Rodzaje produktów
bankowych wg grupy
klientów
Produkty dla klientów indywidualnych
Produkty dla małych i średnich
przedsiębiorstw
Produkty dla klientów instytucjonalnych:
dużych przedsiębiorstw korporacyjnych i
samorządów terytorialnych
Produkty dla klientów
indywidualnych
Rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe
Produkty oszczędnościowe i inwestycyjne
Produkty kredytowe
Produkty rozliczeniowe
inne
Produkty dla małych i
średnich przedsiębiorstw
Rachunki bieżące
Rachunki oszczędnościowe, powiernicze
(escrow)
Kredyty
Usługi leasingowe, factoringowe, forfaiting i
venture capital
Produkty dla klientów instytucjonalnych
przedsiębiorstwa
korporacyjne
Obsługa bieżącej działalności
Finansowanie inwestycji i rozwoju
Rozliczenia krajowe
Finansowanie transakcji
handlowych
Zagraniczne transakcje handlowe
Inwestycje kapitałowe
Zarządzanie ryzykiem
finansowym
Zarządzanie środkami
finansowymi
Doradztwo finansowe
Usługi powiernicze
samorządy
terytorialne
Obsługa bieżąca i
elektroniczna
Usługi rozliczeniowe
Inwestowanie
Finansowanie
Zarządzanie ryzykiem
finansowym
Kredyt bankowy
Umowa pomiędzy bankiem a kredytobiorcą
zawierana w formie pisemnej. Bank zobowiązuje się
udostępnić określoną kwotę na określony cel
oraz czas
a kredytobiorca zobowiązuje się wykorzystać kredyt
zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zwrócić
pobraną kwotę wraz z należnym bankowi
wynagrodzeniem w postaci prowizji i odsetek.
Cechy kredytu
: zwrotność,
terminowość i
oprocentowanie.
Sposoby ujmowania kredytu:
formalno-prawne ujęcie kredytu
zgodnie z nim, istotą kredytu jest wykorzystanie
czasowo wolnych środków pieniężnych, a nie tworzenie
nowych. Bank sprawuje rolę pośrednika w
przekazywaniu potrzebujacym podmiotom czasowo
ulokowanych w nim, przez inne osoby, środków
pieniężnych. W wyniku tej operacji, powstaje
wierzytelność u kredytodawcy, oraz proporcjonalne
kwotowo zobowiązanie u kredytobiorcy,
ekonomiczne ujęcie kredyt;
wg tak rozumianego ujęcia, bank umożliwia
dokonywanie wydatków pieniężnych w rozmiarach
przekraczających aktualnie posiadane przez
kredytobiorcę środki pieniężne, poprzez tworzenie
nowych dochodów i środków z równoczesnym ich
udostępnieniem kredytobiorcy, na warunkach
przewidzianych w umowie.
Kryteria klasyfikacji
kredytów:
Okres kredytowania
Stopa oprocentowania
Techniki spłaty i rodzaju
rat
Przedmiot kredytowania
Formy udzielania kredytu
(w rachunku bieżącym,
kredytowym, wekslowy)
Sposoby zabezpieczenia
Waluta kredytu
Produkty kredytowe dla
klientów indywidualnych -
kredyty
Kredyt mieszkaniowy
kredyt konsolidacyjny
Kredyt refinansowy
Kredyt samochodowy
Kredyt ratalny
Kredyt gotówkowy
Kredyt w rachunku (odnawialny)
Karta kredytowa
hipoteczny
Konsumpcyj
ny lub na
działalność
gospodarcz
ą
Rachunek bieżący
Rachunek
kredytowy
Kredyt konsumencki
kredyt lub pożyczka udzielana
przez instytucję finansową lub
innego kredytodawcę na
rzecz klienta indywidualnego.
Wysokość sumy kredytu musi
znajdować się w przedziale do
255 550 zł . + inne warunki
(
plik doc
).
