Wydział Nauk Ekonomicznych i
Zarządzania
Katedra Makroekonomii

J. Schumpeter jako prekursor

współczesnych sporów o

ewolucję kapitalizmu i źródła

wzrostu. TWÓRCZA DESTRUKCJA

Współczesne nurty w ekonomii i finansach

Plan prezentacji

1. Strategia Europa 2020

2. Pojęcie innowacji

3. Teorie innowacji

4. Podział innowacji

5. Działalność

innowacyjna

organizacji

6. Proces

innowacyjny

i

jego

cechy

7. Etapy procesu innwacyjnego

1. STRATEGIA EUROPA 2020 -

PRIORYTETY



Rozwój inteligentny – rozwój gospodarki

opartej na wiedzy i innowacji;



Rozwój zrównoważony – wspieranie

gospodarki efektywniej korzystającej z
zasobów; przyjaźniejszej środowisku i
bardziej konkurencyjnej;



Rozwój sprzyjający włączeniu

społecznemu – wspieranie gospodarki o
wysokim poziomie zatrudnienia,
zapewniającą spójność społeczną i
terytorialną.

1. STRATEGIA EUROPA 2020 -

PRIORYTETY

2. Pojęcie innowacji



Innowacja to wprowadzanie czegoś

nowego, rzecz nowo wprowadzona, nowość,
reforma.



Słowo to pochodzi od łacińskiego słowa

innovatio, co oznacza odnowienie.

M. Borowy:

M. Borowy:

„...innowacje stanowią

„...innowacje stanowią

takie zmiany techniczne, w wyniku

takie zmiany techniczne, w wyniku

których powstają wyroby o nowych lub

których powstają wyroby o nowych lub

udoskonalonych właściwościach

udoskonalonych właściwościach

użytkowych, powodujące dynamizację

użytkowych, powodujące dynamizację

wzrostu gospodarczego”.

wzrostu gospodarczego”.

2. Pojęcie innowacji

E.M. Rogers :

E.M. Rogers :

„...innowacje to wszystko, co

„...innowacje to wszystko, co

postrzegane jest przez osobnika jako nowe,

postrzegane jest przez osobnika jako nowe,

niezależnie od obiektywnej nowości idei czy

niezależnie od obiektywnej nowości idei czy

rzeczy.”

rzeczy.”

2. Pojęcie innowacji

J. Schumpeter stworzył tzw. podażową
teorię innowacji – w tworzeniu nowości
aktywna rola przypada przedsiębiorcom,
będącym po stronie podażowej gospodarki.

3. Teorie innowacji

Linie kolejowe nie pojawiły się ponieważ
konsumenci przejęli inicjatywę i wyrazili
efektywny popyt na ich usługi, przedkładając
je nad usługi dyliżansów pocztowych.

Podobnie to nie konsumenci pierwsi wyrazili
potrzebę i popyt na lampy elektryczne albo na
nylonowe

pończochy,

podróżowanie

samochodami lub samolotami, słuchanie radia
albo żucie gumy.

3. Teorie innowacji

Olbrzymia większość zmian w strukturze dóbr
konsumpcyjnych została wymuszona przez
producentów na konsumentach.

Ci ostatni najczęściej opierali się zmianom i
musieli

być

dopiero

odpowiednio

„wyedukowani”

przez

rozbudowane

psychotechniki reklamy.

3. Teorie innowacji

Dlatego też rozwój gospodarczy zostaje
zapoczątkowany dopiero w momencie, gdy
ktoś nieoczekiwanie zastosuje w praktyce

nową

kombinację środków produkcji.

