dr Grażyna Węgrzyn



to działania państwa związane z
kształtowaniem dochodów i
wydatków publicznych zmierzające
do realizacji zadań stojących przed
gospodarką;



to ogół działań państwa
kształtujących budżet państwa
poprzez zmiany we wpływach (np.
podatki, zadłużenia publicznego) i
wydatkach państwa (np. subwencje,
inwestycje państwowe, itp.).



decyzje dotyczące wielkości i kierunku

wydatków państwa,



decyzje dotyczące opodatkowania

podmiotów gospodarczych,



decyzje dotyczące sposobu

finansowania ew. deficytu budżetowego

i sposobu wykorzystania ew. nadwyżki

budżetowej.

P O L T Y K A P O D A T K O W A

P O L I T Y K A B U D Ż E T O W A

( w y d a t k ó w b u d ż e to w y c h )

P O L I T Y K A F I S K A L N A



to roczny plan finansowy zawierający
dochody i wydatki państwa związane z
realizacją przyjętej polityki
gospodarczej, społecznej i obronnej.



Sporządza Ministerstwo Finansów.

1.

Funkcja fiskalna.

2.

Funkcja redystrybucyjna.

3.

Funkcja stymulacyjna.



Dochody podatkowe (podatki pośrednie,
podatki bezpośrednie),



Dochody niepodatkowe (dywidendy,
wypłaty z zysku banku centralnego, cła).

1.

Wydatki prorozwojowe (na gospodarkę,
na rozwój kapitału ludzkiego, na
tworzenie i egzekwowanie prawa oraz
inne podstawowe funkcje państwa, np.
obronę narodową, bezpieczeństwo
publiczne).

2.

Wydatki o charakterze socjalnym
(emerytury, renty, zapomogi, zasiłki).

3.

Wydatki o charakterze niesocjalnym (np.
dla przedsiębiorstw).

4.

Odsetki od długu państwa.

1.

Dochody = Wydatki – budżet

zrównoważony

2.

Dochody > Wydatki – nadwyżka

budżetowa

3.

Wydatki > Dochody – deficyt

budżetowy

1.

Deficyt budżetu państwa

– to

nadwyżka wydatków nad dochodami
budżetu.

2.

Deficyt sektora finansów
publicznych

– to nadwyżka

wydatków budżetu państwa,
samorządów i funduszy celowych
nad wydatkami.

3.

Deficyt ekonomiczny

– jest to

skorygowany deficyt sektora
finansów publicznych.

De = Dfs + Kr − Kt

Dfs – deficyt finansowy sektora finansów

publicznych

Kr – kwota rekompensat dla

pracowników sektora publicznego oraz
emerytów
Kt – kwota transferów do drugiego filaru
prywatnych funduszy emerytalnych

5,6

4,7

4,6

4,1

3,7

3,8

2,9

2,6

2,2

1,9

0

1

2

3

4

5

6

2004

2005

2006

2007

2008

ja

ko

p

ro

c.

P

K

B

deficyt liczony według norm UE*
deficyt liczony wedug norm MF

* liczone według metodologii unijnej klasyfikującej aktywa otwartych
funduszy emerytalnych poza systemem finansów publicznych

 
Źródło: „Rzeczpospolita” z dn. 2.03.2006r.

1.

Konieczność spłaty wcześniej
zaciągniętego długu publicznego.

2.

Zwiększenie wydatków państwa
będące konsekwencją strategii
gospodarczej rządu.

3.

Mniejsze dochody od zakładanych w
ustawie.

4.

Zwiększenie wydatków budżetowych
ponad posiadane rezerwy (klęski
żywiołowe, wojna).

1.

Finansowanie deficytów budżetowych
drogą zaciągania pożyczek
państwowych.

2.

Emisja papierów wartościowych w
celu dokonania spłaty wcześniejszych
zobowiązań.

3.

Udzielania poręczeń i gwarancji przez
rząd.

4.

Nieregularne spłaty zobowiązań przez
jednostki sektora finansów
publicznych.

Kryteria stabilności finansów sektora

instytucji rządowych i samorządowych
są spełnione, gdy kraj nie jest objęty
procedurą nadmiernego deficytu.

Kryteria fiskalne dotyczą:

1.

Deficyt budżetowy ≤ 3% PKB.

2.

Dług publiczny ≤ 60% PKB.



Ekspansywna,



Restrykcyjna.



Jej celem jest likwidacja luki recesyjnej.



Ma przynosić efekty ilościowe.



Następuje wzrost wydatków państwa

lub/i transferów,



Zmniejszenie obciążeń podatkowych,



ich kombinacja.



Celem tej polityki jest likwidacja luki
inflacyjnej,



Ma przynosić efekty cenowe,



Następuje zmniejszenie wydatków
państwa lub/i transferów,



Zwiększenie obciążeń podatkowych,



ich kombinacja.



Aktywna.



Pasywna - oparta na automatycznych
stabilizatorach koniunktury.

Kryterium tego rozróżnienia jest

szybkość (częstotliwość) z jaką rząd
może wdrażać podjęte decyzje fiskalne.

WZROST FISKALIZMU MOŻE BYĆ

DLA GOSPODARKI
NIEBEZPIECZNY

, TZN. MOŻE STAĆ

SIĘ PRZYCZYNĄ OSŁABIENIA
AKTYWNOŚCI GOSPODARRCZEJ.