9.

9.

Pojęcie informacji

Pojęcie informacji

1a. Pojęcie informacji

1a. Pojęcie informacji



informacja w procesach komunikacji

informacja w procesach komunikacji



matematyczno-techniczna teoria komunikacji –

matematyczno-techniczna teoria komunikacji –

Shannon i Weaver (1948)

Shannon i Weaver (1948)



informacja w procesach zdobywania i wymiany

informacja w procesach zdobywania i wymiany

wiedzy

wiedzy



wszechstronność zastosowania w nauce, np. w

wszechstronność zastosowania w nauce, np. w

biologii, socjologii, komunikologii, językoznawstwie

biologii, socjologii, komunikologii, językoznawstwie

itd.

itd.



uniwersalność pojęcia informacji

uniwersalność pojęcia informacji



niejednozancznośc rozumienia i zastosowania

niejednozancznośc rozumienia i zastosowania



kontekstowość ujęć

kontekstowość ujęć



Ilościowe i jakościowe miary

Ilościowe i jakościowe miary

1b. Pojęcie informacji

1b. Pojęcie informacji



potrzeba interdyscyplinarnych badań

potrzeba interdyscyplinarnych badań

informacji

informacji



pojęcie informacji ma zastosowanie w

pojęcie informacji ma zastosowanie w

różnych teoriach komunikacji

różnych teoriach komunikacji



pytanie o istotę informacji (istota =

pytanie o istotę informacji (istota =

zespół cech konstytutywnych)

zespół cech konstytutywnych)



określenie sposobu jej istnienia

określenie sposobu jej istnienia



określenie sposobu jej funkcjonowania w

określenie sposobu jej funkcjonowania w

procesach i strukturach

procesach i strukturach

2a. Definiowanie informacji

2a. Definiowanie informacji



potoczne rozumienie

potoczne rozumienie



wiadomość

wiadomość



wieść

wieść



nowina

nowina



zawiadomienie

zawiadomienie



komunikat

komunikat



itd.

itd.



naukowe ujęcie, przy pomocy terminów

naukowe ujęcie, przy pomocy terminów



zmiany niepewności i wiedzy

zmiany niepewności i wiedzy



treści komunikatu

treści komunikatu



miary uporządkowania (entropii)

miary uporządkowania (entropii)



zmiany struktury i organizacji

zmiany struktury i organizacji

2b. Definiowanie informacji

2b. Definiowanie informacji



ujęcie w teorii komunikacji

ujęcie w teorii komunikacji



przy pomocy terminów: wiadomość i

przy pomocy terminów: wiadomość i

komunikat

komunikat



rozróżnienie na informację

rozróżnienie na informację



potencjalną (treść informacyjna

potencjalną (treść informacyjna

wiadomości)

wiadomości)



aktualną (odebrana treść wiadomości)

aktualną (odebrana treść wiadomości)

2c. Definiowanie informacji

2c. Definiowanie informacji



wiadomość

wiadomość



treść komunikatu

treść komunikatu



treść (sens, znaczenie) zakodowana w określonej formie

treść (sens, znaczenie) zakodowana w określonej formie

semiotycznej

semiotycznej



wiadomość może być przekazana w formie różnych

wiadomość może być przekazana w formie różnych

komunikatów

komunikatów



komunikat

komunikat



zakodowana wiadomość w określonej formie, zawierająca

zakodowana wiadomość w określonej formie, zawierająca

informację

informację



nośnik informacji lub inaczej: treści informacyjnej

nośnik informacji lub inaczej: treści informacyjnej



ten sam komunikat może być nośnikiem różnych informacji

ten sam komunikat może być nośnikiem różnych informacji

dla różnych odbiorców (np. „kocham Cię”)

dla różnych odbiorców (np. „kocham Cię”)



komunikat zawiera tym więcej informacji, im mniejsze jest

komunikat zawiera tym więcej informacji, im mniejsze jest

prawdopodobieństwo jego wystąpienia

prawdopodobieństwo jego wystąpienia

2d. Definiowanie informacji

2d. Definiowanie informacji



informacja

informacja



treść przekazywana przez komunikat, mająca

treść przekazywana przez komunikat, mająca

sens dla odbiorcy

sens dla odbiorcy



informacja jest przekazywana przez komunikat

informacja jest przekazywana przez komunikat



informacja jest funkcją komunikatu I=I(K)

