ZNACZENIE I FUNKCJA ZNAKOWANIA,

PRODUKTÓW ŻYWNOŚCIOWYCH W OBROCIE

HANDLOWYM

Zagadnienie znakowania żywności uregulowane jest w aktach

prawnych o dwojakim charakterze:

1. ogólnym (horyzontalnym), wyznaczającym podstawowe

wymogi co do szeroko pojętego prezentowania produktów
żywnościowych, oraz

2. szczegółowym (pionowym) – związanych z konkretną ich

grupą.

Akty horyzontalne

Akty wertykalne



dyrektywa 2000/13/WE w
sprawie zbliżenia ustawodawstw
Państw Członkowskich w
zakresie etykietowania,
prezentacji i reklamy środków
spożywczych,



dyrektywa 90/496/EWG w
sprawie oznaczania wartości
odżywczej środków
spożywczych,



rozporządzenie 1924/2006 w
sprawie oświadczeń
żywieniowych i zdrowotnych
dotyczących żywności i



dyrektywa 89/369/EWG z dnia
14 czerwca 1989 r. w sprawie
wskazówek lub oznakowań
identyfikacyjnych partii towaru,
do której należy dany środek
spożywczy

akty prawne odnoszące się do



żywności genetycznie
zmodyfikowanej,



produktów specjalnego
żywieniowego przeznaczenia,



produktów żywnościowych
tradycyjnych i regionalnych,



żywności otrzymanej metodą
ekologiczną,



produktów zawierających
chininę lub kofeinę

Od dnia 13 grudnia 2014 r.

stosuje się :

Rozporządzenie nr 1169/2011
z dnia 25 października 2011 r.
w

sprawie

przekazywania

konsumentom informacji na
temat żywności(…)

Akty obowiązujące w Polsce

Akty obowiązujące w Polsce



Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o

bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2006

bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2006

r. Nr 17., poz. 1225 z póżn. zm.);

r. Nr 17., poz. 1225 z póżn. zm.);



Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości

Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości

handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz.U. Nr

handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz.U. Nr

5 z 2001 r., poz. 44 z późn. zm.);

5 z 2001 r., poz. 44 z późn. zm.);



Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z

dnia 10 lipca 2007r. w sprawie znakowania środków

dnia 10 lipca 2007r. w sprawie znakowania środków

spożywczych (Dz.U. Nr 137, poz. 966 z późn. zm.);

spożywczych (Dz.U. Nr 137, poz. 966 z późn. zm.);

Od 13 grudnia 2014:

Od 13 grudnia 2014:



Rozporządzenie 1169/2011

Rozporządzenie 1169/2011

FUNKCJE ZNAKOWANIA

W związku z celami stawianymi regulacjom

wspólnotowym można wyodrębnić funkcje
znakowania, zbieżne z ogólnymi zasadami prawa
wspólnotowego:

- zapewnienie swobodnego przepływu towarów

- wysoki stopień ochrony zdrowia i interesów

konsumentów

Cele szczegółowe prawodawstwa w sprawie etykietowania
żywności:

• umożliwienie konsumentom dokonywania świadomych
wyborów: bezpieczne stosowanie żywności, uwarunkowania
zdrowotne, ekonomiczne, środowiskowe, społeczne i etyczne;

• dostarczanie konsumentom stosownych, przydatnych i
należnych zgodnie z prawem informacji;

• wspieranie otoczenia rynkowego, sprzyjającego
konkurencji i
zapewnienie harmonijnego funkcjonowania rynku
wewnętrznego;

• zapewnienie spójności i przejrzystości w zakresie
przekazywania
informacji;

• ochrona zdrowia konsumentów oraz zaspokojenie
szczególnego
zapotrzebowania konsumentów na informacje;

• unikanie wprowadzania w błąd (..„w istotny sposób”...) oraz
usuwanie istniejących niezgodności – „uczciwe praktyki
informacyjne”;

• wspomaganie innowacji w sektorze spożywczym,
pozwalających na
pełne wykorzystanie możliwości etykietowania w zakresie
sprzedaży
własnych produktów (systemy krajowe).

Różnice między przepisami Państw Członkowskich w sprawie

etykietowania środków spożywczych mogą utrudniać
swobodny obrót tymi produktami oraz mogą prowadzić do
nierównych warunków konkurencji.

Na skutek braku odpowiednich informacji o produktach

żywnościowych na etykietach:

• konsumenci nie mogą dokonywać świadomych

wyborów produktów żywnościowych,

• mogą być wprowadzeni w błąd,
• powstaje zagrożenie dla zdrowia konsumentów.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR

1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie
przekazywania konsumentom informacji na temat
żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr
1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji
87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy
Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i
2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004
( Dz.U. L 304 z 22.11.2011, str. 18—63)

Ze względu na brak dostatecznego stopnia realizacji

zakładanych celów i funkcji wydane zostało:

konieczność dokonania

konieczność dokonania

•

aktualizacji

aktualizacji

•

uproszczenia

uproszczenia

•

ujednolicenia na obszarze UE

ujednolicenia na obszarze UE

dwóch obszarów prawa żywnościowego:

dwóch obszarów prawa żywnościowego:



ogólne etykietowanie żywności (dyrektywa 2000/13/WE

ogólne etykietowanie żywności (dyrektywa 2000/13/WE

i dyrektywy wykonawcze)

i dyrektywy wykonawcze)



oznaczanie wartości odżywczej (dyrektywa

oznaczanie wartości odżywczej (dyrektywa

90/496/EWG)

90/496/EWG)

