Choroby

Choroby

odzwierzęce

odzwierzęce

i ukąszenia gadów

i ukąszenia gadów

jadowitych

jadowitych

Choroby odzwierzęce bakteryjne

Choroby odzwierzęce bakteryjne



Wąglik

Wąglik



Listerioza

Listerioza



Różyca

Różyca



Zakażenia innymi maczugowcami niż

Zakażenia innymi maczugowcami niż

maczugowiec błonicy

maczugowiec błonicy



Salmonellozy odzwierzęce

Salmonellozy odzwierzęce



Pastereloza

Pastereloza



Tularemia

Tularemia

Choroby odzwierzęce bakteryjne

Choroby odzwierzęce bakteryjne



Bruceloza

Bruceloza



Choroba kociego pazura

Choroba kociego pazura



Nosacizna

Nosacizna



Jersiniozy w tym dżuma

Jersiniozy w tym dżuma



Zakażenia

Zakażenia

Campylobacter spp.

Campylobacter spp.



Zakażenia

Zakażenia

Vibrio non cholerae

Vibrio non cholerae



Chlamydiozy

Chlamydiozy

(Chlamydia psittaci)

(Chlamydia psittaci)



Leptospiroza

Leptospiroza



Riketsjozy, erlichiozy

Riketsjozy, erlichiozy

Choroby odzwierzęce wirusowe

Choroby odzwierzęce wirusowe



Ptasia grypa

Ptasia grypa



Wścieklizna

Wścieklizna



Kleszczowe zapalenie mózgu

Kleszczowe zapalenie mózgu



Wirusowe gorączki krwotoczne – szerokie

Wirusowe gorączki krwotoczne – szerokie

spektrum

spektrum

Leptospiroza - definicja

Leptospiroza - definicja



Choroba zakaźna wywołana przez

Choroba zakaźna wywołana przez

patogenne krętki z gatunku

patogenne krętki z gatunku

Leptospira

Leptospira

,

,

mogąca powodować szerokie spektrum

mogąca powodować szerokie spektrum

objawów chorobowych i przebiegać w

objawów chorobowych i przebiegać w

postaci zakażenia bezobjawowego lub

postaci zakażenia bezobjawowego lub

piorunującej choroby prowadzącej do zgonu

piorunującej choroby prowadzącej do zgonu



Choroba Weila

Choroba Weila

– ciężka postać leptospirozy

– ciężka postać leptospirozy

przebiegająca z żółtaczką, upośledzeniem

przebiegająca z żółtaczką, upośledzeniem

funkcji nerek i skazą krwotoczną

funkcji nerek i skazą krwotoczną

Leptospiroza – etiologia i

Leptospiroza – etiologia i

rezerwuary

rezerwuary



L. icterohaemorrhagica

L. icterohaemorrhagica

– szczury

– szczury



L. caniola

L. caniola

– psy

– psy



L. pomona

L. pomona

– świnie

– świnie



L. grippothyphosa

L. grippothyphosa

– nornice

– nornice

Leptospiroza - patogeneza

Leptospiroza - patogeneza



Droga przenoszenia

Droga przenoszenia

: bezpośredni kontakt z

: bezpośredni kontakt z

moczem lub krwią lub tkankami

moczem lub krwią lub tkankami

zainfekowanego zwierzęcia lub z zakażonym

zainfekowanego zwierzęcia lub z zakażonym

środowiskiem

środowiskiem



Wrota zakażenia

Wrota zakażenia

: drobne rany, spojówki,

: drobne rany, spojówki,

błony śluzowe jamy ustnej i nosogardła

błony śluzowe jamy ustnej i nosogardła



Namnażanie

Namnażanie

: krew i tkanki

: krew i tkanki



Bakteriemia

Bakteriemia

: 4-10 dzień

: 4-10 dzień



Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego

Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego





zapalenie naczyń

zapalenie naczyń

Leptospiroza - patogeneza

Leptospiroza - patogeneza



Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego

Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego





zapalenie naczyń

zapalenie naczyń



Śródmiąższowe zapalenie nerek

Śródmiąższowe zapalenie nerek



Zaburzenia przepuszczalności naczyń

Zaburzenia przepuszczalności naczyń





hypowolemia

hypowolemia



Ogniska martwicy w mięśniach szkieletowych

Ogniska martwicy w mięśniach szkieletowych



Płuca – liczne niewielkie krwotoczki

Płuca – liczne niewielkie krwotoczki



Wątroba – martwica środkowej części zrazika

Wątroba – martwica środkowej części zrazika

Leptospiroza - klinika

Leptospiroza - klinika



Okres wylęgania – 1-2 tygodni

Okres wylęgania – 1-2 tygodni



> 90% z objawowym zakażeniem - postać

> 90% z objawowym zakażeniem - postać

łagodna

łagodna



5-10% zakażonych rozwija zespół Weila

5-10% zakażonych rozwija zespół Weila



Choroba dwufazowa

Choroba dwufazowa

Leptospiroza - klinika

Leptospiroza - klinika



I faza

I faza

: objawy rzekomogrypowe - 1 tydzień

: objawy rzekomogrypowe - 1 tydzień

- gorączka i dreszcze

- gorączka i dreszcze

- silny ból głowy

- silny ból głowy

- nudności, wymioty

- nudności, wymioty

-

-

silne bóle mięśniowe

silne bóle mięśniowe

( głównie łydek,

( głównie łydek,

pleców

pleców

i brzucha)

i brzucha)

- nastrzyknięcie spojówek

- nastrzyknięcie spojówek

- rzadsze: ból gardła, wysypka, kaszel

- rzadsze: ból gardła, wysypka, kaszel

Leptospiroza - klinika

Leptospiroza - klinika



Po 1-3 dniowej przerwie nawrót –

Po 1-3 dniowej przerwie nawrót –

II faza

II faza

–

–

kilka dni do kilku tygodni

kilka dni do kilku tygodni

- gorączka

- gorączka

- bóle mięśniowe

- bóle mięśniowe

- 15% aseptyczne ZOMR

- 15% aseptyczne ZOMR

Leptospiroza - zespół Weila

Leptospiroza - zespół Weila



Pierwsze objawy jak w innych postaciach

Pierwsze objawy jak w innych postaciach



Brak dwufazowego toru gorączki

Brak dwufazowego toru gorączki



Po 4-9 dniach

Po 4-9 dniach

-

Zapalenie wątroby (

Zapalenie wątroby (

pomarańczowa żółtaczka

pomarańczowa żółtaczka

)

)

-

Niewydolność nerek ( oliguria lub anuria)

Niewydolność nerek ( oliguria lub anuria)

-

Zajęcie płuc (kaszel, duszność, ból w klatce

Zajęcie płuc (kaszel, duszność, ból w klatce

piersiowej, krwiste zabarwienie plwociny)

piersiowej, krwiste zabarwienie plwociny)

-

Skaza krwotoczna (krwawienia z nosa,

Skaza krwotoczna (krwawienia z nosa,

wybroczyny, plamica, podbiegnięcia krwawe)

wybroczyny, plamica, podbiegnięcia krwawe)

Leptospiroza – badania

Leptospiroza – badania

laboratoryjne

laboratoryjne







OB.

OB.







WBC z przesunięciem w lewo

WBC z przesunięciem w lewo







bilirubina,

bilirubina,





fosfataza zasadowa

fosfataza zasadowa







aktywność aminotransferaz (do 200 U/l)

aktywność aminotransferaz (do 200 U/l)