3. Teorie innowacji

Innowacje według

Innowacje według

Schumpetera

Schumpetera

polegają

polegają

na:

na:

•

wytworzeniu nowego produktu lub

wytworzeniu nowego produktu lub

wprowadzeniu na rynek towarów o

wprowadzeniu na rynek towarów o

nowych właściwościach;

nowych właściwościach;

•

wprowadzeniu nowej lub udoskonalonej

wprowadzeniu nowej lub udoskonalonej

technologii;

technologii;

•

znalezieniu nowego rynku, bądź

znalezieniu nowego rynku, bądź

zastosowaniu nowego sposobu

zastosowaniu nowego sposobu

sprzedaży;

sprzedaży;

•

zdobyciu nowych surowców lub

zdobyciu nowych surowców lub

półfabrykatów;

półfabrykatów;

•

wprowadzeniu nowej organizacji;

wprowadzeniu nowej organizacji;

2. Pojęcie innowacji

Schumpeter definiował wprost

kapitalizm

jako

dynamiczny

system

,

który

w

niekończącym

się

procesie

innowacji

zmienia ustawicznie swe metody produkcji
oraz strukturę konsumpcji.

3. Teorie innowacji

Schumpeter

podkreśla,

że

zazwyczaj

autorami innowacji

nie są

dotychczasowi

kierownicy produkcji.

Elementarna

prawda

socjologii

społeczeństwa
industrialnego każe zakładać, że innowacje
są

zawsze

związane

z

narodzinami

przywództwa
„nowych ludzi”.

3. Teorie innowacji

Funkcja

przedsiębiorcy

polega

na

reformowaniu lub rewolucjonizowaniu wzorca
produkcji poprzez wykorzystanie nowych
pomysłów czy – ogólnie mówiąc nie
rozpoznanej dotąd technicznej możliwości
produkcji nowego towaru lub wytwarzania
znanego towaru za pomocą nowych metod,
poprzez

udostępnienie

nowych

źródeł

podaży surowców lub nowych rynków zbytu
dla wytwarzanej produkcji, poprzez zmiany
organizacyjne w przemyśle, itd.

3. Teorie innowacji

Jacob Schmookler stworzył w 1966 roku
popytową teorię innowacji.
W tym przypadku o powstawaniu innowacji
decyduje popyt rynkowy.

3. Teorie innowacji

Karlheinz Oppenlaender w 1988 roku
połączył obie teorie. Zgodnie z J.
Schumpeterem, podstawowe i czasem
przełomowe innowacje oferowane są przez
przedsiębiorców. Ilościowo jest ich jednak
mniej.

3. Teorie innowacji

Pod tym względem dominują
innowacje o charakterze
imitacyjnym, które są reakcją
przedsiębiorców na zmiany w
popycie, czyli na zapotrzebowanie
zgłaszane przez konsumentów.

3. Teorie innowacji

4. Podział innowacji



produktowe i procesowe,



marketingowe i organizacyjne.

Innowacja produktowa i procesowa
to wprowadzenie na rynek nowego lub
ulepszonego produktu, jak również
zastosowanie w produkcji nowego lub
ulepszonego procesu, przy czym ów
produkt i proces mus być nowe
przynajmniej z punktu widzenia
wprowadzającego go przedsiębiorstwa.

4. Podział innowacji

W tej metodologii są następujące stopnie

nowości:



produkty i procesy nowe na skale

światową, tzw. innowacje absolutne,



produkty i procesy nowe tylko dla danego

przedsiębiorstwa, lecz już wdrożone w

innych przedsiębiorstwach, dziedzinach

działalności lub krajach, tzw. innowacje

imitacyjne.

4. Podział innowacji

Innowacje marketingowe i
organizacyjne to wszelka działalność
innowacyjna przedsiębiorstw, która nie jest
związana z opracowywaniem i
wprowadzaniem na rynek nowych lub
istotnie zmienionych wyrobów i usług lub
wdrażaniem nowych lub istotnie
zmienionych procesów.