Przyczyna wydania Rozporządzenia

Przyczyna wydania Rozporządzenia



zmiana formy regulacji – obecnie są

zmiana formy regulacji – obecnie są

dyrektywy

dyrektywy

będzie rozporządzenie

będzie rozporządzenie



połączenie tekstów kilku dyrektyw w jeden akt

połączenie tekstów kilku dyrektyw w jeden akt

prawny (rozporządzenie)

prawny (rozporządzenie)

założenie:

założenie:



zwiększenie jasności i spójności przepisów

zwiększenie jasności i spójności przepisów

unijnych

unijnych



zapewnienie spójności pomiędzy przepisami

zapewnienie spójności pomiędzy przepisami

horyzontalnymi i wertykalnymi

horyzontalnymi i wertykalnymi

Sposób realizacji

Sposób realizacji



„

„

Doświadczenie pokazuje

Doświadczenie pokazuje

, że państwa

, że państwa

członkowskie nie mogą w zadowalającym stopniu

członkowskie nie mogą w zadowalającym stopniu

osiągnąć zharmonizowanego, wspólnego rynku i

osiągnąć zharmonizowanego, wspólnego rynku i

że UE może lepiej i efektywniej zapewniać

że UE może lepiej i efektywniej zapewniać

przekazywanie informacji konsumentom

przekazywanie informacji konsumentom

.”

.”



„

„

Rozporządzenie zapewnia spójne podejście,

Rozporządzenie zapewnia spójne podejście,

które może być stosowane przez przedstawicieli

które może być stosowane przez przedstawicieli

przemysłu, i zmniejsza obciążenie

przemysłu, i zmniejsza obciążenie

administracyjne, ponieważ

administracyjne, ponieważ

nie muszą się oni

nie muszą się oni

zapoznawać z poszczególnymi przepisami w

zapoznawać z poszczególnymi przepisami w

państwach członkowskich

państwach członkowskich

.”

.”

Czy jest to zgodne z zasadą pomocniczości i

Czy jest to zgodne z zasadą pomocniczości i

proporcjonalności ?

proporcjonalności ?

Cel przekazywania informacji

Cel przekazywania informacji

Zapewnienie wysokiego poziomu ochrony

Zapewnienie wysokiego poziomu ochrony

zdrowia i interesów konsumenta poprzez

zdrowia i interesów konsumenta poprzez

stworzenie konsumentowi prawnych

stworzenie konsumentowi prawnych

warunków do dokonywania świadomego i

warunków do dokonywania świadomego i

swobodnego wyboru (art. 3)

swobodnego wyboru (art. 3)



Realizacja podstawowego prawa do pełnej

Realizacja podstawowego prawa do pełnej

informacji o produkcie spożywczym

informacji o produkcie spożywczym



To integralny element zasady wzajemnego

To integralny element zasady wzajemnego

uznania

uznania

Zasady

Zasady



Czytelność

Czytelność



Rzeczowość

Rzeczowość



Przejrzystość

Przejrzystość



Praktyczność

Praktyczność



Charakterystyczność

Charakterystyczność



określa ogólne zasady i wymogi dotyczące

określa ogólne zasady i wymogi dotyczące

informacji na temat żywności

informacji na temat żywności

, a w

, a w

szczególności etykietowania żywności

szczególności etykietowania żywności



nie zmienia wymogów dotyczących etykietowania,

nie zmienia wymogów dotyczących etykietowania,

przewidzianych w szczególnych przepisach

przewidzianych w szczególnych przepisach

unijnych mających zastosowanie:

unijnych mających zastosowanie:



do szczególnych środków spożywczych (np.

do szczególnych środków spożywczych (np.

suplementy diety, żywność GMO, żywność

suplementy diety, żywność GMO, żywność

ekologiczna, żywność regionalna i tradycyjna, wody

ekologiczna, żywność regionalna i tradycyjna, wody

mineralne)

mineralne)



znakowania żywności oświadczeniami zdrowotnymi

znakowania żywności oświadczeniami zdrowotnymi

i żywnościowymi

i żywnościowymi

Zakres nowego Rozporządzenia

Zakres nowego Rozporządzenia



oznaczają informacje dotyczące danego środka

oznaczają informacje dotyczące danego środka

spożywczego udostępniane konsumentowi

spożywczego udostępniane konsumentowi

finalnemu

finalnemu

za pośrednictwem etykiety, innych

za pośrednictwem etykiety, innych

materiałów towarzyszących lub innych

materiałów towarzyszących lub innych

środków

środków

, w tym nowoczesnych narzędzi

, w tym nowoczesnych narzędzi

technologicznych lub przekazu ustnego

technologicznych lub przekazu ustnego

Definicja - informacje na temat żywności

Definicja - informacje na temat żywności

Wymogi podstawowe

Wymogi podstawowe



Każdemu środkowi spożywczemu

Każdemu środkowi spożywczemu

przeznaczonemu do dostarczenia

przeznaczonemu do dostarczenia

konsumentowi finalnemu

konsumentowi finalnemu

muszą

muszą

towarzyszyć informacje na temat

towarzyszyć informacje na temat

żywności

żywności



Informacje

Informacje

nie mogą wprowadzać w

nie mogą wprowadzać w

błąd

błąd



Informacje muszą być

Informacje muszą być

rzetelne, jasne,

rzetelne, jasne,

łatwe do zrozumienia dla konsumenta

łatwe do zrozumienia dla konsumenta

przewiduje się wyraźne rozgraniczenie

przewiduje się wyraźne rozgraniczenie

pomiędzy:

pomiędzy:



informacjami obowiązkowymi

informacjami obowiązkowymi



Ogólnymi

Ogólnymi



Dodatkowymi (dla niektórych kategorii żywności)