czas protrombinowy

czas protrombinowy







parametry nerkowe

parametry nerkowe

Leptospiroza - diagnostyka

Leptospiroza - diagnostyka



Izolacja z krwi/ PMR do 10 dni choroby, z

Izolacja z krwi/ PMR do 10 dni choroby, z

moczu do kilku tygodni

moczu do kilku tygodni



Stwierdzenie obecności swoistych

Stwierdzenie obecności swoistych

przeciwciał od 2 tygodnia choroby

przeciwciał od 2 tygodnia choroby

Leptospiroza - leczenie

Leptospiroza - leczenie



Najwcześniejsze rozpoczęcie terapii

Najwcześniejsze rozpoczęcie terapii



Antybiotykoterapia: Penicylina G,

Antybiotykoterapia: Penicylina G,

Doksycyklina, Ampicylina, Amoksycylina

Doksycyklina, Ampicylina, Amoksycylina



Możliwość wystąpienia

Możliwość wystąpienia

reakcji Jarisch-

reakcji Jarisch-

Herxheimera

Herxheimera



Korekcja zaburzeń hemostazy, gospodarki

Korekcja zaburzeń hemostazy, gospodarki

kwasowo-zasadowej, elektrolitowej

kwasowo-zasadowej, elektrolitowej



Leczenie niewydolności nerek

Leczenie niewydolności nerek



Leczenie objawowe i postępowanie ogólne

Leczenie objawowe i postępowanie ogólne

Borelioza - definicja

Borelioza - definicja



Choroba wywołana przez

Choroba wywołana przez

Borelia

Borelia

burgdorferi

burgdorferi

i przenoszona przez kleszcze

i przenoszona przez kleszcze

charakteryzująca się trzema stadiami

charakteryzująca się trzema stadiami

choroby

choroby

Borelioza - patogeneza

Borelioza - patogeneza



Koreluje z występowaniem gatunków

Koreluje z występowaniem gatunków

kleszczy Ixodes (wektory zakażenia)

kleszczy Ixodes (wektory zakażenia)



Po wstrzyknięciu do skóry migracja

Po wstrzyknięciu do skóry migracja

(powstanie EM)

(powstanie EM)



Rozsiew drogą krwiopochodną do innych

Rozsiew drogą krwiopochodną do innych

narządów

narządów



Okres wylęgania 3-32 dni

Okres wylęgania 3-32 dni

Borelioza - klinika

Borelioza - klinika



Stadium I

Stadium I

: Zakażenie umiejscowione

: Zakażenie umiejscowione

rumień wędrujący

rumień wędrujący

erythema migrans –

erythema migrans –

czerwona plama lub grudka, powoli

czerwona plama lub grudka, powoli

rozszerzająca się i tworząca dużą zmianę

rozszerzająca się i tworząca dużą zmianę

obrączkową, której brzegi są

obrączkową, której brzegi są

jasnoczerwone, a część środkowa

jasnoczerwone, a część środkowa

jaśniejsza

jaśniejsza

Borelioza - klinika

Borelioza - klinika



Stadium II

Stadium II

: Wczesne zakażenie (uogólnione)

: Wczesne zakażenie (uogólnione)

– po kilku dniach – tygodniach od EM

– po kilku dniach – tygodniach od EM

-

Zmiany skórne o charakterze obrączkowatym

Zmiany skórne o charakterze obrączkowatym

podobne do zmiany początkowej

podobne do zmiany początkowej

-

Silny ból głowy

Silny ból głowy

-

Niewielka sztywność karku

Niewielka sztywność karku

-

Gorączka, dreszcze

Gorączka, dreszcze

-

Wędrujące bóle mięśni i kości

Wędrujące bóle mięśni i kości

-

Bóle stawów

Bóle stawów

-

Złe samopoczucie i zmęczenie

Złe samopoczucie i zmęczenie

Borelioza - klinika

Borelioza - klinika



15% nieleczonych po kilku tyg. lub mies.

15% nieleczonych po kilku tyg. lub mies.

objawy neurologiczne: ZOMR, zapalenie

objawy neurologiczne: ZOMR, zapalenie

mózgu, zapalenie nerwów czaszkowych

mózgu, zapalenie nerwów czaszkowych

lub obwodowych, zapalenie rdzenia

lub obwodowych, zapalenie rdzenia



8% po kilku tyg. objawy zajęcia serca:

8% po kilku tyg. objawy zajęcia serca:

blok przedsionkowo-komorowy, ostre

blok przedsionkowo-komorowy, ostre

zapalenie mięśnia serca i osierdzia

zapalenie mięśnia serca i osierdzia



Wędrujące bóle stawów, ścięgien, mięśni

Wędrujące bóle stawów, ścięgien, mięśni

lub kości

lub kości

Borelioza - klinika

Borelioza - klinika



Stadium III

Stadium III

: Późne zakażenie (przetrwałe)

: Późne zakażenie (przetrwałe)

po upływie kilku miesięcy lub lat

po upływie kilku miesięcy lub lat

- Jawne klinicznie zapalenie stawów

- Jawne klinicznie zapalenie stawów

(pojedyncze, duże, zwłaszcza kolana)

