LECZENIE

ENDODONTYCZNE

W leczeniu chorób miazgi dysponujemy
dwoma sposobami postępowania:

• Leczenia zachowawczego , tzw.

leczenia

biologicznego

mającego na celu zachowanie żywej miazgi

• Leczenia polegającego na

usunięciu miazgi

W wyniku usunięcia bodźców

patogennych i zastosowania preparatów

odontotropowych, pobudzających reakcje

obronne i reparacyjne miazgi, dochodzi

do wytworzenia

zębiny obronnej

Wskazania do leczenia biologicznego:

Ogólne:

• Młody wiek
(młoda, dobrze unaczyniona i bogatokomórkowa
miazga , co warunkuje duże zdolności obronne)

• Zdrowy organizm
(zapewnia dobrą odporność ustroju i wpływa
na zdolności obronne)

Miejscowe :

• Pulpopatie odwracalne

1. starcie patologiczne i starcze starcie

fizjologiczne

2. ubytki klinowe
3. nadżerki
4. głęboka próchnica
5. przypadkowe obnażenie miazgi
6. przypadkowe zranienie miazgi
7. powikłane złamanie korony zęba

8. próchnicowe obnażenie miazgi

9. obnażenie w wyniku szlifowania zęba w czasie

wykonywania zabiegów protetycznych

• Stan jamy ustnej:

1. dobry stan higieny jamy ustnej

2. dobry stan przyzębia brzeżnego
przydatność zęba w planowanym leczeniu
zespołowym ( np. protetycznym )

Wszystkie zabiegi w pobliżu miazgi lub w

miazdze odsłoniętej wykonuje się w warunkach

aseptycznych

UWAGA !

METODY LECZENIA BIOLOGICZNEGO

1. PRZYKRYCIE POŚREDNIE

2. PRZYKRYCIE BEZPOŚREDNIE

3. AMPUTACJA W ZNIECZULENIU (PULPOTOMIA )

4. EKSTYRPACJA W ZNIECZULENIU
( PULPEKTOMIA )

PRZYKRYCIE POŚREDNIE MIAZGI

Najważniejsze warunki, które należy spełnić
przed zabiegiem przykrycia pośredniego:

• upewnienie się, że miazga jest
zdrowa
i w pełni wydolna

• że nie było wcześniej żadnych
objawów
chorobowych

• co najwyżej objawy wskazujące na
przekrwienie miazgi

Tylko wtedy można liczyć na powodzenie w terapii

Przykrycie pośrednie

polega na zaopatrzeniu preparatami

odontotropowymi cienkiej warstwy zdrowej

zębiny znajdującej się na dokomorowej ścianie

głębokiego ubytku próchnicowego lub

niepróchnicowego

• Próchnica głęboka

• Starcie patologiczne

• Ubytki klinowe

• Nadżerki

Wskazania:

Materiałami z wyboru

, stosowanymi najczęściej

są:

• preparaty oparte na tlenku cynku z eugenolem
(przygotowane ex tempore - zarobione do
konsystencji pasty lub gotowy materiał –
Caryosan)

• można także stosować preparaty twardniejące
i nietwardniejące wodorotlenkowo-wapniowe

UWAGA !

• Lepsze wyniki uzyskuje się (remineralizacja zębiny)
stosując

pasty tlenkowo–cynkowo-eugenolowe

•

Nie należy

stosować wypełnień kompozytowych

bezpośrednio na podkłady z tlenku cynku
z eugenolem (utrudniają proces wiązania i powodują

przebarwienie materiałów kompozycyjnych )

W leczeniu metodą

przykrycia pośredniego

wyróżnia się trzy sposoby postępowania w
zależności od :

1. Dolegliwości

2. Reakcji miazgi

3. Stanu ściany dokomorowej

• brak dolegliwości

• reakcja miazgi prawidłowa

• na dnie ubytku cienka warstwa twardej,
nie zarysowującej się zgłębnikiem zębiny

Leczenie :

• na ścianę dokomorową zakładamy

preparat

wodorotlenkowo-wapniowy

, dodatkowo można

założyć
preparat na bazie tlenku cynku z eugenolem,
względnie
jeden z powyższych preparatów

• następnie podkład z cementu karboksylowego
i ostateczne wypełnienie z materiału złożonego