informacja jest funkcją komunikatu I=I(K)



informacja jest miarą decyzji podejmowanej

informacja jest miarą decyzji podejmowanej

przy klasyfikowaniu otrzymanej wiadomości

przy klasyfikowaniu otrzymanej wiadomości

3. Układ przekazu informacji

3. Układ przekazu informacji

4a. Semantyczno-pragmatyczne

4a. Semantyczno-pragmatyczne

ujęcie informacji

ujęcie informacji



informatio

informatio

(łac.) – pouczenie, objaśnienie

(łac.) – pouczenie, objaśnienie



informacją jest każdy czynnik, który można

informacją jest każdy czynnik, który można

wykorzystać do sprawnego i celowego działania

wykorzystać do sprawnego i celowego działania



informacja jest to czynnik zmniejszający niewiedzę

informacja jest to czynnik zmniejszający niewiedzę

odbiorcy

odbiorcy



informacja jest to czynnik, dzięki któremu człowiek

informacja jest to czynnik, dzięki któremu człowiek

lub urządzenie mogą lepiej działać

lub urządzenie mogą lepiej działać



informacją jest to wszystko, co nas zmienia

informacją jest to wszystko, co nas zmienia



informacja to treści sygnału mające sens dla odbiorcy

informacja to treści sygnału mające sens dla odbiorcy

4b. Semantyczno-pragmatyczne

4b. Semantyczno-pragmatyczne

ujęcie informacji

ujęcie informacji

Podstawowe tezy tego ujęcia:

Podstawowe tezy tego ujęcia:



nie ma informacji bez jej odbioru

nie ma informacji bez jej odbioru



informacja ma ze swej natury relacyjny charakter

informacja ma ze swej natury relacyjny charakter



informacja nie musi być – jako taka – celowo nadana

informacja nie musi być – jako taka – celowo nadana

przez jej nadawcę

przez jej nadawcę



informacja nie jest ani energią, ani materią, ale nie

informacja nie jest ani energią, ani materią, ale nie

może bez nich istnieć

może bez nich istnieć



informacja jest bytem abstrakcyjnym

informacja jest bytem abstrakcyjnym



informacja to treści sygnału mające sens dla odbiorcy

informacja to treści sygnału mające sens dla odbiorcy

4c. Semantyczno-pragmatyczne

4c. Semantyczno-pragmatyczne

ujęcie informacji

ujęcie informacji

Podstawowe tezy tego ujęcia:

Podstawowe tezy tego ujęcia:



informacja jest uwarunkowana czasowo i sytuacyjnie

informacja jest uwarunkowana czasowo i sytuacyjnie



czas i przestrzeń stanowią warunek ilości i jakości

czas i przestrzeń stanowią warunek ilości i jakości

informacji

informacji



informacja jest uwarunkowana podmiotowo

informacja jest uwarunkowana podmiotowo



informacja jest odbierana przez podmiot

informacja jest odbierana przez podmiot



informacja kwantyfikuje wiedzę podmiotu

informacja kwantyfikuje wiedzę podmiotu



informacja jest miarą wzrostu wiedzy (entropia)

informacja jest miarą wzrostu wiedzy (entropia)



informacja jest miarą ubytku niewiedzy (negentropia)

informacja jest miarą ubytku niewiedzy (negentropia)



informacja (ilość i jakość informacji) zależy od stanu wiedzy

informacja (ilość i jakość informacji) zależy od stanu wiedzy

(przedwiedzy) podmiotu

(przedwiedzy) podmiotu

4d. Semantyczno-pragmatyczne

4d. Semantyczno-pragmatyczne

ujęcie informacji

ujęcie informacji

Podstawowe tezy tego ujęcia:

Podstawowe tezy tego ujęcia:



informacja jest uwarunkowana

informacja jest uwarunkowana

semantyczno-pragmatycznie

semantyczno-pragmatycznie



kontekstem semantycznym odbiorcy

kontekstem semantycznym odbiorcy



procesem jej przekazu i odbioru

procesem jej przekazu i odbioru

4e. Semantyczno-pragmatyczne

4e. Semantyczno-pragmatyczne

ujęcie informacji

ujęcie informacji



uwarunkowanie semantyczno-pragmatycznie

uwarunkowanie semantyczno-pragmatycznie

pozwala odróżnić informację:

pozwala odróżnić informację:



potencjalną

potencjalną



która zawiera się w swoim realnym nośniku

która zawiera się w swoim realnym nośniku



jest to określona, zakodowana w określonych strukturach

jest to określona, zakodowana w określonych strukturach

semiotycznych treść, domagająca się aktualizacji

semiotycznych treść, domagająca się aktualizacji

semantyczno-pragmatycznej przez odbiorcę

semantyczno-pragmatycznej przez odbiorcę



aktualizacja informacji potencjalnej dokonuje się w

aktualizacja informacji potencjalnej dokonuje się w

określonych uwarunkowaniach podmiotowej wiedzy odbiorcy

określonych uwarunkowaniach podmiotowej wiedzy odbiorcy



aktualną

aktualną



jeśli dociera do konkretnego podmiotu w konkretną

jeśli dociera do konkretnego podmiotu w konkretną

semantyczną sytuację

semantyczną sytuację



jest ona uwarunkowana subiektywnie: podmiotowo-

jest ona uwarunkowana subiektywnie: podmiotowo-

sytuacyjnie

sytuacyjnie



jest ona uwarunkowana obiektywnie: czasowo-przestrzennie

jest ona uwarunkowana obiektywnie: czasowo-przestrzennie

5a. Semantyczny kontekst

5a. Semantyczny kontekst

informacji

informacji

Związek informacji z zobiektywizowaną semantyką

Związek informacji z zobiektywizowaną semantyką



informacją jest tylko to, co jest zrozumiane

informacją jest tylko to, co jest zrozumiane



związek informacji z podmiotem, odbiorcą informacji

związek informacji z podmiotem, odbiorcą informacji



brak możliwości jednoznacznego definiowania informacji

brak możliwości jednoznacznego definiowania informacji

bez uwzględnienia podmiotowych uwarunkowań odbiorcy

bez uwzględnienia podmiotowych uwarunkowań odbiorcy

informacji

informacji



aspekt nowości – nowość jest warunkiem koniecznym i

aspekt nowości – nowość jest warunkiem koniecznym i

cechą konstytutywną informacji

cechą konstytutywną informacji



aspekt potwierdzenia – potwierdzenie jest potrzebne, aby

aspekt potwierdzenia – potwierdzenie jest potrzebne, aby

informacja stała się wiedzą dla odbiorcy; kolejne zaś

informacja stała się wiedzą dla odbiorcy; kolejne zaś

potwierdzenie może osłabić wartość nowości informacji

potwierdzenie może osłabić wartość nowości informacji

5b. Semantyczny kontekst

5b. Semantyczny kontekst

informacji

informacji

Związek informacji z zobiektywizowaną semantyką

Związek informacji z zobiektywizowaną semantyką



informacją jest tylko to, co jest zrozumiane (

informacją jest tylko to, co jest zrozumiane (

ciąg

ciąg

dalszy

dalszy

)

)



odbiorca osiąga taką ilość informacji, jaka znajduje się w

odbiorca osiąga taką ilość informacji, jaka znajduje się w

przestrzeni wyznaczanej przez „nowość” i „potwierdzenie”

przestrzeni wyznaczanej przez „nowość” i „potwierdzenie”



zależność ilości informacji od jakościowych uwarunkowań

zależność ilości informacji od jakościowych uwarunkowań

wiedzy podmiotu, ukazywanych w pojęciach „nowości” i

wiedzy podmiotu, ukazywanych w pojęciach „nowości” i

„potwierdzenia”

„potwierdzenia”



każda informacja poszerza przestrzeń semantyczną odbiorcy

każda informacja poszerza przestrzeń semantyczną odbiorcy



budowa nowych poziomów i kręgów semantycznych

budowa nowych poziomów i kręgów semantycznych

dokonuje się poprzez potwierdzenie nowych informacji

dokonuje się poprzez potwierdzenie nowych informacji

5c. Semantyczny kontekst

5c. Semantyczny kontekst

informacji

informacji

Związek informacji z zobiektywizowaną semantyką

Związek informacji z zobiektywizowaną semantyką



informacją jest tylko to, co informację tworzy

informacją jest tylko to, co informację tworzy



informacja wytwarza informację

informacja wytwarza informację



odbiorca może stać się „grobem informacji”

odbiorca może stać się „grobem informacji”