Kredyt hipoteczny
Kredyt hipoteczny -
środki
przekazywane są na zakup
domu, mieszkania
własnościowego, spółdzielczego
lub innej nieruchomości.
Uruchamiany w całości, bank
przelewa kwotę kredytu na
rachunek sprzedającego (np.
dewelopera) na podstawie
umowy kupna-sprzedaży.
Kredyt budowlano-hipoteczny
-
środki przeznaczone są na budowę
domu przez osobę fizyczną,
spółdzielnię lub dewelopera.
Uruchamiany w całości lub transzach.
Przy uruchomieniu w transzach
odsetki naliczane są od wykorzystanej
kwoty, a nie od całości przyznanej
sumy. Do momentu uzyskania
pozwolenia na zamieszkanie lub
odbioru na podstawie protokołu ze
spółdzielni spłacane są tylko odsetki
bez kapitału. Do wniosku o kredyt
załącza się kosztorys celem
późniejszego rozliczenia wydatków na
podstawie faktur.
długoterminowy kredyt bankowy, którego zabezpieczeniem jest
hipoteka
Pożyczka hipoteczna
– środki
są przekazywane na dowolny
cel (niekoniecznie związany z
budową lub zakupem
nieruchomości).
Kredyt
konsolidacyjny
Kredyt refinansowy
Hipoteka
Hipoteka – ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości oraz na
wybranych prawach*, służące zabezpieczeniu oznaczonej
wierzytelności, na mocy którego wierzyciel może dochodzić
zaspokojenia z nieruchomości, z pierwszeństwem przed wierzycielami
osobistymi każdoczesnego właściciela nieruchomości,
zbycie nieruchomości przez dłużnika nie narusza prawa wierzyciela
hipotecznego - może on dochodzić zaspokojenia od kogokolwiek, kto
stanie się właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości.
Wierzyciel rzeczowy może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości
przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości,
Uprawniony z tytułu hipoteki to wierzyciel hipoteczny, natomiast
właściciela nieruchomości obciążonej określa się mianem dłużnika
hipotecznego.
Hipoteka powstaje dopiero z chwilą wpisu do księgi wieczystej!!!!!!
*własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu
użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, wierzytelność zabezpieczona
hipotecznie
Kredyt refinansowy
to kredyt na kredyt
zaciągnięty wcześniej i
zwykle na gorszych warunkach.
Głównym celem kredytu refinansowego jest
zmniejszenie obciążeń z tytułu bieżąco
płaconych rat. Innymi słowy - zamiana
droższego kredytu na tańszy. Banki
pomagające w zaciągnięciu takiego kredytu
proponują zwykle niższe oprocentowanie niż to,
które klient otrzymał przy zaciąganiu
pierwszego kredytu. Czasem oprocentowanie
może być nawet o 4% (pp) niższe, co przy
kwocie kredytu rzędu 200-300 tys. zł może dać
wymierne oszczędności.
Przy podejmowaniu decyzji o kredycie
refinansowym należy uwzględnić:
o ile zmaleje miesięczna rata i czy nie będzie to
przejściowe (bank może oferować „super atrakcyjne”
oprocentowanie tylko w pierwszym roku kredytowania);
przy zamianie kredytu złotowego na walutowy należy
uwzględnić trzy elementy:
-
ryzyko walutowe ,
-
ryzyko stopy procentowej,
-
spread - różnica między kursem kupna a sprzedaży
waluty.
prawo banku do „ukarania” za przeniesienie kredytu
(prowizja za wcześniejszą spłatę ).
Banki zabezpieczają się przed ucieczką klientów zastrzegając sobie,
że jeśli klient przeniesie kredyt przed upływem 2-3 lat, zapłaci np.
2% prowizji od pozostałej kwoty. - przy 200 tys. zł kredytu będzie
to dodatkowa kwota 4 tys. zł.