• brak objawów klinicznych

• czasami nieznaczne bóle ( sprowokowane )

• reakcja miazgi prawidłowa lub nieco przedłużona

• zębina na ścianie dokomorowej punktowo
nieznacznie zdemineralizowana, nie dająca się
usunąć
ekskawatorem

• dalsze opracowywanie dna ubytku mogłoby
spowodować obnażenie lub zranienie miazgi

Leczenie:

• stosujemy leczenie jednoetapowe jak w
pierwszym
przypadku

• możemy także wypełnić cały ubytek na 2
tygodnie

tlenkiem cynku z eugenolem

i obserwować

• jeżeli po tym okresie nie wystąpiły
dolegliwości bólowe
i miazga reaguje prawidłowo, pozostawia się
materiał
dokomorowo jako pierwszy podkład ,
następnie zakłada
drugi z cementu karboksylowego i stałe
wypełnienie

• brak dolegliwości bólowych lub nieznaczne
krótkotrwałe bóle

• reakcja miazgi prawidłowa lub nieznacznie
przedłużona

• zębina zdemineralizowana na powierzchni większej
niż

1 mm

, nieodłuszczająca się ekskawatorem

• dalsze opracowanie mogłoby spowodować
obnażenie
lub zranienie miazgi

Leczenie:

• podczas pierwszej wizyty, po opracowaniu
ubytku na ścianie dokomorowej pozostawia się
niewielką ilość częściowo odwapnionej zębiny

• ubytek wypełnia się na 3 miesiące

tlenkiem cynku

z eugenolem

( w tym czasie powinna nastąpić

remineralizacja pozostawionej zębiny odwapnionej
lub może odłożyć się dokomorowo zębina wtórna )

Właściwości tlenku cynku z eugenolem

•

Działa odontotropowo (pobudzając odontoblasty

do
tworzenia zębiny wtórnej )

• Bakteriobójczo

• Znieczulająco

• Przeciwzapalnie

• Higroskopijnie ( usuwa wilgoć z kanalików i
zmniejsza
ciśnienie zapalne miazgi oraz stwarza niekorzystne
warunki do bytowania bakterii )

• Zapewnia dobrą szczelność

PRZYKRYCIE BEZPOŚREDNIE MIAZGI

Polega na zaopatrzeniu obnażonej lub zranionej miazgi

stałym opatrunkiem z wodorotlenku wapnia. Aby było

skuteczne, miazga musi być zdrowa – wolna od

zapalenia

Wskazania:

• Przypadkowe obnażenie miazgi
• Przypadkowe zranienie miazgi
• Powikłane złamanie korony zęba
• Obnażenie w wyniku szlifowania korony
zębów
w celach protetycznych

•

Próchnicowe obnażenie miazgi (nie w

każdym

przypadku – istnieją ograniczenia)

UWAGA !

Stany wywołane głównie działaniem jatrogennym

PREPARATY stosowane w pokryciu bezpośrednim

miazgi :

1. odontotropowe

wodorotlenkowo – wapniowe

twardniejące

( bez salicylanów )- Calcimol,

Calcipulpe, Life, Reocap, Alca-Liner

2. odontotropowe

wodorotlenkowo – wapniowe

nietwardniejące

– Biopulp, Calcicur, Calasept,

Reogan, lub w postaci mleczka ( Calcidor Liquid )

Preparaty twardniejące są łatwiejsze w
stosowaniu, nie wymagają uciskania. Natomiast
nietwardniejące
są skuteczniejsze, działając jako

silne zasady

Mechanizm działania

preparatów wodorotlenkowo – wapniowych

nietwardniejących

Pod wpływem preparatu nietwardniejącego

miazga wytwarza zębinę reparacyjną, tzw. bliznę

zębinową

( most zębinowy ), która uzupełnia brakującą

część sklepienia komory

•

Położenie opatrunku bezpośrednio na

obnażoną
miazgę

• Powstanie ściśle ograniczonej martwicy
skrzepowej i
rozpływnej w powierzchownej warstwie
miazgi

• Tworzy się wokół martwicy strefa
demarkacyjna
( po paru dniach )

• Powstaje nieregularna warstwa włóknistej
zębiny
bezkanalikowej ( po paru tygodniach )

• Następnie pod nią zębina kanalikowa

Most zębinowy

wytwarza się w ciągu 2 – 3

miesięcy

Istnieją dwa odmienne sposoby tworzenia

mostu

zębinowego

(w świetle nowszego piśmiennictwa):

1. Jeżeli zastosujemy materiał o

wysokim pH

most

zębinowy tworzy się między warstwą

martwiczą

miazgi a żywą miazgą
Warstwa martwicza z czasem zanika

2. Po zastosowaniu preparatu o

niskim pH

warstwa

martwicza też powstaje, ale jest resorbowana

przed utworzeniem mostu zębinowego,

który powstaje bezpośrednio obok materiału

UWAGA !