Dodatkowymi (dla niektórych kategorii żywności)



informacjami dobrowolnymi

informacjami dobrowolnymi

Podstawowe założenie

Podstawowe założenie



regulacja wymogów dotyczących informacji obowiązkowych

regulacja wymogów dotyczących informacji obowiązkowych

obejmuje m.in.:

obejmuje m.in.:



wykaz obowiązkowych danych szczegółowych

wykaz obowiązkowych danych szczegółowych

,

,



ustalenie

ustalenie

zasad dotyczących

zasad dotyczących

zapewnienia „

zapewnienia „

czytelności

czytelności

”

”

w tym wielkość czcionki, miejsca zamieszczenia danych

w tym wielkość czcionki, miejsca zamieszczenia danych



doprecyzowanie

doprecyzowanie

zakresu poszczególnych

zakresu poszczególnych

szczegółowych danych

szczegółowych danych

(w tym odnośnie nazwy, wykazu

(w tym odnośnie nazwy, wykazu

składników)

składników)



szczegółową regulację dotyczącą

szczegółową regulację dotyczącą

wartości odżywczej

wartości odżywczej

(w

(w

tym zakres obowiązkowych danych, sposób prezentacji)

tym zakres obowiązkowych danych, sposób prezentacji)

Obowiązkowe informacje o żywności

Obowiązkowe informacje o żywności

zostały podzielone na:

zostały podzielone na:

a)

a)

informacje o

informacje o

tożsamości

tożsamości

i składzie, właściwościach lub innych

i składzie, właściwościach lub innych

cechach

cechach

danego środka spożywczego

danego środka spożywczego

b)

b)

informacje o

informacje o

ochronie zdrowia

ochronie zdrowia

konsumentów i

konsumentów i

bezpiecznym

bezpiecznym

stosowaniu

stosowaniu

danego środka spożywczego; w szczególności

danego środka spożywczego; w szczególności

obejmują one informacje na temat: (i) cech składu, które mogą

obejmują one informacje na temat: (i) cech składu, które mogą

być szkodliwe dla zdrowia niektórych grup konsumentów,    (ii)

być szkodliwe dla zdrowia niektórych grup konsumentów,    (ii)

trwałości, przechowywania i bezpieczeństwa użycia,    (iii)

trwałości, przechowywania i bezpieczeństwa użycia,    (iii)

skutków zdrowotnych, łącznie z zagrożeniami i konsekwencjami

skutków zdrowotnych, łącznie z zagrożeniami i konsekwencjami

związanymi ze szkodliwym i niebezpiecznym spożywaniem

związanymi ze szkodliwym i niebezpiecznym spożywaniem

danego środka spożywczego

danego środka spożywczego

c)

c)

informacje o

informacje o

charakterystyce żywieniowej

charakterystyce żywieniowej

, umożliwiające

, umożliwiające

konsumentom, w tym konsumentom o szczególnych wymogach

konsumentom, w tym konsumentom o szczególnych wymogach

dietetycznych, podejmowanie świadomych wyborów

dietetycznych, podejmowanie świadomych wyborów

Obowiązkowe informacje o żywności

Obowiązkowe informacje o żywności

Wykaz obowiązkowych informacji na

Wykaz obowiązkowych informacji na

temat żywności

temat żywności

1.

1.

Nazwa żywności

Nazwa żywności

2.

2.

Wykaz składników

Wykaz składników

3.

3.

Wszelkie składniki powodujące alergie lub reakcje

Wszelkie składniki powodujące alergie lub reakcje

nietolerancji

nietolerancji

4.

4.

Ilość określonych składników

Ilość określonych składników

5.

5.

Ilość netto żywności

Ilość netto żywności

6.

6.

Data min. trwałości lub termin przydatności do spożycia

Data min. trwałości lub termin przydatności do spożycia

7.

7.

Wszelkie specjalne warunki przechowywania lub

Wszelkie specjalne warunki przechowywania lub

warunki użycia

warunki użycia

8.

8.

Nazwa lub firma i adres podmiotu działającego na

Nazwa lub firma i adres podmiotu działającego na

rynku spożywczym

rynku spożywczym

9.

9.

Kraj lub miejsce pochodzenia (nie zawsze)

Kraj lub miejsce pochodzenia (nie zawsze)

10.

10.

Instrukcja użycia (nie zawsze)

Instrukcja użycia (nie zawsze)

11.

11.

Rzeczywista zawartość objętościowa alkoholu (gdy

Rzeczywista zawartość objętościowa alkoholu (gdy

powy. 1,2 %)

powy. 1,2 %)

12.

12.

Informacja o wartości odżywczej (generalnie od 2016)

Informacja o wartości odżywczej (generalnie od 2016)

W odniesieniu do niektórych kategorii lub rodzajów żywności

przewiduje się listę szczegółowych dodatkowych
informacji. Lista ta zawarta jest w załączniku do
rozporządzenia i może być zmieniana przez Komisję
poprzez dodanie nowych elementów.

Przykładowo wymaga się umieszczenia dodatkowej

obowiązkowej informacji o określonej w rozporządzeniu
treści w przypadku gdy:

• żywność zawiera środki słodzące

• żywność zawiera kwas glicyryzynowy

• napoje zwierają wysoką zawartość kofeiny

• żywność zawiera fitosterole, estry fitosteroli, fitostanole

lub estry fitostanoli.

W rozporządzeniu określa się szczegółowe zasady oznaczania

i

obliczania wartości odżywczej produktów żywnościowych.

Wykaz dodatkowych informacji obowiązkowych

Wykaz dodatkowych informacji obowiązkowych



„

„

pakowano(-y) w atmosferze ochronnej”.

pakowano(-y) w atmosferze ochronnej”.



