wybrane

wybrane

choroby odzwierzęce

choroby odzwierzęce

Juliusz Kamerys

Juliusz Kamerys

Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych UM w Łodzi

Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych UM w Łodzi

Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Daniela

Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Daniela

Dworniak

Dworniak

CHOROBY ODZWIERZĘCE -

CHOROBY ODZWIERZĘCE -

definicja

definicja



Zoonoza (gr.

Zoonoza (gr.

zoon

zoon

– zwierzę,

– zwierzę,

nosos

nosos

–

–

choroba) – choroba, która może być

choroba) – choroba, która może być

przeniesiona ze zwierzęcia na człowieka.

przeniesiona ze zwierzęcia na człowieka.

Najważniejsze zoonozy:

Najważniejsze zoonozy:

Babezjoza*

Babezjoza*

Bąblowica

Bąblowica

Borrelioza*

Borrelioza*

Brucelloza

Brucelloza

Choroba Chagasa

Choroba Chagasa

Dżuma

Dżuma

Encefalopatie gąbczaste

Encefalopatie gąbczaste

Ehrlichioza*

Ehrlichioza*

Gorączka Q

Gorączka Q

Grypa ptasia

Grypa ptasia

Kleszczowe zapalenie

Kleszczowe zapalenie

mózgu*

mózgu*

Leiszmanioza

Leiszmanioza

Leptospiroza

Leptospiroza

Listerioza

Listerioza

Papuzica

Papuzica

Salmonellozy

Salmonellozy

SARS

SARS

Toksokaroza

Toksokaroza

Toxoplazmoza

Toxoplazmoza

Tularemia*

Tularemia*

Wąglik

Wąglik

Włośnica

Włośnica

Wścieklizna

Wścieklizna

Dur plamisty i inne riketsjozy*

Dur plamisty i inne riketsjozy*

Zakażenie Campylobacter sp.

Zakażenie Campylobacter sp.

Zakażenie wirusem Nipah

Zakażenie wirusem Nipah

Żółta gorączka i inne GK

Żółta gorączka i inne GK

(boliwijska, Denga, Doliny Riftu,

(boliwijska, Denga, Doliny Riftu,

Ebola, krymsko-kongijska*,

Ebola, krymsko-kongijska*,

koreańska, lasu Kyasanur*

koreańska, lasu Kyasanur*

Lassa, Marburg, omska*,

Lassa, Marburg, omska*,

wenezuelska)

wenezuelska)

* choroby odkleszczowe

* choroby odkleszczowe

Taksonomia kleszczy

Taksonomia kleszczy



Królestwo zwierzęta

Królestwo zwierzęta



Typ stawonogi

Typ stawonogi



Podtyp

Podtyp

szczękoczułkowce

szczękoczułkowce



Gromada pajęczaki

Gromada pajęczaki



Rząd

Rząd

kleszcze

kleszcze

Borelioza – definicja i

Borelioza – definicja i

epidemiologia

epidemiologia



Zakaźna, wielonarządowa choroba

Zakaźna, wielonarządowa choroba

zapalna, wywoływana przez krętki z

zapalna, wywoływana przez krętki z

rodzaju Borrelia, przebiegająca z

rodzaju Borrelia, przebiegająca z

zajęciem skóry, stawów, serca, OUN.

zajęciem skóry, stawów, serca, OUN.



W 2006 roku w Polsce zgłoszono do

W 2006 roku w Polsce zgłoszono do

PZH 6680 przypadków

PZH 6680 przypadków

Borelioza – etiologia i

Borelioza – etiologia i

patogeneza

patogeneza



Czynnik etiologiczny:

Czynnik etiologiczny:



Borrelia burgdorferi

Borrelia burgdorferi



Borrelia garinii

Borrelia garinii



Borrelia afzeli

Borrelia afzeli



Okres wylęgania: 3-30 dni

Okres wylęgania: 3-30 dni



Wczesna zmiana skórna – miejscowe rozprzestrzenianie

Wczesna zmiana skórna – miejscowe rozprzestrzenianie

krętków w skórze

krętków w skórze



Wczesne rozprzestrzenianie z krwią i chłonką do narządów i

Wczesne rozprzestrzenianie z krwią i chłonką do narządów i

układów: skóry, kości, mięśni szkieletowych i serca, układu

układów: skóry, kości, mięśni szkieletowych i serca, układu

nerwowego

nerwowego



Późne zmiany zapalne i zanikowe

Późne zmiany zapalne i zanikowe

Wikipedia®

Wikipedia®

Borelioza - objawy

Borelioza - objawy

I okres

I okres



Objawy ogólne:

Objawy ogólne:



Stany podgorączkowe / gorączka

Stany podgorączkowe / gorączka



Bóle mięsni i stawów

Bóle mięsni i stawów



Uczucie rozbicia

Uczucie rozbicia



Objawy skórne

Objawy skórne



Rumień wędrujący

Rumień wędrujący



Chłoniak limfocytowy

Chłoniak limfocytowy

Borelioza – rumień

Borelioza – rumień

wędrujący

wędrujący

Borelioza – rumień

Borelioza – rumień

wędrujący (zmiany mnogie)

wędrujący (zmiany mnogie)

Borelioza – chłoniak

Borelioza – chłoniak

limfocytowy skóry

limfocytowy skóry

©  EUCALB 1997-2005.  European Union Concerted Action on Lyme

©  EUCALB 1997-2005.  European Union Concerted Action on Lyme

Borreliosis.

Borreliosis.

Borelioza - objawy

Borelioza - objawy

II okres

II okres



Układ ruchu

Układ ruchu



Zapalenie stawów

Zapalenie stawów



Zapalenie mięśni

Zapalenie mięśni



Zapalenie kaletek maziowych

Zapalenie kaletek maziowych



Układ nerwowy

Układ nerwowy



Limfocytarne ZOMR*

Limfocytarne ZOMR*



Zapalenie nerwów czaszkowych*

Zapalenie nerwów czaszkowych*



Zapalenie korzeni nerwowych i nerwów obwodowych*

Zapalenie korzeni nerwowych i nerwów obwodowych*

*zespół Bennwartha

*zespół Bennwartha



Układ krążenia

Układ krążenia



Zapalenie serca (bloki AV)

Zapalenie serca (bloki AV)

Borelioza - objawy

Borelioza - objawy

III okres

III okres



Układ ruchu

Układ ruchu



Przewlekłe / nawracające zapalenie stawów

Przewlekłe / nawracające zapalenie stawów



Przewlekłe zapalenie ścięgien

Przewlekłe zapalenie ścięgien



Układ nerwowy

Układ nerwowy



Przewlekła encefalopatia

Przewlekła encefalopatia



Przewlekła polineuropatia

Przewlekła polineuropatia



Skóra

Skóra



Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry

Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry

Borelioza późna – przewlekłe zanikowe

Borelioza późna – przewlekłe zanikowe

zapalenie skóry

zapalenie skóry

(acrodermatitis

(acrodermatitis

chronicum atrophicum)

chronicum atrophicum)

Dr. Franc Strle (University Medical Center, Ljubljana,

Dr. Franc Strle (University Medical Center, Ljubljana,

Slovenia).

Slovenia).