Oba mosty są identyczne histologicznie

• Łatwiejszy do zidentyfikowania w obrazie rtg jest
most
powstały po zastosowaniu preparatu o wysokim pH

• Dostrzega się wyraźną przestrzeń między nim
a warstwą materiału

• Preparaty o niskim pH są

mało skuteczne

nie wskazane do pokrycia bezpośredniego

Właściwości WODOROTLENKU WAPNIA :

• długotrwałe działanie

bakteriobójcze

• silne działanie

alkalizujące

( pH ok. 12.5 ) -

pobudzają

aktywność fosfataz zasadowych i wpływają na
enzymatyczny przebieg mineralizacji

• działanie

wysuszające

• w zetknięciu z miazgą powodują powierzchowną
martwicę

Postępowanie :

• Odsłoniętą miazgę pokrywa się

nietwardniejącym

preparatem wodorotlenku wapnia

np. Biopulpem

• Następnie nanosi się

wodorotlenek wapnia

twardniejący

( Dycal, Kerr-Life )

Istnieje niekiedy konieczność zastosowania
preparatów na bazie tlenku cynku z eugenolem

• Tak zaopatrzoną miazgę pokrywa się najczęściej
cementem karboksylowym lub glasjonomerowym

W leczeniu biologicznym nie stosuje się

cementu

fosforanowego

bezpośrednio na zębinę,

ponieważ działa szkodliwie na miazgę,

zakwasza zasadowe środowisko preparatów

odontotropowych

Zalety metody przykrycia bezpośredniego
miazgi

•

doszczętne usunięcie próchnicowej zębiny

• odbarczenie miazgi

• możliwość zbadania jej wzrokiem i dotykiem,
co
zmniejsza procent błędu diagnostycznego

UWAGA !

Badania kontrolne
po

3, 6 i 12

miesiącach

AMPUTACJA

PRZYŻYCIOWA

1. Jest zabiegiem polegającym na odcięciu miazgi

komorowej w znieczuleniu

2. Pozostawioną żywą miazgę kanałową zaopatruje się

preparatem biologicznym

na bazie wodorotlenku

wapnia

3. Sukces zależy od możliwości oceny klinicznej czy

miazga korzeniowa nie jest jeszcze w stanie
zapalnym

4. Powodzenie metody amputacji przyżyciowej jest

największe w przypadku zębów pacjentów
młodocianych

W s k a z a n i a :

• niezakończony rozwój wierzchołka korzenia

• przypadkowe obnażenie lub zranienie miazgi
podczas preparowania lub wskutek urazu

• obnażenie lub zranienie miazgi w przebiegu
próchnicy

UWAGA !

• W przypadku obnażeń lub zranień,

amputację

wykonujemy wtedy, gdy po przykryciu

bezpośrednim wystąpiły powikłania

• Metodę tą szczególnie wykonuje się u dzieci
i młodzieży

L e c z e n i e

• W pierwszej kolejności należy przeprowadzić
analizę

zdjęcia rtg

•

Zabieg wykonuje się w znieczuleniu w warunkach

ściśle jałowych

• Opracowanie ubytku, wymycie i wysuszenie

• Usunięcie sklepienia komory

• Odcięcie miazgi komorowej ostrym wydrążaczem
lub wiertłem różyczkowym na małych obrotach

•

Poszerzenie ujść kanałów wiertłem typu Gates lub

wiertłem różyczkowym

• Przemycie komory roztworem NaCl, osuszenie

• Przykrycie kikutów amputowanej miazgi

preparatem

wodorotlenkowo-wapniowym

nietwardniejącym ,

następnie twardniejącym

• Kolejne przykrycie wykonuje się z cementu
karboksylowego lub glassjonomerowego

• Założenie czasowego opatrunku

• Wypełnienie stałe zakłada się na

drugiej wizycie

zwykle po kilku tygodniach

UWAGA !