„

„

zawiera cukier (cukry) i substancję(-e) słodzącą(-

zawiera cukier (cukry) i substancję(-e) słodzącą(-

e)”;

e)”;



„

„

zawiera substancję(-e) słodzącą(-e)”;

zawiera substancję(-e) słodzącą(-e)”;



„

„

zawiera aspartam (źródło fenyloalaniny)”

zawiera aspartam (źródło fenyloalaniny)”



„

„

zawiera lukrecję”

zawiera lukrecję”



„

„

Wysoka zawartość kofeiny; nie zaleca się

Wysoka zawartość kofeiny; nie zaleca się

stosowania u dzieci, kobiet w ciąży i kobiet

stosowania u dzieci, kobiet w ciąży i kobiet

karmiących piersią”

karmiących piersią”



„

„

z dodatkiem steroli roślinnych”

z dodatkiem steroli roślinnych”



data zamrożenia lub data pierwszego zamrożenia

data zamrożenia lub data pierwszego zamrożenia

Pominięcie niektórych danych

Pominięcie niektórych danych



Szklane butelki przeznaczone do ponownego użycia

Szklane butelki przeznaczone do ponownego użycia



Opakowania poniżej 10 cm

Opakowania poniżej 10 cm

2

2

Wystarcza podać: nazwę, ilość netto, datę minimalnej trwałości lub

Wystarcza podać: nazwę, ilość netto, datę minimalnej trwałości lub

termin przydatności do spożycia , składniki alergenne, wartość

termin przydatności do spożycia , składniki alergenne, wartość

odżywczą)

odżywczą)



Nie ma obowiązku podana wartości odżywczej m.in. w odniesieniu do:

Nie ma obowiązku podana wartości odżywczej m.in. w odniesieniu do:



produktów nieprzetworzonych, zawierających pojedynczy składnik

produktów nieprzetworzonych, zawierających pojedynczy składnik

lub pojedynczą kategorię składników

lub pojedynczą kategorię składników



wody przeznaczonej do spożywania

wody przeznaczonej do spożywania



ziół, przypraw , soli , octu,

ziół, przypraw , soli , octu,



słodzików, kawy, herbaty, naparów ziołowych

słodzików, kawy, herbaty, naparów ziołowych



produktów gdy największa powierzchnia mniejsza niż 25 cm2

produktów gdy największa powierzchnia mniejsza niż 25 cm2



napojów alkoholowych

napojów alkoholowych

Dostępność i umieszczanie

Dostępność i umieszczanie

obowiązkowych informacji na temat

obowiązkowych informacji na temat

żywności

żywności



muszą być

muszą być

łatwo dostępne

łatwo dostępne



muszą się znajdować bezpośrednio na opakowaniu

muszą się znajdować bezpośrednio na opakowaniu

lub na załączonej do niego etykiecie (w przypadku

lub na załączonej do niego etykiecie (w przypadku

pakowanej żywności)

pakowanej żywności)



muszą być umieszczone

muszą być umieszczone

w widocznym miejscu

w widocznym miejscu

w

w

taki sposób, aby były dobrze widoczne, wyraźnie

taki sposób, aby były dobrze widoczne, wyraźnie

czytelne oraz nieusuwalne (nie zaklejone)

czytelne oraz nieusuwalne (nie zaklejone)



wielkość czcionki co najmniej 1,2 mm (a 0,9 mm gdy

wielkość czcionki co najmniej 1,2 mm (a 0,9 mm gdy

opakowanie o powierzchni mniejszej niż 80 cm 2)

opakowanie o powierzchni mniejszej niż 80 cm 2)



muszą być podawane w języku łatwo zrozumiałym

muszą być podawane w języku łatwo zrozumiałym

dla konsumentów z danego państwa

dla konsumentów z danego państwa

„

„

główne pole widzenia”

główne pole widzenia”



oznacza pole widzenia opakowania, które

oznacza pole widzenia opakowania, które

konsument

konsument

najprawdopodobniej

najprawdopodobniej

zobaczy

zobaczy

przy pierwszym spojrzeniu

przy pierwszym spojrzeniu

na produkt

na produkt

w

w

momencie zakupu

momencie zakupu

i który umożliwia

i który umożliwia

konsumentowi

konsumentowi

natychmiastową identyfikację

natychmiastową identyfikację

produktu

produktu

, jeśli chodzi o jego charakter i rodzaj,

, jeśli chodzi o jego charakter i rodzaj,

a w stosownych przypadkach o jego markę;

a w stosownych przypadkach o jego markę;

jeżeli opakowanie ma kilka identycznych

jeżeli opakowanie ma kilka identycznych

głównych pól widzenia, to główne pole widzenia

głównych pól widzenia, to główne pole widzenia

jest polem wybranym przez podmiot działający

jest polem wybranym przez podmiot działający

na rynku spożywczym  

na rynku spożywczym  

Definicje

Definicje

„

„

czytelność”

czytelność”



oznacza

oznacza

fizyczny wygląd informacji

fizyczny wygląd informacji

, dzięki

, dzięki

któremu informacja jest

któremu informacja jest

wizualnie dostępna

wizualnie dostępna

ogółowi społeczeństwa

ogółowi społeczeństwa

, a który określają

, a który określają

różne elementy, m.in.

różne elementy, m.in.

