TETRACYKLINY
TETRACYKLINY
TETRACYKLINY NATURALNE:
TETRACYKLINA
CHLOROTETRACYKLINA
OKSYTETRAYKLINA
TETRACYKLINY MODYFIKOWANE:
ROLITETRACYKLINA
METACYKLINA
MINOCYKLINA
DOKSYCYKLINA
LIMECYKLINA
Mechanizm działania
Czynny transport do komórki bakteryjnej
Hamują biosyntezę białek przez wiązanie się z
podjednostką
30S
rybosomu
Nie dopuszczają do łączenia się aminoacylo-tRNA
z miejscem akceptorowym typu i (inicjacja) i e
(elongacja)
Bakteriostatycznie
Nie działają selektywnie na komórki bakteryjne
Oporność
Transportowa – czynny układ transportu
wypompowujący lek z komórki za pomocą
specyficznego białka w błonie
cytoplazmatycznej
U Gram- jest ograniczony transport antybiotyków
przez kanały porynowe w błonie zewnętrznej.
Receptorowa – białka chroniące rybosom
przed przyłączeniem.
Enzymatyczna
Oporność Gram+ przekazywana za pomocą
plazmidów i transpozonów
Aktywność przeciwbakteryjna
Paciorkowce, gronkowce i Gram+ laseczki
Spośród Gram- wrażliwe są E. Coli, Enterobacter,
Klebsiella, Salmonella, Shigella, Yersinia., H.
Influenzae, G vaginalis, P. aeruginosa
Legionella, Mycoplasma, Chlamydia,
Krętki
Toxoplasma, Leptospira,
zarodźce malarii
Wskazania
LEKI Z WYBORU
Choroba papuzia
Riketsjozy np.. Gorączka Q
Zapalenie płuc wywołane przez Mycoplzma spp.
Ziarniak pachwinowy
Wrzód miękki
Jaglica
Gorączka powrotna
Krętkowice
Brucelozy
Cholera
Tularemia
Dżuma i pasterelozy
Boreliozy
Wskazania
LEKI REZERWOWE
Zakażenia drobnoustrojami w których zasadniczo
powinny być podawane antybiotyki B-laktamowe lub
aminoglikozydowe:
Zakażenia G(-) beztlenowcami np. Bacteroides spp.
Zakażenia florą mieszaną np. przewlekłe zapalenie
oskrzeli- leczenie początkowe
Ciężkie zakażenia o nieznanej etiologii np.
odoskrzelowe zapalenie płuc
Wskazania
INNE
Zapobieganie wznowom choroby wrzodowej (skuteczne
przeciwko H. pylori)
Trądzik
Zapobieganie zakażeniom zarodźcem zimnicy
podzwrotnikowej
Zapobieganie niektórym zakażeniom odzwierzęcym
Drogi podania
Preferowana jest droga doustna, z wyjątkiem:
rolitetracykliny i tigecykliny
W przypadku niemożności podania doustnego
preferowana jest droga dożylna
Nie stosujemy powierzchniowo- powoduje uczulenia i
szybki rozwój szczepów opornych
Farmakokinetyka
Doksycyklina i minocyklina są najbardziej
lipofilne, lepiej wchłaniane z przewodu
pokarmowego i uzyskują wyższe stężenia w
tkankach. Mają większą aktywność
przeciwbakteryjną
Wydalane z:
moczem (oksytetracyklina, tetracyklina,
demeklocyklina)
żółcią (doksycyklina, minocyklina).
Upośledzenie wchłaniania: mleko, leki
neutralizujące, preparaty żelaza oraz
prawdopodobnie związki wapnia, magnez,
glin
Przyjmować kilka godzin wcześniej lub później
Wchłanianie doksycykliny i minocykliny w
mniejszym stopniu zaburzone przez dwu- i
trójwartościowe kationy, jednak należy unikać ich
przyjmowania w ciągu 1-2 godzin od zażycia
któregoś z tych antybiotyków.
Interakcje
Leki przeciwpadaczkowe (np. barbiturany,
karbamazepina i fenytoina) nasilają metabolizm
tetracyklin w mikrosomach hepatocytów
Cholestyramina i kolestipol mogą je wiązać i
hamować jego wchłanianie z przewodu
pokarmowego
zmniejszają skuteczność doustnych środków
antykoncepcyjnych
nasilają działanie doustnych antykoagulantów
(kontrola czasu protrombinowego)
Preparaty rolitetracykliny zawierające glukonian
magnezu z glikozydami nasercowymi mogą
powodować zaburzenia rymu serca
Działania niepożądane
nudności, wymioty, zgaga, bóle brzucha, biegunka
rzekomobłoniaste zapalenie jelit
owrzodzenia i zapalenia przełyku
drożdżyca jamy ustnej, okolic odbytu i sromu
uszkodzenie zębów u dzieci (trwałe przebarwienia,
niedorozwój szkliwa, próchnica)
uszkodzenie wątroby (częsciej u kobiet szczególnie w
czasie ciąży i połogu)
zahamowanie wzrostu u niemowląt
wzrost ciśnienia śródczaszkowego
u noworodków
uszkodzenie nerek
nadwrażliwość na światło (demetylochlotetracyklina)
minocyklina wywołuje objawy błędnikowe
hamują syntezę białka – wzrost procesów
katabolicznych
Hamowanie syntezy protrombiny- upośledzenie
krzepliwości (szczególnie osoby starsze)
leukocytoza, plamica trombocytopeniczna
Pseudoglukozuria
PRZECIWSKAZANIA
Niewydolność wątroby i nerek
Ostrożnie w ciąży u dzieci do 7 r.ż
Nadwrażliwość
Ostrożnie przy podatności na rozwój chorób
grzybiczych
Nużliwość mięśniowa przy podaniu dożylnym
Doksycyklina – w stentach dróg żółciowych
zapobiega wytrącaniu kamieni
Demeklocyklina – hmuje w nerkach zwrotne
wchłanianie wody indukowane przez ADH