uszkodzenia

uszkodzenia

mózgu

mózgu

najpowszechniejszy deficyt poudarowy obok

najpowszechniejszy deficyt poudarowy obok

zespołu

zespołu

zaniedbywania, utrudnia proces rehabilitacji

zaniedbywania, utrudnia proces rehabilitacji

*

złe rokowanie

UDAR NIEDOKRWIENNY - KLINIKA

UDAR NIEDOKRWIENNY - KLINIKA

-

-

zaburzenia przytomności

zaburzenia przytomności

* (niedomoga pnia mózgu)

* (niedomoga pnia mózgu)

aż do śpiączki włącznie

aż do śpiączki włącznie

*

złe rokowanie

UDAR NIEDOKRWIENNY - KLINIKA

UDAR NIEDOKRWIENNY - KLINIKA

-

inne

inne

:

:

zaburzenia połykania,

zaburzenia połykania,

zaburzenia ruchów gałek ocznych,

zaburzenia ruchów gałek ocznych,

zaburzenia równowagi,

zaburzenia równowagi,

zaburzenia sterowania osiową motoryką ciała

zaburzenia sterowania osiową motoryką ciała

*

*

,

,

niedowidzenie najczęściej połowicze,

niedowidzenie najczęściej połowicze,

agnozja,

agnozja,

jakościowe zaburzenia świadomości:

jakościowe zaburzenia świadomości:

majaczenie – delirium

majaczenie – delirium

*

*

(hiperaktywne z

(hiperaktywne z

pobudzeniem lub

pobudzeniem lub

hipoaktywne u osób starszych)

hipoaktywne u osób starszych)

później zespół otępienny

później zespół otępienny

*

złe rokowanie

UDAR NIEDOKRWIENNY - KLINIKA

UDAR NIEDOKRWIENNY - KLINIKA

Udar niedokrwienny powoduje więc ubytki

Udar niedokrwienny powoduje więc ubytki

neurologiczne:

neurologiczne:

ruchowo-koordynacyjne

ruchowo-koordynacyjne

i informacyjno-poznawcze

i informacyjno-poznawcze

UDAR NIEDOKRWIENNY

UDAR NIEDOKRWIENNY

-

-

niedomoga

niedomoga

przednia krążenia mózgowego

przednia krążenia mózgowego

(zaburzenia ukrwienia w dorzeczu

(zaburzenia ukrwienia w dorzeczu

tt.

tt.

szyjnych i wewnętrznych; 60%

szyjnych i wewnętrznych; 60%

mózgu

mózgu

Objawy:

Objawy:

- niedowład czy porażenie połowicze

- niedowład czy porażenie połowicze

- zaburzenia mowy - afazja

- zaburzenia mowy - afazja

- zaburzenia rozpoznawania - agnozja

- zaburzenia rozpoznawania - agnozja

- zaburzenia otępienne

- zaburzenia otępienne

- zaburzenia sterowania osią ciała

- zaburzenia sterowania osią ciała

- zaburzenia rzekomoopuszkowe

- zaburzenia rzekomoopuszkowe

Cerebral stroke

Cerebral stroke with herniation

UDAR NIEDOKRWIENNY -

UDAR NIEDOKRWIENNY -

niedomoga

niedomoga

tylna krążenia mózgowego

tylna krążenia mózgowego

(zaburzenia ukrwienia w dorzeczu

(zaburzenia ukrwienia w dorzeczu

tt.

tt.

kręgowych* i t. podstawnej)

kręgowych* i t. podstawnej)

Objawy:

Objawy:

- zawroty głowy (uczucie wirowania - układowe zg)

- zawroty głowy (uczucie wirowania - układowe zg)

- nagłe padanie na kolana

- nagłe padanie na kolana

- zaburzenia chodu ze zbaczaniem w jedną stronę

- zaburzenia chodu ze zbaczaniem w jedną stronę

- szumy w uszach i osłabienie słuchu

- szumy w uszach i osłabienie słuchu

- mroczki przed oczyma

- mroczki przed oczyma

- nierzadko zespół depresyjny

- nierzadko zespół depresyjny

- czasem zaburzenia przytomności - uszkodzenie

- czasem zaburzenia przytomności - uszkodzenie

pnia

pnia

* w przebiegu spondylozy szyjnej

cerebellar stroke

UDAR NIEDOKRWIENNY -

UDAR NIEDOKRWIENNY -

niedomoga

niedomoga

uogólniona krążenia mózgowego

uogólniona krążenia mózgowego

Objawy:

Objawy:

- nie można wyróżnić zaburzeń krążenia mózgowego

- nie można wyróżnić zaburzeń krążenia mózgowego

tylko przedniego i tylko tylnego - objawy są

tylko przedniego i tylko tylnego - objawy są

uogólnione z obydwu układów

uogólnione z obydwu układów

Rodzaje uogólnionej niedomogi:

Rodzaje uogólnionej niedomogi:

- pierwotna spowodowana zaburzeniami układu

- pierwotna spowodowana zaburzeniami układu

krążenia: spadek ciśnienia, rzutu serca; zawał

krążenia: spadek ciśnienia, rzutu serca; zawał

- wtórnie uogólniona - obrzęk mózgu z powodu

- wtórnie uogólniona - obrzęk mózgu z powodu

pierwotnie mózgowej niedomogi jednego układu

pierwotnie mózgowej niedomogi jednego układu

UDAR NIEDOKRWIENNY

UDAR NIEDOKRWIENNY

MONITOROWANIE I OCENA

MONITOROWANIE I OCENA

NEUROLOGICZNA

NEUROLOGICZNA

Skala udarów NIH

Skala udarów NIH

National Institutes of Health Stroke Scale

National Institutes of Health Stroke Scale

MONITOROWANIE I OCENA

MONITOROWANIE I OCENA

NEUROLOGICZNA

NEUROLOGICZNA

Skala udarów NIH

Skala udarów NIH

National Institutes of Health Stroke Scale

National Institutes of Health Stroke Scale

# stan świadomości i przytomności (0 – 3)

# stan świadomości i przytomności (0 – 3)

# odpowiedzi na pytania (0 – 2)

# odpowiedzi na pytania (0 – 2)

# spełnianie poleceń (0 – 2)

# spełnianie poleceń (0 – 2)

# poziome ruchy oczu (0 – 2)

# poziome ruchy oczu (0 – 2)

# pole widzenia (0 – 3)

# pole widzenia (0 – 3)

# stan funkcji nerwów twarzowych (0 – 3)

# stan funkcji nerwów twarzowych (0 – 3)

# motoryka kończyn górnych (0 – 4)

# motoryka kończyn górnych (0 – 4)

# motoryka kończyn dolnych (0 – 4)

# motoryka kończyn dolnych (0 – 4)

MONITOROWANIE I OCENA

MONITOROWANIE I OCENA

NEUROLOGICZNA

NEUROLOGICZNA

Skala udarów NIH

Skala udarów NIH

National Institutes of Health Stroke Scale

National Institutes of Health Stroke Scale

ciąg dalszy…

ciąg dalszy…

# funkcja móżdżku – ataksja (0 – 2)

# funkcja móżdżku – ataksja (0 – 2)

# zaburzenia czucia (0 – 2)

# zaburzenia czucia (0 – 2)

# zaburzenia mowy - afazja (0 – 3)

# zaburzenia mowy - afazja (0 – 3)

# dyzartria (0 – 2)

# dyzartria (0 – 2)

DIAGNOSTYKA USG

DIAGNOSTYKA USG

ULTRASONOGRAFIA TĘTNIC

ULTRASONOGRAFIA TĘTNIC

SZYJNYCH

SZYJNYCH

badanie tetnic szyjnych metodą Doppler duplex

badanie tetnic szyjnych metodą Doppler duplex

z oceną hemodynamiki

z oceną hemodynamiki

badanie nieinwazyjne zalecane zawsze, gdy:

badanie nieinwazyjne zalecane zawsze, gdy:

- przebyty przejściowy incydent niedokrwienny lub

- przebyty przejściowy incydent niedokrwienny lub

udar

udar

- w wywiadzie miażdżyca lub inna choroba

- w wywiadzie miażdżyca lub inna choroba

naczyniowa

naczyniowa

badanie przesiewowe

badanie przesiewowe

trafność 90%

trafność 90%

DIAGNOSTYKA USG

DIAGNOSTYKA USG

ULTRASONOGRAFIA TĘTNIC

ULTRASONOGRAFIA TĘTNIC

SZYJNYCH

SZYJNYCH

badanie pozwala ocenić:

badanie pozwala ocenić:

wygląd i pomiar grubości błony wewnętrznej

wygląd i pomiar grubości błony wewnętrznej

środkowej

środkowej

lokalizacja i echogeniczność zmian miażdzycowych

lokalizacja i echogeniczność zmian miażdzycowych

znaczenie hemodynamiczne tych zmian

znaczenie hemodynamiczne tych zmian

pomiary prędkości przepływu

pomiary prędkości przepływu

silny

silny

czynnik prognostyczny udarów

czynnik prognostyczny udarów

LECZENIE

LECZENIE

przeszkody - przeświadczenia:

przeszkody - przeświadczenia:

- udar to choroba ludzi starych, wyrok losu

- udar to choroba ludzi starych, wyrok losu

- możliwość pozytywnego wpływu niewielka

- możliwość pozytywnego wpływu niewielka

LECZENIE

LECZENIE

udar mózgu to:

udar mózgu to:

- stan bezpośredniego zagrożenia życia

- stan bezpośredniego zagrożenia życia

(jak zawału serca)

(jak zawału serca)

- kwalifikuje się do działań nagłych, nie jest to

- kwalifikuje się do działań nagłych, nie jest to

proces

proces

przewlekły degeneracyjny

przewlekły degeneracyjny

LECZENIE

LECZENIE

adekwatne postępowanie lecznicze już na oddziale

adekwatne postępowanie lecznicze już na oddziale

ratownictwa czy w izbie przyjęć:

ratownictwa czy w izbie przyjęć:

- ocena drożności dróg oddechowych i wydolności

- ocena drożności dróg oddechowych i wydolności

oddechowo-krążeniowej

oddechowo-krążeniowej

- intubacja, jeśli są kłopoty z drożnością dróg

- intubacja, jeśli są kłopoty z drożnością dróg

oddechowych

oddechowych

i wydolnością oddechu, a nie wystarcza rurka

i wydolnością oddechu, a nie wystarcza rurka

ustno

ustno

gardlana i odessanie wydzieliny

gardlana i odessanie wydzieliny

(w krótkiej sedacji i nawet zwiotczeniu)

(w krótkiej sedacji i nawet zwiotczeniu)

- czasem wentylacja mechaniczna, zawsze

- czasem wentylacja mechaniczna, zawsze

tlenoterapia

tlenoterapia

LECZENIE

LECZENIE

adekwatne działania diagnostyczne już na oddziale

adekwatne działania diagnostyczne już na oddziale

ratownictwa czy w izbie przyjęć:

ratownictwa czy w izbie przyjęć:

-

-

tomografia komputerowa

tomografia komputerowa

(krwawienie czy zawał

(krwawienie czy zawał

mózgu

mózgu

czy jeszcze inna przyczyna)

czy jeszcze inna przyczyna)

- ekg (czy nie zawał serca, jako przyczyna

- ekg (czy nie zawał serca, jako przyczyna

niewydolności

niewydolności

krążenia w tym mózgowego)

krążenia w tym mózgowego)

- rtg płuc

- rtg płuc

- kontrola: morfologia, koagulogram, elektrolity,

- kontrola: morfologia, koagulogram, elektrolity,

glikemia

glikemia

(zmiany stężenia glukozy niekorzystne)

(zmiany stężenia glukozy niekorzystne)

- bilans płynów – równowaga, ujemny w przypadku

- bilans płynów – równowaga, ujemny w przypadku

obrzęku

obrzęku

mózgu

mózgu

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

najbardziej współczesna strategia leczenia udaru

najbardziej współczesna strategia leczenia udaru

to uzyskanie reperfuzji mózgu przed wystapieniem

to uzyskanie reperfuzji mózgu przed wystapieniem

zawału

zawału

szybki dostęp do sposobów reperfuzji to aktualnie

szybki dostęp do sposobów reperfuzji to aktualnie

podstawa leczenia

podstawa leczenia

warunek: szybka diagnostyka, szybkie leczenie

warunek: szybka diagnostyka, szybkie leczenie

w trybie pilnym (emergency)

w trybie pilnym (emergency)

ale trochę czasu jest, bo śmierć komórki nie

ale trochę czasu jest, bo śmierć komórki nie

przebiega gwałtownie

przebiega gwałtownie

"There are three barriers to stroke
treatment -
time, time and time

”