wielkości czcionki

wielkości czcionki

, o d s t

, o d s t

ę p y

ę p y

m i ę d z y literami

m i ę d z y literami

, odstępy między

, odstępy między

wierszami,

wierszami,

grubość linii pisma

grubość linii pisma

,

,

barwę

barwę

czcionki

czcionki

,

,

stosunek

stosunek

szerokości

szerokości

liter

liter

do ich

do ich

wysokości, powierzchnię materiału oraz

wysokości, powierzchnię materiału oraz

kontrast

kontrast

między

między

pismem

pismem

a tłem

a tłem

Definicje

Definicje

Nazwa środka spożywczego

Nazwa środka spożywczego



przewidziana w przepisach

przewidziana w przepisach



w braku:

w braku:



nazwa zwyczajowa lub

nazwa zwyczajowa lub



opisowa

opisowa



Nazwa środka spożywczego

Nazwa środka spożywczego

nie może być

nie może być

zastąpiona

zastąpiona

nazwą chronioną jako własność

nazwą chronioną jako własność

intelektualna, nazwą marki lub nazwą

intelektualna, nazwą marki lub nazwą

wymyśloną

wymyśloną

Wykaz składników

Wykaz składników



Rozpoczyna się od wyrazu „składniki”

Rozpoczyna się od wyrazu „składniki”



Obejmuje wszystkie składniki

Obejmuje wszystkie składniki



W malejącej kolejności ich masy w

W malejącej kolejności ich masy w

momencie wytwarzania

momencie wytwarzania

Kiedy nie jest konieczny wykaz składników :

Kiedy nie jest konieczny wykaz składników :

a) świeże owoce i warzywa, (które nie są obrane, pokrojone

a) świeże owoce i warzywa, (które nie są obrane, pokrojone

itp.)

itp.)

b) woda gazowana, (nasycona dwutlenkiem węgla)

b) woda gazowana, (nasycona dwutlenkiem węgla)

c) ocet (z jednego produktu gdy nie dodane żadne inne

c) ocet (z jednego produktu gdy nie dodane żadne inne

składniki)

składniki)

d) ser, masło, fermentowane mleko i śmietana/śmietanka, do

d) ser, masło, fermentowane mleko i śmietana/śmietanka, do

których nie zostały dodane składniki inne niż przetwory

których nie zostały dodane składniki inne niż przetwory

mleczne, enzymy spożywcze i kultury drobnoustrojów

mleczne, enzymy spożywcze i kultury drobnoustrojów

niezbędne do produkcji lub, w przypadku sera innego niż ser

niezbędne do produkcji lub, w przypadku sera innego niż ser

świeży i ser topiony, sól potrzebna do jego produkcji;

świeży i ser topiony, sól potrzebna do jego produkcji;

e) środki spożywcze zawierające

e) środki spożywcze zawierające

jeden składnik

jeden składnik

(nazwa

(nazwa

środka spożywczego jest identyczna z nazwą składnika; lub

środka spożywczego jest identyczna z nazwą składnika; lub

nazwa środka spożywczego umożliwia wyraźne

nazwa środka spożywczego umożliwia wyraźne

zidentyfikowanie charakteru składnika

zidentyfikowanie charakteru składnika

Substancje powodujące alergie lub reakcje

Substancje powodujące alergie lub reakcje

nietolerancji

nietolerancji



Nazwa substancji lub produktu z

Nazwa substancji lub produktu z

załącznika II jest

załącznika II jest

wyraźnie odróżniana

wyraźnie odróżniana

np.

np.

za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła

za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła



Lista substancji w załączniku II (np. zboża

Lista substancji w załączniku II (np. zboża

zawierające gluten, skorupiaki, jaja, ryby,

zawierające gluten, skorupiaki, jaja, ryby,

orzeszki arachidowe, soja, mleko, orzechy

orzeszki arachidowe, soja, mleko, orzechy

(migdały, laskowe itd.), seler gorczyca,

(migdały, laskowe itd.), seler gorczyca,

nasiona sezamu, łubin, mięczaki i ich

nasiona sezamu, łubin, mięczaki i ich

produkty pochodne

produkty pochodne

Oznaczenie ilościowe

Oznaczenie ilościowe

składników

składników



Oznaczenie ilości składników jest obowiązkowe,

Oznaczenie ilości składników jest obowiązkowe,

gdy składniki:

gdy składniki:



Występują w nazwie środka spożywczego

Występują w nazwie środka spożywczego



Są podkreślane w etykiecie słownie,

Są podkreślane w etykiecie słownie,

obrazowo lub graficznie

obrazowo lub graficznie



Są istotne w celu scharakteryzowania

Są istotne w celu scharakteryzowania

danego środka spożywczego i odróżniają

danego środka spożywczego i odróżniają

go od produktów, z którymi mógłby być

go od produktów, z którymi mógłby być

mylony ze względu na jego nazwę lub

mylony ze względu na jego nazwę lub

wygląd

wygląd

Ilość netto

Ilość netto

jest wyrażana w litrach, centylitrach,

jest wyrażana w litrach, centylitrach,

mililitrach, kilogramach lub gramach

mililitrach, kilogramach lub gramach

Data minimalnej trwałości, termin

Data minimalnej trwałości, termin

przydatności

przydatności



„

„

data minimalnej trwałości

data minimalnej trwałości

” – data, do

” – data, do

której środek zachowuje swoje szczególne

której środek zachowuje swoje szczególne

właściwości pod warunkiem właściwego

właściwości pod warunkiem właściwego

przechowywania

przechowywania



Ale

Ale

środki spożywcze, które z

środki spożywcze, które z

mikrobiologicznego punktu widzenia

mikrobiologicznego punktu widzenia

szybko się psują i już wtedy mogą stać się

szybko się psują i już wtedy mogą stać się

bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia

bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia

ludzkiego oznacza się

ludzkiego oznacza się



„

„

terminem przydatności do spożycia

terminem przydatności do spożycia

”