•

Badania kontrolne prowadzi się co

kilka

miesięcy

w ciągu 1-2 lat

• Bada się radiologiczną szerokość korzenia

• Ważny jest wywiad dotyczący zachowania
leczonego zęba

Zaletą

metody jest:

• możliwość usunięcia zmienionej zapalnie miazgi

• pozostawienie

miazgi korzeniowej

, która ma

pewne
szanse pozostania zdrową

Mechanizm

gojenia

się kikutów miazgi kanałowej

przebiega podobnie jak w przypadku przykrycia

bezpośredniego

W praktyce metodą tą nie osiąga się jednak

wysokiej skuteczności. Pozytywne wyniki dotyczą

jedynie

40 %

przypadków

LECZENIE

ENDODONTYCZNE

ZĘBÓW Z ŻYWĄ I

MARTWĄ

MIAZGĄ

Powodzenie leczenia endodontycznego zależy od :

• mechanicznego opracowania kanału
korzeniowego

• przepłukania

• odkażenia

• szczelnego wypełnienia

Skuteczność

leczenia zębów jest wysoka

i wynosi od 80 do 97 %

Wskazania do leczenia

endodontycznego

• uraz (zakończony rozwój korzenia zęba)

• nieodwracalne zapalenia miazgi

• próchnica głęboka z obnażeniem większym niż 1

• martwica miazgi

• zgorzel miazgi oraz zapalenie tkanek
okołowierzchołkowych

• inne (ze wskazań protetycznych lub

chirurgicznych)

Przeciwskazania do leczenia

endodontycznego

1. głębokie parodontopatie

2. niepowodzenia po wcześniejszym leczeniu
endodontycznym

3. znaczne zniszczenie korony i korzenia zęba

4. niedrożność kanału (po nie udanych kolejnych próbach

udrożnienia)

5. znaczne zakrzywienie (leczymy w zależności od

rozpoznania)

6. resorpcja korzenia mimo przeprowadzonego
leczenia endodontycznego

UWAGA !

• W przypadku pacjentów chorujących na

hemofilię,

białaczki

oraz

popromienne martwicze zapalenia

kości

należy za wszelką cenę dążyć do zachowawczego

leczenia zębów

• Leczenia endodontycznego nie przeprowadza
się w przypadku braku motywacji pacjenta

• Zęby bez większego znaczenia dla funkcji narządu
żucia oraz estetyki ( trzecie zęby trzonowe,
uzębienie
resztkowe ), a wymagające leczenia
endodontycznego,
nie powinny być także leczone zachowawczo –
wskazana ekstrakcja

• Ograniczenia dotyczą również

kobiet w ciąży

szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży oraz
w ostatnich 8 tygodniach

• W przypadku pacjentów cierpiących na

schorzenia

odogniskowe

, zwłaszcza w okresie zaostrzenia

(przewlekłe choroby nerek, choroby serca,
choroby
reumatyczne, cukrzyca niewyrównana) – zęby z
martwą miazgą powinny być usuwane pod osłoną
antybiotyków

EKSTYRPACJA W ZNIECZULENIU

Jest to metoda polegająca :

• na całkowitym

usunięciu

miazgi po zastosowaniu

znieczulenia

• opracowaniu i niezwłocznym wypełnieniu jamy
zęba
i ubytku podczas jednej wizyty

UWAGA
!

• Zwana jest także

metodą przyżyciową

ponieważ
zawiera pewne elementy leczenia
biologicznego

• Wykazuje zdecydowaną wyższość nad
ekstyrpacją mortalną

• W przypadku wyłuszczenia miazgi w
znieczuleniu nie dochodzi do chemicznego
uszkodzenia ozębnej w okolicy otworu
wierzchołkowego, głównie

tkanki

mieszanej

miazgowo – ozębnowej

znajdującej się

między
otworem fizjologicznym a anatomicznym

Ma to bardzo korzystne konsekwencje:

1. Otwór fizjologiczny

(czyli miejsce największego

przewężenia kanału) leży w odległości 1-2 mm
od otworu anatomicznego

• przestrzeń ta wypełniona jest tkanką miazgowo –
ozębnową, która ma duże zdolności

metaplastyczne

• jeżeli jest zachowana, prowadzi do wytworzenia

tkanek cemento- lub zębinopodobnych

oraz zwężenia, a nawet obliteracji otworu

wierzchołkowego

2. Podczas dewitalizacji

miazgi brak jest kontroli

penetracji środka dewitalizującego

• w każdym przypadku tworzy się tkanka ziarninowa
w wyniku nacieku leukocytarnego i linii
demarkacyjnej

• dalszy los tkanki ziarninowej może być różny,
często niekorzystny dla leczonego

3. W okolicy wierzchołka korzenia

•

kanał główny tworzy bardzo często deltę, której nie

można wypełnić

• pozostawienie w delcie żywej miazgi jest
najlepszym
biologicznym rozwiązaniem

Wskazania :

Pulpopatie nieodwracalne z żywą miazgą

Wybór metody ekstyrpacji przyżyciowej zależy:

• od doświadczenia lekarza

• od warunków technicznych i
anatomicznych

UWAGA !

• Skuteczność tej metody jest bardzo wysoka,
sięga 90-95 %

• Jedynym ograniczeniem są warunki anatomiczne

• Należy koniecznie wykonać

zdjęcie rtg.

Postępowanie:

Zabieg wykonuje się w

warunkach ściśle jałowych

ZNIECZULEN
IE

odkażenie powierzchni korony zęba

Usunięcie zębiny próchnicowej ewentualnie

wypełnienia lub trepanacja komory

Poszerzenie ułatwiające

Zmiana narzędzi

Otwarcie komory

Identyfikacja i poszerzenie ujść kanałów

Ekstyrpacja miazgi kanałowej

UWAGA !

Wykonując ekstyrpację miazgi należy dobrać

miazgociąg

( ani zbyt gruby, ani zbyt cienki ) tak aby z nim dotrzeć

do otworu fizjologicznego

Długość narzędzia można określić na podstawie

zdjęcia rtg

Po wprowadzeniu miazgociągu do kanału i wyczuciu

oporu należy nieznacznie wycofać narzędzie

( aby nie zostało zaklinowane w otworze

fizjologicznym )

i wykonać około 1 obrotu w prawo, po czym usunąć

narzędzie

Wyekstyrpowana miazga (czasami w całości ) jest

blada

i zwykle

niekrwawiąca

Kanał może być wypełniony na tej samej wizycie,

jeśli nie ma krwawienia i jest odpowiednio szeroki

Najczęściej wypełniamy

pastą wodorotlenkowo-wapniową dopchniętą

ćwiekiem

Stosowana jest także

metoda kondensacji bocznej

gutaperki z zastosowaniem tej samej jak wyżej pasty

W ciągu 1-2 dni może utrzymywać się niewielka

wrażliwość zęba

Jeżeli kanał nie może być wypełniony na tej samej

wizycie np. z powodu krwawienia, zakładamy do

kanału

nietwardniejący preparat wodorotlenkowo-

wapniowy

pod bardzo szczelny opatrunek

(najlepiej tlenek cynku z eugenolem )

Narzędzia którymi pracujemy w kanale powinny mieć

ogranicznik

Kanał płuczemy

wodą utlenioną

roztworem

fizjologicznym NaCl

M E T O D Y M O R T A

L N E

Wyłuszczenia miazgi po jej

uśmierceniu

Wskazaniem są

pulpopatie nieodwracalne

, jeżeli

istnieją przeciwwskazania do leczenia
biologicznego, a nie ma możliwości wykonania
ekstyrpacji w znieczuleniu

Metoda mortalna jest niedoskonała,
ale pozwala zachować ząb

Wyróżnia się 3 metody mortalne:

• Metoda amputacji mortalnej
(wyłuszczenie miazgi komorowej)

• Metoda ekstyrpacji mortalnej
(całkowite wyłuszczenie miazgi)

• Metoda mortalna kombinowana
- amputacyjno – ekstyrpacyjna

METODA AMPUTACJI MORTALNEJ

Metoda ta, zwana też

amputacją mumifikacyjną

polega na uśmierceniu miazgi, usunięciu jej z

komory

z pozostawieniem miazgi kanałowej

Leczenie przebiega w ciągu 2 lub 3 wizyt

W i z y t a I :