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

leczenie trombolityczne – jedyna uznana metoda

leczenie trombolityczne – jedyna uznana metoda

reperfuzji mózgu (FDA):

reperfuzji mózgu (FDA):

# powinno być podjęte w ciągu trzech godzin od

# powinno być podjęte w ciągu trzech godzin od

początku

początku

objawów (to bardzo wąskie okno czasowe)

objawów (to bardzo wąskie okno czasowe)

# dożylne podanie rekombinowanego aktywatora

# dożylne podanie rekombinowanego aktywatora

plazminogenu

plazminogenu

(rt-PA) 0,9 mg/kg max 90 mg

(rt-PA) 0,9 mg/kg max 90 mg

(10% bolus a potem reszta - pompa w godzinę)

(10% bolus a potem reszta - pompa w godzinę)

# obejmuje w tej chwili max około 10% chorych z

# obejmuje w tej chwili max około 10% chorych z

udarami

udarami

(tylko, bo kryteria kwalifikacji ścisłe i restrykcyjne,

(tylko, bo kryteria kwalifikacji ścisłe i restrykcyjne,

liczne przeciwwskazania)

liczne przeciwwskazania)

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

leczenie trombolityczne – liczne przeciwwskazania:

leczenie trombolityczne – liczne przeciwwskazania:

- przebyte krwawienie śródczaszkowe,

- przebyte krwawienie śródczaszkowe,

- przebyty już udar mózgu (< 3 mies.)

- przebyty już udar mózgu (< 3 mies.)

- przebyty uraz głowy,

- przebyty uraz głowy,

- skaza krwotoczna

- skaza krwotoczna

- czynna choroba wrzodowa

- czynna choroba wrzodowa

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

leczenie trombolityczne – jedyna uznana metoda

leczenie trombolityczne – jedyna uznana metoda

reperfuzji mózgu (FDA):

reperfuzji mózgu (FDA):

powinno odbywać się według protokołu np

powinno odbywać się według protokołu np

SITS-MOST

SITS-MOST

(Safe Implementation of Thrombolysis in Stroke

(Safe Implementation of Thrombolysis in Stroke

- Monitoring Study)

- Monitoring Study)

LECZENIE - TROMBOLITYCZNE

LECZENIE - TROMBOLITYCZNE

leczenie trombolityczne – maksymalny efekt:

leczenie trombolityczne – maksymalny efekt:

- zmniejszenie strefy niedokrwienia mózgu (nie

- zmniejszenie strefy niedokrwienia mózgu (nie

zawału)

zawału)

- ustąpienie deficytu neurologicznego u 12%

- ustąpienie deficytu neurologicznego u 12%

chorych

chorych

- poprawa stanu klinicznego

- poprawa stanu klinicznego

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

leczenie trombolityczne – jedyna uznana metoda

leczenie trombolityczne – jedyna uznana metoda

reperfuzji mózgu (FDA):

reperfuzji mózgu (FDA):

ryzyko –

ryzyko –

powikłania krwotoczne

powikłania krwotoczne

krwiak śródmózgowy (do 2%)

krwiak śródmózgowy (do 2%)

wtórne ukrwotocznienie ogniska (do 20%)

wtórne ukrwotocznienie ogniska (do 20%)

inne powikłania

inne powikłania

krwotoczne

krwotoczne

w innym miejscu (6%)

w innym miejscu (6%)