Borelioza - diagnostyka

Borelioza - diagnostyka



Objawy + wywiad

Objawy + wywiad



EM jest objawem patognomonicznym

EM jest objawem patognomonicznym

boreliozy

boreliozy



Testy serologiczne

Testy serologiczne



ELISA

ELISA



Western-blot

Western-blot



Testy genetyczne

Testy genetyczne

Borelioza – leczenie

Borelioza – leczenie

2006 by the Infectious

2006 by the Infectious

Diseases Society of America

Diseases Society of America

Leczenie doustne

Leczenie doustne



Leki

Leki



Amoksycylina 0,5 g co 8 h

Amoksycylina 0,5 g co 8 h



Doksycyklina 0,1 g co 12 h

Doksycyklina 0,1 g co 12 h



Cefuroksym aksetyl 0,5 g co 12 h

Cefuroksym aksetyl 0,5 g co 12 h



Postaci boreliozy

Postaci boreliozy



EM i inne postacie skórne

EM i inne postacie skórne



Porażenie nn czaszkowych

Porażenie nn czaszkowych



Blok AV I i II

Blok AV I i II

°

°



Zapalenie stawów

Zapalenie stawów

Borelioza – leczenie

Borelioza – leczenie

2006 by the Infectious

2006 by the Infectious

Diseases Society of America

Diseases Society of America

Leczenie pozajelitowe

Leczenie pozajelitowe



Leki

Leki



Ceftriakon 2 g co 24 h

Ceftriakon 2 g co 24 h



Cefotaksym 2 g co 8 h

Cefotaksym 2 g co 8 h



Penicylina G 18-24 mln. j. na dobę w dawkach co 4

Penicylina G 18-24 mln. j. na dobę w dawkach co 4

h

h



Postaci boreliozy

Postaci boreliozy



ZOMR lub radikulopatia

ZOMR lub radikulopatia



Późne postacie boreliozy z zajęciem układu

Późne postacie boreliozy z zajęciem układu

nerwowego

nerwowego



Blok AV III

Blok AV III

°

°



Zapalenie stawów – nawracające po

Zapalenie stawów – nawracające po

niepowodzeniu dwukrotnego leczenia doustnego

niepowodzeniu dwukrotnego leczenia doustnego

Borelioza - problemy

Borelioza - problemy



Temat nadmiernie nagłośniony przez

Temat nadmiernie nagłośniony przez

media

media



Kleszcz nie zawsze w wywiadzie

Kleszcz nie zawsze w wywiadzie



Brak dobrych narzędzi diagnostycznych

Brak dobrych narzędzi diagnostycznych



Wyniki fałszywie dodatnie – nie lecz samych

Wyniki fałszywie dodatnie – nie lecz samych

wyników!

wyników!



Wyniki fałszywie ujemne

Wyniki fałszywie ujemne



Brak możliwości monitorowania

Brak możliwości monitorowania

skuteczności leczenia

skuteczności leczenia



Nawroty

Nawroty

Borelioza - zapobieganie

Borelioza - zapobieganie



Szczelna odzież

Szczelna odzież



Repelenty zawierające dietylotoluamid

Repelenty zawierające dietylotoluamid

(DEET)

(DEET)



Oglądanie całego ciała po powrocie z

Oglądanie całego ciała po powrocie z

lasu

lasu



Usuwanie kleszczy

Usuwanie kleszczy



Igła do iniekcji

Igła do iniekcji



Pęseta

Pęseta



Pompki zasysające

Pompki zasysające

DEFINICJA:

DEFINICJA:

Wścieklizna jest ostrą

Wścieklizna jest ostrą

chorobą zakaźną

chorobą zakaźną

ośrodkowego układu

ośrodkowego układu

nerwowego, atakującą

nerwowego, atakującą

człowieka oraz

człowieka oraz

wszystkie zwierzęta

wszystkie zwierzęta

stałocieplne,

stałocieplne,

głównie ssaki.

głównie ssaki.

TAKSONOMIA:

TAKSONOMIA:



rodzina:

rodzina:

Rhabdoviridae

Rhabdoviridae



rodzaj:

rodzaj:

Lyssavirus

Lyssavirus



serotyp:

serotyp:

1.

1.

wirusy uliczne i laboratoryjne wścieklizny

wirusy uliczne i laboratoryjne wścieklizny

2.

2.

wirusy afrykańskich nietoperzy Lagos (Lag)

wirusy afrykańskich nietoperzy Lagos (Lag)

3.

3.

afrykański wirus Mokola (Mok)

afrykański wirus Mokola (Mok)

4.

4.

wirusy afrykańskich nietoperzy Duvenhage

wirusy afrykańskich nietoperzy Duvenhage

(Duv)

(Duv)

5.

5.

wirusy europejskich nietoperzy typ 1 (EBL 1)

wirusy europejskich nietoperzy typ 1 (EBL 1)

6.

6.

wirusy europejskich nietoperzy typ 2 (EBL 2)

wirusy europejskich nietoperzy typ 2 (EBL 2)

7.

7.

wirusy australijskich nietoperzy (ABL)

wirusy australijskich nietoperzy (ABL)

Drogi zakażenia:

Drogi zakażenia:



Pokąsanie, zadrapanie, oślinienie

Pokąsanie, zadrapanie, oślinienie



droga donosowa

droga donosowa



przeszczepy narządów

przeszczepy narządów



droga pokarmowa

droga pokarmowa

PENETRACJA WIRUSA DO

PENETRACJA WIRUSA DO

OŚRODKOWEGO UKŁADU

OŚRODKOWEGO UKŁADU

NERWOWEGO

NERWOWEGO

:

:

OUN

OUN

ZWOJE KRĘGOWE

ZWOJE KRĘGOWE

NERWY OBWODOWE

NERWY OBWODOWE

ZAKOŃCZENIA NERWOWE

ZAKOŃCZENIA NERWOWE

KOMÓRKI MIĘŚNI POPRZECZENIE

KOMÓRKI MIĘŚNI POPRZECZENIE

PRĄŻKOWANYCH

PRĄŻKOWANYCH

PRZESTRZEŃ POZAKOMÓRKOWA

PRZESTRZEŃ POZAKOMÓRKOWA

POKĄSANIE

POKĄSANIE

PRZEBIEG WŚCIEKLIZNY

PRZEBIEG WŚCIEKLIZNY

U LUDZI:

U LUDZI:



okres zwiastunów

okres zwiastunów



drętwienie, mrowienie i ból w miejscu pokąsania lub całej

drętwienie, mrowienie i ból w miejscu pokąsania lub całej

kończyny

kończyny



nadwrażliwość na światło i dźwięk,

nadwrażliwość na światło i dźwięk,

tachycardia, tachypno

tachycardia, tachypno

ë

ë



rzadko: objawy oponowe, bóle i zawroty głowy

rzadko: objawy oponowe, bóle i zawroty głowy



okres pobudzenia psychoruchowego

okres pobudzenia psychoruchowego



wodowstręt

wodowstręt



objawy psychiczne

objawy psychiczne



niewydolność krążeniowo-oddechowa

niewydolność krążeniowo-oddechowa



okres porażeń

okres porażeń



porażenia wiotkie

porażenia wiotkie



śpiączka

śpiączka

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA

WŚCIEKLIZNY

WŚCIEKLIZNY



Diagnostyka przyżyciowa

Diagnostyka przyżyciowa

1.

1.

przeciwciała przeciw wirusowi wścieklizny

przeciwciała przeciw wirusowi wścieklizny

w osoczu i płynie mózgowo-rdzeniowym

w osoczu i płynie mózgowo-rdzeniowym

2.

2.

antygen wirusa wścieklizny w rozmazach

antygen wirusa wścieklizny w rozmazach

odcisków rogówki, mieszkach włosowych

odcisków rogówki, mieszkach włosowych

wycinka z linii granicznej skóry owłosionej

wycinka z linii granicznej skóry owłosionej

okolicy karkowej lub biopunktacie mózgu.

okolicy karkowej lub biopunktacie mózgu.

3.

3.

Izolacja wirusa lub wykrycie RNA

Izolacja wirusa lub wykrycie RNA

wirusowego w ślinie chorego

wirusowego w ślinie chorego

4.

4.

Izolacja wirusa po wszczepieniu myszom

Izolacja wirusa po wszczepieniu myszom

próbek mózgu, pobranych w biopsji

próbek mózgu, pobranych w biopsji

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA

WŚCIEKLIZNY

WŚCIEKLIZNY



Diagnostyka

Diagnostyka

post mortem

post mortem

1.

1.

Badanie histopatologiczne mózgu na

Badanie histopatologiczne mózgu na

obecność ciałek Negriego

obecność ciałek Negriego

2.

2.

Wykrycie antygenów wirusowych w

Wykrycie antygenów wirusowych w

tkankach mózgowych przy użyciu testu

tkankach mózgowych przy użyciu testu

ELISA lub immunofluorescencji

ELISA lub immunofluorescencji

3.

3.

Wykrycie materiału genetycznego wirusa

Wykrycie materiału genetycznego wirusa

w tkankach mózgowych przy użyciu

w tkankach mózgowych przy użyciu

metody łańcuchowej polimerazy (PCR)

metody łańcuchowej polimerazy (PCR)

4.

4.

Izolacja wirusa po zaszczepieniu zwierząt

Izolacja wirusa po zaszczepieniu zwierząt

laboratoryjnych lub w hodowlach

laboratoryjnych lub w hodowlach

komórkowych

komórkowych

Profilaktyka wścieklizny

Profilaktyka wścieklizny

Do ochrony ludzi przed zakażeniem wirusem wścieklizny

Do ochrony ludzi przed zakażeniem wirusem wścieklizny

stosuje się w Polsce:

stosuje się w Polsce:



Szczepionkę przygotowaną na komórkach Vero,

Szczepionkę przygotowaną na komórkach Vero,

podawana jest domięśniowo według schematu: 0, 3, 7,

podawana jest domięśniowo według schematu: 0, 3, 7,

14, 28 dni w objętości 0,5 ml, w dawce co najmniej 2,5

14, 28 dni w objętości 0,5 ml, w dawce co najmniej 2,5

j.m. Osoby uprzednio szczepione powinny otrzymać dwie

j.m. Osoby uprzednio szczepione powinny otrzymać dwie

dawki szczepionki w dniach: 0 i 3.

dawki szczepionki w dniach: 0 i 3.