• Częściowe opracowanie ubytku

• Obnażenie miazgi

• Założenie środka dewitalizujacego

• Założenie wypełniania czasowego

Paraformaldehyd także wytwarza linię
demarkacyjną na granicy ozębnej.
Wadą tego preparatu jest możliwość
występowania

ataków bólu

w czasie jego

działania

Jeżeli do dewitalizacji użyjemy

paraformaldehydu

, który jednocześnie

mumifikuje miazgę, wtedy wizyta druga i
trzecia są połączone. Leczenie ograniczone
jest do dwóch wizyt

Usunięcie wypełnienia czasowego

Opracowanie ubytku

Wyjałowienie i osuszenie ubytku

Otwarcie komory

Amputacja miazgi komorowej

Opracowanie komory i ujść kanałów

Wymycie, wyjałowienie (rozcienczony
spirytusowy
roztwór tymolu) i suszenie komory

Wizyta II:

Zaopatrzenie kikutów miazgi kanałowej
pastą mumifikacyjną

Założenie podkładu z cementu

Założenie wypełnienia stałego

UWAGA !

Jako środek mumifikujący stosowano

10 % roztwór formaliny

na okres 1 tygodnia

Obecnie formalina jest wycofana jako środek

mumifikacyjny

UWAGA !

Metoda amputacji mortalnej

nie jest metodą

pewną ani polecaną

Martwa miazga pozostawiona w kanałach jest często
przyczyną zmian chorobowych w okolicy
przywierzchołkowej

Metodę tę stosuje się jedynie w przypadkach kiedy
nie można wykonać ekstyrpacji. Dotyczy to zapaleń
miazgi w zębach mlecznych ze zresorbowanymi
korzeniami

Należy postępować zgodnie z zasadą, że im więcej
martwej miazgi ulegnie usunięciu, tym mniejsze jest
niebezpieczeństwo powstania zmian
okołowierzchołkowych

W zębach wielokorzeniowych ( głównie ósmych )
przy rzeczywistej niedrożności kanałów,
nadmiernym ich zakrzywieniu a także gdy dostęp
do tych zębów jest utrudniony

Postępowanie:
Zabieg wykonuje się w warunkach ściśle jałowych

METODA EKSTYRPACJI MORTALNEJ

Metoda ta polega na

całkowitym wyłuszczeniu

miazgi z komory i kanałów po jej dewitalizacji oraz
na wypełnieniu całej komory zęba

Metodę tę stosuje się w przypadku

pulpopatii

nieodwracalnych z żywą miazgą

W i z y t a I :

Analiza zdjęcia rtg

Wstępne opracowanie ubytku

Założenie

Parapasty

(preparatu dewitalizującego )

na obnażoną miazgę

• w zębach jednokorzeniowych na okres
jednego
do dwóch tygodni

• w zębach wielokorzeniowych na okres
od dwóch do nawet trzech tygodni

UWAGA!

Parapasta

• właściwości

dewitalizujące

• zdolności

mumifikacyjne

( mumifikacja, przyczyniając się do

wysuszenia miazgi,
powoduje odstawanie jej od ścian komory
zęba )

• wyłuszczenie miazgi jest wtedy o wiele
łatwiejsze
• na granicy miazgi i ozębnej powstaje linia
demarkacyjna
oddzielająca obie te tkanki wałem
leukocytarnym

Wał leukocytarny

zwiększa odporność ozębnej na zakażenia i urazy

pozwala na łatwiejsze oderwanie miazgi, co
chroni ozębną przed uszkodzeniem

powoduje obliterację naczyń krwionośnych w
okolicy otworu wierzchołkowego

pozwala uniknąć krwawienia w czasie wyłuszczania miazgi

UWAGA !