zgony (ok. 15%)*

zgony (ok. 15%)*

* badania warszawskie IPN
2008

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

rokowanie można zdecydowanie poprawić

rokowanie można zdecydowanie poprawić

trzeba zacząć leczenie, zanim dojdzie do

trzeba zacząć leczenie, zanim dojdzie do

nieodwracalnych zmian w mózgu

nieodwracalnych zmian w mózgu

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

LECZENIE TROMBOLITYCZNE

PERSPEKTYWY

PERSPEKTYWY

podawanie fibrynolityku dotętniczo (wybiórczo przez

podawanie fibrynolityku dotętniczo (wybiórczo przez

cewnik

cewnik

przed miejsce niedrożności

przed miejsce niedrożności

podawanie do 6. godzin od udaru (wcześniej

podawanie do 6. godzin od udaru (wcześniej

protekcja

protekcja

mózgu

mózgu

LECZENIE – PROFILAKTYKA

LECZENIE – PROFILAKTYKA

WTÓRNA

WTÓRNA

uznane postępowanie – raczej profilaktyka wtórna

uznane postępowanie – raczej profilaktyka wtórna

-

-

aspiryna (ASA)

aspiryna (ASA)

- obniżenie agregacji płytek krwi

- obniżenie agregacji płytek krwi

i hamowanie narastania zakrzepu w naczyniach

i hamowanie narastania zakrzepu w naczyniach

150 – 300 mg/doba

150 – 300 mg/doba

LECZENIE

LECZENIE

uzupełnienie działań reperfuzyjnych:

uzupełnienie działań reperfuzyjnych:

-

-

neuroprotekcja

neuroprotekcja

: przeciwdziałanie zaburzeniom

: przeciwdziałanie zaburzeniom

metabolicznym powstałym w wyniku

metabolicznym powstałym w wyniku

niedokrwienia mózgu (piracetam – nootropil),

niedokrwienia mózgu (piracetam – nootropil),

aczkolwiek

aczkolwiek

w tej chwili nie ma zarejestrowanego w pełni

w tej chwili nie ma zarejestrowanego w pełni

neuroprotekcyjnego leku

neuroprotekcyjnego leku

LECZENIE

LECZENIE

LECZENIE

LECZENIE

uzupełniające metody leczenia to:

uzupełniające metody leczenia to:

# osmoterapia

# osmoterapia

# normotermia czy hipotermia, zwalczanie gorączki

# normotermia czy hipotermia, zwalczanie gorączki

>37,5

>37,5

# kontrola glikemii

# kontrola glikemii

# indukowane nadciśnienie, nawet do 220/120 na

# indukowane nadciśnienie, nawet do 220/120 na

początku

początku

lepsza perfuzja, wręcz zwalczanie niedociśnienia

lepsza perfuzja, wręcz zwalczanie niedociśnienia

np.

np.

z odwodnienia

z odwodnienia

# hemikraniektomia

# hemikraniektomia

wszystkie mogą przyczynić się do

wszystkie mogą przyczynić się do

redukcji śmiertelności i poprawy rokowania

redukcji śmiertelności i poprawy rokowania

LECZENIE

LECZENIE

LECZENIE

LECZENIE

wczesna rehabilitacja

wczesna rehabilitacja

LECZENIE – CZYNNIKI

LECZENIE – CZYNNIKI

ROKOWNICZE

ROKOWNICZE

gorączka w przebiegu udaru

gorączka w przebiegu udaru

UDAR NIEDOKRWIENNY

UDAR NIEDOKRWIENNY

NIEDOKONANY - LECZENIE

NIEDOKONANY - LECZENIE

OPERACYJNE

OPERACYJNE

endarterektomia tętnicy szyjnej w tzw

endarterektomia tętnicy szyjnej w tzw

bezobjawowym zwężeniu

bezobjawowym zwężeniu

procedura operacyjna lepiej niż leki zabezpieczająca

procedura operacyjna lepiej niż leki zabezpieczająca

przed udarem mózgu

przed udarem mózgu

UDAR NIEDOKRWIENNY

UDAR NIEDOKRWIENNY

NIEDOKONANY - LECZENIE

NIEDOKONANY - LECZENIE

OPERACYJNE

OPERACYJNE

wskazania

wskazania

(dotyczą około 10% osób ze zmianami

(dotyczą około 10% osób ze zmianami

miażdżycowymi):

miażdżycowymi):