teza ta służy do konstruowania miary informacji

teza ta służy do konstruowania miary informacji



zachodzi sprzężenie zwrotne, umożliwiające interakcję, w

zachodzi sprzężenie zwrotne, umożliwiające interakcję, w

której odbiorca staje się nadawcą i odwrotnie

której odbiorca staje się nadawcą i odwrotnie



im doskonalej informacja wytwarza informację, tym trudniej

im doskonalej informacja wytwarza informację, tym trudniej

odróżnić odbiorcę od nadawcy

odróżnić odbiorcę od nadawcy



odbiorca i nadawca stają się elementami względnymi w

odbiorca i nadawca stają się elementami względnymi w

procesach komunikowania informacji

procesach komunikowania informacji

6a. Syntaktyczne ujęcie

6a. Syntaktyczne ujęcie

informacji

informacji



informatio, informare

informatio, informare

(łac.), – informacja,

(łac.), – informacja,

informować

informować



in-formatio, in-formare

in-formatio, in-formare

(łac.), – wkładać w formę,

(łac.), – wkładać w formę,

formować, kształtować

formować, kształtować



informacja jako miara braku formy

informacja jako miara braku formy



informacja jest więc czymś w rodzaju nadawania formy

informacja jest więc czymś w rodzaju nadawania formy

materii lub wkładania materii w formę”, czyli jako

materii lub wkładania materii w formę”, czyli jako

wkładanie treści w formę (informację)

wkładanie treści w formę (informację)

(c.F. von Weizs

(c.F. von Weizs

ä

ä

cker)

cker)