”



po upływie terminu środek jest uważany za

po upływie terminu środek jest uważany za

niebezpieczny

niebezpieczny

Data minimalnej trwałości, termin

Data minimalnej trwałości, termin

przydatności

przydatności



Data minimalnej trwałości

Data minimalnej trwałości



„

„

najlepiej spożyć przed…” (dzień)

najlepiej spożyć przed…” (dzień)



„

„

najlepiej spożyć przed końcem …”

najlepiej spożyć przed końcem …”



Termin przydatności

Termin przydatności



„

„

należy spożyć do …”

należy spożyć do …”



Data zamrożenia

Data zamrożenia



„

„

Zamrożone dnia …”;

Zamrożone dnia …”;

oznaczenie daty minimalnej trwałości nie jest

oznaczenie daty minimalnej trwałości nie jest

wymagane dla:

wymagane dla:

—

—

świeżych owoców i warzyw,

świeżych owoców i warzyw,

—

—

win, win likierowych, win musujących, win

win, win likierowych, win musujących, win

aromatyzowanych oraz podobnych produktów

aromatyzowanych oraz podobnych produktów

uzyskanych z owoców innych niż winogrona,

uzyskanych z owoców innych niż winogrona,

—

—

napojów o zawartości alkoholu wynoszącej 10 %

napojów o zawartości alkoholu wynoszącej 10 %

objętościowo lub więcej,

objętościowo lub więcej,

—

—

wyrobów piekarniczych lub cukierniczych, które ze

wyrobów piekarniczych lub cukierniczych, które ze

względu na swoją specyfikę są zwykle spożywane w

względu na swoją specyfikę są zwykle spożywane w

ciągu 24 godzin od wytworzenia,

ciągu 24 godzin od wytworzenia,

—

—

octu,

octu,

—

—

soli kuchennej,

soli kuchennej,

—

—

cukru w stanie stałym,

cukru w stanie stałym,

—

—

wyrobów cukierniczych składających się prawie

wyrobów cukierniczych składających się prawie

wyłącznie z cukrów aromatyzowanych lub barwionych,

wyłącznie z cukrów aromatyzowanych lub barwionych,

—

—

gum do żucia oraz podobnych produktów do żucia.

gum do żucia oraz podobnych produktów do żucia.

Kraj lub miejsce pochodzenia

Kraj lub miejsce pochodzenia

Wskazanie kraju lub miejsca pochodzenia jest

Wskazanie kraju lub miejsca pochodzenia jest

obowiązkowe:

obowiązkowe:



w przypadku gdy zaniechanie ich wskazania

w przypadku gdy zaniechanie ich wskazania

mogłoby wprowadzać w błąd konsumenta co do

mogłoby wprowadzać w błąd konsumenta co do

rzeczywistego kraju lub miejsca pochodzenia środka

rzeczywistego kraju lub miejsca pochodzenia środka

spożywczego, w szczególności gdyby informacje

spożywczego, w szczególności gdyby informacje

towarzyszące środkowi spożywczemu lub etykieta

towarzyszące środkowi spożywczemu lub etykieta

jako całość mogły sugerować, że dany środek

jako całość mogły sugerować, że dany środek

spożywczy pochodzi z innego kraju lub miejsca

spożywczy pochodzi z innego kraju lub miejsca

;

;



w odniesieniu do mięsa z załącznika XI (mięso ze

w odniesieniu do mięsa z załącznika XI (mięso ze

świń, owiec, kóz i z drobiu)

świń, owiec, kóz i z drobiu)



Jeżeli jest podany kraj lub miejsce pochodzenia

Jeżeli jest podany kraj lub miejsce pochodzenia

danego środka spożywczego i gdy nie jest on taki

danego środka spożywczego i gdy nie jest on taki

sam jak kraj lub miejsce pochodzenia jego

sam jak kraj lub miejsce pochodzenia jego

podstawowego składnika

podstawowego składnika

Informacja o wartości

Informacja o wartości

odżywczej

odżywczej

Obowiązkowa obejmuje:

Obowiązkowa obejmuje:



Wartość energetyczną oraz

Wartość energetyczną oraz



Ilość tłuszczu, kwasów tłuszczowych

Ilość tłuszczu, kwasów tłuszczowych

nasyconych, węglowodanów, cukrów,

nasyconych, węglowodanów, cukrów,

białka oraz soli

białka oraz soli

Prezentowane:

Prezentowane:



w czytelnym formacie, jeżeli jest na to

w czytelnym formacie, jeżeli jest na to

miejsce, w formie tabeli

miejsce, w formie tabeli



w głównym polu widzenia

w głównym polu widzenia

Z uzasadnienia:

Oznaczanie wartości odżywczej – w białej księdze „Strategia dla
Europy

w

sprawie

zagadnień

zdrowotnych

związanych

z

odżywianiem, nadwagą i otyłością” podkreślono potrzebę uzyskania
przez konsumentów dostępu do informacji, które byłyby:

- jasne,

- spójne i

- oparte na danych naukowych.

Oznaczanie wartości odżywczej jest sprawdzonym sposobem
przekazywania konsumentom informacji ułatwiających dokonywanie
korzystnych dla zdrowia wyborów żywieniowych.

Istnieje powszechna zgoda co do tego, że zwiększenie efektywności
oznaczania wartości odżywczej może być skutecznym środkiem
wspierającym zdolność konsumentów do wyboru zrównoważonej
diety.