4. Podział innowacji

Głównie obejmuje ona innowacje, takie jak:



wdrażanie zaawansowanych technik

zarządzania, np. TQM czy TQS,



wprowadzanie istotnie zmienionych

(ulepszonych) struktur organizacyjnych,

4. Podział innowacji



wdrażanie nowych lub istotnie

zmienionych strategii działania
przedsiębiorstwa czy organizacji

oraz marketingowe, jak:



istotna zmiana koncepcji/strategii

marketingowej przedsiębiorstwa czy
organizacji

4. Podział innowacji



istotne zmiany o charakterze

estetycznym lub inne twórcze modyfikacje
produktów przedsiębiorstwa nie będące
innowacjami technicznymi.

4. Podział innowacji

Główne rodzaje działalności innowacyjnej:



działalność B+R,



zakup gotowej wiedzy w postaci patentów,

licencji, usług technicznych itp. (tzw.

technologia niematerialna),



nabycie tzw. technologii materialnej, tzn.

innowacyjnych maszyn i urządzeń, na ogół o

podwyższonych parametrach technicznych,

niezbędnych do wdrożenia nowych procesów

i produkcji nowych wyrobów.

5. Działalność innowacyjna

organizacji

Proces innowacyjny to generowanie idei
innowacyjnej niezależnie od tego, czego
dotyczy lub na jakim obszarze działalności
innowacyjnej powstaje, a następnie na
tworzeniu, projektowaniu i pierwszej
realizacji innowacji.

6. Proces innowacyjny i jego cechy

J. Schumpeter: „…proces innowacyjny
stanowi pewien ciąg zdarzeń, począwszy
od powstania pomysłu (inwencja,
wynalazek) poprzez ucieleśnienie
(innowację) oraz upowszechnienie
(imitację)...”

6. Proces innowacyjny i jego cechy

J. Penc: „…innowacje są wynikiem
prac innowacyjnych, czyli całego
ciągu przemian zapewniającego ich
powstanie, rozwój i wprowadzenie do
praktyki…”

E. Stawasz: „… proces innowacyjny
obejmuje powstanie pomysłu, prace
badawczo-rozwojowe i projekt,
produkcję i upowszechnienie…”

6. Proces innowacyjny i jego cechy



fazowość lub jego brak;



zlokalizowanie bądź nie;



sieciowość lub jej brak;



otwarty lub zamknięty.

Cechy procesu innowacyjnego:

6. Proces innowacyjny i jego cechy



badania podstawowe;



badania stosowane;



prace rozwojowe;



prace wdrożeniowe;



faza innowacji;



rozprzestrzenienie (dyfuzja).

7. Etapy procesu innowacyjnego

P. McGowan dzieli proces innowacyjny na 12

etapów:

1.

Identyfikacja problemu lub okazji.

2.

Poszukiwanie pomysłów na rozwiązanie.

3.

Identyfikacja wielu pomysłów.

4.

Zbieranie informacji o każdym z
pomysłów wewnątrz na zewnątrz
organizacji.

7. Etapy procesu innowacyjnego

5. Ewentualna redefinicja i ponowna ocena
pierwszego problemu lub okazji.
6. Identyfikacja realnych pomysłów.
7. Analiza porównawcza korzyści płynących
z każdego pomysłu.
8. Uszeregowanie na podstawie ogólnej
oceny porównawczej.

7. Etapy procesu innowacyjnego

9. Wybór najlepszego pomysłu.
10. Opracowanie i wdrożenie najlepszego
pomysłu.
11. Ocena skuteczności najlepszego
pomysłu.
12. W razie potrzeby udoskonalenie.

7. Etapy procesu innowacyjnego

Literatura

•

Bartkowiak R., Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 2003.

•

Glapiński A., Schumpeterowska teoria przedsiębiorcy, czyli skąd
się bierze pies?, SGH,

•

Janasz W. (red.), Innowacje w strategii rozwoju organizacji w Unii
Europejskiej, Difin, Warszawa 2009.

•

Janasz K., Kapitał w finansowaniu działalności innowacyjnej
przedsiębiorstw w Polsce. Źródła i modele, Difin, Warszawa 2010.

DZIĘKUJĘ

ZA UWAGĘ!