- zwężenie krytyczne zmniejszające światło tętnicy

- zwężenie krytyczne zmniejszające światło tętnicy

szyjnej

szyjnej

o 60 – 70% (czyli pozostaje 30% światła)

o 60 – 70% (czyli pozostaje 30% światła)

- występowanie przejściowych incydentów

- występowanie przejściowych incydentów

niedokrwienia

niedokrwienia

(TIA), gdy śladowy trwały ubytek neurologiczny

(TIA), gdy śladowy trwały ubytek neurologiczny

większe

większe

ryzyko

ryzyko

UDAR NIEDOKRWIENNY

UDAR NIEDOKRWIENNY

NIEDOKONANY - LECZENIE

NIEDOKONANY - LECZENIE

OPERACYJNE

OPERACYJNE

przeciwwskazania:

przeciwwskazania:

- całkowita niedrożność tętnicy

- całkowita niedrożność tętnicy

- dokonany udar

- dokonany udar

LECZENIE OPERACYJNE

LECZENIE OPERACYJNE

TRADYCYJNE

TRADYCYJNE

ENDARTEREKTOMIA

ENDARTEREKTOMIA

- wypreparowanie rozwidlenia tętnicy szyjnej 3 – 4

- wypreparowanie rozwidlenia tętnicy szyjnej 3 – 4

cm

cm

- czasowe zatrzymanie przepływu krwi (klemy

- czasowe zatrzymanie przepływu krwi (klemy

powyżej

powyżej

i poniżej

i poniżej

- otwarcie tętnicy nacięciem

- otwarcie tętnicy nacięciem

- szybkie usunięcie plaków miażdżycowych z błoną

- szybkie usunięcie plaków miażdżycowych z błoną

wewnętrzną (pełne udrożnienie)

wewnętrzną (pełne udrożnienie)

- zeszycie szwami atraumatycznymi (razem do 40

- zeszycie szwami atraumatycznymi (razem do 40

min)

min)

- czasem utrzymanie przepływu – plastykowa rurka

- czasem utrzymanie przepływu – plastykowa rurka

(shunt)

(shunt)

- zmniejszenie ryzyka udaru o około 65%

- zmniejszenie ryzyka udaru o około 65%

plaki
miażdżycowe
w rozwidleniu
tętnic szyjnych

Usuwanie plaków miażdżycowych z tętnicy szyjnej

Usuwanie plaków miażdżycowych z tętnicy szyjnej

LECZENIE ZABIEGOWE

LECZENIE ZABIEGOWE

STENTOWANIE ZWĘŻEŃ

STENTOWANIE ZWĘŻEŃ

- metoda zachęcająca, na razie droższa od

- metoda zachęcająca, na razie droższa od

klasycznej

klasycznej

endarterektomii

endarterektomii

LECZENIE POWIKŁAŃ UDARU

LECZENIE POWIKŁAŃ UDARU

zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego

zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego

- nie ma standardowej metody

- nie ma standardowej metody

- ułożenie z uniesioną górną połową ciała do 30

- ułożenie z uniesioną górną połową ciała do 30

stop.

stop.

- mannitol

- mannitol

- glicerol

- glicerol

- furosemid

- furosemid

- w razie braku reakcji kraniektomia odbarczająca

- w razie braku reakcji kraniektomia odbarczająca

LECZENIE POWIKŁAŃ UDARU

LECZENIE POWIKŁAŃ UDARU

zakażenia

zakażenia

- najczęściej układ oddechowy i moczowy

- najczęściej układ oddechowy i moczowy

- zabezpieczanie drożności, wentylacji,

- zabezpieczanie drożności, wentylacji,

zapobieganie

zapobieganie

zachłyśnięciu

zachłyśnięciu

LECZENIE POWIKŁAŃ UDARU

LECZENIE POWIKŁAŃ UDARU

zakrzepica żył głębokich

zakrzepica żył głębokich

- heparyny niskocząsteczkowe (fraxi- clexa-)

- heparyny niskocząsteczkowe (fraxi- clexa-)

- wyższe ułożenie

- wyższe ułożenie

- ruchy zmniejszające zastój

- ruchy zmniejszające zastój

- pończochy o stopniowanym ucisku

- pończochy o stopniowanym ucisku

-

-