Każda obca struktura w obrębie mózgu (nie

koniecznie nowotwór), nazywana jest guzem mózgu.

Guzem może więc być ropień mózgu, tętniak dużych

rozmiarów lub pasożyt (np. tasiemiec bąblowcowy).

Jednak każdy guz, niezależnie od pochodzenia

powoduje podobne objawy.

Do guzów śródczaszkowych zaliczamy:



Nowotwory (najczęstsze)



Ropnie



Krwiaki



Ziarniaki



Pasożyty w obrębie czaszki

Objawy wywołane guzem śródczaszkowym

dzielimy na:



Ogólne (niezależne od umiejscowienia guza)



Ogniskowe (związane z umiejscowieniem guza)

●

Ból głowy jest najczęstszym objawem ogólnym.

Zwykle pojawia się rano i daje poczucie

rozsadzania głowy. Jego nasilenie w miarę

wzrastania guza staje się coraz większe.

●Wymioty i nudności są objawem często

towarzyszącym bólom głowy.

●Zaburzenia psychiczne przejawiające się

pogorszeniem pamięci i koncentracji. Może

pojawić się senność, spowolnienie i apatia, ale

również spotykane jest nadmierne pobudzenie

chorego.

●Nieco rzadziej pojawiają się napady padaczkowe

którym towarzyszy utrata przytomności.

●Jednym z objawów guza może być tzw. tarcza

zastoinowa, będąca wyrazem obrzęku nerwu

wzrokowego.



W przypadku guzów nieleczonych wzrost

ciśnienia śródczaszkowego może

doprowadzić do tzw. wgłobienia lub

wklinowania mózgu (przemieszczenie

mózgu poza prawidłowe jego granice). Jest

to stan bardzo niebezpieczny dla życia

chorego i objawiający się znacznym

zaburzeniem przytomności, bardzo silnym

bólem głowy, dużym wahaniem częstości

tętna, jak również zaburzeniami

oddychania.



Jeżeli guz rozwija się powoli, wówczas objawy ogólne są mniej nasilone lub nie występują

wcale. Pojawiają się natomiast objawy miejscowe (ogniskowe), których charakter

uzależniony jest od lokalizacji guza.



Guzy zlokalizowane w płacie czołowym mogą się manifestować postępującym otępieniem,

obniżeniem napędu, brakiem krytycyzmu, niekiedy agresją i niepohamowanym popędem

seksualnym.



Guzy płata skroniowego mogą dawać takie objawy jak stany lękowe, depresyjne oraz

upośledzenie pamięci świeżej (chory zapomina fakty sprzed kilku godzin czy dni).



Guzy okolicy ruchowo- czuciowej: uszkodzenie kory zakrętu przedśrodkowego wywołuje:

niedowład, odruch Babińskiego, osłabienie/zniesienie odruchów brzusznych. Uszkodzenie

kory zakrętu środkowego tylnego wywołuje: astereognozję, zaburzenia dyskryminacji,

dermoleksji.



Guzy płata ciemieniowego: zaburzenia orientacji przestrzennej, zaburzenia czucia,

apraksja, afazja amnestyczna, aleksja, agrafia, akalkulia



Guzy płata potylicznego: niedowidzenie połowicze jednoimienne, napady wzrokowe



Guzy zwojów podstawy: uszkadzają włókna torebki wewnętrznej wywołując niedowład

połowiczy oraz zaburzenia czucia na przeciwległej stronie ciała, uszkodzenie wł. wzroku w

tylnej części torebki wewnętrznej powoduje niedowidzenie połowicze.



Guzy móżdżku powodują zaburzenia równowagi i zawroty głowy, a także oczopląs.



Spośród innych objawów ogniskowych częste są:

niedowłady kończyn, zaburzenia mowy, czucia, zaburzenia równowagi i chodu

Nieco odmienna sytuacja, jeżeli chodzi o obraz kliniczny, występuje u osób ze starczym

zanikiem mózgu (zmniejszenie masy mózgu). Wzrost guza nie powoduje wówczas tak

intensywnego wzrostu ciśnienia śródczaszkowego i tym samym objawy ogólne pojawiają się

później. Pierwszymi objawami są wówczas zaburzenia psychiczne i objawy ogniskowe.



Podział nowotworów śródczaszkowych według

częstości występowania:

1. Glejaki

-gwiaździaki
- gąbczaki wielopostaciowe
- rdzeniaki

2. Oponiaki
3. Gruczolaki przysadki
4. Guzy kieszonki Rathkego
5. Nerwiaki nerwu VIII



Przerzuty do mózgu stanowią 5% ogólnej liczby

nowotworów mózgu

Pierwotny guz mózgu - glejak

wielopostaciowy. Jasna

otoczka guza to obrzęk,

sygnał, że jest to bardzo

złośliwa zmiana

nowotworowa. Ciemne

punkty wewnątrz guza to

obszary martwicy. Powstają

zawsze wtedy, gdy brak

naczyń krwionośnych

uniemożliwia dostarczanie

wystarczającej ilości

składników odżywczych. A

brak naczyń krwionośnych

oznacza, że nowotwór rośnie

bardzo szybko i cały proces

jest już bardzo

zaawansowany.

Postępowanie lecznicze:



Glejaki - częściowe usunięcie guza i następowa
radioterapia.



Oponiaki - leczenie operacyjne. W przypadkach
złośliwych, po operacji, napromienianie.



Nerwiaki - leczenie operacyjne.



Przerzuty raka - leczenie operacyjne, nawet w
przypadkach kilku przerzutów. Potem leczenie
onkologiczne.



Gruczolaki przysadki mózgowej - leczenie operacyjne
mikrogruczolaków i guzów większych rozmiarów,
drogą przez zatokę klinową, rzadziej przez sitowie.
Często radioterapia i farmakoterapia.



Znajomości wczesnych objawów wynikających ze wzrostu ciśnienia
śródczaszkowego oraz ogniskowych objawów ubytkowych
pozwalają na postawienie podejrzenia występowania guza mózgu.



Przeprowadzenie kolejnych badań, przede wszystkim
neuroobrazowych daje szansę rozpoznania guza we wczesnej fazie,
a tym samym zwiększa możliwości terapeutyczne.



Wpływ na rokowanie w przypadku nowotworowych guzów mózgu
ma nie tylko stopień złośliwości guza (jak w przypadku nowotworów
zlokalizowanych w innych częściach organizmu), ale także jego
umiejscowienie w określonych obszarach mózgu, ze względu na
lokalizację ważnych dla życia ośrodków mózgowych, jąder nerwów
czaszkowych i przebiegających nerwów. Charakter wzrostu guza.
Inne czynniki warunkujące rokowanie w przypadku guzów mózgu to
wiek, w mniejszym stopniu płeć pacjenta (istotne zwłaszcza w
odniesieniu do glejaków pierwotnych i wtórnych).



Wgłobienie mózgu
(wklinowanie mózgu) –
określenie stanu, w którym
wzrost ciśnienia
śródczaszkowego prowadzi do
przemieszczenia części
mózgowia z fizjologicznego
przedziału anatomicznego do
innego.