Powstaje pytanie: czy przepisy powinny pełnić

funkcje

edukacyjne

?

w odniesieniu do informacji dobrowolnych

w odniesieniu do informacji dobrowolnych

regulacja ogranicza się do wskazania ogólnych

regulacja ogranicza się do wskazania ogólnych

wytycznych dotyczących zasad ich

wytycznych dotyczących zasad ich

formułowania, informacje te:

formułowania, informacje te:

a) nie mogą wprowadzać konsumenta w

a) nie mogą wprowadzać konsumenta w

błąd  

błąd  

b) nie mogą być niejednoznaczne ani

b) nie mogą być niejednoznaczne ani

dezorientować konsumenta   

dezorientować konsumenta   

c) muszą być, w stosownych przypadkach,

c) muszą być, w stosownych przypadkach,

oparte na odpowiednich danych naukowych

oparte na odpowiednich danych naukowych

d) nie można ich prezentować ze szkodą dla

d) nie można ich prezentować ze szkodą dla

przestrzeni dostępnej do prezentacji

przestrzeni dostępnej do prezentacji

obowiązkowych informacji

obowiązkowych informacji

Informacje dobrowolne o żywności

Informacje dobrowolne o żywności

W rozporządzeniu 1169/2011 przewiduje się możliwość

wprowadzenia przez poszczególne Państwa Członkowskie
dodatkowych wymagań w zakresie obowiązkowych danych
w odniesieniu do szczególnych rodzajów lub kategorii
żywności, o ile jest to uzasadnione:

a) ochroną zdrowia publicznego;
b) ochroną konsumentów;
c) zapobieganiem nadużyciom;
d) ochroną praw własności przemysłowej i handlowej,

oznaczeń pochodzenia, zarejestrowanych nazw
pochodzenia oraz zapobieganiem nieuczciwej
konkurencji.

Przed wprowadzeniem tych wymagań informowana jest

Komisja i pozostałe Państwa Członkowskie (procedura
notyfikacyjna).

Wymagania te mogą być wprowadzone o ile Komisja nie

wydała negatywnej opinii.

W rozporządzeniu przewiduje się możliwość wprowadzenia

przez poszczególne Państwa Członkowskie dobrowolnych
systemów krajowych.

Systemy krajowe – obejmują wyłącznie niewiążące zasady,

takie jak zalecenia, wytyczne, normy.

Systemy krajowe mają na celu zapewnienie stosowania:

• zasad dodatkowych form wyrażania ilości energii i

składników odżywczych (symbole, formy graficzne),

• innych przepisów prawa dotyczącego informacji o

żywności, o ile o Komisja uzna iż wdrożenie danych
przepisów może nastąpić poprzez systemy krajowe.

Ustanowiono system zarządzania informacjami
na temat żywności na potrzeby systemów
krajowych, w celu utworzenia na poziomie Państw
Członkowskich interaktywnego i trwałego procesu
wymiany informacji, umożliwiającego opracowanie
krajowych, niewiążących systemów czerpiących
z najlepszych praktyk.

Na poziomie wspólnotowym Komisja organizuje
wymianę informacji

- pomiędzy Państwami Członkowskimi i

- z samą Komisją w sprawie działań dotyczących
opracowywania systemów krajowych.

Odpowiedzialność

Odpowiedzialność



Podmiotem działającym na rynku

Podmiotem działającym na rynku

spożywczym odpowiedzialnym za

spożywczym odpowiedzialnym za

informację na temat żywności jest

informację na temat żywności jest

podmiot, pod którego nazwą lub firmą

podmiot, pod którego nazwą lub firmą

jest wprowadzany na rynek dany

jest wprowadzany na rynek dany

środek spożywczy

środek spożywczy

lub – jeżeli ten

lub – jeżeli ten

podmiot nie prowadzi działalności w Unii

podmiot nie prowadzi działalności w Unii

– importer danego środka na rynek Unii

– importer danego środka na rynek Unii

-

-

Przekształcenie przepisów horyzontalnych ma zapewnić podmiotom

Przekształcenie przepisów horyzontalnych ma zapewnić podmiotom

gospodarczym

gospodarczym

sprawniejsze ramy regulacyjne.

sprawniejsze ramy regulacyjne.

- Wprowadzenie dobrowolnych systemów krajowych oraz umożliwienie

- Wprowadzenie dobrowolnych systemów krajowych oraz umożliwienie

Państwom Członkowskim wydawania regulacji w określonych

Państwom Członkowskim wydawania regulacji w określonych

okolicznościach, ma spowodować

okolicznościach, ma spowodować

większą elastyczność

większą elastyczność

przepisów

przepisów

i dostosowanie zasad etykietowania do zmieniających się

i dostosowanie zasad etykietowania do zmieniających się

rynków i potrzeb konsumentów.

rynków i potrzeb konsumentów.

- Mechanizm oddolny-

- Mechanizm oddolny-

systemy krajowe

systemy krajowe

– ma umożliwić państwom

– ma umożliwić państwom

członkowskim wprowadzanie dodatkowych danych szczegółowych.

członkowskim wprowadzanie dodatkowych danych szczegółowych.

- Ustalenie zakresów

- Ustalenie zakresów

odpowiedzialności podmiotów

odpowiedzialności podmiotów

działających w branży spożywczej na różnych etapach łańcucha dostaw

działających w branży spożywczej na różnych etapach łańcucha dostaw

ma służyć ujednoliceniu zasad w tym zakresie.

ma służyć ujednoliceniu zasad w tym zakresie.

- Zapewnienie utrzymania w całej Wspólnocie

- Zapewnienie utrzymania w całej Wspólnocie

minimalnych

minimalnych

standardów

standardów

ma zmniejszać nierówności w traktowaniu obywateli w

ma zmniejszać nierówności w traktowaniu obywateli w

poszczególnych częściach UE.

poszczególnych częściach UE.