związek informacji z formacją

związek informacji z formacją



kształtowanie wiedzy poprzez informowanie

kształtowanie wiedzy poprzez informowanie

6b. Syntaktyczne ujęcie

6b. Syntaktyczne ujęcie

informacji

informacji



syntaktyczna interpretacja służy za podstawę

syntaktyczna interpretacja służy za podstawę

do analiz natury informacji

do analiz natury informacji



związek informacji z formą językową,

związek informacji z formą językową,

komunikatem, który jest nośnikiem informacji

komunikatem, który jest nośnikiem informacji



informacja jest nierozerwalnie związana z formą,

informacja jest nierozerwalnie związana z formą,

kodem, systemem znakowym

kodem, systemem znakowym



rozumienie informacji jako formy nie tylko pokazuje

rozumienie informacji jako formy nie tylko pokazuje

jej formalny charakter, ale pokazuje ścisły związek

jej formalny charakter, ale pokazuje ścisły związek

informacji z materialną treścią, która ją współtworzy

informacji z materialną treścią, która ją współtworzy

6c. Syntaktyczne ujęcie

6c. Syntaktyczne ujęcie

informacji

informacji



związek syntaktyki informacji z jej aspektem

związek syntaktyki informacji z jej aspektem

semantyczno-pragmatycznym

semantyczno-pragmatycznym



forma jako nośnik informacji służy procesom komunikacji

forma jako nośnik informacji służy procesom komunikacji



in-formacja

in-formacja

umożliwia przejście od przekazu informacji do

umożliwia przejście od przekazu informacji do

komunikowania

komunikowania



podkreślenie roli podmiotowej świadomości związanej z

podkreślenie roli podmiotowej świadomości związanej z

obiektywną formą

obiektywną formą



rozróżnienie pomiędzy informacją aktualną a informacją

rozróżnienie pomiędzy informacją aktualną a informacją

potencjalną

potencjalną



treść zawarta w konkretnej formie staje się informacją dla

treść zawarta w konkretnej formie staje się informacją dla

odbiorcy dzięki semantyce, która jest z kolei owocem wiedzy

odbiorcy dzięki semantyce, która jest z kolei owocem wiedzy

powstałej dzięki informacjom

powstałej dzięki informacjom

7. Dynamiczny charakter

7. Dynamiczny charakter

informacji

informacji



dynamizm tworzenia jest podstawową własnością

dynamizm tworzenia jest podstawową własnością

informacji

informacji



informacja, jako element dynamiczny, związana jest z

informacja, jako element dynamiczny, związana jest z

procesem jej przekazywania

procesem jej przekazywania



informacja jest podstawą komunikowania

informacja jest podstawą komunikowania



przekaz i aktualizacja informacji potencjalnej zakłada

przekaz i aktualizacja informacji potencjalnej zakłada

istnienie procesów komunikacji, które – zgodnie z

istnienie procesów komunikacji, które – zgodnie z

teorią Shannona – posiadają określone elementy i

teorią Shannona – posiadają określone elementy i

określoną strukturę

określoną strukturę



odbiorca i nadawca

odbiorca i nadawca



określona forma jako nośnik i kanał przekazu informacji

określona forma jako nośnik i kanał przekazu informacji



dynamizm kodowania i dekodowania informacji

dynamizm kodowania i dekodowania informacji

7. Strukturotwórczy charakter

7. Strukturotwórczy charakter

informacji

informacji



informacją wytwarza informację

informacją wytwarza informację



w procesie, w którym jest przekazywana informacja,

w procesie, w którym jest przekazywana informacja,

jest tworzona bądź utrwalona, bądź zmieniana jakaś

jest tworzona bądź utrwalona, bądź zmieniana jakaś

struktura

struktura



informacja związana ze strukturą w sensie statycznym,

informacja związana ze strukturą w sensie statycznym,

istnieje jedynie jako

istnieje jedynie jako

informacja potencjalna

informacja potencjalna



informacja w sensie aktualnym

informacja w sensie aktualnym

jest nierozerwalnie

jest nierozerwalnie

związana z procesem, w którym jest przekazywana

związana z procesem, w którym jest przekazywana

przy pomocy odpowiednich nośników

przy pomocy odpowiednich nośników

8. Język jako nośnik informacji

8. Język jako nośnik informacji



in-formare:

in-formare:

potrzeba formy jako nośniki informacji

potrzeba formy jako nośniki informacji



struktury językowe i inne znaki pozajęzykowe jako forma

struktury językowe i inne znaki pozajęzykowe jako forma

(nośnik) informacji

(nośnik) informacji



język jako

język jako

konieczna forma

konieczna forma

łącząca informację aktualną z

łącząca informację aktualną z

potencjalną

potencjalną



język umożliwia obiektywizację semantyki informacji

język umożliwia obiektywizację semantyki informacji



język łączy syntaktykę, semantykę i pragmatykę, umożliwiając

język łączy syntaktykę, semantykę i pragmatykę, umożliwiając

wypracowanie wspólnego, interdyscyplinarnego pojęcia

wypracowanie wspólnego, interdyscyplinarnego pojęcia

informacji o charakterze operacyjnym

informacji o charakterze operacyjnym



język daje możliwość jakościowej (wartościowanie) i ilościowej

język daje możliwość jakościowej (wartościowanie) i ilościowej

(mierzenie) informacji

(mierzenie) informacji

9a. Informacja a komunikacja

9a. Informacja a komunikacja



informacja

informacja

elementem podstawowym

elementem podstawowym

komunikacji

komunikacji



komunikacja jest możliwa we wspólnej

komunikacja jest możliwa we wspólnej

przestrzeni semantycznej

przestrzeni semantycznej



rola teorii znaków (semiotyki) w komunikacji:

rola teorii znaków (semiotyki) w komunikacji:



pozwala analizować strukturę i dynamizm informacji

pozwala analizować strukturę i dynamizm informacji



umożliwia analizę procesu komunikacji

umożliwia analizę procesu komunikacji

9b. Informacja a komunikacja

9b. Informacja a komunikacja



semiotyka:

semiotyka:



analiza struktury i uwarunkowań historyczno-kulturowych

analiza struktury i uwarunkowań historyczno-kulturowych

znaku

znaku



syntaktyka

syntaktyka



dziedzina semiotyki, zajmująca się relacjami między znakami

dziedzina semiotyki, zajmująca się relacjami między znakami

(„wewnętrznym życiem języka”), bada formalne związki

(„wewnętrznym życiem języka”), bada formalne związki

wewnątrz językowe

wewnątrz językowe



semantyka

semantyka



zajmuje się zagadnieniami związanymi z badaniami znaczenia

zajmuje się zagadnieniami związanymi z badaniami znaczenia

znaku, relacją znaków językowych do rzeczywistości

znaku, relacją znaków językowych do rzeczywistości



pragmatyka

pragmatyka



zajmuje się problemami związanymi z używaniem języka

zajmuje się problemami związanymi z używaniem języka

9c. Informacja a komunikacja

9c. Informacja a komunikacja

Był to wykład:

Był to wykład:

Pojęcie informacji

Pojęcie informacji

Dziękuję za uwagę!

Dziękuję za uwagę!