(pojedyncze, duże, zwłaszcza kolana)

-

Przewlekłe objawy neurologiczne (słabo

Przewlekłe objawy neurologiczne (słabo

nasilona encefalopatia: zaburzenia pamięci,

nasilona encefalopatia: zaburzenia pamięci,

nastroju, snu; polneuropatia aksonalna)

nastroju, snu; polneuropatia aksonalna)

-

Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry

Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry

kończyn

kończyn

Borelioza - diagnostyka

Borelioza - diagnostyka



Charakterystyczny obraz kliniczny

Charakterystyczny obraz kliniczny



Badania serologiczne – swoiste Ab w

Badania serologiczne – swoiste Ab w

klasach IgM i IgG met. ELISA

klasach IgM i IgG met. ELISA



Test potwierdzający Westernblot

Test potwierdzający Westernblot



DNA krętków met. PCR

DNA krętków met. PCR

Borelioza - leczenie

Borelioza - leczenie



I i II stadium : Doksycyklina,

I i II stadium : Doksycyklina,

Amoksycylina

Amoksycylina



III stadium: cefalosporyny III generacji

III stadium: cefalosporyny III generacji



Czas antybiotykoterapii zależny od okresu

Czas antybiotykoterapii zależny od okresu

choroby i nasilenia zmian

choroby i nasilenia zmian

Borelioza - profilaktyka

Borelioza - profilaktyka



Szczepionka – w fazie badań klinicznych

Szczepionka – w fazie badań klinicznych

(niezarejestrowana)

(niezarejestrowana)



Profilaktyka poekspozycyjna zależna od

Profilaktyka poekspozycyjna zależna od

czasu do usunięcia kleszcza, rejonu

czasu do usunięcia kleszcza, rejonu

endemicznego

endemicznego

Ptasia grypa

Ptasia grypa



Wirus grypy typu A

Wirus grypy typu A

- infekcje ludzi,

- infekcje ludzi,

ptaków, świń, koni i innych zwierząt

ptaków, świń, koni i innych zwierząt



Dzikie ptaki naturalnym gospodarzem

Dzikie ptaki naturalnym gospodarzem

wirusów

wirusów



16 znanych podtypów hemaglutyniny i 9

16 znanych podtypów hemaglutyniny i 9

neuraminidazy

neuraminidazy



Możliwe różne kombinacje H i N

Możliwe różne kombinacje H i N



Trzy podtypy H1N1, H1N2, H3N1 krążą

Trzy podtypy H1N1, H1N2, H3N1 krążą

wśród ludzi

wśród ludzi

Ptasia grypa

Ptasia grypa



Trzy podtypy mogą zakażać ptaki i ludzi:

Trzy podtypy mogą zakażać ptaki i ludzi:



H5

H5

(Azja i Europa) – H5N1 –zakaża ludzi,

(Azja i Europa) – H5N1 –zakaża ludzi,

ostra choroba i śmierć

ostra choroba i śmierć



H7

H7

– rzadka choroba u ludzi (bezpośredni

– rzadka choroba u ludzi (bezpośredni

kontakt z zakażonymi ptakami), wśród

kontakt z zakażonymi ptakami), wśród

objawów zapalenie spojówek i/lub

objawów zapalenie spojówek i/lub

zakażenie górnych dróg oddechowych

zakażenie górnych dróg oddechowych



H9

H9

– rzadko zakaża ludzi, niskopatogenna

– rzadko zakaża ludzi, niskopatogenna

Ptasia grypa

Ptasia grypa



Wirus grypy typu B

Wirus grypy typu B

- zwykle tylko

- zwykle tylko

wśród ludzi, bez sklasyfikowanych

wśród ludzi, bez sklasyfikowanych

podtypów, mniejsze epidemie, bez

podtypów, mniejsze epidemie, bez

pandemii

pandemii



Wirus grypy typu C

Wirus grypy typu C

– łagodne

– łagodne

zachorowania wśród ludzi, bez

zachorowania wśród ludzi, bez

sklasyfikowanych podtypów, nie powoduje

sklasyfikowanych podtypów, nie powoduje

epidemii i pandemii

epidemii i pandemii

Przypadki H5N1 u ludzi

Przypadki H5N1 u ludzi



T

T

ajlandia

ajlandia

, 2004

, 2004

:

:

prawdopodobne przeniesienie człowiek

prawdopodobne przeniesienie człowiek

– człowiek, chore dziecko i jego matka po dłuższym i

– człowiek, chore dziecko i jego matka po dłuższym i

bliskim kontakcie, dalej nierozprzestrzeniane

bliskim kontakcie, dalej nierozprzestrzeniane

.