Immunoglobulinę odpornościową otrzymywaną z

Immunoglobulinę odpornościową otrzymywaną z

surowicy od ludzi szczepionych przeciw wściekliźnie.

surowicy od ludzi szczepionych przeciw wściekliźnie.

Jeżeli surowica nie jest dostępna w dniu rozpoczęcia

Jeżeli surowica nie jest dostępna w dniu rozpoczęcia

szczepień może być podana do 7 dnia od podania I dawki

szczepień może być podana do 7 dnia od podania I dawki

szczepionki. Do 2001 roku stosowana była surowica

szczepionki. Do 2001 roku stosowana była surowica

końska.

końska.

Profilaktyka wścieklizny

Profilaktyka wścieklizny

Do ochrony ludzi przed zakażeniem wirusem wścieklizny

Do ochrony ludzi przed zakażeniem wirusem wścieklizny

stosuje się w Polsce:

stosuje się w Polsce:



Szczepionkę przygotowaną na komórkach Vero, podawana

Szczepionkę przygotowaną na komórkach Vero, podawana

jest domięśniowo według schematu: 0, 3, 7, 14, 28 dni w

jest domięśniowo według schematu: 0, 3, 7, 14, 28 dni w

objętości 0,5 ml, w dawce co najmniej 2,5 j.m. Osoby

objętości 0,5 ml, w dawce co najmniej 2,5 j.m. Osoby

uprzednio szczepione powinny otrzymać dwie dawki

uprzednio szczepione powinny otrzymać dwie dawki

szczepionki w dniach: 0 i 3.

szczepionki w dniach: 0 i 3.



Immunoglobulinę odpornościową 20jm/kg mc i.m.,

Immunoglobulinę odpornościową 20jm/kg mc i.m.,

otrzymywaną

otrzymywaną

z surowicy od ludzi szczepionych przeciw wściekliźnie. Jeżeli

z surowicy od ludzi szczepionych przeciw wściekliźnie. Jeżeli

surowica nie jest dostępna w dniu rozpoczęcia szczepień

surowica nie jest dostępna w dniu rozpoczęcia szczepień

może być podana do 7 dnia od podania I dawki szczepionki.

może być podana do 7 dnia od podania I dawki szczepionki.

Do 2001 roku stosowana była surowica końska.

Do 2001 roku stosowana była surowica końska.

Profilaktyka wścieklizny

Profilaktyka wścieklizny

Rodzaj

Rodzaj

kontaktu ze

kontaktu ze

zwierzęciem

zwierzęciem

Stan zdrowia zwierzęcia

Stan zdrowia zwierzęcia

zapobieganie

zapobieganie

W chwili

W chwili

narażenia

narażenia

Podczas

Podczas

obserwacji

obserwacji

weterynaryjnej

weterynaryjnej

*

*

Brak ran lub

Brak ran lub

kontakt

kontakt

pośredni

pośredni

-

-

-

-

Nie wymaga

Nie wymaga

Oślinienie

Oślinienie

zdrowej

zdrowej

skóry

skóry

-

-

-

-

Nie wymaga

Nie wymaga

Oślinienie

Oślinienie

uszkodzonej

uszkodzonej

skóry, lekkie

skóry, lekkie

pogryzienie i

pogryzienie i

zadrapania

zadrapania

Zdrowe

Zdrowe

Objawy

Objawy

wścieklizny

wścieklizny

Rozpoczęcie szczepienia

Rozpoczęcie szczepienia

z chwilą

z chwilą

zaobserwowania

zaobserwowania

objawów wścieklizny u

objawów wścieklizny u

zwierzęcia

zwierzęcia

Podejrzane o

Podejrzane o

wściekliznę

wściekliznę

Zwierzę

Zwierzę

zdrowe,

zdrowe,

(niepotwierdzo

(niepotwierdzo

ne objawy)

ne objawy)