Środek dewitalizujący należy założyć na

obnażoną

miazgę

, unikając ucisku

Przykryć go tamponikiem z waty

Wata chroni przed przesunięciem wkładki poza
miejsce obnażenia, zapobiega wtłoczeniu jej do
komory zęba podczas zakładania opatrunku oraz
umożliwia wchłanianie przez watę wypływającego z
miazgi wysięku
Wkładkę dewitalizacyjną przykrywa się szczelnie
opatrunkiem czasowym

Wizyta II :

Usunięcie opatrunku ze środkiem
dewitalizującym

Opracowanie ubytku

Otwarcie komory

Odcięcie miazgi komorowej i opracowanie
ścian
komory oraz ujść
kanałów

Ustalenie długości roboczej zęba

Ekstyrpacja miazgi kanałowej miazgociągiem

Opracowanie mechaniczne
kanału

Przemycie kanału wodą utlenioną,
następnie destylowaną i eterem

Wypełnienie
kanału
Kontrola radiologiczna

Odcięcie ćwieka
gutaperkowego
Założenie na dno i ujścia kanałów cementu
fosforanowego lub karboksylowego
( w zależności od materiału jakim będziemy
wypełniać ostatecznie ubytek )

UWAGA !

Metoda ekstyrpacji mortalnej nie jest metodą pewną

Dewitalizacja miazgi

nie jest kontrolowana

Nie wiadomo jakie będą po dewitalizacji losy tkanki
mieszanej między otworem fizjologicznym a
anatomicznym

Jeśli obumrze, to wynik leczenia będzie podobnie
niepewny jak po metodzie amputacji mortalnej

METODA MORTALNA

AMPUTACYJNO - EKSTYRPACYJNA

Wykonywana w leczeniu zębów wielokorzeniowych
w przypadkach nieprawidłowości anatomicznych:

• Nadmiernie

zakrzywione

korzenie

•

Niedrożno

ść

kanałów

spowodowana ich

obliteracją
lub zębiniakami

UWAGA !

Polega na

ekstyrpacji miazgi

z kanałów drożnych, a

zastosowaniu

metody amputacji

( nawet głębokiej )

w kanałach niedrożnych, zakładając, aby jak
najmniej pozostawić miazgi martwej

Najczęściej wykonuje się w:

• Policzkowych kanałach górnych zębów
trzonowych

• Przyśrodkowych kanałach zębów trzonowych
dolnych

UWAGA !

Miazgę ekstyrpujemy z kanałów
drożnych
Ogólną zasadą w postępowaniu leczniczym
powinno być zaopatrzenie

pastą mumifikacyjną

cementem ujść kanałów niedrożnych, aby ich nie
zakażać podczas pracy w kanałach drożnych

Metoda ta ma wady obu metod z których się składa, ale
jest wyjściem kompromisowym w określonych
sytuacjach klinicznych

METODY MORTALNE

leczenia zapaleń miazgi, mimo że nie polecane są,
czasami wyraźnie wskazane :

• W nadwrażliwości lub uczulenia pacjenta na
środki
znieczulające

• U chorych na

hemofilię

• W niektórych sytuacjach życiowych pacjenta

LECZENIE INTERWENCYJNE

ZAPALEŃ MIAZGI

Leczenie interwencyjne dotyczy
ostrych i zaostrzonych zapaleń miazgi

Celem tego leczenia jest złagodzenie lub
wyeliminowanie bólu

Leczenie :

• Polega przede wszystkim na

usuni

ciu

zębiny

próchnicowej z ubytku

•

Dalsze postępowanie

zależy od tego, czy choroba nie

budzi wątpliwości diagnostycznych oraz czy miazga
nie jest obnażona, czy przykryta jest zębiną
• Jeżeli nie ma

wątpliwości diagnostycznych

, a

miazga
nie jest obnażona, to po przemyciu, osuszeniu
ubytku
należy go zaopatrzyć opatrunkiem, który uśmierzy
ból i
pozwoli na dalszą obserwację postępu choroby

Zaleca się w takich sytuacjach założenie czasowego
opatrunku z:

• np. Pulpomyxine + opatrunek czasowy

• Tlenku cynku z eugenolem

Jeżeli miazga po usunięciu zębiny

próchnicowej
lub wypełnienia jest

obnażona

, to najlepszym

leczeniem jest ekstyrpacja w znieczuleniu,
najgorszym wyjściem dewitalizacja miazgi

METODY OKREŚLANIA

DŁUGOŚCI ROBOCZEJ

W czasie leczenia endodontycznego konieczny jest
indywidualny pomiar każdego zęba i obliczenie tzw.

długości roboczej

Otwór anatomiczny

rzadko znajduje się na szczycie
korzenia

zwykle jest usytuowany w odległości

0,5 do 1,0

od wierzchołka radiologicznego

aby wyznaczyć długość roboczą , należy od
całkowitej długości zęba odjąć od

0,5 do 1,0 mm

UWAGA !