.



Vietnam, 2004

Vietnam, 2004

:

:

większość przypadków – objawy ze

większość przypadków – objawy ze

strony dróg oddechowych, 1 przypadek zapalenia mózgu

strony dróg oddechowych, 1 przypadek zapalenia mózgu

u dziecka

u dziecka

.

.



Vietnam, 2005

Vietnam, 2005

:

:

zakażenie

zakażenie

H5N1

H5N1

co najmniej 2 ludzi

co najmniej 2 ludzi

podczas spożywania nieugotowanej kaczej krwi

podczas spożywania nieugotowanej kaczej krwi

.

.



Azerbejdżan 2006

Azerbejdżan 2006

:

:

kilka przypadków wśród dzieci

kilka przypadków wśród dzieci

wyrywających ptasie pióra

wyrywających ptasie pióra

.

.



Indone

Indone

zj

zj

a, 2006

a, 2006

: WHO

: WHO

donosi o przenoszeniu wśród

donosi o przenoszeniu wśród

ludzi.

ludzi.

8

8

osób z jednej rodziny zakażonych. Pierwszy

osób z jednej rodziny zakażonych. Pierwszy

członek rodziny – kontakt z zakażonym środowiskiem-

członek rodziny – kontakt z zakażonym środowiskiem-

zakaża kolejnych 6 osób, z których jedno (dziecko)

zakaża kolejnych 6 osób, z których jedno (dziecko)

następnie zakaża swojego ojca

następnie zakaża swojego ojca

.

.

Bez dalszego

Bez dalszego

rozprzestrzeniania.

rozprzestrzeniania.

Ptasia grypa

Ptasia grypa



Ptaki wydalają wirusy ze śliną,

Ptaki wydalają wirusy ze śliną,

wydzielinami nosowymi i kałem

wydzielinami nosowymi i kałem



Większość przypadków zachorowań wśród

Większość przypadków zachorowań wśród

ludzi na skutek kontaktu z zakażonym

ludzi na skutek kontaktu z zakażonym

środowiskiem (hodowlane kurczaki,

środowiskiem (hodowlane kurczaki,

kaczki, indyki lub powierzchnie

kaczki, indyki lub powierzchnie

zanieczyszczone wydzielinami/wydalinami

zanieczyszczone wydzielinami/wydalinami

zakażonych ptaków)

zakażonych ptaków)

Ptasia grypa- klinika

Ptasia grypa- klinika



Typowe objawy rzekomogrypowe

Typowe objawy rzekomogrypowe

(gorączka, kaszel, nieżyt gardła, bóle

(gorączka, kaszel, nieżyt gardła, bóle

mięśniowe)

mięśniowe)



Zapalenie spojówek

Zapalenie spojówek



Zapalenie płuc, ARDS

Zapalenie płuc, ARDS



Inne ostre i zagrażające życiu powikłania

Inne ostre i zagrażające życiu powikłania



Objawy zależne od podtypu wirusa

Objawy zależne od podtypu wirusa

Ptasia grypa - diagnostyka

Ptasia grypa - diagnostyka



Avian Rapid Test - chromatograficzne

Avian Rapid Test - chromatograficzne

wykrycie przeciwciał dla hemaglutyniny

wykrycie przeciwciał dla hemaglutyniny

podtypu H5

podtypu H5



ELISA

ELISA



PCR

PCR

Ptasia grypa - leczenie

Ptasia grypa - leczenie



Oporność na amantadynę i rymantadynę

Oporność na amantadynę i rymantadynę



Inhibitory neuraminidazy:

Inhibitory neuraminidazy:

Oseltamivir (Tamiflu

Oseltamivir (Tamiflu

®

®

)

)

– zaakceptowany

– zaakceptowany

do profilaktyki i terapii ptasiej grypy

do profilaktyki i terapii ptasiej grypy

Zanamivir (Relenza

Zanamivir (Relenza

®

®

)