Przy podejmowaniu decyzji o kredycie
refinansowym należy uwzględnić: - cd.:
czy bank
,
który oferuje refinansowanie,
domaga się dodatkowych
formalności związanych z kredytem
, np. ubezpieczenie kredytu do
czasu uzyskania wpisu do hipoteki, ponownej wyceny nieruchomości
itp. Zaciągnięcie nowego kredytu wiąże się opłatami za wpis do
hipoteki – ok. 200-400 zł, i koniecznością oczekiwania na wpis nawet
3-6 miesięcy, co wiąże się z dodatkowymi zabezpieczeniami dla
banku - tzw. koszty „okołokredytowe” mogą sporo kosztować;
moment refinansowania kredytu -
j
eśli kredyt spłacany jest
dostatecznie długo i planowana jest jego wcześniejsza spłata
(najbliższe 3-4 lata) to operacja refinansowania może nie mieć
ekonomicznego sensu:
-
kwestia opłacalności,
-
banki mają prawo wprowadzić w trakcie umowy zapis o
zmianie warunków wcześniejszej spłaty.
Kredyt konsolidacyjny
cel
połączenie rat kilku wcześniej
zaciągniętych kredytów w jedną ratę (w jednym
banku, zazwyczaj na korzystniejszych
warunkach);
zwykle
atrakcyjny
przy kredytach hipotecznych,
ale mało atrakcyjny przy kredytach
gotówkowych
;
możliwy „haczyk”
wraz z obniżeniem
oprocentowania, bank najczęściej wydłuża okres spłaty
kredytu. Wprawdzie miesięczna rata ulega obniżeniu, ale
łączny koszt obsługi może okazać się wyższy (powinno się
porównać wysokość oprocentowania – koszt kredytu - z
uwzględnieniem wysokość prowizji od tego kredytu);
Przykład
Założenie - 20 tys. zł kredytu konsolidacyjnego na
12% rocznie; dwa warianty okresu spłaty: 1 wariant
- 1 rok, 2 wariant - 3 lata.
Wariant 1. (założenie – rachunek prosty)
20 tys. zł x12% = 22 400 zł / 12 mies. - 1866 zł raty
Wariant 2. (założenie – rachunek prosty)
20 tys. zł x 3x12% = 27 200 zł / 36 mies. - 755 zł
raty
To proste wyliczenie pokazuje, że wybierając wariant
drugi spłacamy o
4 800 zł więcej
niż wybierając
konsolidację na 12 miesięcy (27 200 – 22 400).
W przypadku konsolidacji na 5 lat byłoby to 9600 zł
- płacona rata wynosiłaby 533 zł.
Przykład c.d.
Nie należy ulegać „magii” niskich rat
miesięcznych - wybierać taki okres kredytu,
aby z jednej strony być w stanie spłacać raty,
a z drugiej nie płacić niepotrzebnych odsetek.
Korzyścią konsolidacji ma być głównie
niższe
oprocentowanie
!!!!
Uwaga – można wpaść „w pułapkę”
konsolidacji - powinno się stosować zasadę,
że
zaoszczędzone w wyniku konsolidacji
środki przeznacza się na szybszą spłatę
zobowiązań
.
Kredyt walutowy
może być skonstruowany na dwa sposoby
przyznawany i spłacany w walucie obcej
(rzeczywisty kredyt walutowy);
denominowany w walutach obcych -
waluta obca
jest jedynie zmienną - kredyt jest w niej
przyznawany, natomiast kredytobiorca otrzymuje
do dyspozycji kwotę w złotych, obliczoną zgodnie
z obowiązującym kursem. Podobnie wygląda
sytuacja przy spłacie takiego kredytu - bank
wylicza ratę kredytu, przeliczając kwotę wyrażoną
w walucie obcej na złote po danym kursie
walutowym.