Natychmiastowe

Natychmiastowe

rozpoczęcie szczepienia

rozpoczęcie szczepienia

– można przerwać, gdy

– można przerwać, gdy

zwierze zdrowe

zwierze zdrowe

Wściekłe dzikie,

Wściekłe dzikie,

nieznane, nie

nieznane, nie

badane

badane

-

-

Natychmiastowe

Natychmiastowe

rozpoczęcie szczepienia

rozpoczęcie szczepienia

* 15-dniowa obserwacja weterynaryjna może być stosowana wyłącznie do takich

* 15-dniowa obserwacja weterynaryjna może być stosowana wyłącznie do takich

zwierząt jak pies i kot

zwierząt jak pies i kot

Profilaktyka wścieklizny

Profilaktyka wścieklizny

Rodzaj

Rodzaj

kontaktu ze

kontaktu ze

zwierzęciem

zwierzęciem

Stan zdrowia zwierzęcia

Stan zdrowia zwierzęcia

zapobieganie

zapobieganie

W chwili

W chwili

narażenia

narażenia

Podczas

Podczas

obserwacji

obserwacji

weterynaryjn

weterynaryjn

ej*

ej*

Głębokie

Głębokie

pogryzienie i

pogryzienie i

zadrapania,

zadrapania,

oślinienie

oślinienie

błon

błon

śluzowych

śluzowych

Zdrowe

Zdrowe

Objawy

Objawy

wścieklizny

wścieklizny

Natychmiastowe

Natychmiastowe

rozpoczęcie szczepienia

rozpoczęcie szczepienia

+ podanie swoistej

+ podanie swoistej

immunoglobuliny

immunoglobuliny

Podejrzane o

Podejrzane o

wściekliznę

wściekliznę

Zwierzę

Zwierzę

zdrowe,

zdrowe,

(niepotwierdz

(niepotwierdz

one objawy)

one objawy)

Natychmiastowe

Natychmiastowe

rozpoczęcie szczepienia

rozpoczęcie szczepienia

+ podanie swoistej

+ podanie swoistej

immunoglobuliny –

immunoglobuliny –

można przerwać, gdy

można przerwać, gdy

zwierzę zdrowe

zwierzę zdrowe

Wściekłe dzikie,

Wściekłe dzikie,

nieznane, nie

nieznane, nie

badane

badane

-

-

Natychmiastowe

Natychmiastowe

rozpoczęcie szczepienia

rozpoczęcie szczepienia

+ podanie swoistej

+ podanie swoistej

immunoglobuliny

immunoglobuliny

* 15-dniowa obserwacja weterynaryjna może być stosowana wyłącznie do takich

* 15-dniowa obserwacja weterynaryjna może być stosowana wyłącznie do takich

zwierząt jak pies i kot

zwierząt jak pies i kot

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

EPIZOOTYCZNA I

EPIZOOTYCZNA I

EPIDEMIOLOGICZNA W POLSCE

EPIDEMIOLOGICZNA W POLSCE



Do połowy XX wieku w Polsce panowała epizootia

Do połowy XX wieku w Polsce panowała epizootia

wścieklizny miejskiej, w tym czasie głównym

wścieklizny miejskiej, w tym czasie głównym

wektorem wścieklizny był pies. Co roku

wektorem wścieklizny był pies. Co roku

notowano kilkadziesiąt zgonów z powodu

notowano kilkadziesiąt zgonów z powodu

wścieklizny wśród ludzi

wścieklizny wśród ludzi



Po wprowadzeniu masowych szczepień psów,

Po wprowadzeniu masowych szczepień psów,

najważniejszym rezerwuarem wirusa stał się lis

najważniejszym rezerwuarem wirusa stał się lis

rudy. Ilość zachorowań wśród ludzi spadła od

rudy. Ilość zachorowań wśród ludzi spadła od

zera do kilku rocznie. Od roku 1985 przez 15 lat

zera do kilku rocznie. Od roku 1985 przez 15 lat

nie notowano przypadków wścieklizny ludzi w

nie notowano przypadków wścieklizny ludzi w

Polsce. W ciągu ostatnich pięciu lat dwie osoby

Polsce. W ciągu ostatnich pięciu lat dwie osoby

zmarły z powodu wścieklizny w województwach:

zmarły z powodu wścieklizny w województwach:

warmińsko-mazurskim i podkarpackim.

warmińsko-mazurskim i podkarpackim.