)



Peramivir ? – koniec 11.2006 rozpoczęcie

Peramivir ? – koniec 11.2006 rozpoczęcie

badań klinicznych, forma iniekcyjna

badań klinicznych, forma iniekcyjna

Ptasia grypa - szczepienia

Ptasia grypa - szczepienia



Schemat 2-dawkowy

Schemat 2-dawkowy



Inaktywowane całe wiriony

Inaktywowane całe wiriony



Szczepionka w fazie badań klinicznych

Szczepionka w fazie badań klinicznych

Ukąszenia gadów jadowitych

Ukąszenia gadów jadowitych



W Polsce wyłącznie żmija zygzakowata

W Polsce wyłącznie żmija zygzakowata

Vipera berus

Vipera berus

(do 80cm, ubarwienie ciemnoszare lub

(do 80cm, ubarwienie ciemnoszare lub

brunatne, wzdłuż grzbietu ciemny zygzak)

brunatne, wzdłuż grzbietu ciemny zygzak)



Jad żmij: toksyny białkowe i

Jad żmij: toksyny białkowe i

enzymatyczne, tj. hemolizyny,

enzymatyczne, tj. hemolizyny,

hialuronidaza i enzymy proteolityczne

hialuronidaza i enzymy proteolityczne

Ukąszenia przez żmiję

Ukąszenia przez żmiję

zygzakowatą

zygzakowatą



Działanie jadu żmij:

Działanie jadu żmij:

- neurotoksyczne

- neurotoksyczne

- nekrotyczne

- nekrotyczne

- zaburzenia krzepliwości krwi

- zaburzenia krzepliwości krwi

- zaburzenia pracy serca

- zaburzenia pracy serca

- uszkodzenie drobnych naczyń

- uszkodzenie drobnych naczyń

krwionośnych

krwionośnych

Ukąszenia przez żmiję

Ukąszenia przez żmiję

zygzakowatą - klinika

zygzakowatą - klinika



Silny piekący ból

Silny piekący ból



Obrzęk wokół ukąszenia szerzący się

Obrzęk wokół ukąszenia szerzący się

obwodowo

obwodowo



Ciemnosiny odcień obrzęku

Ciemnosiny odcień obrzęku





Jad do krwioobiegu

Jad do krwioobiegu





objawy ogólne

objawy ogólne



Złe samopoczucie

Złe samopoczucie



Gorączka

Gorączka



Nudności, wymioty

Nudności, wymioty



Wybroczyny w skórze

Wybroczyny w skórze

Ciężkość zatrucia zależy od dawki

Ciężkość zatrucia zależy od dawki

toksyny na masę ciała

toksyny na masę ciała

Ukąszenia przez żmiję

Ukąszenia przez żmiję

zygzakowatą – badania

zygzakowatą – badania

laboratoryjne

laboratoryjne



Leukocytoza obojętnochłonna

Leukocytoza obojętnochłonna



↓

↓

Hb

Hb



↓

↓

PLT

PLT



Zaburzenia parametrów

Zaburzenia parametrów

koagulologicznych

koagulologicznych



Białkomocz

Białkomocz



Azocica

Azocica

Ukąszenia przez żmiję

Ukąszenia przez żmiję

zygzakowatą - leczenie

zygzakowatą - leczenie



Elastyczna opaska utrudniająca odpływ

Elastyczna opaska utrudniająca odpływ

krwi żylnej z miejsca ukąszenia na czas

krwi żylnej z miejsca ukąszenia na czas

transportu do szpitala

transportu do szpitala



Antytoksyna (surowica) przeciw

Antytoksyna (surowica) przeciw

jadowi żmij

jadowi żmij



Leczenie objawowe

Leczenie objawowe

Ukąszenia innych gadów

Ukąszenia innych gadów

jadowitych

jadowitych



Różne gatunki hodowane na terenie Polski

Różne gatunki hodowane na terenie Polski



Dostępne poliwalentne antytoksyny dla

Dostępne poliwalentne antytoksyny dla

kilku gatunków jadowitych gadów

kilku gatunków jadowitych gadów



Informacje i ewentualna dostępność

Informacje i ewentualna dostępność

antytoksyn w ogrodach zoologicznych

antytoksyn w ogrodach zoologicznych