Kredyt w walucie obcej a w
złotych polskich
PLN
Korzyści
bezpieczeństwo
Zagrożenia
wyższe koszty kredytu
Korzyści
Niższe koszty kredytu
Zagrożenia
Niższa zdolność kredytowa
Ryzyko:
- ryzyko kursowe np. CHF / PLN
- ryzyko zmian stóp
procentowych w kraju, którego
gospodarka jest zupełnie na innym
poziomie, niż w Polsce
Różnica pomiędzy kursem kupna a
sprzedaży waluty w kursie
bankowym - spread
waluty obce np..
CHF
Niższe oprocentowanie w
walutach obcych niż PLN
•
Gdyby różnica wynosiła ok. 2 pp, tzn. że od kredytu
na 100 000 zł należy:
•
w skali pierwszego roku zapłacić więcej o ok. 2000
zł odsetek za pożyczenie tej samej ilości pieniędzy;
•
w skali 30 lat (przy założeniu że średnio w ciągu
całego okresu kredytowania różnica 2 pp zostanie
zachowana) będzie to przy ratach równych 42 000
zł , (prawie połowa pożyczonej od banku kwoty )!!!!
•
W przypadku JPY różnica może wynosić nawet ok. 5
pp.
Niższa zdolność
kredytowa
Przykład obliczania zdolności kredytowej wg
rekomendacji S*oraz modyfikującej ją Rekomendacji
S II
Przykład: Rodzina, która chce zaciągnąć
kredyt na 300 tys. zł we frankach szwajcarskich.
najpierw bank sprawdza, czy rodzina posiada
zdolność kredytową dla kredytu w złotych na
kwotę o 20 proc. wyższą, czyli 360 tys. zł. Jeśli
rodzina posiada tak obliczoną zdolność, może
otrzymać we frankach 300 tys. złotych.
* Rekomendacja S - dokument wprowadzony w życie 1 lipca
2006 roku przez Komisję Nadzoru Bankowego, który określał
listę dobrych praktyk dla banków przy sprzedaży kredytów
hipotecznych.
Rekomendacja T.
W dniu 23 .02.2010 r. KNF przyjęła nową Rekomendację,
będącą
zbiorem dobrych praktyk w zakresie udzielania
kredytów detalicznych
, bazujących na zasadzie rzetelnego
badania zdolności kredytowej klienta. Głównym celem
jest poprawa jakości zarządzania ryzykiem w
bankach, w tym zapobieżenie zjawisku nadmiernego
zadłużania się kredytobiorców.
Bank, oceniając zdolność kredytową klienta przyjmuje
bezpieczny poziom jego zadłużenia:
- zobowiązania z tytułu
spłaty rat zaciągniętych kredytów czy pożyczek nie
powinny przekraczać :
-
w przypadku osób o przeciętnych zarobkach (według
danych GUS o zarobkach w gospodarce) 50 proc. ich
dochodów;
-
65 proc. dochodów w przypadku klientów o zarobkach
wyższych, niż przeciętne.
Rekomendacja T. – cd.
w ocenie zdolności kredytowej bank powinien korzystać z
własnych i zewnętrznych
baz danych
.;
banki powinny mieć tak określoną politykę kredytową, aby
uwzględniała cykliczność gospodarki i jej wpływ na
spłacalność kredytów;
kontrola, monitorowanie i raportowanie ryzyka
nie
powinno być powiązane ze sprzedażą, przyjmowane przez
bank zabezpieczenia powinny być płynne, a ich wartość
możliwa do oceny także w trakcie trwania umowy;
-
obowiązek informowania klienta o ryzyku i wszystkich
kosztach związanych z umową kredytową przed jej
zawarciem
.
Zdaniem KNF, jest to szczególnie ważne przy
udzielaniu kredytów w walutach obcych.
Spred walutowy (cena
kupna i cena sprzedaży
waluty) - przykład
Kredyt jest brany po cenie kupna, a
spłacany po cenie sprzedaży waluty.
Np. cena kupna 1 CHF to 3 PLN, a cena
sprzedaży – 3,10 PLN. Jeśli kredyt jest na
kwotę 100 000 CHF = 300 000 PLN, ale spłata
to 1 CHF jest już o 0,1 PLN droższy, więc
kredyt = 310 000 PLN.
