WPŁYW CIEPŁA I ZIMNA NA
ORGANIZM CZŁOWIEKA
Wpływ ciepła na organizm
ludzki
Z leczniczych właściwości ciepła korzystano już w Starożytności, gdzie
instynkt oraz obserwacja świata zwierzęcego wytaczały drogi prostego
lecz skutecznego postępowania leczniczego. Jako istoty stałocieplne
jesteśmy wyposażeni w doskonale rozwinięty układ termoregulacji
sprzężony z Ośrodkowym Układem Nerwowym (mózg).
Działanie mechanizmów termoregulacji polega na przekazywaniu
informacji z receptorów skóry, które reagują na zmiany temperatury, do
podwzgórza. Tam wyzwalany jest szereg reakcji powodujących
oddawanie bądź zatrzymanie ciepła przez ustrój. Objawia się to
skurczem bądź rozkurczem naczyń krwionośnych oraz odruchami typu
drżenie z zimna, pocenie, itp., co w konsekwencji wywołuje zmiany w
wielu układach i narządach ustroju.
Na podstawie tego i wielu lat badań oraz obserwacji dowiedziono, że ciepło
korzystnie wpływa m.in. na:
»
układ sercowo - naczyniowy
Naprzemienny skurcz i rozkurcz naczyń krwionośnych znacznie poprawia
ich elastyczność, dzięki temu krew sprawniej krąży po organizmie,
poszczególne narządy są lepiej ukrwione. Serce otrzymuje dostateczną ilość
krwi, co w rezultacie prowadzi do uregulowania jego pracy jako pompy.
»
układ oddechowy
Dzięki zwiększonemu dopływowi krwi do płuc wzrasta zapotrzebowanie na
tlen, którą krew transportuje po całym organizmie. To powoduje
przyśpieszenie i pogłębienie oddechu.
»
czynność wydzielniczą nerek
Lepsze dokrwienie i dotlenienie organizmu to również sprawniejsze
usuwanie zbędnych produktów przemiany materii - gdzie istotną rolę
odgrywają właśnie nerki. Co w konsekwencji wpływa na całą gospodarkę
wodno-elektrolitową.
»
obniżenie napięcia mięśni
Szybszy przepływ krwi, prawidłowo dotlenionej przez pracujące
mięśnie, przyczynia się do szybszego usuwania metabolitów (związków
chemicznych powstających jako reakcja pracujących mięśni), włókna
mięśniowe stają się elastyczniejsze, co prowadzi do obniżenia ich
napięcia i sprawniejszej pracy.
»
zmniejszenie pobudliwości nerwowej oraz wrażliwości receptorowej
,
przez co działa uspokajająco i przeciwbólowo.
»
czynności wydzielnicze wielu gruczołów
(szczególnie potowych)
»
przyśpieszenie przemiany materii
Ciepło przyśpieszając pracę poszczególnych narządów w rezultacie
wpływa na szybsze zużycie energii dostarczanej organizmowi. Ten
rozległy wpływ ciepła na organizm ludzki wykorzystywany jest nie tylko
w profilaktyce zdrowotnej, ale również w leczeniu wielu schorzeń
zwłaszcza w tzw. chorobach cywilizacyjnych jak również w procesie
odnowy biologicznej, szczególnie u sportowców.
Wpływ zimna na organizm
ludzki
Obniżenie temperatury otoczenia do niższych wartości od strefy
komfortu cieplnego skóry uruchamia mechanizmy adaptacyjne
regulacji cieplnej ustroju. W pierwszej fazie krótkotrwałego
działania zimna skóra jest blada. Skurcz naczyń krwionośnych
skóry i tkanki podskórnej występujący pod wpływem niskich
temperatur, zmniejsza przepływ krwi i ogranicza w ten sposób
oddawanie ciepła otoczeniu. Jest to reakcja odruchowa, będąca
następstwem pobudzenia receptorów zimna skóry. Zachodzi
ona
w wyniku wyładowań powstałych we włóknach współczulnych
unerwiających naczynia krwionośne. Nasilenie tej zmiany zależy
zarówno od temperatury, jak i od szybkości jej obniżania w
czasie.
Na podstawie tego i wielu lat badań oraz obserwacji
dowiedziono, że zimno powoduje:
-
pobudzenie receptorów zimna i bólu
-
zmniejszenie aktywności receptorów ciepła
-
miejscowe zwężenie naczyń
-
zmiany naczynioruchowe
-
zmniejszenie przewodnictwa w nerwach czuciowych i
ruchowych(działanie przeciwbólowe)
-
zmniejszenie przemiany materii
-
zmniejszenie aktywności komórek
-
spowolnienie procesów gojenia się ran
DWIE FAZY ZASTOSOWANIA ZIMNA NA
NACZYNIA KRWIONOSNE
I faza natychmiastowe zwężenie naczyń w skórze i tkanki
podskórnej(reakcja obronna organizmu).
Obniżenie przepływu krwi przez ochłodzenie tkanki, =>
gorsze zaopatrzenie w tlen i składniki odżywcze.
II faza po 2 – 3 minutach naczynia ulegają rozszerzeniu,
następuje przekrwienie tkanek powodując nawet
czterokrotnie większy przepływ krwi. Stan taki może trwać
2 – 4 godzin po zabiegu.