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

EPIZOOTYCZNA W POLSCE

EPIZOOTYCZNA W POLSCE



W 1993 roku Służby Weterynaryjne

W 1993 roku Służby Weterynaryjne

rozpoczęły od zachodnich rubieży kraju

rozpoczęły od zachodnich rubieży kraju

akcję masowych doustnych szczepień

akcję masowych doustnych szczepień

lisów. Wraz z postępem akcji obserwuje

lisów. Wraz z postępem akcji obserwuje

się spadek zachorowań wśród zwierząt w

się spadek zachorowań wśród zwierząt w

kolejnych regionach Polski.

kolejnych regionach Polski.



Coraz większego znaczenia nabiera nowe

Coraz większego znaczenia nabiera nowe

źródło zakażenia wścieklizną, jakim są

źródło zakażenia wścieklizną, jakim są

nietoperze z gatunku

nietoperze z gatunku

Eptesicus serotinus

Eptesicus serotinus

zakażone wirusem EBL1.

zakażone wirusem EBL1.

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

EPIZOOTYCZNA W POLSCE

EPIZOOTYCZNA W POLSCE

Przypadki

wścieklizny zwierząt

w Polsce w latach

1992 - 2004

rok

Liczba

przypadków

1992

3084

1993

2648

1994

2232

1995

1973

1996

2527

1997

1495

1998

1329

1999

1148

2000

2224

2001

2964

2002

1191

2003

388

2004

134

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

EPIZOOTYCZNA W POLSCE

EPIZOOTYCZNA W POLSCE

Przypadki wścieklizny

zwierząt

w Polsce w latach 1992 -

2004

 

rok

Wszystkie

przypadki

Liczba

przypadków

wścieklizny lisów

199

2

3084

2090

199

3

2648

1804

199

4

2232

1507

199

5

1973

1284

199

6

2527

1780

199

7

1495

1096

199

8

1329

927

199

9

1148

721

200

0

2224

1583

200

1

2964

2224

200

2

1191

884

200

3

388

233

200

4

134

80

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

EPIZOOTYCZNA W POLSCE

EPIZOOTYCZNA W POLSCE

Liczba przypadków

wścieklizny wśród lisów i

jenotów

rok

LIS

JENOT

199

2

209

0

231

199

3

180

4

188

199

4

150

7

126

199

5

128

4

104

199

6

178

0

104

199

7

109

6

90

199

8

927

132

199

9

721

147

200

0

158

3

209

200

1

222

4

204

200

2

884

96

200

3

233

54

200

4

80

11

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

EPIZOOTYCZNA W POLSCE

EPIZOOTYCZNA W POLSCE

Liczba przypadków

wścieklizny wśród lisów i

kotów

rok

LIS

KOT

199

2

2090

193

199

3

1804

181

199

4

1507

212

199

5

1284

203

199

6

1780

182

199

7

1096

98

199

8

927

66

199

9

721

46

200

0

1583

115

200

1

2224

179

200

2

884

69

200

3

233

29

200

4

80

9

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

EPIZOOTYCZNA W POLSCE

EPIZOOTYCZNA W POLSCE

Liczba przypadków

wścieklizny wśród lisów i

nietoperzy

rok

LIS

NIETOPERZE

199

2

209

0

0

199

3

180

4

0

199

4

150

7

1

199

5

128

4

0

199

6

178

0

0

199

7

109

6

0

199

8

927

7

199

9

721

3

200

0

158

3

7

200

1

222

4

14

200

2

884

5

200

3

233

6

200

4

80

10

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

EPIZOOTYCZNA W WOJ. ŁÓDZKIM

EPIZOOTYCZNA W WOJ. ŁÓDZKIM

LICZBA PRZYPADKÓW

WŚCIEKLIZNY ZWIERZĄT

rok

POLSKA

ŁÓDZKIE

199

2

3084

3

199

3

2648

5

199

4

2232

26

199

5

1973

15

199

6

2527

11

199

7

1495

5

199

8

1329

3

199

9

1148

27

200

0

2224

41

200

1

2964

41

200

2

1191

4

200

3

388

0

200

4

134

0

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

WŚCIEKLIZNA – SYTUACJA

EPIZOOTYCZNA W WOJ. ŁÓDZKIM

EPIZOOTYCZNA W WOJ. ŁÓDZKIM

 