Ryzyko kursowe
Oznacza, że każdy spadek wartości polskiego
złotego powoduje wzrost raty kredytu w
przeliczeniu na walutę kredytu i odwrotnie,
każde umocnienie sie złotego do np. franka
szwajcarskiego powoduje mniejszą ratę kredytu.
Wpływ zmiany kursu waluty
na kwotę pozostającą do
spłaty - przykład
Kredyt na 200 000 PLN.
CHF = np. 2 PLN, czyli kwota kredytu to 100 000
CHF.
1) Kurs CHF wzrasta o 0,5 PLN - przy kredycie
200 000 PLN kwota spłaty wzrasta o 50 000 PLN -
do spłaty pozostaje 250 000 PLN, czyli o 50 000
PLN więcej;
2) Kurs CHF spada o 0,50 PLN - przy kredycie 200
000 PLN kwota spłaty maleje o 50 000 PLN - do
spłaty pozostaje 150 000 PLN, czyli o 50 000 PLN
mniej.
Ryzyko stóp procentowych
Uzależnione od
Rynkowej stopy referencyjnej
– jest to stopa po której
największe banki są skłonne udzielić kredytu na rynku
międzybankowym (a więc innym bankom) w danej walucie. Do stóp
referencyjnych należą stopy LIBOR, WIBOR, EURIBOR. Doliczając do
nich marże banki wyznaczają finalne oprocentowanie kredytu dla
klienta:
-
poziom marży proponowany dla kredytobiorcy jest
indywidualną i subiektywną decyzją danego banku,
-
stopa referencyjna jest czynnikiem rynkowym, wyznaczanym
przez stosunek podaży i popytu (nie zależy więc od jednego banku
i nie jest wyznaczana administracyjnie).
stóp procentowych banku centralnego
- określają cenę
pieniądza banku centralnego. Ich wysokość jest ustalana arbitralnie
przez NBP w zależności od przyjętej przez bank centralny polityki
pieniężnej. Głównym czynnikiem, kształtującym je jest inflacja.
PODSTAWOWE STOPY PROCENTOWE NBP
Stopa procentowa:
% Od dnia
Stopa referencyjna (interwencyjna, repo) - określa minimalną
cenę, po jakiej BC organizuje operacje otwartego rynku - wpływa
więc również na oprocentowanie innych instrumentów (określa cenę
pieniądza na rynku międzybankowym).
4,00 2011-
04-06
Stopa lombardowa - określa najwyższy poziom oprocentowania
kredytów udzielanych przez BC bankom komercyjnym pod zastaw
papierów wartościowych (tzw. kredyty lombardowe). Cena pieniądza
na rynku międzybankowym może przekroczyć poziom stopy
lombardowej, ale zdarza się to tylko w momentach, gdy banki
gwałtownie potrzebują pieniędzy.
Używana jest do określania warunków transakcji depozytowo –
kredytowych, które są realizowane pomiędzy BK a BC - określa
warunki zaciągnięcia kredytu w NBP.
5,50
2011-
04-06
Stopa depozytowa - określa oprocentowanie jednodniowych
depozytów składanych przez banki komercyjne w BC. Celem takich
lokat jest zagospodarowywanie nadwyżek, którymi dysponują w
danym momencie banki. Stopa depozytowa BC określa najniższe
możliwe oprocentowanie tego typu depozytów.
Używana jest do określania warunków transakcji depozytowo –
kredytowych, które są realizowane pomiędzy BK a BC – określa
warunki złożenia depozytu w NBP.
2,50
2011-
04-06
Stopa redyskonta weksli - określa cenę, po jakiej BC udziela
kredytów BK (kupuje weksle od banków komercyjnych). Małe
znaczenie, bo weksle nie są tak powszechne. Pośrednio wyznacza
koszt pieniądza na rynku pomiędzy podmiotami gospodarczymi.
4,25 2011-
04-06