W przypadku

resorpcji okołowierzchołkowej

długość

robocza może ulec dalszemu skróceniu

0,5 do1,5 mm

, w zależności od rozmiarów

resorpcji

Przed leczeniem endodontycznym należy wykonać
przeglądowe

zdjęcie RTG

Zdjęcie rtg :

•

Pozwoli na określenie liczby korzeni

• Ich kształtu

• Liczby i przebiegu kanałów

• Wstępną ocenę długości zęba

Pomiar dokonuje się w linii prostej, uwzględniając
jednak krzywiznę korzeni

Metody radiologiczne

Najbardziej popularne

Ze względu na sposób wykonania, można je podzielić
na dwie grupy

•

Do pierwszej:

przed wykonaniem zdjęcia rtg do jamy zęba

wprowadza
się narzędzie kanałowe

•

W drugiej:

nie wprowadza się do kanału korzeniowego żadnego
instrumentu.

Zdecydowanie częściej stosuje się metodę pierwszą
( metoda dodawania wg Ingla i Nichollsa
oraz tzw. metoda porównań )

Metoda dodawania Ingla i
Nichollsa

• do kanału wprowadza się

narzędzie kanałowe

(najlepiej pilniczek
Kerra , którego średnica powinna być nieco mniejsza
od szerokości
kanału) z ogranicznikiem opartym o brzeg sieczny

• wprowadza się na głębokość wziętą z tablic, albo
ze wstępnego
zdjęcia diagnostycznego
• następnie wykonuje się zdjęcie rtg i sprawdza

• od wierzchołka instrumentu do wierzchołka zęba
brakuje
np. 1,5 mm

• jeżeli wprowadziliśmy narzędzie długości 20 mm,
to należy dodać te dwie wielkości, otrzymując
długość zęba
który pragniemy leczyć

• od otrzymanej wielkości odejmuje się tzw.

margines

bezpieczeństwa

( 0,5 mm dla zębów prostych lub 1

mm
dla zębów zakrzywionych ) i otrzymuje długość
roboczą narzędzia

• wszystkie narzędzia ustawia się na

otrzymaną

długość

– w tym przypadku 21 mm

METODA PORÓWNAŃ

Po wykonaniu zdjęcia rtg w jednakowych warunkach oblicza się

długość całkowitą zęba

z następującego wzoru:

RDZ x

RzDĆ
RzDZ =
-------------------------
RDĆ

RzDZ = rzeczywista długość zęba
RDZ = radiologiczna długość zęba
RzDĆ = rzeczywista długość ćwieka
RDĆ = radiologiczna długość ćwieka

Znane są trzy wartości, jedynie nieznana jest

rzeczywista

długość

zęba

Do drugiej grupy metod radioligicznych zalicza się:

Metodę Bergera :

• instrument kanałowy znajduje się

na zewnątrz

• przymocowany jest do klamry okalającej szyjkę zęba

• obliczenia wykonuje się w analogiczny sposób
po uprzednim wykonaniu zdjęcia rtg

• polecana jest do obliczania długości roboczej
podczas
wykonywania ekstyrpacji przyżyciowej

Metoda radiologiczna Larheima :

• także nie wprowadza się instrumentu do kanału

• do wykonania zdjęcia rtg używa się specjalnej
kliszy
zaopatrzonej w

siatkę pomiarową

Radiowizjografia :

• najnowocześniejsza metoda radiologiczna służąca
do wykonywania zdjęć wewnątrzustnych

• znajduje również zastosowanie jako jedna z metod
określania
długości zębów

• ułatwia pracę, daje lepsze jakościowo zdjęcia,

zmniejsza napromieniowanie pacjenta

• nie jest jednak metodą powszechnie stosowaną ze
względu
na wysokie koszty.

Endometria

Metoda określania długości kanału
korzeniowego, oparta na

pomiarze oporności

elektrycznej

Punktem wyjścia tej metody jest ustalenie, że opór
elektryczny między błoną śluzową a ozębną ma
określoną stałą wartość w momencie zetknięcia się z
ozębną przyszczytową wprowadzonego do kanału
instrumentu kanałowego

Według tej zasady działają endometry służące do
elektrycznego określenia długości zęba