ROK

GATUNK

I

199

9

200

0

200

1

200

2

LISY

20

32

33

3

PSY

2

2

1

0

KOTY

1

5

0

0

JENOTY

1

0

5

0

KUNY

1

1

1

1

SARNA

1

0

0

0

SZCZUR

1

0

0

0

TCHÓRZ

0

1

0

0

ŚWINIA

0

0

1

0

RAZEM

27

41

41

4

KWALIFIKACJA DO

KWALIFIKACJA DO

SZCZPIEŃ

SZCZPIEŃ

DANE O ZWIERZĘTACH

DANE O ZWIERZĘTACH

GATUNEK

LICZBA

GATUNEK

LICZB

A

PIES

2445

TCHÓRZ

7

KOT

515

DZIK

6

SZCZUR

52

JENOT

5

WIEWIÓRKA

51

ŁASICA

3

LIS

40

KOŃ

2

NIETOPERZ

11

JELEŃ

2

JEŻ

10

CHOMIK

2

SARNA

10

BORSUK

1

KUNA

9

MAŁPA

1

MYSZ

8

NORKA

1

KRET

8

ZAJĄC

1

TCHÓRZOFRETK
A

8

NIEZNAN
E

10

DANE O ZWIERZĘTACH

DANE O ZWIERZĘTACH

DANE O ZWIERZĘTACH

DANE O ZWIERZĘTACH

EKSPOZYCJE

EKSPOZYCJE

EKSPOZYCJE I

EKSPOZYCJE I

PROFILAKTYKA

PROFILAKTYKA

RODZAJ

PROFILAKTYKI

BIERNO-CZYNNA

121

3,76

%

CZYNNA

3089

96,05

%

PRZEDEKSPOZYCYJNA

6

0,18

%

RAZEM

3216

100%

RODZAJ EKSPOZYCJI

OKOLICE CIAŁA, Z KTÓRYCH
WIRUS
SZYBCIEJ PRZEDOSTAJE SIĘ DO
OUN

681

21,17

%

INNE OKOLICE CIAŁA

242

8

75,50

%

INNE SYTUACJE

107

3,33%

RAZEM

321

6

100%

RODZAJ EKSPOZYCJI

POKĄSANIE

3027

94,12

%

ZADRAPANIE

72 2,24%

OŚLINIENIE

9 0,28%

AEROZOL

1 0.03%

INNE SYTUACJE

107 3,33%

RAZEM

3216

100%

EKSPOZYCJE ZWIĄZANE Z

WYKONYWANĄ PRACĄ

TAK

26

0,81%

NIE

3190

99,19%

RAZEM

3216

100%

PRZEBIEG

PRZEBIEG

PROFILAKTYKI

PROFILAKTYKI

WYKONAWSTWO SZCZEPIEŃ

POWÓD
ZAKOŃCZENI
A

ILOŚĆ

PACJENTÓW

ODSETEK

PACJENTÓW

KONIEC
CYKLU

2695

83,80%

PACJENT NIE
ZGŁOSIŁ SIĘ

510

15,86%

REZYGNACJA

11

0,34%

RAZEM

3216

100%

PRZEBIEG

PRZEBIEG

PROFILAKTYKI

PROFILAKTYKI



Objawy niepożądane

Objawy niepożądane

pod postacią niewielkich

pod postacią niewielkich

reakcji alergicznych obserwowano w trzech

reakcji alergicznych obserwowano w trzech

przypadkach:

przypadkach:



u jednej pacjentki poddanej profilaktyce bierno-czynnej

u jednej pacjentki poddanej profilaktyce bierno-czynnej

stwierdzono dodatni wynik próby uczuleniowej na

stwierdzono dodatni wynik próby uczuleniowej na

surowicę końską. Pozostałą część surowicy podano pod

surowicę końską. Pozostałą część surowicy podano pod

osłoną leków antyhistaminowych, nie obserwując

osłoną leków antyhistaminowych, nie obserwując

powikłań

powikłań



u dwojga pacjentów poddanych profilaktyce czynnej

u dwojga pacjentów poddanych profilaktyce czynnej

pojawiła się niewielka wysypka o charakterze

pojawiła się niewielka wysypka o charakterze

uczuleniowym na skórze tułowia

uczuleniowym na skórze tułowia

W żadnym przypadku powikłania te nie były przyczyną

W żadnym przypadku powikłania te nie były przyczyną

zakończenia profilaktyki.

zakończenia profilaktyki.