Przykłady orzecznictwa

Przykłady orzecznictwa

W postępowaniach w sprawie stwierdzenia uchybień

W postępowaniach w sprawie stwierdzenia uchybień

przez państwa regulacje krajowe uznawane są

przez państwa regulacje krajowe uznawane są

najczęściej za sprzeczne z

najczęściej za sprzeczne z

Art. 34 TfUE (dawny artykuł 28 TWE)

Art. 34 TfUE (dawny artykuł 28 TWE)

„

„

Ograniczenia ilościowe w przywozie oraz

Ograniczenia ilościowe w przywozie oraz

wszelkie

wszelkie

środki o skutku równoważnym są zakazane

środki o skutku równoważnym są zakazane

między Państwami Członkowskimi

między Państwami Członkowskimi

.”

.”

Orzeczenia dotyczące regulacji krajowych

Orzeczenia dotyczące regulacji krajowych

zastrzegających użycie konkretnego oznaczenia dla

zastrzegających użycie konkretnego oznaczenia dla

ściśle określonych towarów

ściśle określonych towarów

Za sprzeczne z art. 34 TfUE (art. 28 TWE) uznano przepisy:

Za sprzeczne z art. 34 TfUE (art. 28 TWE) uznano przepisy:



holenderskie które zastrzegały nazwę „jenever” (dżin)

holenderskie które zastrzegały nazwę „jenever” (dżin)

tylko dla trunku zawierającego minimum 35 % alkoholu

tylko dla trunku zawierającego minimum 35 % alkoholu

(sprawa 182/84),

(sprawa 182/84),



francuskie, które dopuszczały wykorzystanie nazwy

francuskie, które dopuszczały wykorzystanie nazwy

„Edam” jedynie na oznaczenie serów o przynajmniej 40%

„Edam” jedynie na oznaczenie serów o przynajmniej 40%

zawartości tłuszczu (sprawa 286/86)

zawartości tłuszczu (sprawa 286/86)



włoskie które zastrzegały nazwę „aceto” (ocet”) wyłącznie

włoskie które zastrzegały nazwę „aceto” (ocet”) wyłącznie

dla octu pochodzenia winnego (sprawa 788/79)

dla octu pochodzenia winnego (sprawa 788/79)



niemieckie które zastrzegały nazwę „piwo” dla napojów

niemieckie które zastrzegały nazwę „piwo” dla napojów

wytworzonych w drodze fermentacji wyłącznie ze słodu,

wytworzonych w drodze fermentacji wyłącznie ze słodu,

drożdży, chmielu i wody oraz zakazujące wprowadzania do

drożdży, chmielu i wody oraz zakazujące wprowadzania do

obrotu piwa zawierającego substancje dodatkowe (178/84)

obrotu piwa zawierającego substancje dodatkowe (178/84)

Orzeczenia dotyczące regulacji nakazujących

Orzeczenia dotyczące regulacji nakazujących

zastosowanie określonego oznaczenia towaru

zastosowanie określonego oznaczenia towaru

Za sprzeczne z art. 34 TfUE (art. 28 TWE) uznano

Za sprzeczne z art. 34 TfUE (art. 28 TWE) uznano

przepisy:

przepisy:



holenderskie, zobowiązujące do używania nazwy

holenderskie, zobowiązujące do używania nazwy

„likeur” (likier) do wszystkich alkoholi spełniających

„likeur” (likier) do wszystkich alkoholi spełniających

określone kryteria (dot. ilości alkoholu i cukru)

określone kryteria (dot. ilości alkoholu i cukru)

(sprawa 27/80)

(sprawa 27/80)



belgijskie, nakazujące sprzedaż margaryny tylko w

belgijskie, nakazujące sprzedaż margaryny tylko w

opakowaniach sześciokątnych (261/81)

opakowaniach sześciokątnych (261/81)



niemieckie, zobowiązujące producentów niektórych

niemieckie, zobowiązujące producentów niektórych

wyrobów cukierniczych (sosów „hollandaise” i

wyrobów cukierniczych (sosów „hollandaise” i

„bearnaise”) zawierających składnik o symbolu E 160

„bearnaise”) zawierających składnik o symbolu E 160

F do umieszczania na etykiecie wyraźnej informacji o

F do umieszczania na etykiecie wyraźnej informacji o

zawartości tego składnika w produkcie (kolor żółty

zawartości tego składnika w produkcie (kolor żółty

mógł sugerować użycie masła i jajek) (sprawa 261/81)

mógł sugerować użycie masła i jajek) (sprawa 261/81)

Orzeczenia kształtujące „model konsumenta”

Orzeczenia kształtujące „model konsumenta”

Konsument :

Konsument :

świadomy, rozsądny i ostrożny, dobrze wyedukowany,

świadomy, rozsądny i ostrożny, dobrze wyedukowany,

który na podstawie informacji dokonuje właściwego

który na podstawie informacji dokonuje właściwego

wyboru (sprawa c 126/91)

wyboru (sprawa c 126/91)

Sprawa „Marsa” (C 470/93) – pole na oznaczenie „plus

Sprawa „Marsa” (C 470/93) – pole na oznaczenie „plus

10%” było większe niż 10% batonika

10%” było większe niż 10% batonika

TSUE uznał, że:

TSUE uznał, że:

„

„

przeciętnie ostrożny konsument powinien wiedzieć że

przeciętnie ostrożny konsument powinien wiedzieć że

niekoniecznie musi istnieć powiązanie między

niekoniecznie musi istnieć powiązanie między

wielkością zaznaczonego fragmentu odnoszącego się do

wielkością zaznaczonego fragmentu odnoszącego się do

zwiększonej ilości towaru a jego rzeczywistą

zwiększonej ilości towaru a jego rzeczywistą

wielkością”

wielkością”

Dziękuję

Dziękuję