RHABDOVIRUS:

Wirus Wscieklizny

Mateusz Rzucidło
Gr B

Wscieklizna

– jest ostrym zakażeniem ośrodkowego układu
nerwowego, prawie zawsze kończącym się
śmiercią. Człowiek jest zwykle zakażany w wyniku
ugryzienia przez zwierzę.

Budowa



Kształt pałeczki



Płaszcz z wypustkami o długości 10nm.



Helikalna symetria nukleokapsydu



Osłonka



Jednoniciowy RNA

o ujemnej polarności

Epidemiologia



Wirus wścieklizny ma szeroki zakres bytowania – na

zakażenie nim są wrażliwe wszystkie gatunki stałocieplne
(lisy, skunksy, nietoperze, szopy, wilki, psy, koty, bydło
itp.)



Do WHO rocznie zgłaszanych jest ok. 1000 przypadków

wścieklizny u ludzi (większość z terenów Indii, Azji
południowo-wschodniej, Filipin, Afryki północnej i Ameryki
Południowej)



Rocznie postępowaniem profilaktycznym po ekspozycji

jest objętych ok. 1 mln. ludzi



Nietoperze mogą być nosicielami wirusa, będąc pozornie

zdrowe



Przeniesienie wirusa z człowieka na człowieka jest

bardzo rzadkie

Drogi Wnikania



W większości przypadków

zakażenie szerzy się przez
ukąszenia zwierząt



Może się też przenieść przez

zadrapanie



Do zakażenia może też dojść w

wyniku przeszczepienia organu
od zakażonego dawcy (np.
przeszczep rogówki)



Ludzie mogą zakazić się przez

wdychanie zanieczyszczonych
cząstek w jaskiniach
zamieszkanych przez
nietoperze

Patogeneza



Wirus namnaża się w

mięśniach i tkance łącznej



Atakuje włókna nerwów

obwodowych i wzdłuż nich
szerzy się do rdzenia
kręgowego i mózgu



Namnaża się w istocie

szarej (stwierdza się
przekrwienie i destrukcję
neuronów)



W obrębie istoty białej powoduje demienililizację



Wzdłuż włókien nerwów autonomicznych szerzy się do

tkanek obwodowych (np. ślinianek), z których może być
wydalany

Cialka Negriego

Wirus wścieklizny powoduje powstawanie swoistych
wtrętów cytoplazmatycznych tzw. Ciałek Negriego w
zaatakowanych komórkach nerwowych. (zwłaszcza w
rejonie Hipokampa)

CIAŁKA NEGRIEGO:



Patognomiczne dla

wścieklizny (nie
zawsze można je
wykryć)



Kształt mniej lub

bardziej kulisty



Śr. 2-10 um.



Zawierają

antygeny wirusa
wścieklizny

Inkubacja



Okres wylęgania wynosi

średnio 1-3 miesiące (może
jednak trwać 10 dni lub 1
rok)



Zwykle jest krótszy u dzieci

niż u dorosłych



Okres wylęgania wścieklizny

przenoszonej przez
nietoperze jest stosunkowo
krótki (3-4 tyg.)

Przebieg Kliniczny

Można podzielić na 4 fazy:



Fazę zwiastunową (jest fazą krótką 2-4 dniową)



Fazę objawów wczesnych



Okres pobudzenia



Okres porażeń (zahamowania czynności ośrodkowego

układu nerwowego)

FAZA ZWIASTUNOWA:



Złe samopoczucie



Utrata łaknienia



Bóle głowy



Nudności i wymioty



Ból gardła



Gorączka



Zaburzenia czucia w miejscu ukąszenia

Przebieg Kliniczny c.d.

W miarę postępu choroby pojawiają się
następujące objawy:



Wzmożona nerwowość i niepokój



Przyspieszone tętno i oddech



Porażenia nerwów czaszkowych



Uogólnione pobudzenie układu współczulnego



Przełykanie wyzwalające bolesne skurcze mięśni gardła

(stąd wodowstręt)

Po tej fazie
następuje:



Zachowanie

maniakalne



Okres napadów

drgawkowych



Śpiączka i śmierć w

okresie skurczowego
stanu mięśni (w 90%
przypadków)

Chory na wściekliznę człowiek z drgawkami

Profilaktyka



PROFILAKTYKA

PRZEDEKSPOZYCYJNA
(Szczepienia zapobiegawcze u osób o
dużym zagrożeniu ewentualnym
ukąszeniem np. weterynarze)



PROFILAKTYKA POEKSPOZYCYJNA



Wirus wścieklizny pozostaje w

stanie utajenia przez jakiś czas po
wprowadzeniu go do organizmu



Szybkie podanie szczepionki lub

przeciwciał zapobiega wniknięciu
wirusa do CSN



Podane przeciwciała stymulują

wytwarzanie przeciwciał, zanim
wirus wniknie do CSN

Profilaktyka

TYPY SZCZEPIONEK: (wszystkie szczepionki stosowane
u ludzi zawierają wyłącznie inaktywowane wirusy
wścieklizny)



Szczepionka zawierająca tkankę nerwową (nie

stosowana od kilkudziesięciu lat) (powodowała powikłania
neuroporażenne)



Szczepionka z zarodków kaczych (DEV) (do niedawna

stosowana w USA)



Szczepionka uzyskana z ludzkich komórek diploidalnych

(HDCV) (powinna być podawana w dniach 0, 3, 7, 14 i 28
po ekspozycji) (jest bardziej immunogenna – mniej
dawek)



Szczepionka zawierająca żywe, atenuowane wirusy

zaadaptowane do namnażania się w zarodkach kurzych
(np. Szczep Flury) (stosowana do uodparniania

zwierząt)

Profilaktyka
c.d.

PREPARATY ZAWIERAJĄCE PRZECIWCIAŁA:



Ludzka immunoglobulina przeciw wściekliźnie

(HRIG)

•

20 j.m/kg masy ciała

•

Połowę wstrzykuje się w otoczenie rany, a resztę

domięśniowo



Końska surowica odpornościowa przeciw

wściekliźnie (ARS)

•

Surowica od koni uodpornionych na wściekliznę

•

40 j.m/kg masy ciała

•

Wywołuje więcej odczynów niepożądanych i ma

mniejszy okres półtrwania od HRIG

Diagnostyka



Najszybciej i najdokładniej

wirusa wścieklizny w
zakażonych tkankach
wykrywa się za pomocą

metody
immunofluorescencyjnej

bezpośredniej z
zastosowaniem surowicy
odpornościowej chomików



10-dniowa przyżyciowa

obserwacja zwierzęcia (jeśli
są zakażone uśmierca się je)



Wykrycie Ciałek Negriego w

tkance nerwowej (zwłaszcza
stopie Hipokampa)



Metody

immunofluorescencyjne
pozwalające wykryć
przeciwciała skierowane
przeciwko wirusowi
wścieklizny



Próba biologiczna

(wszczepienie badanej tkanki
domózgowo myszom lub
namnażanie wirusa za
pomocą linii komórkowych
myszy i chomików)

Diagnostyka

Obrazowanie

Dziekuje za uwage